SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 277
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ पाठ ७७ : भाव शब्दसंग्रह कान्दविक: (हलवाई) । कुण्डली ( जलेबी) । अमृती ( इमरती ) | है ( बर्फी ) । पिण्ड : ( पेडा ) | कौष्माण्डम् ( पेठे की मिठाई ) । दुग्धपूपिका ( गुलाबजामुन ) । रसगोल : ( रसगुल्ला ) । शर्करापाल : ( शक्करपारा ) 1 मधुमण्ठः ( बालूशाही ) । सन्तानिका (मलाई ) । कूचिका ( रबडी ) कलाकन्दः ( कलाकन्द ) । पर्पटी ( पपडी ) । घृतपूर : ( घेवर ) । मधुशीर्ष : (खाजा) । मिष्टपाक: ( मुरब्बा ) । वाताशः ( बताशा ) । मोहनभोगः ( मोहनभोग ) । गजकः ( गजक ) । 12 भाव भाव का अर्थ है - क्रिया । भाव में प्रत्यय होने का अर्थ है क्रिया में प्रत्यय होना । भावस्यैकत्वाद् - भाव एक होता है, इसलिए क्रिया में एक वचन ही होता है । किसी भी कारक में प्रत्यय न होने से क्रिया किसी भी कारक के पीछे नहीं चलती । कर्ता किसी भी पुरुष, वचन व लिंग का हो उससे क्रिया के रूप में कोई अन्तर नहीं होता है । कर्ता में तृतीया विभक्ति ही रहती है । जैसे— रहा है। मया गम्यते आवाभ्यां गम्यते अस्माभिः गम्यते तया गम्यते भाव में प्रत्यय होने से आत्मनेपद, एकवचन और नपुंसक लिंग होता है । जैसे --- मया गतं, अस्माभिगतं । तेन गतं तैः गतं तया गतं, ताभिः गतम् । कुछ प्रत्यय भाव में स्त्रीलिंग में भी होते हैं, उनको नीचे दिया जा त्वया गम्यते युवाभ्यां गम्यते युष्माभिः गम्यते ताभिः गम्यते तेन गम्यते ताभ्यां गम्यते तैः गम्यते --- नियम ६६०- - ( गापापचो भावे ५|४|११ ) गा पा ( पिब ) और पच् धातु से भाव में क्ति प्रत्यय स्त्रीलिंग में होता है । प्रगतिः, संगीतिः । प्रपीतिः संपीतिः । पक्तिः, प्रपक्तिः । नियम ६१ - - ( स्थो वा ५।४।१२ ) स्था धातु से भाव में प्रत्यय विकल्प से होता है, पक्ष में ङ प्रत्यय भी । प्रस्थितिः, उपस्थितिः ।
SR No.032395
Book TitleVakya Rachna Bodh
Original Sutra AuthorN/A
AuthorMahapragna Acharya, Shreechand Muni, Vimal Kuni
PublisherJain Vishva Bharti
Publication Year1990
Total Pages646
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size32 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy