________________
સમાજવ
૫
નિર્દેશખંડમાં લગ્નચર્ચા નામના પાંચમા પ્રકરણમાં કર્યું. આંતરજાતિય વિવાહા, પ્રેમલગ્ન, મુક્ત સહચાર અને એવાં એવાં રૂપે થતા લગ્નસંબંધો સમાજને પડકાર કરે છે કે લગ્નઅંગની વ્યવસ્થાની નવરચના થવી જોઇએ.
નિયમે
(૧) વિવાહિત જીવન સ્વીકારનારે ગમે તેવી જીવન ગુજારવું એ સમાજ અને વ્યક્તિ બન્ને માટે એટલે વિવાહિત જીવન જીવનારાઓને બંધના તે। પરંતુ તે બંધને એવાં હાવાં જોઈએ કે જેમાં પુરુષ કે સ્ત્રી કોઇ પણ અંગને અન્યાય ન થાય. વ્યક્તિઓનુ વ્યક્તિત્વ પણ જળવાય અને જવાબદારીપૂર્ણાંક તે દમ્પતી કલુષિત કે વિકારી નહિ પરંતુ અવિભક્ત અને પ્રેમી જીવન જીવી શકે.
જાતનું સ્વચ્છંદી હાનિકારક છે. હાવાં જ ઘટ.
(૨) ગૃહસ્થાશ્રમીનાં સુંદર ગાસ્થ્ય પર આખાયે સમાર્ની જીવનદોરી છે, એટલે તેમાં સુદૃઢતા અને સંગીનતા લાવવી એ સમાજનું સૌથી પહેલું કાર્યાં હોવું ઘટે.
(૩) લગ્નજીવન ક્લુષિત થાય તેવી ત્રુટિઓના લગ્ન થતાં સુધી અવકાશ ન હેાવે ઘટે, અર્થાત્ કે તે બન્ને પાત્રા વચ્ચે વય, પ્રકૃતિ અને યાગ્યતાને સુમેળ હોય.
(૪) જોકે આ કાર્યં તેમનાં માતાપિતા કે વડીલનુ છે, છતાંય તેની મુખ્ય જવાબદારી સમાજ પર હાય. આમ કરવાથી ભૂલથી, સ્વાથી કે અવિવેકથી તે પાત્રાને કે વડીલાને અન્યાય થતા અટકી જાય.
સામાજિક રૂઢિઓના પરિહાર
જોકે વ્યક્તિગત રૂઢિની અસર જ ધીમેધીમે સમાજ પર થતી જાય છે, અને એ રીતે રૂઢિઓના પ્રચારની ગુનેગારી વ્યક્તિને શિરે ઢળે છે, છતાંય તે રૂઢિઓને ચલાવી લેવામાં પણ સમાજની કચ
૧૫
