Page Text
________________
ભગવાન મહાવીરે પ્રરુપેલા સિદ્ધાંતો કે તત્ત્વજ્ઞાન રોજબરોજના જીવનમાં અપનાવીએ તો માનવીના વ્યક્તિગત જીવન, સમાજગત જીવન કે રાષ્ટ્ર ઉત્થાન માટે કલ્યાણકારી છે.
જીવમાત્રના અસ્તિત્વનો સ્વીકાર (જીવો અને જીવવા દો) એ સિદ્ધાંત જીવોને સલામતી અને શાંતિ બક્ષે છે. માંસાહારનો નિષેધ કરી અન્નાહાર અને શાકાહારની પ્રેરણા માનવીને તનનું આરોગ્ય અને મનની નિર્મળતા પ્રતિ લઈ જાય છે. જે રાષ્ટ્રીય સંપત્તિનો દુર્વ્યય અટકાવે છે. પર્યાવરણ સંતુલનપોષક છે.
અપરિગ્રહના સિદ્ધાંતના સ્વીકારમાં વધારાની સંપત્તિનું વિસર્જન કરવાના ભાવ, દાન દેવાની પ્રેરણા કરે છે. જે અન્ય પ્રતિ અનુકંપા દયા અને કરુણાનું ઉદ્દભવસ્થાન બને છે. જે સમાજવાદના આદર્શને ચરિતાર્થ કરવામાં સહાયક બને છે. અપરિગ્રહના આચરણથી સામાજિક ઈર્ષા અટકે અને અસલામતીની ભાવનામાંથી મુક્તિ મળે છે.
વ્યક્તિ પોતાની દષ્ટિ છોડી બીજાની દષ્ટિથી જુએ તો અડધું જગત શાંત થઈ જાય એ ઉક્તિ ભગવાનના અનેકાંતવાદ દ્વારા સમજીશું તો કેટલીય સમસ્યાઓનું નિરાકરણ થશે. અહીં કોઈ એક ઘટના, વચન કે વિચારને દરેક બાજુથી તપાસવાની વાત છે. અન્યના મતને સ્વીકારવાની કે ગણતરીમાં લેવાની વાત છે. અનેકાંતવાદ પરમત સહિષ્ણુતાનો પોષક છે. કુટુંબમાં પિતા-પુત્ર, સાસુ-વહુ, ધંધામાં શેઠ-નોકર, પ્રજાનેતા, સમાજ, રાજ્ય અને રાષ્ટ્રમાં સંવાદીતા સ્થપાશે. અનેકાંતમાં બૌદ્ધિક કે વૈચારિક અહિંસા, અભિપ્રેત છે.
ભગવાન મહાવીરના ચિંતનમાં સામાજિક ભાવનાના ઉચ્ચતમ આદર્શના દર્શન થાય છે. અહીં વ્યક્તિને માત્ર વ્યક્તિના રૂપમાં નહિ પરંતુ સમષ્ટિના રૂપમાં જોવામાં આવી છે. સમાજના હૃદય સાથે વ્યક્તિનું હૃદય જોડાયેલું છે. વ્યક્તિના સંકલ્પનું પ્રતિબિંબ સામાજિક સંકલ્પ સાથે સંકળાયેલું છે. વ્યક્તિને સમાજના એક અવિભાજ્ય અંગ રૂપે સ્વીકાર્યું છે. આજ કારણ જૈન શાસનના ચતુર્વિધ સંઘમાં સાધાર્મિક ભક્તિની ભાવનાનો વિકાસ થયો છે.
૮૧
F
| SR No. | 032401 |
| Book Title | Adhyatma Abha |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gunvant Barvalia |
| Publisher | Navbharat Sahitya Mandir |
| Publication Year | 2003 |
| Total Pages | 150 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |