________________
( ૯ )
ન ંદને જીતીને પ્રખ્યાત ચંદ્રગુપ્ત મગધરાજ થયા. મહામતી ચાણાક્ય એના પ્રધાન હતા.
ચંદ્રગુપ્ત ઇ. સ. પૂર્વે ૩૧૬ માં ભારત સમ્રાટ્ થયે.. એના સમયમાં મહાન સિક ંદર કે જેનુ ઇ. સ. પૂર્વે ૩૨૩ માં મરણ થયુ અને એના સેનાપતિ સેલ્યુકસ એના ઘેાડા રાજ્યન માલેક થયા. એણે અગીયાર વર્ષ પર્યંત લડીને સીરીયાનુ રાજ્ય જીતી લીધું. પછી તે મગધ ઉપર ચડી આવ્યેા, પણ ચંદ્રગુપ્તે એને સખ્ત હાર ખવડાવી તેની પાસેથી પંજાબ, સિંધ, હાલના અફગાનિસ્તાન, અલુચિસ્તાન વગેરે મુલક લઇ લીધા. તેની સાથે સધી થતા સેલ્યુકસે પેાતાની કન્યા ચંદ્રગુપ્તને આપી. પોતાને વતન ગયા. ચંદ્રગુપ્તે ઈ. સ. પૂર્વે ૩૧૬ થી ૩૯૨ સુધી રાજ્ય કર્યું.
ચદ્રગુપ્ત પછી એના પુત્ર બિંદુસાર ગાદી ઉપર આન્યા. તેની પછી તેના પુત્ર અશેાક ગાદી ઉપર આવ્યો. આ રાજા પણ બદ્ધ હતા, તેને અને સેલ્યુકસના પાત્ર આન્ટિઓકસને ઇ. સ. પૂર્વે ૨૫૬ માં કરાર થયા. જો કે અશેાકરાજાને તિહાસ બદ્ધ તરીકે ઓળખાવે છે, છતાં એ ચાક્કસ નથી થતું, મનવાજોગ છે કે પાછળથી તે જૈન થયા હાય ! તક્ષશિલાના અશોકના શિલાલેખમાં ત્રેવીશમા તીર્થંકર શ્રી પાર્શ્વ નાનુ નામ આવે છે; તેમજ ગાંધારના શિલાલેખમાં પણ જેનેાના તીર્થંકર શ્રી પાર્શ્વનાથનું નામ સ્પષ્ટપણે જોવાય છે. અસ્તુ ! એણે કલિંગ દેશ ઉપર સ્વારી કરીને તે દેશ જીતી લીધેા. અશેક પછી એના પૌત્ર સ’પ્રતિ સાવ ભામ સમ્રાદ્ન થયામા વ ંશના
