________________
૨૩
સંગીતને પ્રભાવ
સંગીત એ એક એવી વસ્તુ છે કે આત્મા તેમાં ઓતપ્રેત બની જાય છે નિજને ભૂલી જાય છે અને ભકિતરસમાં તરબળ બની જાય છે.
મેડમ મેંટેસરીનું નામ શિક્ષણ ક્ષેત્રે ઘણું જાણીતું છે. એને એક બિલાડી પાળી હતી. બધા જ આ બિલાડી માટે ફરિયાદ કરતા હતા, આ આવી છે ને તેવી છે. એને સ્વભાવ ખરાબ છે અને બધાયને હેરાન કરે છે. પણ સ્વભાવની ખરાબ બિલાડી પણ પિયાનાના સંગીત દ્વારા શાંત અને ડાહી બની જાય છે.
અમેરિકાના ભૂતપૂર્વ પ્રેસીડેન્ટ શ્રી આઈઝનઓવરને પગ કાપવાની ડાકટરોએ જ્યારે સલાહ આપી ત્યારે બધા સગાંસ્નેહીઓ વિચારમાં પડી ગયા. પગ કપાવવામાં ન આવે તે જીવન જોખમમાં મૂકાય તેમ હતું અને પગ કપાવે એ કઈ રીતે પાલવે તેમ નહોતું. છેલે સૌ પાર્થનામાં લીન બની ગયા. પરિણામ એ આવ્યું કે પ્રેસીડેન્ટને પગ વગર કપાવ્યું એકદમ સારો થઈ ગયો. દર રવિવારે વોશિંગ્ટનમાં નિયમિત પ્રાર્થનામાં પ્રમુખશ્રીને આવતા જોઈ સૌને આશ્ચર્ય થતું હતું. તેઓ માનતા હતા કે પ્રાર્થનાનું બળ કેઈ અનોખું છે અને તે દ્વારા ઘણી મુશીબતમાં અને ઘણું યુદ્ધોમાં મેં વિજય મેળવ્યું છે.
પાશ્ચાત્ય દેશમાં અનેક હેપીટલમાં પ્રાર્થનાને કાર્યક્રમ રાખવામાં આવે છે. અને આ માટે અનેક પાદરીઓને—ધર્મગુરૂઓને હેપીટલમાં રોકવામાં આવ્યા છે આથી દર્દીઓ સારા થઈ ગયાના અનેક દાખલાઓ સેંધાયા છે. શ્રી તીર્થકર દે માલ કષ રાગમાં દેશના આપે છે. દેશના શ્રવણ કરી શ્રોતાઓને મંત્રમુગ્ધ બની ડેલી ઊઠે છે. તેઓશ્રીની સાનિધ્યમાં ફર અને હિંસક જાનવરે પણ વેરઝેરને ભૂલી જઈ ખભેખભા મીલાવી સાથે બેસે છે.
સારી ગ મ પ ધ ની સા આ સાત સ્વરોમાં જમ્બર શકિત રહેલી છે.