________________
લગ્નચર્ચા
આપણે આ માન્યતાને અહીં સુધી સહમત થઈ શકીએ કે જે બ્રહ્મચારી પુરુષ કિવા બ્રહ્મચારિણી સ્ત્રી જીવનપર્યત નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચારી રહેવા માગતા હોય તેને માટે વિવાહિત જીવનની આવશ્યક્તા નથી. તેમજ કેઈપણ શાસ્ત્રકારેએ તેવા વર્ગને વિવાહિત જીવન ગાળવું જ જોઈએ એવી ફરજ પાડી નથી. પરંતુ જેઓ નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચારી રહેવા માગતા નથી છતાં લગ્ન વ્યવસ્થાને એક પ્રકારની પરતંત્રતા માની તે વ્યવસ્થાનો ભંગ કરે છે, તેઓ તે બન્ને માર્ગે ચૂકે છે, પિતાનું પતન કરે છે, અને ભાવિ પ્રજાની સંસ્કૃતિનું ખૂન કરે છે. તત્વચિંતકે આવી સ્વતંત્રતાને હળહળતી સ્વછંદતાનો જ નમૂનો માને છે. ભલે પછી તેને પ્રગતિકારક સુધારાનું આકર્ષક નામ આપવિામાં આવ્યું હોય.
આવી સ્વછંદતાને વાયુ છેલ્લા અમુક સમય થયાં તો વેગભર કુંકાઈ રહ્યો છે. આનું પરિણામ વ્યક્તિ અને સમાજ બને પર - કડવું આવ્યું છે. અને તેવા પ્રસંગે લગ્નના આદર્શની વિચારણું કરવાનો દરેક વર્ગને સારુ સમય આવી લાગે છે. લગ્નને આદર્શ
ગૃહસ્થાશ્રમને આદર્શ જેટલે ઉચ્ચ અને ઉન્નતિ સાધક છે, તેટલે જ લગ્નજીવનનો આદર્શ પણ ઉચ્ચ અને વિકાસ સાધક છે. પતિ પત્ની વચ્ચેની પ્રેમઝરણીનું એક સરિતારૂપ બની રહેવું તે જ લગ્નને આદર્શ. જે જીવનથી નિર્દોષ પ્રેમનું મંડાણ થાય તે જ લગ્નજીવન. તેથી જ સમાજહિતૈષીઓએ લગ્નજીવનને ઉચ્ચ કોટિનું કમ્યું છે. શાસ્ત્રકારોએ પણ કહ્યું છે કે લગ્ન એ માત્ર દેહલગ્ન નથી પરંતુ તે મને લગ્ન અને આત્મલગ્ન પણ છે. એ જ દષ્ટિબિંદુથી નારીને ધર્મપત્નીનું માનનીય બિરુદ પણ આપવામાં આવ્યું છે.
પત્નીએ પતિના સ્થૂળ દેહની જેટલે અંશે દરકાર રાખવી જોઈએ તે કરતાં વિશેષ રીતે પતિની માનસિક તેમજ આધ્યાત્મિક શુદ્ધિ
