Book Title: Bappabhattasuri Ane Aamraja Part 01
Author(s): Manilal Nyalchand Shah
Publisher: Jin Gun Aradhana Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032138/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '); bappabhaTTasUri ane AmarAjA bhAga-1 * lekhaka maNilAla nyAlacaMda zAha Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ // zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH // bappabhaTTasUri ane AmarAjA bhAga-1 lekhaka maNilAla nyAlacaMda zAha pUrva prakAzaka zrI jaina saMstI vAMcanamALA - bhAvanagara * punaH prakAzaka preraka dIkSA dAnezvarI A. zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. A. zrI razmiratnasUrIzvarajI ma.sA. punaH prakAzaka jina guNa ArAdhaka TrasTa prati :- 150 vi.saM. 2004 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ||shrut bhakti / / vikrama saMvata 2071 jyeSTha zuklA 13 dinAMka 31-05-2015, ravivAra ke dina ahamadAbAda (rAjanagara) meM dillI ke udyogapati maMDAra nivAsI saMghavI bhaMvaralAlajI ruganAthamalajI dozI, kI aitihAsika dIkSA kA Ayojana ahamadAbAda ejyukezanala grAuMDa meM nirmita vizAla saMyama jahAja meM huaa| isa prasaMga para 41 AcArya bhagavaMta, 1500 se adhika sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta tathA 1 lAkha se adhika zrAvaka-zrAvikAoM kI upasthiti thii| nUtana dIkSita muni zrI bhavyaratna vijayajI ma.sA. pa.pU. trizatAdhika dIkSA dAnezvarI AcArya bhagavaMta zrImad vijaya guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. ke 108 ve ziSya ghoSita kiye gye| __pa.pU.A. zrI guNaratnasUrIzvarajI ma.sA. kI preraNA se dIkSA ke jJAna khAte kI upaja meM se isa graMtha kA mudraNa kA lAbha saMghavI ruganAthamalajI samarathamalajI dozI rilijiyasa TrasTa kI ora se liyA gyaa| khUba khUba hArdika anumodanA... + yaha graMtha jJAnakhAte kI rakama meM se chapA huA hai| ataH koI bhI gRhastha isakI mAlikI na kreN| + sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMta tathA jJAnabhaMDAra ko saprema bheTa diyA jAtA hai| 50 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. vartamAna samayamAM jaineAnuM pradhAna karttavya dravya upArjana karavAmAM rokAyaluM hAvAthI potAnuM prAcIna gaiArava bhUlI gayA che. tethI drazya vagaranI khIjI bAbatA game tevI upayAgI haiAya chatAM enA tarapha emanuM lakSya ochuM rahe, e svAbhAvika che. teA pachI pote krANu che ? potAnuM zuM kartavya che ? pU`o krANu hatA ? dharma vastunI maryAdA kevI haze ? vagere hakIktA temanI jANu bahAra hAya e avazya banavAjoga che. evI prAcIna pAtAne ati upayAgI dhama sabaMdhI, itihAsa saMbadhI, temaja ahiMsAdika tatvo sabadhI vastunI paristhitithI jANItA karavA e A vAMcanamALAneA muLa uddeza che. prAcina zuddha ane sarvottama bhAvanAonuM apUrva citrapaTa AjanA yuganA manuSyeAnA hRdayapaTa upara ALekhavAnA che. jaina samAjamAM luptaprAya: thayelI pUrvanI anupama--advitIya dharmabhAvanAo, AyatvanA uMcca saMskArA ane jIvananA ucca Adarzo pragaTAvI mArga bhUlelA pathijanAne sIdhe mArge lai jai pote krANu che ? potAnA pUrvokrANu hatA ? e vastu sthiti oLakhAvavAnA amArA uddeza che, e uddeza para pADavA mATe samAjamAM aitihAsika vAMcananA zokha vadhe, dareka vyakti sAhityapremI bane, prAcIna Arya saMskRti jANavAne prajA jIjJAsu bane evI amArI maneAbhAvanA sarvAMza pAra paDe, tAja amArI mahenata saphala thai kahevAya. ane eTalAja mATe eka vadhu Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -: : aitihAsika sAhitya amArA kadaradAna samAjanI sevAmAM ame raja karavA bhAgyazALI thayA chIe. prastuta navalakathA e vikamanI navamI sadIno itihAsa che. vika manI AThamI sadInA madhyakALa pachI gujarAtanI bhUmi upara aMdhakAranuM vAdaLa chavAyuM hatuM e aMdhakAranA vAdaLane bhedIne sUrya jema bahAra nIkaLe tema navamI sadInI zarUAtamAMthI ja gujarAtamAM zAMtinuM sAmrAjya jAmyuM hatuM. A itihAsa paNa teja samaya che. emAM mukhya pAtra bapabhAjI ane AmarAjA agatyane pATha bhajavI rahyA che. pustaka moTuM thavAthI ene be bhAgamAM vahecI nAMkhavAmAM AvyuM che. baMne bhAge navalakathAnI zailIthI rasamaya bhAvanApUrvaka ALekhAyA che. je prathama bhAga vAcakavarganA hAthamAM AvatAM ja bIjA bhAganI keTalI AturatA rahe che tene vAcaka pitaja khyAla karI zakaze. A navala kathAmAM te jamAnAnuM tAdastha citra ALekhavAno prayana thayela che. bappabhaTTIjInuM bALateja, ATha varSanI vaye emanI dIkSA, AmakumAra sAthe thayela meLApa,AmakumAranuM meDherA gAmamAM Agamana, itihAsa prasiddha moDherA, siddhasenasUrinI vidvattA, bappabhaTajInI apUrva zakti, sarasvatIdevInuM varadAna, AmakumAre kanoja dezanI gAdI meLavyA pachI bappabhaTajInuM kareluM sanmAna temaja emane pitAnA rAjagura tarIke sthApavA vigere aneka prasaMge vAcakavarganI draSTi sanmukha khaDA thaze. te sivAya bIjA paNa aneka prasaMgo prApta thaze. eka tarapha haiddhonI pitAnA dharma mATe thatI pragati, bIjI bAju Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kumArilabhaTTa ane zaMkarAcAryanA prayatna, zaMkarAcAryanI rAkSasI bhayaMkara mahatvAkAMkSA, anya dharmonAM emaNe karelAM khaMDana, e zaMkarAcAryanI utpatti vagere sarva hakIkate ItihAsika satya sAcavavAnI kALajI rAkhIne ALakhavAmAM AvI che, ekabIjAnA dharmo sAthe cAlatI harIphAI tame A pustakamAM joI zakaze evuM A apUrva sAhitya aneka pustakanA saMzodhananuM ane ati prayAsanuM phaLa che. zaMkarAcAryanuM vRttAMta ame ajJAnatimira bhAskara, na tatvAdaza ane tatvanirNaya prAsAdamAMthI lIdheluM che. zrImadda tijayAnaMdasUrIzvaranI agAdha vidvatA ane aitihAsika saMzodhanane phalarUpe A prathA che. jemanA nAmathI sakala jena prajA te zuM badhe jainetara prajApaNa vAkephagAra che. e mahApurUSe zaMkarAcAryanuM jIvana caritra TuMkamAM itihAsathI saMzodhana karIne pitAnA graMthamAM satya rIte pragaTa kareluM che. bAkI te zaMkarAcAryanA ziSya AnaMdagiri vageree zaMkarAcAryanA jIvana caritro keTalI satya hakIktane chupAvIne ApelAM che je vAMcavAthI tulanA thai zake. . te sivAya jenAcArya zrImadda buddhisAgarajI jainadharmanI prA cIna arvAcIna sthitimAM paNa zaMkarAcArya saMbaMdhI thaDe ullekha karavAmAM Avyo che. e sarvanA AdhArarUpe A zaMkarAcAryanuM caritra ame lakhavAne A pustakamAM prayAsa karyo che. sivAya bIjI kalpanA emanA jIvana mATe amArAthI te naja karI zakAya. je jenetara lekhakee taddana asatya kalpanAo ubhI karIne na Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAne kalaMkti karavAmAM uNapa rAkhI nathI. pitAnI zakita, vidvatA emaNe jainapAne, jainadharmane, anyAya ApavAmAMja vAparI che, evI kalpanAo je ame karavA dhArIye te karI zakIe, paNa emanI asatya kalpanAo emane ja mubAraka ho !phakta aitihAsika satya vastu batAvavI eja amAro udeza che ane anukuLa samaye amArI e bhAvanAo jagatanA cokamAM raju thaze. jaina samAja dravyapradhAna hovAthI sAhityamAM che bhAga le che enuM ja A pariNAma che, jethI jenetara lekhakane jenapAtrone niMdavAnI taka maLe che. mATe jaina samAjanI dareka vyakti sAhityanA kSetramAM kevIrIte AgaLa vadhI zake, ItihAsane zekha zI rIte vadhe, evI bhAvanA e jAgrata karavAne amAre prayAsa che. amArI A uccabhAvanA dareka jainabadhunA haiyAmAM suvarNa akSare ketarAya ane bhUtakALamAM e caDatI paDatInAM ka emanI AgaLa sahmasvarUpe pratyakSa thaI emanAM viveka cakSu khele eja amArI AMtara bhAvanA che. aitihAsika vastusthiti jANavAne jemanAM hadaya Atura hoya evA dharmAbhimAnI jenene te AvAM pustake avazya upayogI thAyaja badhe enI upayogitA AbAlavRha paryata dareka jaina kuTuMbamAM thAya ane emanAM jIvana ucca Adarzamaya bane teja amAro uddeza-pazcima saphala thayo kahevAya. temaja teo paNa satyAsatyane bheda samajI potAnI daSTi vizALa karIne eka sAcA jena bane! A prathama bhAga karatA bIjo bhAga adhika rasapUrvaka ALekhAze. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je grAhakone temaja anya sarva keIne AvatI sAlamAM ApavAmAM Avaze jemAM A navalakathA samApta karavAmAM Avaze. zAsanamAM ekaja prabhAvazAlI purUSa utpanna thAya che, te keTaluM badhuM kArya karI upakAra karI jAya che ane enA javAthI samAja keTalI niHsteja bane che e khAsa dhyAna rAkhavAnuM che. prabhAvaka caritra, caturvizati, prabaMdha, pariziSTa parva, jaina itihAsa, jaina prAcina itihAsa, vagere aneka pustakenA dehanarUpe A navalakathA ame jaina samAja AgaLa raju karIye chIe. eTalAja harSathI, umaMgathI samAja ene lAbha leze eja amArI manabhAvanA ? bAkI te evA prabhAvika purUSanA saMpUrNa guNonuM varNana karavAne te Aje keNa zaktivAna che ? A te amAre alpa prayAsa che. eja vinaMti. lekhaka. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA. naMbara. viSaya. prakaraNa 1 luM rAjakumAra , 26 maherAgAmamAM - ,, 8 sihasenasUri . ,, 4thuM bhUtakALanAMsmaraNe. , 5 muM pitA ane putrI ... huM itihAsa paristhaya ... mu kanojarAja yazovarmA che 8muM kamalA 9 muM vidhinuM vidhAna ... 1muM pUrva paricaya - 11muM na itihAsanI sAMkaLa parayuM bALa teja , 13muM kasoTI 14muM dIkSA bhakArti kayuM rAjayAbhiSeka 17muM rAjamAna 18muM kumAriyabhaTTa 123 14 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ *-149 189 >> zuM bappabhaTTasUri , ramuM vardhana kuMjara .. *.156 21muM kamanazIba viziSTA *.-1ra 22muM zaMkarano janma - ...17ra ramuM kanejimAM 182 2muM vidamAM vikSepa .. 25muM pazcAttApa 17 26muM AmaMtraNa . 205 2muM godAvarInA tIre 212 28muM lakSaNAvatImAM , 28muM gurU viyoga ... 225 29muM svadharmane mATe ... 232 muM pApanuM prAyazcitta ... 239 kANuM puSpadhavAnuM anukuLa AmaMtraNa. 251 thI 258 * 218 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hI zrI pArzvanAthAya namaH bappabhaTTasUri ane prakaraNa 1luM. rAjakumAra, - vikrama saMvatanA navamA saikAnI zarUAtamAM eTale lagabhaga saMvata 807 mAM A aitihAsika navalakathA zarU thAya che. kudarate potAnuM manahara sAMdarya sRSTinI sapATI upara kevuM bichAvI dIdhuM. mArA udAsa thayelA dilane paNa A suramya dekhAva ke AlAdajanaka thaye. atyAranAM zAMti, Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) dhIraja ane sa MteASa khacIta kyAre paNa na anubhavelAM, sukha, zAMti ane sagavaDatAnAM rAjamahelamAM akhuTa sAdhanA chatAM paNa AvA kudaratI Ana MdatA tyAM paNa nahIM maLeleA. vidhi je kare che te sArUM ja kare che. hAlamAM thADA divasa A gAmamAM rahIne AgaLa cAlajI', ,, e eka ugatI vayanA tarUNanA e udgAra hatA. varSArUtunA samaya hAvAthI AkAza vAdaLAMAvaDe gherAyela hatuM, taratanAja varasAda paDelA haiAvAthI pRthvI jaLamaya thayelI jaNAtI hatI. vanaspationI kudaratI zeAbhA ane tarUvarAnI maMda maMda DAlatI nAnI mATI latAe AnaMdajanaka thatI. madhyAnha samaya chatAM sUrya vAdaLanA paDalamAM gupta pravAsa karatA hAvAthI te prAta:kALanuM ja bhAna karAvatA hatA. zaheranI bahAranA eka jINu udyAna najIkanA eka devAlaya AgaLa paDelI pattharanI zilA upara eka mALa tarUNa purUSa kudaratanu sAMda` jotA pAtAnA du:khane paNa bhUlI jai upara pramANe vicAra karatA hatA. tarUNa te kAi paradezI jevA jaNAtA hatA. sAmAnya kSatrIya veza ane pAte ekAkI chatAM tenI AkRti bhavya ane khAnadAna hatI. enuM vizALa lalATa ane suMdara vadana upara dvIpatu teja e enI khAnadAnI jaNAvavAne puratAM hatAM. enA zarIranA majabuta badhA enI zUravIratAnI sAkSIbhUta hatA. te eka ucca kSatriya kulamAM utpanna thayelA nakhIza hatA. pravAsI musAphrInA du:khathI kaMTALelA jaNAtA, thAkIne Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) "" ? te moTA vRkSanu avalakhana laine A zilA upara beThelA eTalAmAM varSoe jagata upara potAnI sattA ajamAvI, jethI tenuM citta kSaNavAra prasanna thayeluM, parantu varSo baMdha thayA pachI vaLI vicAra sphuryAM. " have kayAM javuM ? A gAmamAM ApaNu kAi oLakhItuM nathI. pAse kharacI paNa nathI te khAvuM paNu zu ? " kSudhA tA kakaDIne lAgelI, parantu varSAe jagata upara apUrva ThaMDaka jamAvelI, tenI asara pravAsIne paNa thai heAvAthI zAMti hatI. chatAM thADIvAra pachI "paNu kAMi khAvuM teA joiene ? haze . eka vakhata gAmamAM te javA de, pachI thai paDaze. " vaLI pravAsInA vicAra pravAhanA vega skhalita thayA. caMcaLa mana kSaNamAM ane anya viSayamAM kheMcI gayu. jevA te zUravIra hatA evA ja pAte kavi hatA. prasaMgane anusarIne khATI mIThI kavitAo paNa racI nAkhatA. enIzlAka racavAnI zakti sArI hatI. pAte jyAre vatanamAM hatA, tyAre peAtAnI kavitvazaktinu ThIka pASaNa karatA. badhA leAkeA enAM kavitvane muktakaMThe vakhANutA DAvAthI ene uttejana maLatu. Aja keTalAka samaya thayAM vatananA tyAga karelA haiAvAthI e zakti maMda paDelI chatAM atyAre e sateja thaI ane varSArUtune anusarIne e cAra kAvya racI kADhyAM. aksAsa Aje ene vakhANanAra tenI pAse kAI nahotuM. chevaTe varSo baMdha paDelI hAvAthI pravAsI vicAramAMthI jAgRta thai zaherabhaNI javAne uThayA ke tarata ja eka vyakti upara moMnI najara paDI. hajI teA mucchanA dvArA ugavAne Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa vAra hatI, chatAM e vyaktine paheraveza bhinna prakArane jeIne pravAsI camakyA. bALaka chatAM ene prabhAva, e teja, e saMdarya anupama hatAM. paradezIne tarata ja e vyaktie tyAganI mUrti tarapha pUjya buddhi utpanna thaI. be hAtha joDI namyo ane pUchayuM. Apa koNa che?" eka saMsAratyAgI, vairAgI sAdhu chuM" vyaktie kahyuM. enavina AgaMtuka vyaktinAM aNamola vacana sAMbhaLIne musAphara camakyA. "Apa ahIMnA rahevAsI cho?" musApharanA zabdo sAMbhaLIne te vyakti hatI. "mahAnubhAva! amAre sAdhune vaLI gharabAra zAM? Aja ahIyAM te kAla vaLI bIje ThekANe." ema " zuM tyAre tame AvI bAlyAvasthAmAM saMsArano tyAga karyo che? khAvuM, pIvuM, ramavuM, khelavuM cheDIne tame saMnyAsa grahaNa karyo che? hajI te tame bALaka che. kyA dukhe A mArga tame grahaNa karyo ?" pravAsI bolya. kyA dukhe?" bAlyAvasthA hajI te jemanI pasAra thAya che, evA e muni belyA. emanA zabdomAM karkazatA hatI. "kayA sukhe tame paradezamAM bhramaNa karI rahyA che? saMsAranA kayA viSayamAM tame sukha mAne che?" * tarUNa sAdhunAM vacana sAMbhaLIne musAphara cakti thaye. A vAtamAM ene rasa paDavA mAMDa. A rasanA svAdamAM Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pitAnuM duHkha paNa e visarI gayo. "gADIgheDAmAM pharavuM, mahelamAM rahevuM, aneka prakAranA bhejana jamavAM, priyAnI sAthe vinoda kare, mitronI sAthe goSTi karavI, mANase upara hakumata-sattA calAvavI, managamatAM vastrAbhUSaNa sajavAM, vagere aneka prakAranI sukhanI sAmagrI jagatamAM daSTigocara nathI thatI zuM?" te pachI tame zA mATe cheDI?" bAlasAdhunAM aNudhAryA vacana sAMbhaLI pravAsI camakaye. zuM javAba Ape e mATe kSaNabhara muMjhAya. e bAlamuni pharIne be. e badhI vastuo kSaNabhara sukhane ApanArI che. e bhegavavAmAM enA uMDANamAM keTaluM du:kha raheluM che. e tamane kyAMthI samajAya?je prANuomAM vAsanAo rahelI hoya ene AvI IcchAo thAya ja ! tyAgIone AvI vAsanA-IcchA hatI ja nathI. vAsanA eja duHkhamaya saMsAra che." ApanuM kathana kadAca satya haze, paNa mArA jevA manuSyane na samajAya e banavA joga che"pravAsIe jematema karIne patAvyuM. tame A gAmamAM navA AvelA che kema kharuM ne? bIjI vAtamAM muddAnI vAta pUchavI te huM bhUlI ja gaye. tamArI kAvya zaktie mAruM dhyAna kheMcyuM tame keNa che, e jANavA mana lalacAyuM." Ape kahyuM temaja che. dezaparadezamAM jAmaNu karate aneka halane jotAM huM hamaNAM ja A zaheramAM Avyo chuM. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ($) gAmamAM javAnA vicAra karU chuM. A gAmanuM nAma zuM che vArU? " " mADherA ? " munie kahyuM. " ema ? meDherA nAma zA uparathI paDayuM haze vArU ?" " mADha leAkeAnAM ghara ahIyAM vizeSa heAvAthI athavA te emaNe vasAvelu' haze ethI evu' nAma paDayu hoya teA banavA joga che. " tr sUryAMnu prakhyAta maMdira vakhaNAya che te Aja meADherA ke ? " " hA ! ahIMyAM sUryaMnuM vizALa madira che. meDherA ane jhIMjhuvADAmAM sUrya maMdira prakhyAta kahevAya che. e tA ThIka paNa ahIM tame kayAM utaravAnA che ?" " A gAmamAM huM koine oLakhatA nathI. tema mArU snehI saMbaMdhI jana paNu ahIyAM kAi nathI. tethI kayAM utaravu e nakkI nathI. jatAM jatAM jyAM javAya tyAM kharU ? " " ThIka che tyAre mArI sAthe AvazeA ? ' ,, " tame mane kyAM lai jazeA? tame teA gharabAra vagaranA tyAgI che? ,, pravAsInAM vacana sAMbhaLIne bAla sAdhu mRdu hasyA." mArA gurU pAse." temaNe pravAsIne javAba ApyA. " ApanA gurUnAM darzana karavAthI mArA AtmA paNa pavitra thaze. " Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) "barAbara che? devagurUnA darzanathI pApane nAza thAya. vAMchita paripUrNa thAya."munie anumodana ApyuM. lagabhaga banane samavayaska hovAthI maMtrI bhAvanA hamezAM sarakhe sarakhAmAM ja thAya che. pUrvane rUNAnubaMdha-saMskAra emAM preraNa kare che. sAdhu tyAgI hatA chatAM A pravAsInI kAvya zakitathI ene kavi temaja prabhAvavaMta purUSa dhArI enI sAthe vAtacita karI ene potAnA gurUnI pAse lIdhe. sAdhute navadIkSita bhadrakIrti a5bhaTTahatA. gurUnI AjJA melavI bappabhaTTa muni bahAra thaMDila-vaDInIti mATe AvyA hatA. dhodhamAra varasAda paDavAthI muni A devamaMdiramAM chelyA. jo ke emanI ummara nAnI hatI, chatAM tyAga sthiratA, gaMbhIratA, vidvattA abhuta hatAM. pravAsInI kavitva zakitae emanuM dhyAna kheMcAvAthI emanuM citta AkarSAyuM ane emanI mitrInI zarUAta thaI tyAMthI bane vAta karatA gAmamAM cAlyA gayA. prakaraNa 2 ju. moDherA gAmamAM. a5bhaTTa sRni pravAsInI sAthe upAzrayamAM AvI gurUne namyA. pravAsIe paNa sUrine vaMdana karyuM. gurUe eka tIrNa najara A ajANyA musAphara upara nAkhI. temaNe Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) joyu ke A paradezI kAi. sAmAnya manuSya nathI. jANe koi divasa e vadana dRSTigocara thayuM hoya ema haiyuM sAkSI puratu. tyAre e kANu haze ! e jANavAne jijJAsA vadhI. pravAsIpaNu e hAtha joDI gurUnI sanmukha ubheleA hatA. jo ke tenAM kSatrIyane yAgya vastro sAmAnya ane malIna hatAM, e khAla vadana upara ciMtAnI chAyA chavAyelI chatAM enu puNya teja, suMdara zarIra asAdhAraNa hatAM. ene joIne gurU mahArAjanuM citta paNa yu, " vAha ! appabhaTTa ! mitra teA sArA zeAdhI lAvyA ? " guru ziSya apabhaTTane uddezIne melyA ane hasyA. " kANu che A ? " "meM emane pUrNa rIte oLakhyA nathI. jINu udyAnanI najIka devamaMdira pAse zilA upara zokamagna hRdayane kAvyazakitathI Ana Mda ApatA hatA. tyAM mArU citta kheMcAtAM ApanA darzone huM emane teDI lAvyeA. kahe che ke dUra dezathI mArU` AvavuM thayuM che ? " appabhaTTa munie jaNAvyu. , " ema ? vatsa! esa ! esa! tuM kayAMthI Ave che?" gurUe AzvAsana ApatAM pUchyuM. kAnyakubjathI-kanAjathI. " taNe kahyuM. kanAjanuM nAma sAMbhaLIne gurUmahArAja sAvadha thayA. khAparImAM chupAyelI pUrANI smRtine yAda karatA hAya ema kaMika sAMbhaLavA lAgyA. " kanAjamAM tu` keAnA putra ? " " magadezanI rAjyadhAnI pATalIputra nagaramAM namA Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niMdane jItIne maryavaMzIya mahApratApI caMdragupta bhAratezvara thayA. temanA vaMzajo kAja upara paNa adhikAra calAvavA subA tarIke AvatA, e vaMzamAM thayelA eka zreSTha purUSe magadhanI gAdI nabaLI paDatAM kanojamAM pitAnI gAdI sthApI. Aje e vaMzamAM thayelA yazovarmA nRpati rAjya kare che. te ja mArA pitA !ne mAtAnuM nAma suyazA!" eTaluM bolIne tarUNa aTako. gurUne kaMIka yAda AvyuM hoya tema nizcayapUrvaka bolyA. ane tAruM nAma?" mArUM nAma?" ema kahIne cAka vaDe jamIna upara be akSaro lakhIne batAvyA. "Ama kumAra?" "hA! bhagavana !" A tarUNa yuvaka te kanojanA yazovarmA rAjAne kumAra hato. have gurUne paNa yAda AvyuM ke A suMdara vadana pahelAM pite joyuM hatuM, paNa rAjaputra chatAM AvI tarUNa avasthAmAM ekAkI kema bhaTakate haze, rAjamahelanAM sukha, saubhAgya ane veba cheDI paradezamAM rakhaDavAnI enI zI matalaba haze?" rAjakumAra ! tuM AvA vizALa rAjyane vArasa chatAM paradezamAM zA mATe laTake che? zuM pitA putra vacce kAMI khaTapaTa ubhI thavAthI tAre Ama ekAkI rakhaDavuM paDe che? ke khAsa bIju kAMI kAraNa che." gurue AvI rIte ekAkI pharavAnuM tenI pAsethI kAraNa jANavA mAgyuM. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "kAraNa te kharUMja ne ! kAraNa vagara te keI kArya thayAM che, bhagavana !" Ama belatAM bolatAM kumAre hasI dIdhuM. "vatsa! tane kAMI aDacaNa na hoya te amane kahe, zA mATe te hAluM vatana ane mAtApitAne tajI dIdhAM " bhagavana ! bAlyAvasthA oLaMgIne huM jema jema tArUNyamAM Avate gaye, tema mArA hAthe lakSmIne vyaya adhika thavA lAge. sukha sagavaDamAM, mojazokhamAM lakhakhuTa kharca karato joI pitA mArI upara nArAja thayA. dunie emanA kAnamAM viSa reDavuM zarU karyuM ke-"rAjakumAre chuTe hAthe kharca karavA mAMDayuM hovAthI mahArAja ! tIjorInuM taLIyuM have dekhAvA lAgyuM che. mATe Apa rAjakumArane rIte aTakAve !" vAraMvAranA darzana purUnA kathanathI pitAe eka vakhate khAnagImAM belAvIne mane zikhAmaNa ApavA mAMDI. " AmakumAra zvAsa levA ze . ane e zikhAmaNa tane paradezagamanamAM nimittarUpa thaI kharUM ke?" gurUe kahyuM. hA! bhagavana ! emaja che. pitAjIe mane kahyuM putra ! lakSmI kevI rIte pedA thAya che te uDAu putre na jANI zake! lakSamI vagara manuSyanuM jIvana ujvaLa banI zakatuM nathI. jagatanA dareka vyavahAramAM dareka manuSyane dhananI keTalI jarUra heya che, tenI sukhamAM ucharelA tane zuM mAluma ! dhanane mATe bhukha, tarasa, TADha taDake veThIne manuSya vana vana rakhaDe che, chatAM ene maLatuM nathI. chaLa, prapaMca, aneka prakAranI yuktio, Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) karavA chatAM paNa pUrvanuM puNya hoya to ja dhananI prApti thAya. aneka saMkaTa leke zA mATe sahana kare che? sainike yuddhamAM jaI zUravIratApUrvaka zA mATe laDe che? rAjAe aneka prakAranAM yuddho zA mATe kheDe che? eka phakta dhanane ja mATe! kemake dhana e manuSyanA jIvanuM jIvana che-prANu che. tuM jete nathI ke dhana meLavavA khAtara garIba-bhikhArIo kevAM parAMparAM karI rahyA che. vidvAnene paNa dhana meLavavA khAtara zrImonIrAjAonI khuzAmata karavI paDe che. evuM dhana enuM yatnathI rakSaNa karavuM joIe. tyAre tuM te uDAvyeja jAya che. temAM paNa rAjAe te dhananuM vizeSa prakAre rakSaNa karavuM joIe. rAjyanI saptAMga lakSmImAM dhana e enuM apUrva baLa che." pitAnI AvI vANI sAMbhaLIne meM kahyuM. "pitAjI! Apa dhanane ATalI badhI mahattA kema Apo che? dhana te ApaNu parAkramane Adhina che. lakSmI te parAkramIone ja varelI che. ApaNuM pUrvaja caMdragupta mahArAje parAkramathI ja magadhanuM sAmrAjya navamA naMda pAsethI jItI lIdhuM hatuM. emanA patra mahAna samrATa azoke yuvarAja nahI chatAM bAhubaLe magadhanuM takhta svAdhIna karI bhAratanA adhIzvaranI padavI prApta karI kaliMgIone mArI temanI lakSmI jItI lIdhI. mahA pratApI ajAtazatrue samazeranA baLathI jagata mAtranI lakSamI svAdhIna karI hatI. mATe purUSane Adhina lakSmI hoya, nahI ke lakSamIne Adhina purUSa?" rItasara javAba Ape. mArA e javAbathI pitAnA manane sateSa thayo nahI. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) jethI emaNe pharI mane kahyuM. "putra ! e te badhI junA jamAnAnI vAto! tuM jANe che emanAmAM ne ApaNAmAM Abha jamInane aMtara! ApaNe te emanA caraNanI raja barAbara paNa nathI. emane pagale cAlavuM ApaNane na pAlave ! tuM game teve teya paNa hajI nAdAna bALaka! dunIyAnA anubhavanI tane zI khabara? jema jema meTe thate jaIza ane ThAkare vAgatI jaze, tyAre samajaNa paDaze ke rAjya kema cAle che? tane khabara che, AvA uDAu kharcathI te prajA paNa nArAja thaI jAya ! vipharI jAya!" zA mATe prajA vipharI jAya? huM mArA paisA vAparuM emAM prajAne zuM?" rAjA e te prajAne adhIzvara kahevAya! barAbara, paNa te kayAre ! rAjA prajAne rakSaka heya tyAre samajyo? rAjyanI tIjorInAM nANuM e prajAnAM nANuM gaNAya. kara, verA, mahesula vagere paddhatithI vasula karelAM e nANAM prajAnI vyavasthA sAcavavAmAM, rAjA ane prajAnA hitasvI kAryamAM ja vaparAya, AvI rIte majazokhamAM vyartha uDAvI na devAya." pitAjI bahuja niyamasara kharca karIne rAjya kArobAra calavatA. jethI mArI rIte temane pasaMda na paDI. emanI vAta kadAca satya haze chatAM paNa mane te naja rUcI. vyartha vitaMDAvAda cheDI huM na rahyo. pitAjI te zikSA ApIne cAlyA gayA. paraMtu pitAnI vAta mane nahI gamavAthI meM A rAjIdhAnI, mAtA, pitA, baMdhu choDI devAno vicAra karyo. - Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) te pachI eka divase mAtApitA ke koipaNa vyaktine kahyA vagara pitAthI rUrNa thaIne huM ekAkI cAlI nIkaLye krUratAM karatAM Aje ApanI pAse Avye che." " vatsa ! pitAnI hitazikSA te na mAnI e ThIka na. kayu. khera je thayu te kharUM, paNa have tuM tArA vatana jA ! mAtA pitAne harSanuM kAraNa thA ! " " nahI ! huM vatana javA bilakula icchatA nathI. mArA ane pitAjInA meLa kadApi maLavAnA nathI. " cr " tArA vijoge tArAM mAtApitAne keTalu' duHkha thatu haze, e tArUM bALahRdaya na samajI zake. tArA rAjyanI bhAratanI Arya prajA tArAM dana karavAne keTalI badhI Atura haze. tane joine sa kAI prasanna thaze. " " game tema paNa huM dezamAMtA javAnA nathIja bhagavan ! huM have rajA lau chuM ! " ema kahI eNe uThavA mAMDayuM. 66 vatsa ! kyAM jaIza ?" " mArUM bhAvI lai jaze, tyAM ! " - tA ahIMja rahe ! tArA mitra appabhaTTanI sAthe; zastra zAstra Adi purUSanI khasAMttara kaLAnA abhyAsa kara ! pitAnA gharanI mAphka AnaMda kara ! " HH " Apa teA tyAgI--mahApurUSa che ne huM te gRhastha te kema khanaze ? " Ama kumAre pUchyuM. "e mATe tAre ciMtA na karavI. ame tyAgI chIe, paNa Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14). zrAvake kAMI tyAgI nathI. teo pitAne vyavahAra samaje che. vANInI mIThAza ane viveka te vaNikane ja che. sama?" hA ! rAjakumAra rahe ahIMyA! ApaNe sAthe zAstrane abhyAsa karazuM, abhinava kAvyo dvArA vANI vinoda karI kAla vyatIta karazuM." bappabhaTTajIe anumodana ApyuM. ApanuM vacana huM mAthe caDAvuM chuM." AmakumAre gurUnuM vacana mAnya rAkhyuM. gurU te siddhasenasUrihatA. vanAvasthA e vaTAvI gayA hatA. te jamAnAnA vidvAnemAM AbhUSaNarUpa, sakala zAstranA jJAtA ane samayajJa hatA. tarataja emaNe pAse rahelA zrAvakene AmakumAranI bhalAmaNa karI. prakaraNa 3 ju. siddhasenasUri pUrvanI ghaTanA banyA pachI vacamAM ceDAka divase pasAra thaI gayA. AmakumAre purUSane gya bahera kaLAne abhyAsa zarU karyo. lekhanakaLA, citrakaLA, gaNitazAstra, chaMdazAstra, vyAkaraNazAstra, jotiSazAstra, nRtyakaLA, saMgItakaLA, ratna parIkSA, vAghakaLA, patrachedya, nakha chedya, zastravidyA, azvArohaNa, gajAhaNa, gajaturagazikSA, maMtravidyA, yaMtravidyA, rasavAda, Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) dhAtuvAda, anyavAda, tarkavAda, viSavAda, vedhaka, AcAryavidyA, AgamavidyA, zAkuna, sAmudrika, prAsAdalakSaNa, ItihAsa, veda, kAvya, alaMkAra, cikitsA, saMskRta, prAkRta, paizAcI, vazvakarma, paNakarma, pASANukarmI lipikarma, ItyAdika sarva kaLAo zIkhavI zarU karI. lakSaNadika anya graMthane paNa abhyAsa zarU karyo. AmakumAra dhIredhIre sarva kaLAmAM nipuNa thavA lAge. temaja bappabhaTTa sAthe haMmezanA paricayathI ene evI te gADha prIti thaI ke AmakumArane bappabhaTTajI vagara muddale cena paDatuM nahI. divasane ghaNekharo samaya teo baMne sAthe ja vANavidamAM, navIna zAstra zIkhavAmAM pasAra karatA. AraMbhamAM vizeSa ane AgaLa jatAM kSayane pAmanArI durjana purUnI maitrI hoya che, tyAre sajajana purUSenI maitrI zarUAtamAM bhale alapa hoya paraMtu kAlAMtare te daDha ane majabUta thatI jAya. samaya eka divasanA madhyAnha pachIne hate. atyAre gurU siddhasenasUri pAse bappabhaTTa ane AmakumAra tathA bIjA paNa zrAvakasajajane beThA hatA. aneka viSaya upara dharmacarcA cAlI rahI hatI, aneka prakAranI kaLAo zIkhavAmAM Ama kumArane upakAra te siddhasenasUrine hate e barAbara te samajatA hatA. kRtajJatAthI enuM haiyuM uchaLI rahyuM hatuM. samaya anukULa thatAM ene badale kaI rIte vALI Ape e mATe niraMtara enuM haiyuM Atura rahetuM. tyAgavRttimAM addhi Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) tIya chatAM paropakAra mATe emanuM jIvana jagatamAM kevuM adhika upayogI che? khacIta AvA jagata pUjya mahApurUSonA jIvanathI ja lAkho manuSya jIve che. eTaluM ja nahI paNa emanA. upadezathI saMsAra samudrathI paNa tare che. AvI gurU bhaktithI enuM haiyuM chalachalI rahyuM hatuM. "bhagavana ! Ape mArI upara to khacIta upakAraja karyo che. nathI samajAtuM ke AvA upakArane badale huM zI rIte vALIza?" judA judA viSaye. upara vAta cAlatAM AmakumAre vAtanI dizA pheravI. bIjAnuM bhaluM karavuM e ucca jIvana gALatA sAdhu purUne mahAmaMtra hoya, ame paNa amArI yathAzakti jagata jInA hitamAM amAre phALe ApI zakIe. muzkelInA samayamAM sAmAnyamAM sAmAnya gaNAtA mANaso paNa karUNAthI prerAI enuM duHkha dura karavA prayatna kare. te pachI ame emAM vizeSa zuM karyuM?" gurUmahArAje emanA mananuM samAdhAna karyuM. te paNa ahiMsAdharmane uDe siddhAMta, ane duniyAnA dareka jIvo pratyene bhrAtRbhAva-maitrIbhAvanA e jainadarza. nanuM ja mULa che. e ApanA kartavyathI Ape batAvI ApyuM che. kharekhara dayAnuM kendrasthAna te jainadarzanamAM ja gaNAya." AmakumAre kahyuM. paNa rAjakumAra ! Aje tame ATalI badhI bhakti batAve che, paNa jyAre tame rAjA thaze, tyAre e bahoLA vyavasAyamAM A badhuM yAda raheze ke bhUlI jazo vArU?" vacamAM bappabhaTTajI bolyA, ne AmakumAranA sAmuM joI hasyA. ' Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) te huM rAjA thaizatyAre zuM karIza ? e vAta te pachI, paNa huM rAjA thaIne mArA mitra appabhaTTajIne teA cheADI zakuM ja nahI. kAMtA huM tamArI sAthe rahIza. athavA teA rAjA thaIza te eka vAta teA huM jarUra karIza. " manamAM kaMika vAtanA nizcaya karatAM ane peAtAnAM netrA khappabhaTTajI upara sthira karatAM AmakumAra eklyA. " ane te vAta ? " bappabhaTTajIe pUchyuM. tr " mArU rAjya huM tamane ApI daIza. " AmakumAranAM vacana sAMbhaLI badhA hasI. paDayA. cr " appabhaTTa te| tyAgI, saMskArI, ucca AtmA che. tyAgIe saMsAra vyavasAyamAM paDatA nathI. mATe vatsa ! tArI rAjya tuja bhAgavaze. " gurU mahArAje ene kahyuM. " tA mAre paNa rAjyanuM zuM prayeAjana che ? bhagavan ! huM paNa mArA mitranI sAthe AtmasAdhana karI manuSyajanmane sArthaka karIza. " AmakumAre kahyu. " tyAre zuM tame AtmasAdhana sAdhavA tarapha lakSya dAyu" che ? paNa AtmasAdhana teA tyAgI thayA vagara kevI rIte thai zake ? cAritra grahaNa karyA pachI tyAgIe jevuM Atmahita kare, tevuM saMsArI jIvA echuM ja kare ! " appabhaTTajIe AmagAranA mananA Azaya jANavAne pUchyuM. " te huM paNa dIkSA laine tamArA gurUbhAi thaiza, Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) : pachI kAMI? mane rAjapATa joItuM nathI. gamatuM paNa nathI. vatanamAM javAnI IcchA paNa nathI." AmakumAre kahyuM AmakumAranAM vacana sAMbhaLI gurU mahArAja siddhasena sUri mRdubhAve hasyA. "vatsa ! vidhiIcchA baLavAna che. tArA pitA pachI avazya tuMja rAjA thaIza." thavuM na thavuM e mArI marajInI vAta ke vidhinI ? mArI marajI nahI hoya, te kaI jabarAIochuM kare tema che." AmakumAre kahyuM. vidhi baLavAna che. tArA keTalAMka lakSaNe enAM sAkSIsvarUpa che. pUrvabhavanA karelA tapanuM e phala che" gurU mahArAje kaMIka vicArapUrvaka kahyuM. bhagavad ! te mAruM rAjya huM ApanA upakAranA badalAmAM mArA mitra apabhaTTajIne avazya ApI daIza, e vaDe huM kRtArtha thaIza." Ama kumAre kahyuM. e vacane kaMIka nizcayapUrvaka hatAM. aMtaranA pUrNa satyathI bharelAM hatAM. emAM pUjya purUSa upara bhakti hatI. avicaLa zraddhAnuM sAmrA jya hatuM. tArI e bhakita che, chatAM uttama purUSe badalAnI AzAe paropakAra nathI karatA. bIjAnuM hita eja emanuM dhyeya heya. mATe tuM rAjA thAya, te amArI saMgatathI kharekhara prajAne AdarzarU5 rAjA thaje. temanA AzIrvAda maLe, evI rIte nyAyazIla, dAtAra, prajAnA sukhe sukhI ane Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) khe duHkhI rAmarAjya pravartAvaje. ane gurjarezvara vanarAjanI mAphaka jainadharmanuM gerava vadhArI tArUM Atmahita karaje." gurUmahArAje kahyuM. gurjarezvara vanarAja ! bhagavad ! lagAra spaSTatAthI samajAve. emanA jIvanamAM paNa mArA jevo kaMIka bheda lAge che! emanA hadayamAM jainadharmanA saMskAra kevI rIte paDyA." AmakumAre kaIka navIna jANavAnA hetuthI pUchayuM. thoDAja varSa pahelAM jeNe pitAnA parAkramathI paradezIone nasADI jaina maMtrI cAMparAja, nAga, ane daMDanAyaka lahara Adi mutsadIonI madadathI aNahillapura pATaNa vasAvI vikrama saMvat 802 mAM tyAM rAjyagAdI sthApI,e te tuM jANe che ne?" gurUmahArAje pUchayuM. hA! bhagavana ! ane ahIyAM paNa emanI ja ANa va che, emanA rAjyAbhiSeka pachI gujarAtamAM sarvatra zAMti zAMti che. dhaMdhA rojagArathI pAchI dezamAM geravatA ane tejasvitA AvI che. pararAjyanA julmathI kaMTALelI prajA punaH svAdhInatAnA zikhara upara bIrAje che." AmakumAre kaMIka vastusthitinuM sUcana karyuM. ne paMcAsarA pArzvanAthanI addabhuta pratimA paMcAsarathI lAvIne potAnI mAtA arthe pATaNamAM pratiSThita karI jenenuM mahatva vadhAryuM. zIlaguNasUrinuM paNa gurjarezvare keTaluM badhuM sanmAna karyuM. emane pitAnA gurU sthApyA," vacamAM bappabhaTTajIe AmakumAranA kathananI pAdapUrti karI. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20). tenuM kAraNa?" Atura hRdaye AmakumAre pUchayuM. gayA sekAnA madhya kALamAM jyAre kalyANInA bhuvaDa solaMkIe paMcAsaranA gurjarezvara jayazikharIne yuddhamAM mAryo, te pahelAM prathamathI ja gurjarezvarI rUpasuMdarI garbhavaMtAM hevAthI temanA bhAI surapAla sAthe vananA ekAMtapradezamAM mokalI devAmAM AvyAM hatAM. surapALa te rUpasuMdarIne mUkIne yuddhabhUmi tarapha gaye, pAchaLathI rUpasuMdarIne vanamAM putrane janma thaye. hamezAM vanyavRtti karIne AjIvikA karatI gurjarezvarI rUpasuMdarI bALakane eka vRkSanI zAkhAe bAMdhelI jheLImAM suvADI najIkamAM kASTa zodhavAne gaI. pAchaLathI jainanA prakhyAta AcArya zIlaguNasUri tyAM AgaLathI pasAra thatA hatA. eTalAmAM trIje prahara thaI gaye chatAM e jheLI upara vRkSanI chAyA sthabhelI jevAthI temane Azcarya thayuM. jheLImAM najara karI te zuM joyuM? eka mahAtejasvI bALaka ramate hate. enuM puNya, bALateja, gaurava temaja bIjA keTalAMka sAmudrika lakSaNe joIne jANyuM ke, A bAlaka meTe rAjA ane jaina dharmane prabhAvaka thaze." eTaluM bolatAM kaMika vicAra AvavAthI gurU mahArAja aTakyA ane jarIka hasyA. Apa kema hasyA vArU?" AmakumAre tarataja pUchyuM. e jANIne tuM zuM karIza?" gurU belyA. ApanA hAsyamAM mane kAMIka uDe bheda jaNAya che." rAjakumAre kahyuM. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) ' "tArI aTaka sarvathA satya che." gurUe kahyuM. " tyAre bhagavana ! ene khulAso vacamAMja karo nAkhe." jarA viSayAMtara te thavAya che, paNa e khulAsAne tArI sAthe saMbaMdha hovAthI huM prathama e bhedanuM pleTana karUM chuM." gurUe vacamAM hAsyanA bhedanI gAMTha ukelavA mAMDI. mArI sAthe sabaMdha? Azcarya." AmakumAra camakyo. hA, tArI sAthe !" bhagavAna ! jhaTa kahe." AmakumAranuM hRdaya pitAne bheda jANavAne adhIrUM banyuM. gurU mahArAja zuM kahe che, te ekacitte sAMbhaLavAmAM layalIna thayuM. prakaraNa 4 thuM. bhUtakALanAM smaraNe. jevI rIte zIlaguNasUrie gayA saikAnA madhyakALamAM vanarAja ane tenI mAtAne Azraya Ape, evI ja rIte mArA saMbaMdhamAM paNa baneluM. pUrve eka divasa ame vihAra karatA lIlaDIyAthI bAra gAu rAmase pura pAsenA eka jaMgalamAM thaIne pasAra thatA hatA. tevAmAM pIlavRkSanI zAkhAe eka LI bAMdhelI ame I. samaya tRtIya pahe Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) ranA chatAM vRkSanI chAyA enI upara acaLa rahelI. tethI ame jhALImAM najara karI, teA zuM joyuM ? cha mAsanA eka su Mdara ne tejasvI khALaka emAM ramatA hatA. khALakanAM lakSaNA temaja vRkSanI chAyA stha MbhelI joi meM dhAryuM ke A bALaka puNyavata che. rAjA thAya evAM enA zubha cinho joi vicAra thayA ke, AvA jaMgalamAM A kAnu` bALaka haze. ? ' bALakanI mAtA eTalAmAM pharatI hatI. te amane joine amArI pAse AvIne namI. "" khALakanI mAtAnAM paNa suMdara lakSaNA joine amane vicAra thayA ke " AvI sArA bhAgyavALI strI vanyavRtti kema karatI haze ? " jethI ame teNIne pUchyuM " vatse ! tu kANu che? zA mATe A vanyavRtti karIne tapa kare che ? te tane aDacaNa na heAya te kahe. " bhagavana ! huM rAjaputrI chu. gopagiri dunA svAmI kAnyakubjanA mahArAja yazeAvonI huM patnI ne mArU huM nAma suyazA ! " peAtAne lagatI vAta sAMbhaLI AmakumAra camakaye.. " e tA mArAM mAtuzrI " mane lAge che ke LImAM sutele che khaLaka teA hu poteja kenI ?" vacamAM AmakumAra bAlye. " hA! oLImAM sutelA bALaka tu pAteja hatA. tArI mAtA suyazAeja kahyuM ke A bALaka mArU che." gurU siddhasena sUrie kahyuM. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) - "zA mATe mArI mAtAne rAjyasukha tyAgIne vanyavRtti karavI paDI haze?" AmakumAre pUchayuM. "ame paNa eja pUchayuM ke, "varlsa! tuM putravatI saubhAgyavatI chatAM vanamAM zA mATe rahe che.?" . "bhagavad ! A putra jyAre garbhamAM hatA, tyAre kAmaNa humaNu karIne vaza karelA mArA patine hAlI thaI paDelI mArI eka zeye mArI upara kalaMka caDAvI mane kADhI mukAvI!" suyazAe khulAso karyo. ame teNIne kahyuM ke " jyAre strIne sAsare du:kha hAya, athavA te patithI tAjAela strIne pIyara e ekaja AdhAra kahevAya. te tuM piyara zA mATe nathI jatI?" amArA javAbamAM tArI mAtAe kahyuM ke "bhagavana ! evI nabaLI hAlatamAM piyara jaI badhAMnI ezIyALa bhegavavA karatAM abhimAnane lIdhe huM jaMgalane mArge cAlI. bhamatAM bhamatAM ahIM AvIne huM rahI chuM. vanya vRtti karI mArI AjIvikA calAvI mArA bALakane ucherUM chuM." te samaye ame tArI mAtAne kahyuM ke "vatsa! amArA cityamAM cAla. tyAM pitAnA gharanI mAphaka rahIne tArA bALakane tuM uchera !" tArI mAtA tane laIne pachI amArI sAthe ahIM AvI. ene ame dareka prakAranI sagavaDatA karI ApI. jethI te sukhapUrvaka tane ucherI meTa karavA lAgI. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) vacamAM keTaleka samaya pasAra thaI gaye ne tuM pAMca varasane thaye. e arasAmAM tArI sAvakI mA keka zekAne marAvatI pote paNa marI gaI. tyAre maMtrIoe rAjAne vinaMti karI ke "deva! suyazA rANuM nirdoSa, niSkalaMka chatAM zokyanI zIkhavaNIthI Ape ene kADhI mukI, te ThIka karyuM nathI. Apa AjJA kare te ene pAchI lAvIe." "maMtrIonI vANI sAMbhaLIne rAjanuM mana pIgaLyuM. te pachI tane tathA tArI mAtAne ahIMthI mAnapUrvaka pAchAM bolAvI lIdhAM. ekavAra pharatAM pharatAM ame tArA gopagiri durgamAM jaI caDyA. tArI mAtAne khabara paDatAM pUrvane upakAra saMbhArI amArAM darzana karavAne AvI. ne rAjA yazovarmA paNa amAre bhakta thaye. pitAne pUrva vRttAMta sAMbhaLI AmakumAre chuTakArAne dama kheMce. "bhagavAna ! tyAre Apane te mArA upara bevaDe upakAra thayo. bALapaNamAM paNa ApanI chAyAmAM huM ucharyo, pharIne paNa ApanI pAse ja mane Azraya maLe." e badhA pUrvanA rUNAnubaMdha che. Ama!" siddhasena sUri bolyA. "te huM paNa vanarAjanI mAphaka jaina dharmanuM aurava vadhArIza. rAjA thaIza, te jaina dharmanI unnati karIza." AkumAre potAne bhAvI kALane nizcaya karI saMbhaLAvatAM kahyuM. "bhagavAna ! have mULa vAta upara Ave. jhoLImAM Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) sutelA vanarAjane joI gurU mahArAje e uddagAra kADhyA pachI zuM thayuM ?" zIlaguNasUri, enI mAtA ATalAmAMja hevI joIe e vicAra karatA ubhA hatA, eTalAmAM tenI mAtA AvI | pahoMcI. tenI pAsethI sarva vRttAMta jANI laIne zIlaguNasUri e emane gupta rIte nAma pheravIne pitAnA caityamAM rAkhyAM. tyAM zAMtipUrvaka rahIne rANI pArzvanAthanI pUjAraNa thaIne putrane moTo karavA lAgI. bALakanA magajamAM jaina zrAvake ane sAdhuonA paricayathI dhArmika saMskAra paDayA." " tyArapachI evI sthitimAM paMdara varSa vahI gayAM vanarAja paMdara varSanI ummarano thaye, tyAre enI janmakaMDalImAM rAjayega paDelo hovAthI enA mAmA surapAlanA rakSaNamAM rahI zastravidyAnI keLavaNI levA lAgyo ane paradezIone herAna karI zakavavA lAge. dhIredhIre pite paNa majabuta mANasane ekaThAM karavA mAMDayAM. varaso upara varase vahI gayAM tyAre cAMparAja, lahIra temaja bIjA keTalAka sAmatenI madadathI vanarAje paradezIone gujarAtamAMthI kADhI mUkyA ane aNahillavADa vasAvI vikrama saMvat 802 mAM pitAnI rAjyagAdI sthApI. AkhuM gujarAta kabaje karyuM. e samaye zrImAla nagaranA zrImALIo gujarAtanI rAjadhAnImAM utarI paDyA ane rAjyavyavasAyamAM, vyApAramAM AgaLa paDato bhAga laI lakSamI ane mutsadIpaNAnA pratApe dezamAM AbAdI - Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) dhArI dIdhI." gurU siddhasenasUri eTaluM vivecana karIne thobhyA... rAjyamAM Aje pradhAna maMtrI ane daMDanAyaka Adi moTA meTA halAo te zrImALIenIja pAse che." bapabhaTTajI vacamAM bolyA. bezaka! zrImALIoe vanarAjane rAjya sthApavAmAM ochI sahAyatA kAMI nathI karI, tana, mana ane dhana sarva kaMI e gurjarezvarane caraNe dharyuM hatuM. zA mATe zrImALIoe. ema karyuM hatuM. temanA haiyAmAM mAtra be cIja hatI. dezabhakti ane pitAnA mAleka tarapha vaphAdArI!" siddhasenasUrie kahyuM. tethIja Aje pATaNa jANe jainamaya ja na hoya ema enA pradhAna te jeno, daMDanAyaka te nAnagane putra lahIra jaina, kezAdhikArI te jena, bhaMDArI te jaina, vyApAramAM te jene, rAjAnA gurU te zIlaguNasUri ane deva te zrI paMcAsarA pAzvanAtha!" bappabhaTTajIe pAdapUrti karI. e paMcAsarA pArzvanAthanI pratimA vanarAja paMcAsarathI lAvelA ke?" AmakumAre pUchayuM. hA! pahelAM e prAbhAvika pratimA valabhInagaramAM hatIkeTalAka samaya tyAM pUjAyA pachI adazya thaI ane paMcAsara nagaramAM AvI, Aje eja pratimA gurjarezvaranI adhikAyikA tarIke pATaNamAM pUjAya che" gurUe kahyuM. "gurjarezvara vanarAjanI mAphaka rAjakumAra ! tame paNa Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ). jainadharmanuM gaurava vadhArI rAjA thAo tyAre lokapriya thaje ! amane paNa kvacita saMbhAraje!" bappabhaTTajIe kahyuM. jevI rIte gurjarezvare zIlaguNasUrine gurUpade sthApyA. temaja huM paNa rAjA thaIza te mArA mitra bappabhaTajIne rAjyagurUpade sthApIza. yathAzakti jenadharmanuM gaurava vadhArIza." AmakumAre hasIne bappabhaTTajIne kahyuM. "mane lAge che ke A dharma rASTradharma che." tAruM vacana sarvathA satya che. jo ke kALanA deSe karIne keTalAka saikAothI emAM maMdatA AvI che. nahitara pUrvanA rAjAe ghaNAkharA jenaja hatA. tArA pUrvaja caMdragupta ane tene pradhAna rANAya bhadrabAhu svAmInA zrAvaka hatA. saMprati rAjA traNa khaMDa pRthvIne svAmI AryasuhastI svAmIne zrAvaka hato. te pUrvanA zizunAga vaMzanA magadhevo paNa jena ja hatA. mAlavapati vikramAditya mArAja nAmadhArI pUrve thacelA siddhasena divAkarasUrine ziSya hate. mahAvIranA samayamAM bhAratanA lagabhaga badhA rAjAo jainaja hatA, jethI rAjyadharma paNa jenaja hatA. kALadeSe karIne emAM maMdatA AvatI jAya che. jethI rAjAo amArA pratibaMdhane abhAve kaho ke game tema paNa pitAnA mULa dharmane cheDIne anyadharmanA upasaka thatA gayA. Aje keIne boddhadharmanI asara te keIne zivadharmanI asara pragaTa jovAya che." gurUmahArAja eTaluM bAlIne aTakyA. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28). samaya paripUrNa thayela hovAthI A vAtane ATalethI patAvI se tipitAne kAme lAgyA prakaraNa 5 muM. pitA ane putrI. atyAre meDherA zaherathI dUra jaMgalamAM be ave cAlyA jatA jaNAya che. te gujarAtanAja e ghoDesvAre! bannenA rAjazAhI poSAke lagabhaga purUSanA jevA ja hatA. chatAM jhINuM najare jotAM eka purUSane eka strI hatAM. purUSanI ummara lagabhaga pacAsa varSanI jaNAtI, tyAre strI tarUNa bALA kumArikA hatI. nirbhayapaNe cAlyAM jatAM A banne keNa haze ? zikArI pizAka paherIne jaMgalanI khullI havA khAvA ja nahi jatAM baLA kamAI nIkaLI zAka paherIne bApu! ApaNe ghaNuM dUra AvI gayAM. juo, madhyAhu samaya paNa thavA AvyuM te!" tarUNa ghoDesvAre bIjAne kahyuM. hA, beTA ! tArUM anumAna satya che. tArI IcchA hoya te ApaNe have pAchA pharIe." javAbamAM AgaLanA gheDesvAre kahyuM. "avazya! zaherathI ApaNe lagabhaga cAra pAMca keza Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 29 ) dUra tA AvyAMja haizuM. kevI bhayaMkara aTavImAM ApaNe AvI caDayAM ? " tane thAka tA nathI lAgyA ne? nahitara ApaNe ahIyAM jarA visAmA laine zaheramAM jaie. " " Apu ! thAkanI vAta teA pachI, paNa ApaNe have pAchA phrIe tA ThIka. bhUkha paNa lAgavA mAMDI che. " cr tA cAlA " vRddhe pAtAnA azva gAma tarapha vALyo. ene joIne tarUNe paNa avanuM mukha pheravyuM. mADherAthI nIkaLelA avA mADherA taraphaja ryA. zahera upara peAtAnI sattA cAlatI hAya tema jANe jaMgalamAM paNa peAtAnI hukumata kema na heAya ? evIja ni ya mukhamudrA A proDha purUSanI jaNAtI hatI. vana ane nagara, manuSya ane ja MgalI krUra prANI ane mana samAna hatAM. rAjamArga ane gADha jhADImAMnA kharabacaDA mA enA ene hisAkha naheAtA. tyAre A proDha purUSa ane tenI sAthenI AALA te kANuM ? A banne avA ghIca jhADInA rastA kApatA zahera tarapha javAne havAmAM uDatA hatA, paNa eTalAmAMja eka bhayaMkara garjanA sabhaLAI ane havAmAM uDatA e gheADA sthaMbhyA. bApu ! A tA vAghanI garjanA. " potAnA hathIyAra sabhA LatAM e mALA belI. te ?? hA, eTA sAvadhAna ! " e dhanurdhArI purUSa dhanuSya upara gANu caDAvatAM khelyA. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30 ) bane azvArohIo potapotAnA dhanuSya upara bANa caDAvI zikAranI rAha jotA thobhyA. "bApu! moTI moTI chalaMga mArate e Ave." pitAnI jhINuM najare dUrathI kAbaracitrA paTTAvALuM jabara prANI AvatuM joIne kahyuM e ApaNIja tarapha Ave che ne?" praDha purUSe kahyuM. hA, bApu!" "te sAvadhAna!" * gADImAMthI chaluM bharatuM ane vanamAM pitAnI hakumata maMjura karatuM e krUra prANI bahAra dhasI AvyuM ne A gheDesvArene joI durakaryuM. A prANu te eka bhayaMkara vAgha hate. jevuM e prANa temanI upara phALa mAravA jAya che, teTalAmAM eka sAmaTAM be bANa dhanuSyamAMthI chuTayAM. eke pitAnuM nizAna khoyuM ane bIjuM saheja enA lekhaMDI pagane ghAcala karanAruM thayuM. vAghanA krodhamAM vadhAro thayo. A be ghaDesvAramAMthI eka upara eNe prathama lakSya ApIne phALa bharI. bIjI vakhata bANe chuTaTyAM ane te pitAnuM nizAna cukI gayAM. e prANane atyaMta najIkamAM AveluM joI tIra choDavAne have avakAza na rahevAthI e majabuta purUSe dhanuSya pheMkI daI pitAne bhAlo enI tarapha tAkaye. bALA bahAdura hatI, chatAM be vakhata potAnuM nizAna cukI javAthI ane bhayaMkara garjanA karatA vAgha Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 31 ) atyaMta najIka AveluM joIe te bhayathI vihvaLa thaI gaI temaja ene gheDa paNa tophAne caDele eTale gheDAne vazarAkhe ke zikAra tarapha khyAla Ape e ene na sUjhayuM. mahA muzkelIe e pote pitAnA ghaDAne kAbumAM rAkhI zaktI. vAgha te enI taraphaja prathama dha hatuM, paNa A bIje gheDesvAra enI upara bhAlo tAkIne vacamAM paDe. te bhAlo vAghane lAge paNa ethI enA jIvanane kAMI hAni karanAre na thayuM. A te AgamAM ghI reDAyuM. vAgha adhika khIjAya. lehI jharate te eka zikArane puro karavAne ku. kaTokaTIne prasaMga najIka Avelo joIne e majabuta mANasa potAnI taravAra kheMcI kADhI ghoDA uparathI nIce ku. potAnI upara vAghane dhasI Avate joI e bALA azva uparathI dUra kudI paDI ane bIjI ja paLe vAghane majabuta lekhaMDI paje azva upara paDe. e majabUta prANa AgaLa A garIba prANInuM zuM gajuM? paNa vAghane kAMI azvanI jarUra nahatI. ene te manuSyazikAranI jarUra hatI. azvane zikAra karyA vagara e to pelI bALA tarapha pharyo. bALAe potAnI talavAra kADhIne e krUra jAnavara tarapha pheMkI, paNa enI ene ochI paravA hatI. bedhaDuka eto bALA tarapha dhasyo. pUrva bhavanA veranI vasulAta kema na karate hoya ! bALAe have jIvavAnI AzA cheDI! majabuta purUSa ghoDA uparathI kuve te khare paNa ene Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3ra) page vAgyuM hovAthI ene pitAnA harIpha tarapha dhasatAM vAra thaI. vAgha te eka chalaMgamAMja e bALAnI pAse jaIne paDe. pitAne majabuta paje upADI thApa mAravA jAya, eTalAmAM saNasaNATa karatuM eka jherI tIra vegapUrvaka dharyuM AvatuM zikAra karavA jatAM e vAghanA tALave ceTuM, enuM tALavuM vIMdhIne ArapAra nikaLI dUra jaI paDayuM. e zikAra karavA jate phrA prANa piteja zikAra thaye ne bhayaMkara rADa pADato te cakarI khAI ekadama jamIna upara TuTI paDyo. e majabuta mANase paNa pitAnI talavAra vaDe taraphaDato ane bIjI vakhata uThavAne vyartha prayAsa karatA A adhuro rahele zikAra pUre karyo. bhayaMkara AphatanuM vAdaLa acAnaka AvIne khasI gayuM. tethI bannenA jIvamAM jIva AvyA, paNa peluM jherI tIra mAranAra tyAre keNa? bane jaNe pitAne parama upakAra karanAruM e tIra joyuM hatuM. bannenA hRdayamAM vicAra thayo ke "e dhanurdhArI purUSa keNa haze ?" paNa tyAM te kaI najare jaNAtuM na hovAthI bApu! A tIra mAranAra kezu?" bALAe pitAnA pitAne pUchayuM. ne pitAnI suMdara AMkho AsapAsa pheravavA mAMDI. cAla ! ApaNe enI tapAsa karIe! enA upakAranA badalAmAM ApaNe ene sArI rIte navAjIe !" e. BDha purUSa che. hA! bApu! ene upakArane badale te maLaja joIe ! " Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "barAbara?" , pitA putrI vAta karatAM hatAM eTalAmAM eka dhanudharI tarUNa yuvaka maMda maMda DagalAM bharate emanA tarapha AvatA emaNe joya! bALAnuM haiyuM e durathI AvatA tarUNane joI dhaDakatuM "Aje tIra mAranAra?" - kAmadevanA sama rUpALo A tarUNa emanI sAme AvIne ubhe rahyo. e suMdara vadana maMda maMda hasI rahyuM ane pelA sazastra majabuta purUSane keI moTe mANasa samajIne namyuM. bALAnI banne Atura AMkhe dhaDakate heye enI upara TharI. e suMdara rUparAzinuM pAna karavAmAM DubI? "zuM tyAre Aja tire mAranAra Aha? kevuM enuM rUpa AvA kaTAkaTInA prasaMgamAM amane aNadhArI maja karanAra tuM ja ke?" e praha para ene joIne ugAra kADhayA. hAjI? mane lAge che ke mAruM tIra tamane puratuM madadagAra thayuM che?"tarUNe madhura svare kahyuM, tArUM anumAna satya che. mane lAge che ke meM tane ghaNI bata mArAmAM je che.? tuM moTerAne rahiza che vAra?" pratyuttara sAMbhaLavAne eka hayuM gupacupa Atura banyuM. haiyuM dhaDakyuM. aMtaramAM jhINe nAda uThate "mAre samavaDIye hoya te kevuM sArUM? zA mATe ema thatuM e te e bALA paNa samajI zakI nahIM. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuvakanI najara paNa kSaNamAM e majabuta purUSa tarapha te kSaNamAM pAse gupacupa ubhI rahelI vyakti tarapha pharyA karatI. bIjI vyaktinI suMdaratA te anupama hatI paNa ene navAI te e thaI ke "e purUSa haze ke strI?" "hAi? hAlamAM keTalAka samaya thayAM huM moDherAmAM huM chuM. mArA gurU siddhasena pAse zAstrane abhyAsa karuM chuM." ene eka eka zabdo mIThAzathI bharelA hatA.' * "chatAM zAstra vidyAmAM paNa tuM kuzaLa che. nizAna sAdhavAmAM te tuM barAbara nipuNa che. paNa tAruM vatana bhalA?" mAruM vatana kAnyakuw! mahArAja yazavane * " tyAre tAruM nAma AmakumAra?" BDha purUSa utsukatAthI bebhe ane eka jaNanI chAtI harSathI gajagaja uchaLavA lAgI. tene potAnA A samevaDIyAne upakAra mAnavAnuM mana thaI AvyuM, paNapitAjIne ubhelA joI acakAyuM. "tame amAro jIva bacAvyA che rAjakumArI pItAjI tamane tene cagya badale Apaze. prabhueja tamane amArI madada karavAne melyA, samaje?" mIThAza jharatA zabdo e bALAnA mukhamAMthI nIkaLatA hatA. jAdubharyo eka eka zabda sAMbhaLanAranuM haiyuM halAvI nAMkhate. hA? AmakumAra? tArI aNadhArI madada na AvI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) hota te mArI dikarIne jIva jokhamamAM hoM. khacIta Aje te eNIne bacAvI 2" e praDha purUSa sAmaMtasiMha hatuM teNe kahyuM. "prabhu-vidhi ye bacAvI! kaI kaI samaye huM A jaMgalamAM nikaLI paDI mArI zastravidyAne annubhava karUM chuM Aje vAghanI garjanA sAMbhaLI hatI. vAghanuM ne tamAruM vaMdva yuddha meM joyuM. mane lAgyuM ke have tamane madadanI jarUra che eTale tarataja mArI zaktine meM upayoga karyo." teM ghaNuM sAruM karyuM! nahItara mArI kamalA te atyAre kyAranIya A saMsAra kuca karI gaI hota! je thAya te sArA mATe ?-cAla have amArI sAthe Aje amArI sAthe rAjagaDhamAM raheje?" "Apa ahIMnA-meTerAnA adhizvara che?" "mArA pitAjI gurjarezvara vanarAjanA sAmaMta che. emanA parAkramathI khuzI thaIne moharAnI gAdI emane arpaNa karI jevI rIte cAMparAjane cAMpAnera vasAvI ApyuM?"bAbAvacamAM belI ne teNunI AMkhe pelI be Atura AMkho sAthe maLI. | cAre A eka thatAMja e be tarUNa hadamAM enI asara jAduI thaI gaI. hRdaya kema vyAkuba thatuM e na samajAyuM. jANe haiyAM eka bIjAne maLavA vyAkuLa hoya-taraphaDatAM hoya tema dhaDakavA lAgyuM. kumAra? bApunuM AmaMtraNa svIkArI amArI sAthe Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (*) gAlA! kAle savAre tamAre sthAnake jaI zake che. " gALAne kahyuM. " sAthe Ave te kevuM sArU ? " evA manamAM te ema thI karatuM hatuM. " tamArU Ama MtraNa mATe majura che. paNa gurUmahArAja ci'tA karaze eja krikara che ? " AmakumAre kAraNa darzAvyu ' " tene mATe huM gurU mahArAja pAse khabara mAkalAvI Iza. tArU e kAraNa huM dUra karIza ? " sAmaMtasiMhe jaNAvyuM. " astu ? jevI tamArI marajI ? " rAjakumAre TumAMja patAvyuM. traNe jaNAM vAta karatAM mAMDherA tarapha o mArga mAM sAmatasiMhe AmakumAra pAsethI ahIyAM AvavAnuM tenuM kAraNa paNa jANI lIdhuM. eka te potAnA prANadAtA hatA, vaLI kulamAM paNa pAtA karatAM zreSTha hatA. teNe pAyu ke AvA memAna tA bhAgya yAgeja maLe che. sAmatasihune saMtAnamAM mAtra eka kuMvarIja hatI, tethI ku MvarIne putra karatAM paNa adhika snehathI cAhatA. ne lagatI kelavaNI uparAMta ene zastravidyA paNa zikhavI hatI. AjanI mAkaka koi koI samaye jhiMkAramAM paNa teNIne sAthe laI jatA ke jethI te hiMmatavAna ane bahAdura ane traNe sAthe rAjagaDhamAM cAlyAM gayAM chatAM emanA vicAre te darekanA judIja dizAmAM hatA. peluM eka vakhatanuM sAdhu hRdaya paNa atyAre judIja dizAmAM hatuM. ********* Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) prakaraNa 6 7. itihAsa paricaya. navamA saikAnI zarUAtane kane jarAja yazavamA magadharAja caMdraguptanA vaMzamAMthI Avelo, e ApaNe jANI gayA. keTalIka sArvabhauma sattAo A bhArata varSa upara sthapAI ane ukhaDI gaI. rAjyakrAMti kayA kyA samayamAM thaI e saMbaMdhI kaMIka ApaNe navIna avalokana karavAne bhUtakALanA paDadA ucakIye. prathama zIzunAga vaMzanA keTalAka rAjAoe bhAratavarSa upara pitAnI sattA jamAvelI, chatAM temanI gADInuM kendrasthAna te magadha dezamAMja hatuM. zizunAgavaMzanA keTalAka rAjAoe kuzAgapuramAM rAja kareluM. tyAM rahIne ja magadha upara sAmrAjya calAvatA hatA. tyArapachI prasenajIta rAjAe kuzAgapura badahIne rAjagAdI rAjagRhamAM sthApI tenAso kamAmAM bimi. sAra mukhya hate. pitAnI pAchaLa mahAvIra svAmInA samayamAM vidhisAra magadharAja thayA. A rAjAne siddhArtha buddhane pAsa lAgele; paratu pAchaLathI e vardhamAna jJAtaputranA samAgamamAM AvatAM jene thaye. ene pitA prasenajIta zrI pArzva. nAtha prabhune zrAvaka hatA. biMbisAra pachI mahAvIranA samayamAM ja ene putra ajAtazatru magadhanI gAdI upara Avyo. eNe rAjagrAhIne badale Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) caMpAnagarI vasAvI tyAM rAjyagAdI sthApI. ene paNa bAdhanA pAsa lAgelA; parantu itihAsa uparathI sApha jaNAya che ke pAchaLathI te khAddhanA zatru anele zidhrunAga vazamAM A rAjA samatha rAjA thayA bhAratanA dareka rAjAone jItI eNe ajAtazatru nAma dhAraNa karyuM. ajAtazatrunA artha evAja hAya ke kadAca te samayamAM jeTalI dunyA hAya te badhI eNe chatI lIdhI hoya ! . te pachI ajAtazatrunA kumAra udAyI magadharAja thayA. teNe pATalIputra vasAvI tyAM rAjagAdI sthApI. udAyI rAjAnA samaya AjathI lagabhaga 2400 varSa pUrvenA hatA, 24 mA tIthaMkara zrI mahAvIrasvAmInA e zaSya-zrAvaka hatA. khasa zizunAgava'zanA A chellA rAjA hatA. udAyI pachI magadhanI gAdI upara anukrame navana'da rAjAe thayA. mahAvIra svAmI pachI lagabhaga 60 varSa pahelA na Mda magadharAja thayA. e nave naMdarAjAonuM rAjya meTuM ane prabaLa hatuM. temanI senA ane sa'pattinI kIrti dUra dezAvara sudhI pahoMcI hatI. lagabhaga deDha saikA emanI para parA cAlI. grIsanA mahAna sikaMdara navamA naMdanA samayamAM pAsanA rAjAne harAvI jhelama nadI utarIne paMjAmamAM AvI tyAMnA purUSasena-pArasa nAmanA rAjAne harAvyA. tyAMthI siMdhamAM AvIne pAche pAtAne vatana gayA. zrI mahAvIrasvAmI pachI khaseA varSa vItyA bAda navamA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) na Mdane jItIne prakhyAta caMdragupta magadharAja thayA. mahAmatI cANAkya enA pradhAna hatA. caMdragupta i. sa. pUrve 316 mAM bhArata samrAT thaye.. enA samayamAM mahAna sika Mdara ke jenu i. sa. pUrve 323 mAM maraNa thayu ane enA senApati selyukasa enA gheADA rAjyana mAleka thayA. eNe agIyAra varSa paryaMta laDIne sIrIyAnu rAjya jItI lIdhuM. pachI te magadha upara caDI AvyeA, paNa caMdragupte ene sakhta hAra khavaDAvI tenI pAsethI paMjAba, siMdha, hAlanA aphagAnistAna, alucistAna vagere mulaka lai lIdhA. tenI sAthe sadhI thatA selyukase peAtAnI kanyA caMdraguptane ApI. potAne vatana gayA. caMdragupte I. sa. pUrve 316 thI 392 sudhI rAjya karyuM. cadragupta pachI enA putra biMdusAra gAdI upara AnyA. tenI pachI tenA putra azeAka gAdI upara Avyo. A rAjA paNa baddha hatA, tene ane selyukasanA pAtra AnTiokasane i. sa. pUrve 256 mAM karAra thayA. jo ke azeAkarAjAne tihAsa baddha tarIke oLakhAve che, chatAM e cAkkasa nathI thatuM, manavAjoga che ke pAchaLathI te jaina thayA hAya ! takSazilAnA azokanA zilAlekhamAM trevIzamA tIrthaMkara zrI pArzva nAnu nAma Ave che; temaja gAMdhAranA zilAlekhamAM paNa jeneAnA tIrthaMkara zrI pArzvanAthanuM nAma spaSTapaNe jovAya che. astu ! eNe kaliMga deza upara svArI karIne te deza jItI lIdheA. azeka pachI enA pautra sa'prati sAva bhAma samrAdna thayAmA va MzanA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( : ) e samartha rAjA thayA. saMpratirAnuM custa jaina, Arya suhastI svAmInA bhakata hatA. mahAvIrasvAmI pachI lagabhaga traNasA vaSaeN sa'prati, bhArata samrATTa thayA, e vazamAM chello adratha thayA. mA vaMza pachI e bRhadrathanA senApati puSya mitra bhArata samrATa thayA. enA samayamAM kaliMgadezanA rAjA khAravela enI upara caDI AvyeA. A khAravela jaina rAjA hatA. A rAjA save rAjAone jItIne cakravattI rAjA thayA. enA yuvarAja putra agnimitra paNa evAja parAkramI hatA. eNe paNa vidaOAjAne harAvyeA. vijayanAdamAM eNe azvamedha cajJa AraMbhyA. kAi kahe che ke bhAratanA mahAna vidvAna zAstravizArada sAMkhyamatI pata'jali paNa A yajJamAM hAjara hatA. mahAvIrasvAmInI caturtha sadImAM zuMgavazanuM rAjya thayuM, enA vaMzamAM keTalAka rAjAo thayA. zuMgavaMza pachI kAzyavaMza ne te pachI AMdhra vaMzanu rAjya thayuM. A chellA vaMzanI gAdI magadhathI badalAine pratiSThAnapura gaI haiAya ema jaNAya che. I. sa. nI zarUAtamAM bhArata varSa upara kaniSka rAjA thayA. i. sa. 40 mAM eNe bAddha dharmanI sabhA meLavI. kaniSkanA pitAnI rAjyadhAnI kAbula hatI, kaniSThe kAbulathI pheravIne pezAvarane peAtAnI rAjadhAnInuM zahera banAvyuM. A rAjA mahA samartha ane zUvIra hatA. I. sa. pUrve zaka leAkeAnAM dhADAM bhArata varSa upara vAravAra caDI AvatAM. temaNe rAjya paNa sthApeluM? A kaniSTha Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 ) sabhya paNa zaka jAtInA hatA. zakalAkene bhAratamAMthI kAvAnA ghaNA hindI rAjAoe prayatna karelA, temAM rAjA vikramAditya mukhya che. zakaleAkAe ujjainarAja gaI bhabhiAne mArIne mALavAmAM rAjya sthApelu'. te vikramAditye temanI pAsethI paDAvI lIdhuM. ane i. sa. pUrve 57 mAM peAtAnA vikrama saMvata calAvyeA. e vikramAditya 'zakAra' ne nAme ALakhAya che. ujanamAM eNe potAnI gAdI sthApI, rAjyasattA vadhArI. i. sa. 78 mAM zaka leAkeAnI sAme pratiSThAnapuranA rAjA zAlivAhana uThelA. eNe paNa zaka leAkeAne harAvI eja sAvamAM peAtAnA zaka calAvye. sIkIana leAkeA jaina hAya ema itihAsa sAkSI pUre che. ToDa rAjasthAnamAM pAnA 64, mAM ToDa sAheba lakhe che ke i. sa. pUrve ane lagabhagamAM je jAtioe hindusthAna upara svArIo karI te jAtIyeAmAM zrI pArzvanAtha ane zrI mahAvIranA vakhatathIja tIthaMkaranI bhaktinA upadeza dAkhala thayA hatA. i. sa. nA bIjA ane trIjA saikAomAM paNa zaka; haNa, cana ane kuzAna TAMkAnAM TALAM bhAratane herAna karavA lAgyAM. chata caDAi karanArA paNa phAvatA tA nahI ja i. sa. nA 4thA saikAnA zarUAtamAM guptavaMzanA prathama rAjA caMdragupte mA vaMzIya cadraguptanI peThe sAmrAjya sthApavAnA prayatna karelA. zrI gupta trIjA saikAnI a Mte thayelA, te pachI tenA putra ghaTotkaccha I. sa. 300 thI 320 sudhI hatA. A caMdragrasa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) ghaTotkacchanA putra hatA. ene nAnapaNuthI sAmrAjyanAM svapnAM AvavA lAgyAM. pAtAnuM paribaLa vadhArI i. sa. 308 .mAM eNe pATalIputra kabaje karI khIjA rAjAne paNa jItI lIdhA. I. sa. 320 mAM eNe rAjAdhirAja tarIke rAjyAbhiSeka karAnyA. te pachI daza varSa anyA. tenI pachI tenA putra samudragupta gAdIe AnyA ane tenI pachI tenA putra bIjo caMdragupta rAjA thayA. A gupta rAjAonI rAjyajyAnI paNa pATalI putra hatI. mahAkavi kAlIdAse peAtAnA radhuvaMzamAM raghurAjAnA divijayanuM je varNana karyuM che te samudraguptanA dvivijaya STi AgaLa rAkhIne ja karyu" hAya evA saMbhava che. samudragupta e vizvavijayI rAjA hatA. puSyamitranI mAphaka eNe paNa badhA rAjAone jItI anavamegha yajJa karelA ! eNe lagabhaga 45 varasa paya ta rAjya karela i. sa. 330 thI 375 sudhI. samudraguptanA putra khIjo caMdragupta enI gAdIe Avye: eNe mALavA, gujarAta saiArASTra upara rAjya karanArA zaka DhAkAne harAvyA. kSatrapava zanA nAza karIne ucinInagarI jItI lIdhI. jevI rIte samudragupte pRthvIne jItIne parAkramA ditya nAma dhAraNa karela tevI ja rIte ca Mdragupte vikramAditya nAma dhAraNa karyuM. mahAkavi kAlIdAsa e caMdragupta-vikramAdityanA kavi hatA. eNe i. sa. 375 thI 413 lagabhagasudhI rAjya kareluM; enA samayamAM cInAi sAdhu kAhiyAna AdezamAM AvyA hatA. A samaya pahelAM rAjyadhAnI pATalIputra adalIne guptarAjAoe ayAdhyAmAM sthApI hatI. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMdragupta pachI ene putra kumAragupta gAdIe AvyuM. A rAjAe lagabhaga 40 varSa zAjya bhagaveluM. tenA chevaTanA rAjyakALamAM huNalekenAM TeLAM Adeza upara ghasI AvavA lAgyAM. tenI pachI tene putra sakaMdagupta I. sa. 455 mAM gAdIe AvyA eNe Dagamagato rAjamugaTa haNalokone harAvI sthIra karyo. I. sa. 480 sudhI eNe rAjya kareluM. - skaMdagupta pachI guptakALanI paDatI AvI I. sa. 480 pachI pAchA hUNa ke jesmAM AvyA, temane skaMdaguptanApu aTakAvI zakyA nahI. uttara gujarAtamAM valabhIpurane vaDanagara pagabhara thatAM hatAM. I. sa. nA cethA, pAMcamAM saikAmAM te majabuta thayAM. valabhIpura te jenenuM dhAma hatuM-tyAM traNasone sATha jInamaMdira hatAM tyAre rAjA zilAditya na hate. vi saM. 314 mAM zilAditya rAjAnI sabhAmAM mahAvAdIei . baddhone parAjaya karI saurASTramAMthI dezanikAla karAvyA. vedAMtIyoe tyAM zaMkarAcAryanuM nAma goThavI dIdhuM che. paNa zaMkara te navamA saikAmAM thayA che. ApaNuM vArtAnA samayamAM te si vAya vikrama saMvat para3 mAM vaDanagaranA rAjA dhruvasena samakSa kapasUtranuM vyAkhyAna vaMcAvavuM zarU thayuM. skaMdagupta pachInA gupta rAjAe nabaLA mananA hevAthI. . sa. pa30 mAM guptavaMzane aMta AvI gayo. chaThThA saikAnI zarUAtamAM hUNa sarakAra taramANe mALavAM chatI laI tyAM rAjagAdI sthApI mahArAjAdhirAja pada dhAraNa karyuM. tene putra mihiragupta tenI gAdIe AvyA tenI sAme guptavaMzane Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa tyAre eka paNa zarUAta sajA narasiMharAma bAlAditya potAnA mAMDalikane ekatra karIne haDaye. ane hUNalekene i. sa. 1535mAM sakhata hAra khavaDAvI. paNa tyAra pachI A dezamAM emane kAyamane vasavATa thaye ane jema tema e saMke pasAra thaI gaye. . I. sa. nA sAtamA saikAnI zarUAtamAM harSavardhana bhArata samrATa thaye. harSavardhanane pitA prabhAkaravardhana. eNe gAMdhAra ane siMdha vagere dezanA hUNarAjAone harAvyA. temaja gujarAta, lATa ane mALavAnA rAjAone paNa namAvyA. . prabhAkara vardhananuM mRtyu thatAM tene putra rAjyavardhana gAdI upara Avele, paNa mALavAnA rAjAnA mitra vaMganareze ene vizvAsaghAtathI mArI nAkhe tethI ene nAno bhAI harSa vardhana I. sa. 606 mAM gAdI upara AvyA. gAdIe AvyA pachI cha varSa paryata eNe yuddha karIne AsapAsanA sarve rAjAone harAvyA. ne uttara hindusthAnamAM cakavanI rAjya jamAvyuM enI senAmAM 6000 hAthI, eka lAkha ghoDesvAro ane pAyalane te sumAraja naheAte. enI rAjadhAnI kane ja(kAnyakubba) nagaramAM hatI. I.sa. 606 thI 647 sudhI maNe bhArata varSa upara cakavatI rAjya bhagavyuM. enA samavamAM hyuenasAMga nAmane bIjo prakhyAta cInI sAdhu hiMdusthAnamAM AvyuM. AsAmanA rAjA kumAra taraphathI ene AmaMtraNa thayuM. e AmaMtraNane mAna ApI tyAM gaye, enuM bahu svAgata thayuM. kane japati harSavadhane e--cInI sAdhune pitAne tyAM Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) lAvyA. jethI kumAra atithine laI hAthI upara besI jAte kanAja Avyo. kanAjamAM enA bhAre satkAra thayA. ha - vananA darabAramAM keTalAka samaya te rahyo. he va nanA samaya pachI pacAsa varSa vItyA bAda musavamAnA sidhamAM ane pujAmamAM dekhAvA lAgyA. A vakhatamAM khIhAra ane kha MgALAmAM, kanAjamAM, rAjaputAnAmAM, mALavAmAM, kAzmIramAM ane gujarAtamAM ema judA judA dezomAM je rAjyA sthapAyAM te caDatI paDatInA raMga jotAM musalamAnAnA ghasArA sahana karatAM lagabhaga 500 varSa paryaMta TakI rahyAM. prakaraNa 7 su nArAja yazAvA~. pATalIputra, ayeAdhyA ane kanAjamAM gupta yuganA kAla lagabhaga chaThThA saikAnA aMta sudhI hatA. sAtamA saikAnI zarUAtamAM kranAjamAM havana rAjA thayA. A samaye vallabhIpura bhAMgIne paMcAsara zahera gujarAtanI rAjadhAnI ane. zilAdityanI rANIne zuddha nAme putra utpanna thayA enA vazajo gehaleATa kahevANA. e gehaeNleTa vaMzanA khApArAvaLa cittoDamAM gAdI sthApI hatI. enA vaMzajo tyAM rahIne rAjya karavA lAgyA. A tarapha gujarAtanI rAjyalakSmInu ke drasthAna pAMcAsara banyu. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4). ' AThamA saikAnI zarUAtamAM paMcAsare potAnI apUrva DhAlata jhaLakAvI jethI paradezIonA kAna enu' gArava, jAheAjalAlI sAMbhaLIne camakathA. kalyANIpati bhuvaDa sAla kI enA zatru banyA. eNe gujarAtane parAdhinatAnI eDI paherAvI enI rAjalakSmI luMTI levAnA IrAdA jAhera karyo. AThamA saikAnA madhyakAlamAM gu ralakSmI jayazekharane varelI. teja sAbhAgya, ane anagaLaRddhithI paMcAsara bhAratanI AMkhe caDayu. peAtAnA anagaLa sainikone lai bhuvaDasAlakI paMcAsara najIka dhasI AvI eNe jayazikharane paDakAryA. jayazikhare e paDakAra jhIlyeA. ane zUravIra pazvetapAtAnA khaLavaDe jhujhayA. ekane svadezanuM rakSaNu karavu hatu.-bIjAne alAkAre pArakI rAjalakSmI luTavI hatI. kALanA prabhAve karIne e AsurI vRttinA jaya thayA ane jayazikhara yuddhamAMja marAyeA. pAllu gujarAta parAdhinatAnI zRMkhalAmAM baMdhAyu. sAlakIyA gujarAtanI lakSmIne luMTAya ema luMTavA lAgyA. trAsa-julmathI gujarAtanI bhUmi khaLabhaLAvI nAkhI. jayazikharanA putra vanarAja nAnA sahavAsamAM ucho. paMdaravarSa pachI vanarAja enA mAmAnI sAthe rahI yuddhanI tAlIma levA lAgyA. parAdhinatAnI eDIemAM gujarAte potAnuM e sadInu jIvana pUrNa karyuM. :: vikramanI AThamI sadInA uttarakALamAM kanAjanI gAdI upara mArya vaMzIya caMdraguptanA vazaja yazeAvamAM Avye. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 47 ) aitihAsauparathI samajAya che ke A rAjAe zAMtimAM jIvana gALyuM hAya. jyAre gujarAta saiArASTramAM azAMti hatI teva samaye bhAratanA khIjA deze zAMtinA AsvAda letA haiAya. game tema paNa yazeAvAM vilAsapriya hatA e te spaSTa samajAya che paTTarANI suyazA tathA bIjI paNa ene aneka rANi hatI. eka vakhate eNe potAnAthI hulakA kuLanI eka kanyA sAthe lagna karyuM. enA rUpamAM e succuM anI gayeka..e navI rANIe kAmaNu karIne rAjAne evAtA vaza karI lIdhe ke rAjA H eneja kAne sAMbhaLatA, enA AlelA zabdoja khelatA. jethI rAjakAjamAM paNa e kharAbara lakSya ApatA nahIM. A navI rANIne AdhIna rahIne enA ata:puramAM paDayA rahetA. rAjA ATale Adhina hovA chatAM navI rANIne satASa thayA nahIM. pAtAnI zAkayAne AvA sthItimAM jovAne paNa rAjI naheAtI. dhIre dhIre zAkyanuM sArUM dura karavAnI yuktio racI e prayAga eNe zarU karI dIdhA. eka divasa avasara sAdhIne paTTarANI suyazA je garbhavatI hatI ane tenAthI A kuTIla strI haMmezAM DaratI hatI. tenA nAza karavAnI yukti racI rAjAnA kAna bhaMbheravA mAMDyA. purapurUSa sAthe vyabhicAra karavAnA Aropa ubhA karI mahArAja nAjarAjane uzkerI mukyA. kanAjarAjanA pAMtAnA kAna ane buddhi tA vecAi gayAM hatAM. hamaNAM te emanu sasva A navI rANIja hatI. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8 ) eka divasa eNe kuTila prAga racIne suyazArA vyabhicAriNI che ema rAjAne khAtarI paNa karAvI dIdhI. pachI zuM pUchavuM? rAjA ke pAyamAna thaye. khaDaga kheMcIne mAravAne dharyo. paNa pradhAne vinaMti karIne rAjAne aTakA. "mahArAja! suyazAdevI garbhavaMtA che! e satIne Ape nAza kare egya nathI." paNa rAjAne gusso apAra hate. pradhAnenA zabdo sAMbhaLavAnI ene phurasada nahotI. chatAM pradhAne e jyAre ghaNe samajAvyuM tyAre suyazArANIne dezanikAlanI sajA karI. pradhAnee rANIne enA pIyara tarapha ravAne karI dIdhI. paNa sajAnI daSTie paDavA dIdhI nahIM. suyazAe AvI sthItimAM pIyara javuM pasaMda karyuM nahIM. jethI te vanamAM rahevA lAgI tyAM eNa putrane janma Ape. vanyavRtti karatA e putrane tyAM moTe karavA lAgI. te pachI suyazAne siddhasenasUri maLyA. ane eNane potAnA putra sAthe moDherAnA cityamAM teDI lAvI. sagavaDa pUrvaka zakhI, e ApaNe pUrve joI gayA chIe. AmakumAra ahIMyAM meTa thavA lAge. maMtrIo A zokanAM kAvatarAMthI vAkepha hatA paNa e zuM karI zake? badhA anarthanuM mULa e navI rANI hatI chatAM kane jarAjane e prANathI paNa priya hatI. maMtrIoe hArIne ene enA dava upara cheDI hatI. kemake maMtrIonI paNa Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khabara navI rANI levAnuM cukatI nahIM. je kaMI enI AMkhe caDato tene jIvananATakanI pUrNAhuti alpakAlamAM ja thatI. te pachI eka pachI eka pitAnI zenI eNe khabara levA mAMDI. banI zake te zenuM kAsaLa pote ja pitAnI meLe kADhI nAMkhatI. koIne dagAthI keIne viSa dvArA te keIne rAjAnA kAna bhaMbherI enA mAthA upara be Aropa eDhADIne, ema vArApharatI A jAlima strIe ghaNuM zeyanI khabara laI lIdhI. emAMja ene AnaMda paData. pitAnuM redradhyAnaya karapINa kRtya pAra paDatuM tyAre ene apAra harSa thate ke je AnaMda ene bIjI koI paNa bheganI vastumAM nahe. pitAne hetu pAra pADavAmAM rAjA te enuM sAdhana hatuM. pApane ghaDe saMpUrNa rIte bharAI gaye. parabhavamAM jyAM javuM hatuM, tyAMnuM bhAtuM lAMbA kALaparyata khuTe nahI evI rIte ekaThuM thaI gayuM. have ene A dunyAmAM rahevAnI jarUra nahetI. je puNyakharca laIne A manuSya bhavamAM AvI hatI te vATakhacI paNa khalAsa thaI gaI. enA aMdagInA divase paNa bharAI gayA. enAM bhayaMkara pApo bhaviSyanI AgAhInA paDakAra karI rahyAM hatAM. judA judA ane eka pachI eka regoe enI upara humalo karyo. rAjAe ghaNA vaidyo badalyA, davAo karI pANInA pravAhanI mAphaka enI pachavADe davA Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dArUmAM lakSmIne vyaya karyo. paNa ene mRtyune ghaMTa vAgI cukyuM hatuM. chatAM bIcArI jIvavAne dhamapachADa karI rahI hatI. are kaI bacAvo! mane chavADe? mahArAja? mane jIvADe? mAre nathI maravuM."kanejarAja, dAsadAsIe, vaidya kSaNa kSaNa e nabaLI paDatI nADa jotA DAcAM vakAsI rahyA hatA. keInA manane ema thatuM ke A jAlIma strInA pApane ghaDe hajI paNa bharAye nathI ke e jIvavA Icche che? mRtyunA e bhayaMkara paDakAramAMthI bacAvavAnI koInI tAkAta hoI zake che? bicArI jIvavAne mATe valakhAM mAratI A zakya "hAya" "hAya" karatI parabhavanuM khAtuM sarabhara karavAne cAlI gaI. enA mRtyuthI rAjAne te avazya du:kha thayuM. rAjAne khuzI rAkhavA mATe badhAeAe upara uparano zoka batAvyuM. thoDA divasa vahI gayAne rAjA kAmakAjamAM ene bhulI javA lAgyA. paNa pradhAnonA manamAM suyazA rANIne dezavaTe khucate hato emane khabara paNa hatI ke devI garbhavaMtA hevAthI atyAre te rAjya vArasa yuvarAja paNa pAMca varSane thaye haze mATe rAjAne samajAvI rANIne ane putrane teDAvavAM. avasare yazovarmA rAjAne pradhAne e vAta nivedana karI, suyazArANI nirdoSa hatI evI rAjAne khAtarI karI ApI. e kAcA kAnane rAjA paNa samajyA ke navI rANanI samajAvaTathI pite kAcuM kApyuM hatuM. jethI emane-rANI ane putrane rAjadhAnImAM bolAvI lIdhAM. meTA mAnapUrvaka potAnI pAse rAkhyAM. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 11 ) . Ama kumAra vayamAM vadhavA lAge te sAthe rAjAe enuM lakSya zastra ane zAstra vidyA tarapha deravyuM bAlyAvasthA ullaMghana karIne bALa tAraNyamAM AvyuM. paNa kumArane dhana uDAvavAnuM vyasana lAgeluM ! jethI mana mukIne lakSmIne vyaya karavA lAge. eTalI badhI lakSmI kumAra zemAM kharacatA? meja zekhamAM, khAnapAnamAM, vastrAbhUSaNamAM, dAnamAM ane khuzAmatIAone saMtoSavAmAM ! keIe rAjAnA kAna bharAvyA ! eka divasa kanojarAja yazovarmAe ene khAnagImAM lakSmIne vyaya nahI karavA upadeza karelo ! ethI A bALakumAra gusse thayo. je ke pitAnI sAme e kAMI paNa bolI zako nahI chatAM e gussAthI pitA upara kopAyamAna thaI eNe potAnuM vatana choDayuM. ane meMDherAmAM bappabhaTajIne mitra ane siddhasenasUrine ziSya thaye. rAjAe pAchaLathI ghaNI tapAsa karAvI paNa bALarAjAne patto lAgyo nahI. rANe suyazA putra mATe vilApa karavA lAgI. pItAne ghaNe pazcAttApa thayA paNa je ghaTanA banI gaI emAM te nirUpAya hate. kALAMtare rAjAne AmakumAranA meMDherAnA samAcAra malyA. pitAe putrane teDAvavA mATe maMtrIone mokalyA paNa e mAnIputra jAyaja zene? - AmakumAra meDherA A e samaya vikrama saMvata Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( pare ) 807 nI AsapAsane hoya ema anumAna karI zakAya che. temaja vadhAremAM vadhAre vizathI vadhAre umara te enI naja saMbhavI zake vikrama saMvata 810 nuM varSa pasAra thayuM ne kanejarAja mRtyunA bichAnA upara sutA ! emane IcchA thaI ke chellI vakhate e mAnIputranuM mukha jevAya te ThIka? caturamAM catura evA pradhAna purUSane Ama kumArane teDavA sArU rAjAe mekalyA. prakaraNa 8 muM. kamalA. samaya tRtIya praharane hate. atyAre eka surUpabALA. potAnA mahelanI pachavADenA bagIcAnA bhAgamAM laTAra mArI rahI che. hariNasamAM capaLa netrane cAre bAju pheravatI, keInI AturatAthI rAha jotI bALA lattAkuMjamAM AvI. bALAnuM vaya mAMDa soLa varSanuM hatuM. chatAM e surUpa zarIra sukhamAM uchareluM hovAthI khIlI rahyuM hatuM. zarIranA badhA avayavo ghATalAne manahara hatA. bALA lattAkujamAM AvI e mIThI havAnI vAnI cAkhatI tyAM pavAsane beThI. "lAvane samAdhimAM je te e Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 53 ). kyAM haze?" nAsikA upara daSTi rAkhI ekacitte vicArane retI beThI. paNa daSTi kSaNamAM AsapAsa najara karavAnuM cukatI nahI. manamAM sukSama rIte udabhavatA vicArane vega prabaLa hate. eka vicArane reke te bIjo Ave, bIjAne kADhavA prayatna kare tyAM vaLI trIje taiyAra hate. "banyuM ! ekane kADhIye tyAM bIjo Ave che ke ene teDAve che. nakAmA aNuteDyA Ave che." e bALA pharIne daDha mana karIne beThI. pAtALamAM rahelA zeSanAganuM Asana DolAvavA mathatI hoya ke zakeMdranuM siMhAsana calAyamAna karavA IcchatI hoya, chatAM dhyAnamAM eka vyakita sukSmasvarUpe enI najara sAme AvIne khaDI thatI. ene joIne enA haiyAmAM ghaNuM thatuM. zuM thatuM ene e paNa samajatI nahotI. chatAM enI tarapha pakSapAta te jarUra thate haiyAnA uMDANamAM raheluM keI chUpuM tatva enAmAM ekAgra thaI jatuM. citta te eka kAmadeva samI madanamurtine nihALI nihALI e sukSma svarUpamAM ja samAI jatuM. dhyAnamAM raheluM mastaka paNa e viravarane madhurAsmita-hAsyathI vadhAvatuM "A tIramArI mArA prANa bacAvanAra tarUNa! padhAro! mAruM aMtaranuM svAgata svIkAre!" pratyuttaramAM e puSpadhanvAsamI varamuni mRdu mRdu hasI uThatI. Aha e murtimAM zuM cittanI ekAgratA hatI ! priya murtinA eka dhyAnamAM bALA bAhya daSTine bhUlI gaI hatI. bahAra zuM thatuM hatuM e paNa saralA visarI gaI.. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 54 ) najIkamAM ubhelI eka vyakti enI A ceSTA joyA karatI hatI, bALAne dhyAna DhaMga joIne e manamAM hasI paDate. e dhyAnamAM ArUDha thayelI bALAnA baMdhana rahIta zyAma kezo havAmAM nRtya karI rahyA hatA. abhiSTa murtinA dhyAnathI utpanna thayele harSavikasvara thayelAM zarIranAM marAya, e vATe pratyakSa thate "vAha dhyAnanA ADaMbaramAM mazagula thayelI bALAtArUM dhyAna !" - bALAnA cALA jenArI e vyakita AstethI bALA nA joI zake ema enI nIkaTamAM AvI, eNe pitAne svara badalyA. "bALA ! tArA dhyAnathI huM prasanna thaye chuM! mAga ! mAga! IcchAmAM Ave evuM varadAna mAga!" abhiSTa dhyAnamAM mazagula thayelI bALA A zabdo sAMbhaLI camakI "AhA! keNa bolyuM e !" AjubAju najara pheravI paNa kaMI jaNAyuM nahi. "zuM mArA dhyAnathI zeSanAga prasanna thayA ke deva ! dAnavanI mAyA te na hoya!" bALA vicAramAM paDI. pharIne avAja Avya! "bALA! mAga ! mAgatArI IcchAmAM Ave te mAga!" bALA camakI "Apake cho! pratyakSa thAva?" devatAo pratyakSa na thAya! bALA?" Apa deva cho !" "hA ! huM tane varadAna ApavA Avyo chuM?" Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (55 ) vAha ! dhanya mArAM bhAgya ! mArI IcachA saphaLa thAya evuM varadAna Ape?" . tArI zI IcchA che?" AmakumAra mArA pati thAva!" bALAnA mukhamAMthI acAnaka zabdo nIkaLI gayA. tathAstu" mArU dhyAna te saphaLa thayuM. vAha mAruM dhyAna ! devatAo paNa kAma dhaMdhA vagaranA jaNAya che. Ama sahelAIthI prasanna thatA haze ne!" - jevuM tamAruM dhyAna evA A deva ! devatAone ApaNI zI paDI hoya, e nATaka te ApaNe ja bhajavI levuM?" sAme ubhelI eka vyaktinA zabdae bALAnuM dhyAna kheMcyuM. e vyakitane joI A lAvaNyavatI kumArikA gabharAI gaI, e caMdravadana upara zaramanA zeraDA paDayA. paga nIcethI jamIna sarI jatI hoya ema lAgyuM. e lAla lAla thayeluM vadana kamala kyAM chupAvavuM enI samajaNa na paDI. kaMpAyamAna thatI tarUvarenI mada latAonI mAphaka A nAjuka dehakaLI ThaMDI paDavA lAgI. zAMta rasamAM nimagna thaI gaI. eNe jANya ke pitAnA samI bheLIne A aThaMga dhutAre ThagI hatI. devane pATha Aje mAnave bhajavyuM hatuM paNa Akhare te e potAnI ArAdhya-muti hatI. "tame kane javAsIo badhA ThagArAja!" bALA kaMIka dheryatAnuM avalaMbana laIelI ane hasI. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAhare mArAM ginI devI? jevuM tamAruM dhyAna te A deva? emAM beTuM zuM? " bolatAM bolatAM e vyakti hasI paDI. mAruM dhyAna tame calAvyuM ! AhA! kevuM e sukhada dhyAna?" te e dhyAnanuM phala tame ThIka mAgyuM che? varadAna te sAruM hatuM !" hAya! huM bheLI ThagAI gaI ! tame te baDA dhurta ! mArI chAnI vAta sAMbhaLI gayA?" te tamArA mananA mane ratha saphaLa thayA ! mananA deva pratyakSa thayA?" are? te tamane joI eTalI badhI gabharAI gaI ke tamArA zabdo paNa huM samajI zakI nahI !" ThIka javA de e vAta? kamaLA! tArA pitAjI Aje kayAM gayA che?" te vyaktie vAtanI dizA pheravI e vyakti te AmakumAra pite hate. AmakumAra te divasanA aNadhAryA meLApa pachI avAranavAra sAmaMtasiMhane memAna thatuM. siddhasenasUrie paNa AmakumAranuM parAkrama sAMbhaLyuM hatuM. e mahApurUSane lAgyuM ke "rAjAne gya A bAhubaLa prajAnA hitamAM, dezanA rakSaNamAM vaparAya te ThIka!" keTalIka enI pravRttinI A cArya upekSA karatA. ene lAgyuM ke eka rIte sAmaMtasiMha Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) ane AmakumArane saMbaMdha thaye e paNa ThIka hatuM. sAmate paNa gurU pAse ekavAra jAhera kareluM ke "AvA uttama kuLane kumAra amAre haMmezane memAna thAya" vAraMvAra AmakumAranA AgamanathI sAmaMtasiMhanA kuTuMbamAM e paricita je thaI gaye. jANe pitAnuM ja makAna hoya ema dareka sAthe vartate. sAmaMtasiMha ane enI patnI lakSmIdevIe te manathI dikarI ApIne ene dikare ja mAnela! lahamIdevI te AmakamArane joI adhIra adhI thaI jatI. Ama zuM khAze?ne Amane zuM gamaze? e mATe e dareka sagavaDa sAcavatI. Aje enA jIvananuM kendra AmakumAra hato. AmakumAra ane kamaLA kalAkonA kalAko sudhI hasatAM, vAtacita karatAM, paNa mAtApitA e bannene potAnAM ja pharajaMda samAM gaNatAM. teoe nakkI karyuM hatuM ke jyArathI pitAnI dIkarIne AmakumAre vAghanA paMjAmAMthI bacAvI tyArathI ene arpaNa karI hatI. maraNanA mukhamAMthI dikarIne bacAvI e badhe ene upakAra hate. e upakAranA aNumela badalAmAM Ate najIvI bheTa hatI. A bheTa e meTA kuLane AmakumAra svIkAraze ke kema enI ja phakta zaMkA hatI. e zaMkAne nimULa karavA Ato mAtra upAya jAte hate. kamaLa ane AmakumAra banne eka bIjAne cAhatAM zIkhe te ja snehane vaza thayelo AmakumAra hA bhaNI zake ! Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58). navIna tArUNyamAM pravezelAM A banne tarUNa pA te eka bIjAnA aMtaramAM kyAranAya ghusI gayAM hatAM. e navIna snehanuM AkarSaNa, rakta oSTa para jaNAtuM maMda smita jaNAI. AvatuM hatuM. je samaye AtmA je vastumAM sukha mAne che, te vastu sadaMtara anukuLa hoya tyAre enI mIThAzamAM zuM khAmI hoya ? AmakumAra ane kamaLA bannenI arasparasa AvI sthIti hatI. jagatanI eka mahAnamAM mahAna gaNAtI zakita premazakita ne snehanuM baMdhana draDha karI e gAMDane majabuta karI hatI zarIra bhinna hatAM chatAM bannene AtmA-mana ane vicAra eka hatAM. dunyAmAM te bahudhA premane ja vijaya hAya ! pitAjI te acAnaka kAraNasara pATaNa gayA che, lagabhaga aThavADIyuM te emane tyAM saheje pasAra thaze. kamaLAe AmakumAranA javAbamAM jaNAvyuM. - kamaLAnAM vacana sAMbhaLI AmakumAra vicAramAM paDayo kamaLA ! eka vAta pUchuM?" "pUchone! ekane badale be !" madhuratA ane utsuktAgarbhita e vAkaye hatAM, pratyuttara sAMbhaLavA AMkho Atura hatI. harinuM sarakhI AMkhe AmakumAranI AMkhepara TharI. vizvAmitrane dhyAna mRta karanArI menakAnI nRtya karatI AMkhonuM kAmaNa kamaLAnI najaramAM kaLAtuM ! bhasmAsurane meha pamADI muMjhavanArUM kRSNanuM apUrva mehInI, svarUpa kamaLAnA svarUpamAM AmakumAranuM hRdaya levI nAMkhatuM Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( patra ) mahAsamartha yogIrAjanA dhyAnane bhedanArAM e saMdarya AgaLa AmakumAra te eka AzAne hiMDoLe jhulate premI hate. ' tArAM mAtApitA koI divasa tArA lagnanI vAta kare che ke nahI?" Ama kumAre kahyuM. kamaLA lagnanI vAta sAMbhaLI zaramAI gaI paNa javAbate Apaja joIe. mAtApitAnA vicAranI ene paNa khabara hatI ane enuM pitAnuM mana paNa Atura hatuM. phakata AmakumAra vAtanI zarUAta kare eTalI ja vAra hatI. bhAvI bhaviSyanuM kokaDuM ene lAgyuM ke Aje ukelAtuM hatuM. e huM kema jANuM? lagana bAbatamAM huM te kAMIe nI samajuM. kamaLAe uDAu javAba Ape. " tuM kaMI samajatI nathI, lagna zuM? prema zuM? enI tane koI mAhitI nathI?" AmakumAra cIDA ane be. nA" ekadama bolI dIdhuM. - ThIka tyAre huM ThagA! AjathI have kaI divasa huM tArI pAse AvIza nahI, sAruM thayuM ke tArA mUrkha hRdayanI mane atyArathI ja khabara paDI. " nirAza thayela AmakamAra ubhe thaI cAlavA lAgyo. AmakumArane jato joI enuM ujavaLa bhAvI enA. hAthamAMthI sarI jatuM dekhAyuM ene lAgyuM ke kAcuM kApIne pitAne hAthe potAnuM nikaMdana kADhayuM hatuM. A prANavallabha hamezane mATe potAne choDI jAya e AghAta ene asahyA hatA. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e samajatI hatI ke enuM zaraNa jagatamAM mAtra beja cIja hatI eka AmakumAra bIjI bhaDabhaDatI agninI citA! paNa ubhA te rahe?" bolatI belatI enI pachavADe deDI. khIjAyelA AmakumArane sAMbhaLavAnI paravA nahotI ete cAlyA ja hAya ! hAya! cAlyA e!"doDatI AmakumAranA kaThe potAnA nAjuka kamaLanA samA be hAtha nAkhI vaLagI paDI. "kayAM jAo cho?" mAre ThekANe! mAre ghera !" nizcaLa nayane AmakumAre javAba Ape. mane choDIne jaze? ema nahI javAya?" bezaka! tArA jevI hRdaya meM Ajeja joI! nAnI gheDIye jhulatI DhIMgalI bicArI kAMIe samajatI nathI?" paNa huM samajuM te?" nAjuka premanA mRdu baMdhane AgaLa zreSane parAjaya thaye. banne jaNA eka bIjAnA gaLAmAM hAtha nAkhI pAchA latA kuMjamAM AvyAM. kSaNa pahelAM ja "huM zuM samajuM evuM bAlanArI strInI kevI addabhUta zakti Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjakumAra! eka vAta kahuM? tamAre sahavAsa mane bahu game che ! mane lAge che ke ApaNAM AnaMdamAM vikSepa paDe mATe ja mAtApitA mArA lagna tarapha dhyAna ApatAM nathI." * paNa eka divasa te emAM avazya vikSepa paDaze ja! tArAM mAtApitA tane paraNAvaze te kharAja ne?" "e mArI IcchA virUddha kareja nahI, rAjakumAra! mAruM jIvana to meM eka vyaktine kyAranuMya samarpaNa karyuM che. lagna karIza te enI ja sAthe ?" kene samapyuM? kyAre samagyuM? bela? bela? jhaTa bola?" pUchanAranuM haiyuM dhaDakatuM hatuM. bhAvI bhaviSyanAM guMcavaNa bharelAM kekaDAMnI sara dhIme dhIme dUra thatI hatI. te jANIne tame zuM karaze? e divasa joyelA kAmadeva samA dhanurdhArI vIra ! zuM e keDIlAnI suMdarIonAM dila lobhAvanArI cAla! enI ubhavAnI chaTA ! kumAra ! hajI paNa huM e bhUlI nathI." paNa e te ke?" peluM jhera bhareluM tIra mArI mAruM jIvana kharIdanAra! haMmezane mATe mane enI potAnI karanAra?" ema belI enA kaMThamAM hAtha nAkhI zaramAIne enA hRdayamAM mAthuM chupAvI dIdhuM. pitAnA vizALa hRdaya upara paDelI e bALAne pa Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) tAnA bAhuthI addha karatAM-"mAre eja kahevaDAvavuM hatuM samajIne ? " khelatAM AmakumAra hasyA." paNa tArAM mAtApitA ApaNI vAtamAM kema saMmata thaze ? " AstethI enA narama gAla upara eka cuTI bharI, 22 " zA mATe nahI thAya ? mArI marajI virUddha emanAthI kAMi paNa na thAya ! "" " mArI vhAlI ! tArAM mAtApitAnI marajI hAya tA tArI sAthe lagna karavA huM khuzI chuM ! paNa pitAnuM rAjya me chADI dIdhu che tethI tu kAnyakubjanI paTTarANI teA nahI anI zake ! " "mAre tA tameja mArUM sarvasva che ? meAtanA mukhamAMthI tame mane bacAvI, e rAjye nahI. mArA pitAnuM rAjya e tamArU ja che ne ? tamane ahIMyAM zI nyUnatA che ? " ,, ,, " tA samaja huM teA tArI ja chuM ! paNa ApaNAM lagna thai jAya teA eka moTA mArga khullA thAya kema kharUne ? " javAbamAM kamaLA hasI enA vadana upara madanarAjanI lIpI spaSTa dekhAi. e lIpInA bhAvAnuM rahasya samajanArA keADIle| pAseja hatA. keTalAka samaya pachI e yugala eka bImbanA sAme joIne hasyuM. ane tarata ja latAku ja cheADIne cAyuM gayu. te pachI theDeka divase e praNayanI gAMTha lagnavaDe karIne hRDha thai. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) prakaraNa 9 muM. vidhinuM vidhAna gurU mahArAja ! Apa game tema karI rAjakumArane samajAve? e putravatsala pitA atyAre matanI pathA. rImAM sutA che. putranuM mukha jevAne adhirA thayA che!" pradhAnemAMnA eka guNavarmAe kahyuM. svadezamAM AvavA ja mAgato nathI. bApunA rAjyanI mane leza paNa spRhA nathI. jema AvyA tema tame pAchA jAo ! mAro saMdeza pitAne saMbhaLAve? rAjakumAre kahyuM. rAjakumAra! te nahI bane! ame tamane lIdhA sivAya javAnA nathI. mRtyunA bichAne sutelA kanejarAjane ame tamArA vagara meM batAvavAnA nathI. samajyA!" pradhAna devasene jaNAvyuM. - "tame jAo ke na jAo ! mAre emAM zuM ? pitAnuM rAjya haMmezane mATe meM tajI dIdhuM che. ! e tamAre nakakI ja mAnavuM ?" pharIne rAjakumAre potAne nizcaya jAhera karyo. gurU mahArAja ! Apa kema kAMI kahetA nathI? rAjakumAranI A haTha cAlI zakavAnI nathI." rAmanAtha nAmanA pradhAne kahyuM. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ) '' rAjakumAra ? AvA vAtsalyavALA pitAnA tyAga karavA e kaThArapaNa kahevAya ? amane du:kha thAya che ke amArI chAyAmAM rahIne tame mAtApitAnI bhakti na zIkhyA ? " gurU siddhasene kahyuM. ' bhagavAn ! e pitAnA kaThora zabdo hajI paNa mArA haiyAmAM kAtarAi rahyA che ? Ape emAM zA mATe khATu lagADavu' joie ? " pratyuttaramAM AmakumAre kahyuM. paNa ethI gurUnuM mana mAnyuM nahIM, ' vatsa ! game tevA te paNa e tArA pitA kahevAya ! mAtA pitAnA vAtsalya bhAva tu na samaje ! eka divasa tu paNa jyAre pitAnI padavI dhAraNa karIza tyAre ja e anubhava vastu tane samajAze. mAtApitAnA vAtsalyathI ubharAtA krodha paNa kSaNIka hoya; pitAnA vacananI khAtara rAme Ara va vanavAsanAM du:kha sahana karyA. mAtApitAne kAvaDamAM besADIne peAtAnI khAMdhe ucakI zravaNe jAtrA karAvI. mAtApitAnA upakAranA badalA vALavAnI putranI zakti nathI heAtI. e upakAra ! e AbhAra, e sneha, apUrva vAtsalya! enA badalA tA tu ThIka Ape che ? tArA jevA guNiyala putra teA upakAranA maMdalAmAM AvuMja Ape ne ? " gurU siddhasene AmakumArane samajAvavA mAMDyo. " devI suyazA rAta divasa putranI jaMkhanAmAM raDI raDIne nisteja thaI gayAM che. khAtA pItAM basa eka ja vAta ! Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6pa ) "mAre Ama kayAM che? lAva lAva mArA AmakumArane zodhI lAve ! mArUM e bacuM atyAre kayAM rakhaDatuM haze? are bhukha lAgI haze tyAre ene koNa khavaDAvatuM haze? enI sAra saMbhALa keNa letuM haze?" devI suyazAnI AvIja hAlata che pradhAne kahyuM "rAjakumAra ! lagAra najare AvIne jue ke tamArI A haThane pariNAme e vAtsalyapUrNa mAtAnI zI sthIti che? eka tarapha kanejarAja mRtyunA mukhamAM paDayA paDayA paNa tamAruM ja nAma japI rahyA che. devI suyazA tamArA vize gAMDAM gAMDA thaI gayAM che ! are e dazya joIne pASANa hRdaya paNa pIgaLe chatAM tamAruM haiyuM te zAnuM ghaDayuM haze?" guNavamAe hRdayanI umio ThalavavA mAMDI. . vatsa! amane khabara che jaMgalamAM jyAre ame tane prathama jeele te samaye paNa tArA sukhe sukhI ane duHkhe dukhI tArI mAtA kevA vAtsalyathI tAruM pAlana karatI. pAMca varSa ahIMyA pasAra thayAM e daramiyAnamAM paNa tArI uparanuM enuM vAtsalya ame joyeluM. e mAtAne tArA mATe kevI kevI AzAo hatI hA tArA jevA putrane pAmI e bicArI Aje khAcita hatAza thaI gaI? enI badhI AzA pANInA parapaTAnI mAphaka naSTa thaI gaI!" gurUe ene samajAvavA mAMDayuM. bhagavana ! basa! basa! AmakumAra samajI jaze. mAre mAtra eTalo badhe kaThera haiyAne nathI. ApanuM vacana Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 6 ) ene mAnya che. pradhAnanI sAthe ja jema banaze tema jaladIthI kaja tarapha ravAne thaze." bappabhaTTIe AmakumAranI - vatI jaNAvyuM. bhagavad ! ApanuM vacana huM mAthe caDAvuM chuM. pitAnA darzana karavAne huM Atura chuM!" rAjakumAre gurUnuM vacana aMgIkAra karyuM. bahu sArU! vatsa! tane eja ucita che; tArAM mAtA pitAne maLI temanAM traNamAMthI tuM mukta thA! dharma sAdhanamAM tatpara thA?" gurU siddhasenasUrIe Azi ApI. bhagavAna ! mArA mitra bappabhaTTajIne mArI sAthe me. temanA sivAya mane kSaNa mAtra paNa cena paDaze nahI mArI eTalI mAgaNuM ApazrI mAnya rAkho?" AmakumAre darakhAsta karI mAgaNI karI. te tAruM kahevuM ThIka che. paNa hAlamAM tAre satvara javAnI jarUra che. tyAM gayA pachI paNa te game te rIte tArA mitrane belAvI zake che. bappabhaTTI tArI pAse Avaze ane tArI marajI haze te tane haMmezAM e dharmopadeza ApyA karaze. tyAM gayA pachI avasare teDAvaje. tyAM sudhImAM ene pATha paNa pure thaze." gurUe jaNAvyuM. jevI ApanI marajI." kumAre TuMkamAM patAvyuM. rAjakumAra ! AvatI kAle prabhAtamAMja ApaNe Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 67) prayANa karazuM."pradhAna guNavarmAe prayaNane vidhi sabhabAvI dIdhe. ThIka che jevI tamArI IcchA!" rAjakumAre kahyuM. pradhAnajI ! rAjAjIne malI AvyA? sAmaMtasiMhanI rajA paNa have te tamAre levI paDaze." gurUe guNavarmAne uddezIne kahyuM. "ame emane paNa vAta karI che. have rajA levA sAMjanA jaIzuM. jema bane tema svadeza tarapha tAkIde javAnI amArI vRtti che. mahArAjanI sthiti bhayaMkara che. bhagavad ? pitA putrane meLApa thavo e asaMbhava che. chatAM koziSa karavI e amArI pharaja che." pradhAne jaNAvyuM. tamAre prayatna saphala nivaDe? ane pitA putra maLe?" gurUe AziSa ApI. "ApanuM vAkaya saphala thAo?" pradhAnee zukananI gAMTha vALI. rAtanA pradhAnee sAmaMtasiMhane malI AvI prabhAtanA svadeza tarapha gamanane potAne nizcaya kahI saMbhaLAvyA. prabhAte kamaLA ne paNa sAthe vaLAvavA mATe enAM mAtApitAe taiyArI karavA mAMDI. dikarInA viyoge mAtAnuM haiyuM bharAI AvyuM paNa mAtA samajatI hatI ke "dikarI e Akhare te pArakI milakta che. temaja A prasaMga e hatuM ke ene Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) ' mokalavI eja eka rIte ThIka hatuM. jyAre tyAre eka divasa viga te vidhie nirmANa ja karyo hate. te pachI Ajeja bhale dikarI pitAne sAsare jAya." prAta:kALe pradhAnee javAthI teyArI karavA mAMDI. AmakumAra paNa potAnA mitra bappabhaTTIjIne maLI gurU siddhasena sUrine vAMdavAne AvyuM. enI sAthe pradhAne hatA. rAjakumAre gurUne namI AzirvAda mAgyo." prabhu! zubha AziSa Ape? ApanA puNya darzanathI mArAM saMkaTa nAza pAme ?" A samaye gurU siddhasenasUrinI mukhamudrA gaMbhira hatI. kSaNamAM rAjakumAra tarapha te kSaNamAM pradhAne tarapha te vaLI kSaNamAM bIjI vyaktie tarapha emanI najara hatI. manuSyanI alpajJa najara bhaviSya kALanA pracchanna paDakAre jANI zaktI nathI. jyAre A mahApurUSanI najara kaMIka judI ja hatI. kudaratanA bhAvI thatA pracchanna paDakAro A purUSa samajI zaktA. aMtara divya daSTithI e agocara rahasya samajI zaktA. sAmaMtasiMha ane lakSamI devI paNa kamaLAne laIne AvI pahoMcyAM hatAM. te paNa mahArAjazrIne namyAM. kamaLA gurUvarane page paDI. bIjo zrAvakavarga temaja rAjyAdhikArI naranArIothI upAzraya cikAra hate. gurU mahArAja zuM bolaze e sAMbhaLavAne Atura hate. | sarvenI zAMti vacce gurU mahArAja rAjakumArane uddezIne belyA. "vatsa! manuSya IcchA karatAM vidhi IcchA baLavAna Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. mane samajAya che ke have thoDA samaya pachI tArA bhAgyane udaya thaze. kaja dezane rAjamuguTa tArA mastaka upara Avaze. atyAre tuM svataMtra rAjakumAra che. bhaviSyamAM tuM rAjA thaze. rAjakumAra ane rAjA e ubhaya sthitimAM raheluM mahadaaMtara tuM rAjA thaIza tyAre samajaze. te samaye tAre zuM karavuM joIe ? rAjA tarIke tArI zuM zuM pharaja che? tArA deza pratye, tArI prajA pratye ne tArA AtmIya dharma mATe tAre kevI rIte vartavuM joIe, e badhuM tane anubhava zIkhavaze. tArI kelavaNa, vidyA, atyAranA tArA ucca saMskAro tane ghaNuM kAma lAgaze. prathamAvasthAmAM manuSya je je mAnasika ke zArirIka tAlIma lIdhelI hoya che, te bIjI avasthAmAM AvatAM enI kasoTI barAbara thAya che. chatAM vaDIlene dharma che ke vAtsalyabhAvathI emaNe be zabdo hita zikSAnA kahevA joIe. vatsa! atyArasudhInA hArA jIvanamAM tane je satsagane paricaya thayo che tene tuM sArthaka karaje, rAjA je nyAya prajAne Ape teja nyAya pitAnA vhAlAmAM hAlA putrane mATe paNa maMjura rAkhe. putranI mAphaka prajAne pALe, jAtamahenatathI kamAIne paNa prajAe kamANImAMthI rAjAne ene aMza Ape te koI rAjAne ezaArAma karavA na hoya, babbe saMkaTamAM, coranA upadravamAM, ke paracakanI muzIbatamAM athavA te duSkALa jevA samayamAM e rAjA ApaNuM rakSaNa kare-Apa ne madada kare, athavA te amArAja e paisA lekepagI kAryamAM khacI prajAnI sukha sagavaDatAmAM, kelavaNImAM vadhAre Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 70 ) kare. adhikArIe alpAMza sattA meLavIne garIba prajAne na kanaDe, jAlImA, luccAo, saMta ke sAdhujanAne na knaDe e sarve rAjAnI prajA tarapha rahelI jAgRti upara AdhAra rAkhe che. rAjA jo rAta divasa jAgRta hoya tA banatAM lagI adhikArIo, ke jImmIe prajAne herAna karatA nathI. prajA rAmarAjyane paNa bhUlI jAya evA Adarzo rAjA thaze. je dharmAnuM tane zikSaNa maLyuM che tArA saskArIne pASaNa maLyu' che emAM dRDha raheje. parantu bIjA pAse alAtyAre e dharma paLAvavAnI pharaja pADatA nahI. tArA dharmanuM gArava tu samazeranA baLathI vadhAratA nahI. paNa dravyathI, bhaktithI, premathI, prabhAvakapaNAthI dharmanuM mahAtmya vadhAraje eTale ApeApa samAjanuM AkaSa Nu thaze. kAraNake prajAne sArU tA avazya game che. tArA ahiMsAnA vratamAM tu custa raheje, niraparAdhI evI kIDIne paNa manathI haNutA nA. tArI prajAnA rakSaNa mATe, tArA dezanA svAtaMtrya mATe paracakranA baLa sAme yuddha karavAne pAchI pAnI karI jaina nAmane lajavatA nA. kemake jaina mAne jItavuM game tene paNa jItavu. pachI te bAhyazatru hA vA taraMga ? rAjAe ke gRhasthA prAya: (vizeSe karIne ) bAhyazatruone jIte che. sAdhue aMtaraMga zatruone ! jaina thayA eTale hathiyAra cheADI kaTAkaTIne samaye nirbaLa khanI gharamAM besavuM e kAMI jainatva nathI. e tA kAyaratA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (71 ) bhIratA kahevAya. ethI te enuM jenA nAma lajavAya, vAstavikarIte te je aMtaraMga ke bAhA je samaye jevI sthiti hoya evI sthitimAM paNa jo e zatruone jIte te ja e sAthe jaina kahevAya. vatsa ! je bAhA zatruone jIte te prasaMge aMtaraMga zatruone paNa jItI zake. paraMtu bAhA zatruone jItavAnI kamatAkAtavALe aMtaraMga zatruone kevI rIte jIte? mATe tArI prajAnA saMrakSaNa mATe yuddha bhUmimAM vIrapurUSanI mAphaka-tArA pUrvaja caMdragupta, azoka ane saMpratinI mAphaka aDaga ubhuM rahI zatruone jItI tArU jainatva sArthaka karaje. ahiMsA dharmane pALanArA tArA saradAre ane subhaTe pitAnI viratAne jhAMkhapate naja lagADe. zatruono khabara levAmAM pitAnA bAhubaLane paricaya barAbara karAve ! vizAlApati ceTaka mahArAje (bAravratadhArI custa jena rAjAe) ajAtazatru sAme pitAnI talavAra uThAvI hatI. dezanA rakSaNa mATe caMdragupta ane saMprati rAjAoe pitAnI samazere myAnamAMthI bahAra kADhI hatI. pitAnA geravane nyUna karanAra mALavarAja caMdapradyota sAme siMdhupati udayana rAjAe zamazere khakhaDAvI hatI. banne custa jaina mahAvIranA bhakta jIvadayAnA pALaka hatA. eja bhavamAM dIkSA laIne mokSa ke devalokanI lakSmIne varanArA cakravatIe bhayaMkara-khunakhAra yuddha kare che tyAre ja cha khaMDanA adhizvara thaI zake. yuddhamAM zatruone jItavA e kSatrIyanuM prathama kartavya che ane eja sAce jena ! Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 72 ) kSatrIya eTale ja jaina banene paraspara abhinna saMbaMdha che. kAraNake A jaina dharmanI zarUAta karanAra ja IzvAku vaMzIya prathama purUSa hatA. badhA tIrthakare, cakravatI, vAsude ne baLadevo zu kSatrI ja hoya che. jenadharmanA paNuM e Adarza purUSa hoya che. je A tAre mitra bappabhaTTI kSatrIya che. prabhavasvAmI kSatrIya hatA. khuda mahAvIrasvAmI kSatrIyAvataMsa hatA. AMja sudhI jema rAjAoe potAnAM rAjya ane yuddhamAM vIratAthI pitAnAM jainatva zobhAvyAM che tema tuM paNa jainatvane zobhAvaje. zatruone pITha ane parastrIone hRdaya kyAre paNa Apate nahI. vikamanI mAphaka pradezI rAjAnI mAphaka dAtAra thaje. rAjyanI tijorImAM AveluM prajAnuM nANuM prajAnA hitakArcamAM vAparaje paNukRpaNa thaItArAjena tatvaneniMdAvIza nahI. daDhatAthI zraddhAthI AraMbheluM kArya pAra utAraje, paNa adhavaca cheDI daI lekamAM hAMsIne pAtra thanA ! vatsa! tArAM mAtAnA harSanuM kAraNa thA? dharmamAM daDha-sthira citta vALo thA ?" ATaluM kahI gurU mAnI rahyA. te pachI gurU mahArA janI anujJAthI rAjakumAra upAzrayanI bahAra nIkaLe, sarve maMDaLa enI sAthe bahAra AvyuM. AmakumAra bappabhaTTajIne malI sarvanI sAthe zahera bahAra AvyA pitAnA sAsu sasarAne name. lakSmIdevIe enAM mIThaDAM lIdhAM. hitanA be zabdo kahyA. dikarI mATe azrubharI AMkhe be zukana kahyA. "vatsa ! dikarI ApIne ame Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ( 73), te tArA je dIkaro lIdhe. paNa vidhie A ghaTanA ubhI karI. tamane rajA ApatAM jIbha cAlatI nathI paNa AvI sthiItamAM ame tamane kema aTakAvI zakIye. tamArA vize tamArAM mAtapitAne hRdayamAM kevuM duHkha thatuM haze ? mATe vahelA vahelA vatanamAM jaI mAta pitAne hAlA thAo. ane sukhI thAo. amArI ekanI eka dikarI lADakeDamAM uca7relI che. ene mAtApitAnI uNapa jaNAvA deze nahI. jarApaNa ochuM AvavA deze nahI. AjathI e tamArA zaraNamAM che. e bALaka che bAlyAvasthAnI capaLatAthI ene aparAdha thAya thAya te ene kSamA Apaze." mAtAnI AMkhamAM AMsu hatAM. sarvatra karUNArasa -zAMta rasanuM vAtAvaraNa jAmI rahyuM hatuM. rAjakumAre lakSmIdevInA eke eka zabda mastake caDAvyA. zaherathI ghaNe dUra gayAM hovAthI emane pAchA vaLavA kahyuM. pAchA vaLatAM chevaTe dIkarIne paNa mAtAe raDate haiye be zabdo kahyA. dIkarI ! Aja sudhI ananya manathI jevI amArI bhakti karI che tevI ja rIte tArAM sAsu sasarAne bhaktithI vaza karaje. sAsare zANuM thaIne raheje pUjya purU tarapha tAre ucIta dharma bhUlatI nA? ApaNA nirmaLa kuLane zobhAvaje. tArA, hadayamAM je ucca saMskAranAM bI ame vAvyAM che ene khIlavaje, vacanamAM mIThAza rAkhaje." dikarIne zikhAmaNa ApI sAmaMtasiMha ane lakSamI pitAnA AptajananI sAthe ubhAM rahA ne A paradezI memAnee chevaTanAM namana karI pitAnI musApharI AgaLa zarU karI. Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ). prakaraNa 10 muM. pUrva paricaya. jagata anAdi kALathI cAlyuM Ave che. caMda rAjaka-- mAMnA madhyarAja lekamAM jagatane samAveza thaI zake che. keTalAka mata vALAe Izvara stRtva e vastuo hoya ema mAne che. paNa tatvanI rIla suNInA uMDA abhyAsIo temaja jenadarzana cadarAjalakane zAzvata mAne che. jema jagata anAdi che tevI ja rIte AtmAo paNa karmanI prakRtithI baMdhAyA thakA anAdikAlathI e cadarAja lekamAM janma maraNa karyA kare che, rathanA cakranI mAphaka utsapiNI ane avasapi rUpa bane kAlacakothI kALa gati karI zake che. daza keDAcheDI sAgaropame avasarpiNI temaja teTaleja kALa utsarpiNIne. gaNAya. e vIza keDIkeDI sAgaropamanuM eka kAlacakra, evAM anetA kAlacakre eka yugala parAvartana. A che Aja sudhImAM anaMtA pudgala parAvartana karyA dharmane nahI pAmate e bhaviSyamAM anaMtA karaze. avasarpiNI ane utsapie darekanA cha ArA-bhAga hoya che. avasarpiNI eTale utarate, ane utsarpiNI eTale caDatakAla-Ajane vartamAna samaya avasarpiNI. pAMcame Aze! avasarpiNIne suSama suSamanAme pahele Are cAra Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7pa) keDAcheDI sAgaropamane pasAra thaye. te pachI bIje suSama A traNa keDIkeDI sAgaropamane paNa vahI gaye. trIje be kalAkeDI sAgaropamane suSama duSama nAme. Aro paNa cAlyA gaye. A traNe ArAmAM eTale lagabhaga nava kaDAkoDI sAgaropama jeTalA samayamAM yugalIyA manuSyo hoya. AyuSya, baLa, vaibhava, sukha, teja, saubhAgya vagere kamekame utaratAM hoya. vyavahAre aNa hovAthI dharma kamarahIta saraLa svabhAvI hoya. trIjA ArAnA aMtamAM traNAne karIne rUSabhadevane janma thaye. emaNe yugalIka dharmane palaTAvI vyavahAra dharmanI zarUAta karI. prathama rAjA thayA. te pachI prathama sAdhu thayA tIrthakara thayA. e rUSabhadeva thakI IzvAkuvaMza cAlyA. rUSabhadevanA mukhya be putra, bharata ane bAhubalI te sivAya bIjA aThThANu putra hatA. bharatane vinitAnuM rAjya ApyuM. bAhubalIne takSazIlAnuM rAjya ApyuM. bhAratanA putra sUryazAthI sUryavaMzanI zarUAta thaI bAhubaLInA putra somayazAthI caMdravaMzanI zarUAta thaI. rUSabhadeva prathama tIrthakara thayA tyAre temaNe dharma dezanA ApI dharmanI zarUAta karI caturvidha saMghanI sthApanA karI.' te pahelAM eka paNa dharma nahote. dharma zabda paNa koInA kAne paDyo nahote. e rUSabhadevane thayAM Aje lagabhaga eka eka kaDAcheDI sAgara vahI gayAM chatAM ene prarUpela dharma Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 76 ) A apasarpiNImAM atyAra sudhI cAlyA AvyuM che. rUSabhadeve prathama jaina dharmanI zarUAta karI ane A bhAratavarSane jainadharma eja rASTra dharma che. rUSabhadevane maricInAme ziSya hate. e jainamatanI uMcAmAM uMcI dikSA pAlavAne asamartha thaye tethI dikSAne tyAga karI e parivrAjaka thaze. ene kapilanAme ziSya hate. e kapila parivrAjake pitAnA AsurinAmanA ziSyane paccavIza tane upadeza karyo. e Asurie pitAnA matanuM zAstra racyuM. ene bhAgari nAme ziSya thayA ane evI rIte kapilane mata paraMparAe cAlyo. tyArapachI e matamAM Izvara, kRSNa Adi paraMparAe AcArya thayA. temAM eka zaMkhanAme bahu prasiddha AcArya thayA emanA nAma uparathI kapilanA matane leke sAMkhyamatanA upanAme oLakhavA lAgyA. e sAMkhyamatavAlA paNa Izvarane mAnatA nathI. e sAMkhyadarzanamAM paMtajali muni thayA emaNe gazAstra calAvyuM jemAM Izvarane mAnya rAkhIne yegazAstrane pAye racele che, e paMtajalimuni moryavaMzIya caMdraguptanA samayamAM vidyamAna hatA. rUSabhadeva bhagavAnanA samayamAM emanA upadezathI zrAvaka lekene bhaNavAne mATe cAra vedanI racanA thaI. 1 saMsAradarza na veda, 2 saMsthApana parAmazanaveda. 3 tatvAvadha veda 4 vidyAdha veda. zrAvaka brAhmaNe A cAra vedanuM niraMtara adhyayana e samayamAM karatA hatA. te samaye e zrAvaka brAhmaNa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 77 ) 'mAhana' nA nAme prasiddha hatA. brahmacaryanuM pAlana karavAthI mAhana te AgaLa jatAM brAhmaNanA upanAmathI prasiddha thayA, enI nizAnI dAkhala bharatacakrIe kAriNI ratnanI janeAI karelI te pachI temanA putrAe suvaNunI, rUpAnI anukrame paraMparAe sutranI janAI thai. te brahmacarya nuM pAlana karanArA, vedonuM adhyayana ane custa paNe rUSabhadevanu dhyAna dharanArA hatA. uccamAM ucca zrAvaka tarIke emanI prasiddhi hatI. suvidhinAtha nAme navamAM tIrthaMkara thayA tyAM lagI e cAre A veda, samyagdaSTi brAhmaNa yathArtha rIte hatA. navamA suvidhinAthanA meAkSa gamana pachI kAlAMtare jainazAsana, caturvidhasaMgha, Aya veda, enA jANanArA jainabrAhmaNA viccheda thai gayA. jainadharma nuM nAma nizAna paNa na rahyuM tyAre leAkAe e brAhmaNAnAM saMtAna hatAM emanI pAse upadeza sAMbhaLavAnI prAthanA karI te vAre e brAhmaNAbhAsAe aneka aneka tarehanI zruti racI, te dvArA IMdra, varUNu, agni, vAyu, azvinI, uSA vagere devatAonI upAsanA karavAnA leAkeAne upadeza karyo. aneka prakAranA yajJAnI pravRtti zarU karI. temaja kanyA, gA, bhUmi, dhanaAdi dAnane lAyaka pAte pAtAneja manAvA lAgyA. bheALA leAkeAne bharamAvIne A leAkeAe koi satyajJAnavALA tatvajJAne abhAve peAtAnI mAnatA-pUjA cAlu karI. poteja jagadgurU manI sarvoparI vidyAvata thaI gayA. pAtAnI racelI zrutie jagatamAM pravartAvI. A pramANe emaNe vRddhonA mukhathI sAMbhaLelu` hAvAthI enu nAma emaNe Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (78). zruti rAkhyuM. evI rIte navIna vedanI utpatti thaI je veda vartamAna samayamAM brAhmaNemAM pracalita che. jema jema samaya vahete gaye ema navI zruttio racatI gaI. dazamAM tIrthakara zrI zItalanAtha thayA paNa A brAhmaNabhAe emanI satya zailIvALA upadezane nAmaMjura rAkhe. emanI virUddha upadeza karIne pitAnA karipata dharmanuM veda dharma evuM nAma rAkhI AgaLa vyavahAra calAvyo. ghaNA lokone ematamAM kheMcavA lAgyA. evI rIte veda dharmanI utpatti ane prasiddhi thaI. TheTha dharmanAtha tIrthakara lagI vacalA gALAmAM tIrtha viccheda javAthI vedadharmanuM prabalapaNuM paDatA kALanA deSa karIne vRddhigata thatuM gayuM. ane asaMyatinI pUjA prarvatI. jene jaina darzana daza accherAmAMnuM eka ejherUM gaNe che. e tIrthakaronA samayamAM eTale bharata cakravartI rUSabhadevanA samayamAM ne sagaracakI bIjA tIrthakaranA samayamAM thayA. agIyArathI paMdaramA tIrthaMkara paryata pAMca jInezvaranA samayamAM pAMca prativAsudeva vAsudevane baladeva thayA. zrI dharmanAthanA prabhunA zAsanamAM be cakavatI temaja saLamAM, sattaramAM ne aDhAramA tIrthaMkara gRhasthAvasthAmAM cakI thayA eTale e pAMca vAsudeva pachI anukrame pAMca cakI thayA. zrI aranAtha prabhunA zAzanamAM eka vAsudeva, baladevane prativAsudeva thayA te pachI parazurAmane mAranAra AThamA sulUma cakI thayA. e parazurAme sAtavAra niHkSatrIya pRthvI karI. subhUme nibrAhmaNa pRthvI agIyAra ke ekavIzavAra karI. avasare e ItihAsa paNa jaga Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (79 ) tanI samakSa mukazuM. cakI pachI vAsudeva thayA ne te pachI zrI mallInAtha nAme ogaNIzamAM tIrthakara thayA. - vIzamA zrI munisuvrata svAmInA samayamAM navamA mahApadma cakkI thayA. temanA zAsanamAM jagataprasiddha rAma, lakSmaNa ane rAvaNa AThamA vAsudeva, baladevane prativAsudeva thayA A samayamAM loko-brAhmaNe yajJamAM hiMsA karatA hovAthI nArada rUSie rAvaNanI AgaLa pokAra karIne hiMsAmaya yajJa baMdha karAvyA. zrI neminAtha tIrthakaranA samayamAM dezamAM cakrIne temanA zAsanamAM agIyAramA jaya nAme cakI thayA. bAvIzamA nemInAtha tIrthakaranA samayamAM kRSNa ane balabhadra navamA vAsu deva ane baladeva thayA. je kRSNane leke vinunA avatAra svarUpa gaNe che. e samayamAM paNa vedAMtanuM jora adhika hevAthI gatamarUSie pahelAM vedAMtanuM khaMDana karI nyAyazAstra raceluM, pitAnA matanuM khaMDana thayuM tyAre temanI pachI thayelA vyAsa kavie sarva brAhmaNane ekaThA karI kRtio bhegI karI enA cAra bhAga banAvyA. prathama bhAganuM nAma da rAkhI pitA nA ziSya "paila"ne Ape. bIjA bhAganuM nAma yajurveda rAkhI vaizaMpAyana nAmanA ziSyane ApI dIdho trIjA bhAganuM nAma sAmaveda rAkhI pitAnA jeminI nAme ziSyane Ape. ane atharvaveda nAme ceAthe bhAga samaMta nAme ziSyane Ape. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (80) ahIyAMthI dAdi cArevenI utpati thaI. vyAsajIe brahAsutra racyuM jema taiyAyika matanA mukhya AcArya gatamarUSi thayA temaja vedAMta matanA mukhya AcArya vyAsajI thayA. A baMne darzana eka bIjAnA pratipakSIpaNe racAyAM che. A vedAMta mata jaina matanI prabaLatAthI banAvela siddha thAya che. jenA ane sAMkhyadarzananuM anukaraNa karIne e mata bane chee vedavyAse pitAnA brAsUtramAM jenI matanI syAdavAda zailInA saptabhaMgInuM khaMDana kareluM che. bIjA adhyAyanA bIjA pAdanuM tetrIsamuM sUtra juo! - vyAsajIne jemanI sAme ziSya mimAMsakazAstrane kartA hovAthI mimAMsaka matane mukhya AcArya jemanI gaNAya che. arthAta mimAMsakadarzana jemanI thakI utpanna thayuM. zeSa upaniSada ane vedAMta anya rUSioe pAchaLathI banAvyA. vyAsajIne ziSya vaizaMpAyana. ene yAjJavalkakya nAme ziSya hate. ene pitAnA gurU vaizaMpAyana tathA bIjA rUSi sAthe jhaghaDe the. jethI koI sUrya nAme rUSi sAthe malI jaI eNe ne yajurveda e. enuM nAma eNe zukala yajurveda zakhyuM yAjJavalkayanA pakSamAM paNa ghaNA brAhmaNe thaI gayA chevAthI e badhAe maLIne pUrvanA vyAsajInA yajurvedanuM nAma kRSNayajurveda rAkhyuM ane ene sApita aMdhakAramaya yajurveda TharAvyuM. e yAjJavalkaya pAchaLathI sulasA nAmanI saMnyAsInI nA paricayamAM AvavAthI bhraSTa thaye. baMnenA vyabhicArathI pippalAda nAme putra utpanna thaye meTI umara thatAM pIpalAde Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) e baMnene vAdamAM jItI laI temanI AgaLa mAtumegha ane pitRmegha yajJanI kRtio dvArA sthApanA karI yajJamAM banene hemIne mArI nAkhyAM. miMmAsakamatanI prasiddhi karavAmAM A pIpalAda AcAryo ThIka prayAsa kare che. pIpalAdathI hiMsaka yajJanI pragatimAM adhikapaNe vadhAre thayo. vedamAM mukhyatAe be bhAga levAya che. eka cheda bhAgane bIje maMtra bhAga, e leke enI utpatti 3100 varSa lagabhaganI mAne che ane maMtra bhAga banyA ne ra900 varSa mAne che. e vede upara avaTa, sAyaNa, mahIdhara ane zaMkarAcArya Adi vidvAnoe bhASya, TakA, dIpikA Adi vRttio racelI che e bhASAdikane ayathArtha jANIne dayAnaMda sarasvatIe veda tahiMsA chupAvavAne navIna bhASya banAvyuM. paratu brAhmaNa paMDite A dayAnaMda sarasvatInA bhASyane pramANika mAnatA nathI. I.sa. nA navamA saIkAmAM thayelA zaMkarAcAryo jenenI saptabhaMgInuM khaMDana karyuM. emaNe karmakAMDanI upekSA karI uttara mimAsAne mArga pakaDI baddhamAMthI keTalAMka tatve grahaNa karIne upadeza deve zarU karyo. kumArila bhaTTane e anuyAyI hate. kumArile paNa jaina tanuM khaMDana karavA tarapha lakSya ApeluM enuM adhurUM raheluM kArya A AcArye paripUrNa karyuM. eja zaMkarAcAryanI pAchaLa dakSiNamAM thayelA rAmAnuja AcAryo I. sa. nA bAramA saikAnI zarUAtamAM zaMkarAcA Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 82 ) nA matanuM ThIka rIte khaMDana kareluM che. zaMkarAcAryanA advaita mata upara zataduSaNa nAmane graMtha racI rAmAnuja AcAryo ene pracachanna baddha kahIne enA tatvanuM ThIka khaMDana karyuM che. e bAvIsamA tIrthaMkara neminAtha ane navamA vAsudeva kRSNa baLabhadrane thayA Aje lagabhaga 86000 varSa karatAM ane dhika samaya pasAra thaI gayA. emanA zAsanamAM brahmadatta bAramA cakravatI pAMcALa (paMjAba) dezanA kAMpilyapuranagaramAM sAtaso varSanA AyuSyavALa thayA, A bharatakSetramAM chellA cakI A brahmadaraja thayA che. dareka cakravartI rAjAo, vAsudeve ane baLadeve ke prativAsudeve ahiMsA dharmanA upAsaka jena hoya che, chatAM saMgrAmamAM emanAM yuddha ati bhayaMkara hoya che. autama rUSi pachI vyAsarUSi thayA. vyAsarUSie te sivAya aDhAra purANa racAM, chatAM keTalAka purANa vyAsajIe racyAM hoya ema mAnatA nathI. A vyAsarUSine thayAM pAMca hajAra varSa mAnavAmAM Ave che. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 83 ), prakaraNa 11 muM. jaina itihAsanI sAMkaLa. neminAtha pachI kAzInagaramAM azvasena rAjAnA kumAra pArzvanAtha tevIsamA tIrthaMkara thayA. e pArzvanAtha prabhuekamaTha nAmanA yeAgIne paMcAgni sAdhana karatAM thatI jIvahiMsA pratyakSya batAvI ahiMsAne upadeza karyo. zrI pArzvanAtha prabhune sarpanuM laMchana hevAthI ane takSa e sarpane paryAya vAcaka zabda hovAthI te samayanA rAjAo tAkSajAtinA rAjAo tarIke oLakhAvA lAgyA. chevaTe pArzvanAtha prabhu 100 varSanuM AyuSya pUrNa karIne sametazikharanA pahADa upara mokSe gayA. Aje paNa e pahADa pArzvanAthanA DuMgara tarIke oLakhAya che. e pArzvanAthajInA mukhya gaNadhara zubhadattajI thayA. temanI pATe haridattajI, temanI pATe Aryasamudra, temanI pATa upara svayaMprabhasUri thayA temanI pachI pArzvanAthajInI chaThThI pATe kezIsvAmI pradeza rAjAne pratibaMdha karanAra mahAvIra svAmInA samayamAM thayA. zrI svayaMprabhasUrine ziSyavargamAM pihitAzrava nAme eka ziSya hatA, kapilavastunagaranA zAkaya rAjA zudhdhadananA kumAra siddhArthe vairAgya pAmI e pihitAzrava muninI pAse dikSA grahaNa karI, emanuM nAma buddhakAti pADayuM. e buddhakAttie pAchaLathI pitAne navIna paMtha calAvyuM. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 84 ) eka divase e pArzvanAthanA tIrthamAM sarayU nadIne kAMThe pAsa nAme nagara hatuM, tyAM vihAra karatA buddhakirti muni AvyA ne tapa karyuM. tapa karatAM kaMTALyA eTale cAritra mehanIya karmanA udayathI rUSabhadevanA maricInI mAphaka emaNe pravajyArUpa dikSA cheDI dIdhI ane je "sujhate AhAra malI zake te zA mATe pitAne na khape? jagatanI dareka vastuo kSaNaka che. AtmA paNa kSaNaka che. mAMsa madha vagere sujhatuM malI zake te khAvA pIvAmAM zuM deSa che? valI AtmA kSaNIka hovAthI karanAre paNa anya che, bhegavanAre paNa kaI bIje AtmA che" vagere siddhAnta virUddha prarUpaNa karIne baddha mata calAvyuM. zAriputra ane mulAyana nAmanA enA be mukhya ziSyoe boddha dharmanI ThIka rIte vRddhi paNa karI. e kezIkumAranA samayamAM covIsamA tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmI thayA. buddhanA nirvANa pachI lagabhaga cauda varSa sudhI mahAvIrasvAmI kevalajJAnIpaNe vicaryA hatA. eka rUSabhadevane choDIne zeSa tIrthakara Adi zalAkI purUSo-cakavatI vAsudeva vagere cothA ArAmAM thayA. mahAvIra nirvANa pachI lagabhaga sADAtraNa varSe beMtAlIza hajAra varSe nyuna eka keDIkeDI sAgarane cothe Are saMpUrNa thayA. mahAvIra svAmInI paTTaparaMparA pAMcamA ArAmAM cAlI che. je pAMcamA ArAne Aje 245ra varSa thayAM che. zrI mahAvIra svAmInA mukhya gaNadhara gautamasvAmI hatA. te mahAvIrathI 12 varSe mekSe Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 85 ) gayA chatAM mahAvIrasvAmInI pATe tarataja sudhamAsvAmI AvyA. kevalajJAna pAmI mahAvIrathI 20 varSe te se varSanI uMmare mokSe gayA. temanI pATe jaMbusvAmI AvyA. te mahAvIrathI ja varSe mekSe gayA. temanI pachI mokSane mArga A bharata kSetrane AzrayI baMdha thaI gaye. jethI mana:paryavajJAna, paramAvidhi, AhAraka zarIra, ane zreNi, janakalpI AcAra, chellAM traNa cAritrane kevaladuga Adi daza vastuo viccheda thaI gaI. e samayamAM pArzvanAthanI sAtamI pATe ratnaprabhasUri thayA, emaNe savAlakSa kSatrIne jena banAvI ukezapaTTana nAmanA nagaramAM ozavAla vaMzanI sthApanA karI. temaja zrImAla nagaramAM kSatrIne jena banAvI zrImAlIvaMzanI sthApanA karI. mahAvIrathI 70 varSe e banAva banyo. jaMbusvAmInI pATe prabhavasvAmI thayA, e rAjakumAra hatA. pAchaLathI jaMbusvAmInA upadezathI emaNe 500 cere sahita dIkSA lIdhI ne yugapradhAna caMdapUva thayA. jaMbusvAmInI pATe e prabhavasvAmI thayA, te mahAvIra thakI 75 varSe paccAsI varSanuM AyuSya pUrNa karI devaleka gayA. temanI paTe zayyabhavasUri thayA, zacaMbhavasUri rAjagRhanA dhanADhya brAhmaNa hatA. pAchaLathI prabhavasvAmI pAse bedha pAmIne dIkSA grahaNa karIne codavI thayA. emaNe pitAnA putra manakane mATe daza vekAlika sUtra racyuM. vIra pachI 98 varSe e svarga gayA. temanI pATe yazobhadrasUri thayA. te mahAvIrathI 148 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 86 ) vaSe svage gayA. emanA mukhya be ziSya sabhUtivijaya ane bhadrabAhu cAMdapUrva dhara hatA. bhadrabAhu ane varAha e banne dakSiNa dezamAM AvelA pratiSThAnapura nagaranA vidvAna brAhmaNeA hatA. emaNe yazAbhadrasUrinA upadezathI vairAgya pAmIne dIkSA lIdhI. emAM bhadrabAhu yuga pradhAna thayA ne varAhe dIkSA cheDI dIdhI. pAchaLathI varAha mihira jainAnA dveSI thayA, e ajJAna tape marIne vyaMtara thayA ane saMghane upadrava karavA lAgyA. e upadrava nivAravAne bhadrabAhu svAmIe uvasaggahara steAtra racyuM. emanA samayamAM khAra varSa sudhI dukALa paDayA. bhadrabAhu svAmI nepALa dezamAM rahI mahAprANa dhyAna dharatA, emanA samayamAM pATalIputranI gAdIe navamAnaMdanu rAjya hatuM. rAjAnA mahAamAtya zakaTAla maMtrI nAgara brAhmaNu chatAM jaina hatA. enA putra sthulIbhadre sa bhUtivijaya sUri pAse dIkSA lIdhI ne e chellA cADhapuvI thayA. navamAna danA samayamAM pANinI sUtranA katta' pANinI, vArtikanA katto vararUci kAtyAyana ane byADI e traNa brAhmaNa paMDita hatA. pANinIe IMdra, cAMdra, jaine ane zAkaTAyana Adi vyAkaraNAnI chAyA laIne aSTAdhyAyI racI ane ca'guptanA amalamAM thayelA pataMjalie pANinI sutrApara bhASya racyA, bhadrabAhu svAmI mahAvIra pachI 170 varSe svage gayA. temanI pATe sAtamA sthUlibhadrajI AvyA. e sthalibhadra mahAvIra pachI 215 varSe svage gayA. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) pUrve nepALamAM liMga pArzvanAtha, chAyA pArzvanAthane maMtrAdhirAja pArzvanAthano tIrtha hatAM. tethI tyAM jenenI vastI sArI hatI. ne bhadrabAhu svAmI te nepALamAM ja rahetA hatA. sthalibhadrajInA Arya mahAgirine Arya suhasti e be ziSya mukhya hatA. Arya mahAgiri Aya suhastine ga7 bhAra bharAvI janakalpInI tulanA karatA hatA. e Arya mahAgirinA bahula ane balissaha ziSyo hatA. balissahanA tatvArthaAdi pAMca graMthanA kartA umAsvAti vAcaka thayA. temanA ziSya pannavaNuM sUtranA kartA pahelA kAlikAcArya thayA. Arya mahAgiri vIra thakI ra45 varSe svarge gayA. Arya suhasti ane Arya mahAgiri saMpUrNa daza pUrvanA jJAtA hatA. Arya suhastinA samayamAM emane ziSya saMprati bhArata sAmrATa thayuM. eNe pRthvIne janamaMDIta karI. anArya dezomAM paNa sAdhuone vihAra cAlu karAvyuM. savA lAkha te eNe jIna maMdira karAvyAM, jemAM navANuM hajAra jIrNoddhAra ane chavIza hajAra navIna jInamaMdira taiyAra karAvyAM. senA, cAMdI, pittala, pASANa pramukhanI savAkoDa jana pratimA banAvI, sAtase dAnazAlA taiyAra karAvI. mahAvIrasvAmIthI 291 varSe Arya suhastisvAmI svarge gayA. temanI pATe susthita ane supratibuddha thayA. temaNe koDavAra sUrimaMtrane jApa karavAthI Aja sudhI cAlyA AvatA nitha gacchanuM nAma keTigaccha paDayuM. Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 88 ) temanI pATe IMdradivasUri thayA. temanI pachI vIra saMvata 421 mAM dinnasUri thayA, temanI pATe 12 mAM siMhagiri svAmI thayA. vIra saMvata 147 mAM svarge javAthI temanI pachI vAsvAmI thayA je vAsvAmI pUrvabhavamAM jabhakadeva hatA. gatamasvAmI sUryanAM kiraNanuM avalaMbana laIne jyAre achApada parvata upara covIse jInavane vaMdana karavA gayA. tyAre emaNe puMDarika adhyayana vaDe prati bedhelo eja A vajAsavAmIne jIva ! - bAlyAvasthAmAM ja vajasvAmI agIyAre aMgabhaNI gayA. emaNe mahApurInA baiddharAjAne jena karyo. emanA samayamAM vIra thakI parapa varSe zatrujya tIrtha viccheda gayeluM tyAne padiyakSa mithyAtvI thaI DuMgaranI AzAtanA karate te vIra thakI 578 varSe vajasvAmInI sahAyathI jAvaDazAhe zatru. jayane teramo uddhAra karyo. saMvata 114 mAM rathAvarta parvata upara vAsvAmI aNasaNa karIne svarge gayA. bhadrabAhunI pATe thayelA sthalibhadra svarge jatAM chellA cArapUrva, prathama saMghayaNane prathama saMsthAna adazya thayAM. ane vAsvAmI svarge jatAM 10 mu" pUrva, caturtha saMghayaNa ane caturtha saMsthAna e vyavaccheda thaI gayAM, emanI pATe emanA ziSya vajAsenasUri thayAne bAra vaSIya dukALa paDaye. mahAvIra pachI dara varSe eTale vikrama saMvata 150 mAM vasena svAmI sva. gayA. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 89) e vAsenasvAmInA cAra ziSya hatA. zrI caMdrasUrithI caMdragacchanI zAkhA, nAgeMdrasUrithI nAgaeNdra zAkhA, nivRttisUrithI nivRta zAkhA, vidyAdharasUrithI vidyAdhara zAkhA, e pramANe cAra zAkhAo nIkalI. AcArAMga ane suyaDAMga sUtranI vRttinA kartA zIlAMkAcArya vikrama saMvata 772 mAM nivRtazAkhAmAM thayA. temaja vidyAdhara kulamAM vikramathI 585 varSe haribhadrasUri 1444 graMthanA kartA thayA. A vAsenasvAmInA samayamAM zivabhUti (sahastamala) nAmanA manuSya rathavIranagaramAM AryakRSNasUri pAse dIkSA grahaNa karI. pAchaLathI potAnA gurU sAthe vAMdho paDavAthI-vastra saMbaMdhI takarAra thavAthI eNe nagna rahevAne TharAva karyo, ne gurUthI alaga thaI gayo. tenI sAthe enI behena uttarAe paNa nagna rahevAne vicAra karyo. paNa eNe dhAryuM ke strI nagna raheze te ghaNe gerakAyade thaze, ema vicArI pitAnI bahenane kahyuM ke sI jAtine mekSa malatuM nathI.' ema kahI ene nivArI te pachI teNe digaMbara matane phelAvo karavA mAMDayo. vikama saMvata 139 : e digaMbara matasthApaka sahamalane be ziSya keDina ane kaSTa vIra hatA. temanA dharasena, bhUtibalI ane puSpadaMta thayA. vikrama saMvata 213 pachI puSpadaMta ane bhUtabalIe jeTha sudI 5 ne divase zAstra banAvavAM zarU karyA.70000 zleka pramANa dhavala, 60000 loka pramANu jayadhavala ane 40000 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 90) leka pramANe mahAdhavala A traNa graMtha digaMbara matanA atyAre paNa karNATakamAM vidyamAna heya ema saMbhaLAya che. A traNa graMthamAMthI nemicaMdra sAdhue cAmuMDarAjAne saMbhaLAvavAne masAra ra. | digaMbaremAM paNa cAra zAkhA thaI 1 naMdIra sena 3 deva ane siMha pachI kASTasaMgha, mUlasaMgha, mAdhurasaMga ane prasaMgha e cAra saMgha thayA te pachI vizApaMthI, terApaMthI, gumAnapaMthI, terApaMthI Adi phAMTA thayA. tetApaMthI maMdiramAM pratimAne ThekANe pustakane pUje che, e leke mAne che ke strIo mekSa jaI zake nahI, kevalI AhAra kare nahI, ItyAdi 84 vAte pheravIne kahevA mAMDI. zrI caMdrasUri mahAvIrathI 15 mI pATe vikrama saMvata 150 mAM thayA. emanAthI caMdragacchanI zAkhA nakalI. temanI pachI sAmaMtabhadrasUrithayA. A sUri prAya: vanamAM rahetA hovAthI emanuM nAma vanavAsI paDayuM. ne emanI paraMparA vanavAsI ga7 tarIke oLakhAI. temanI pATe 17 mA zrI vRddhadevasUri thayA, saMvata 226 varSe e svarge gayA temanI pATe 18mA pradyotanasUri thayA. temanI pATe prakhyAta mAnadevasUri thayA. takSazilAnagarInA saMghanI zAMtine mATe A mAnadevasUrie laghuzAMta tetranI nADelamAM rahIne racanA karI. emane jayA-vijyAdi cAra devIe prasanna hatI. zAMti racI te pachI trIje varSe tarUSka lekee takSazilAne nAza karyo. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI pachI 20mI pATe mAnatuMgasUri bhaktAmara statranA kartA mahAprabhAvika thayA. emaNe mALavAnA moTA bhejane camatkAra batAvI pratibaMdha pamADa hatuM. temanI pachI 21 mA vIrasUri thayA. emaNe saMvata 300 mAM nAgapuramAM naminAthanI pratiSThA karI. 22 mI pATe thayelA jayadevasUrinuM saMvata 356 varSe svargagamana, temanI pachI devAnaMdasUri thayA vikrama saMvata 375 mAM temanI pachI 24 mI pATe vikramasUri thayA. devAnaMdasUrinA aMta samayamAM saM. 375 mAM valabhIne prathama bhaMga thaye. te pahelAM vikrama saMvata 314 mAM mahuvAdIsUrie baiddhone zilAdityanI sabhAmAM parAjaya karyo. vAdamAM hArI javAthI baiddha vallabhI rAjyanI hada bahAra thayA. | vikrama saMvata 41ra mAM vikramarithayA, temanA samayamAM saM. 12 mAM caityavAsa pakSa jenamAM ubhe thayo. pachI temanI 25 mI pATe narasiMhasUri thayA, temanI pachI 26 mA samuha sUri thayA. e arasAmAM vikrama saMvata 110 mAM devadgI kSamAzamaNujIe vallabhIpuramAM siddhAMte lakhAvavA zarU karyo. A samaye phakta eka pUrvanuM jJAna hatuM. chellA satyamitrasUri pachI saM. pa30 mAM pUrvanuM jJAna viccheda gayuM. saMvata 123 mAM bIjA kAlikAcArya cothanI saMvatsarI karI. saM. 585 mAM pahelA haribhadrasUri thayA. - 27 mI mATe bIjA mAnadevasUri thayA. temanI pachI. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) vibudhaprabhasUri 28 mA ne 2 mA, jayAnaMdasUri. 30 mA raviprabhasUri thayA. e raviprabhasUrie saMvata 700 mAM nADola nagaramAM zrI neminAtha prabhunI pratimAnI pratiSThA karI. saMvata 720 mAM bIjA umAsvAti yuga pradhAna thayA. temanI pachI 31 mI pATe zrI yadevasUri thayA temanI pachI 32 mI pATe pradyumnasUri vikrama saMvata 800 mAM thayA. temanI pachI navamA saikAmAM trIjA mAnadevasUri thayA. vallabhInA bhaMga pachI gujarAtanI rAjyathAnI vaDhIyAra dezanA pATanagara paMcAsaramAM thaI e rAjya vikamanA AThamA sekAnA madhyAnha samayama tuTayuM, ane gujarAtamAM para rAjyanA pratApe aMdhAdhunI cAlI. saMvata 802 mAM aNahilapura pATaNa vasAvI vanarAje rAjyagAdI sthApI, tyArathI gujarAtamAM zAMti jaNAvA lAgI. prakaraNa 12 muM. bALateja, - dazapUrvadhara vajAsvAmInA ziSya vAsenasUrinA cAra mukhya ziSyomAMthI cAra zAkhA nIkaLI. vAsenasUrinI pATe AvelA caMdrasUrithI caMdrakulanI zAkhA nIkaLI. e caMdrakulamAM kaMI AcAryo paraMparAe thaI gayA. vikrama saMvata AThamA Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 93) sekAnA madhyakALa pachInA samayamAM e vaMzamAM prakhara vidvAna ane siddhAMtanA pAraMgAmI evA siddhasenasUri thayA. A sUrije ke apratibaddha vihArI hatA. chatAM gujarAta dezamAM AvelA pATalAnagara ane mArAmAM vizeSa samaya rahetA hatA. bhavya janane upadeza ApI jainadharmanuM gaurava vadhAravAne prayatna karI rahyA hatA. navamAM saikAnI zarUAtamAM siddhasenasUri pitAnA pari vAra sAthe pATalAthI vihAra karatA zrI mahAvIrasvAmIne vaMdana karavAne meza zaheramAM AvyA. A samayamAM maDherA meTuM zahera hatuM. moDha lekenI vastI vizALa ane dhanadhAnyathI sukhI hatI. temanA hADamAMsamAM paNa jainatva ramI rahyuM hatuM. ahiMsAnI upAsaka evI A maDha kema vItarAganA dharmanuM jainadharmanuM ArAdhana karatI dharma, artha ane kAmane bAdhA rahItapaNe sidhdha karatI hatI. aMtaraMga bhAvabhakti pUrvaka siddhasenasUri vidhipUrvaka zrI mahAvIrasvAmIne namIne tyAMnA saMghanA AgrahathI keTalAka divasa tyAM rahyA. bhavitavyatA vege eka divase rAtanA zrAvake sAthe dharma gejhI karyA pachI saMthArAporasI bhaNAvIne yoganidrAe sutA hatA. te samaye emaNe a5rAtrI zeSa rahI tyAre eka uttama svapna joyuM. "janezvaranA caityanA zikhara upara eka kizora vayanuM siMhanuM baccuM khelatuM hatuM jyAre emanI ganidrA dUra thaIne prAta:kriyA karyA pachI svanI vAta yAda Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI manamAM ajAyaba pAmyA. pAchalI rAtrInA AveluM svapna Aje ja phaladAyaka thAya, AhA kevuM manehara svapna! avazya Aje keI uttama ziSyane lAbha thAya. je ziSya jenazAsananI unnati karanAre, meTe prabhAvika thAya. jema siMhane joI gaje dro bhayapAmI palAyana karI jAya ema e siMhanA samAna parAkramI ziSyathI anyamata rUpI gaje dUraja bhAgI jaze. Aje evA eka yugapradhAna samA prakhara zAsananetAnI jarUra che. kemake kALanA deSe karIne jenazAsananI jyoti maMda paDatI jAya che. AhA? Aje kevo samaya Avye. ghara gharamAMja kaleza? eka tarapha digaMbare pitAne A jamAvI pitAne kakako siddha karI rahyA che. bIjI tarapha caityavAsIonuM jora vRddhigata thaI gayuM. gurjarezvara vanarAjanI caityavAsIone madada maLI. rAjAe zilaguNa sUrinA upakAranuM smaraNa karIne pitAnI kRtajJatA batAvI. AvI ja aMdaranI kurpatAne lAbha laIne bihAranA kumArilabhaTTa paMDite jenatanuM khaMDana karavA mAMDyuM. eTaluM ja nahI paNa lekone bharamAvIne jainadharma paNa eNe choDAvavA mAMDe, enuM pariNAma zuM Avaze e te jJAnI jANe paNa A kAMI sArAM pagaraNa jaNAtAM nathI. bIjI taraphathI be jera para AvatA jAya che, te jenene parAjaya karavAne samayanIja rAha joIne beThA che. AvI sthitimAM khacIta koI prakhara zAsananetAnI ati AvazyakatA che" gurU siddhasenane Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) A pramANe vicAramAM joI prabhAtamAM vaMdana karavA AvanAra zrAvakane kaMIka Azcarya thayuM? temaja ziSyavargane lAgyuM ke "Aje gurUnI tabIyata kema haze? zuM kAMi navIna banAva banya haze? zuM haze?" zrAvakee gurUne vijJapti karI "bhagavana ? Apa Aje atyAramAM kAMI gahana vicAramAM che?" sUrine javAba sAMbhaLavAne sarve Atura hatA. ziSya samudAya paNa uttara sAMbhaLavA utsuka thaye. javAbamAM gurU mahArAja vicAramAMthI jAgrata thaI sarvanI tarapha dRSTi karatA saheja hasyA. "devAnupriya? Aje eka evuM apUrva svapna AvyuM che jenA prabhAvathI jaNAya che ke eka uttama ziSyane lAbha thaze. je anya vAdi rUpI gaje dronAM kuMbhasthaLa teDavAmAM siMhasame parAkramI thaze. emaja thAo? ApanuM vacana amegha thAo?" sarvee zakunanI gAMTha vALI. "astu? e svapna satya karavAnuM cAle ApaNe zrI mahAvIranAM darzana karavA jaIe." gurU siddhasenasUrie kahyuM, "hA? prabhu? cAle?" zrAvake e anumati ApI. zrAvakanI sAthe sUrijInamaMdiramAM AvyA. vidhipUrvaka zrI mahAvIra bhagavAnane namIne caityanI bahAra AvyA teTalAmAM eka cha varSane bAlaka paradezI jevo jaNAte emanI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (96) AgaLa Abe, gurUe tINa daSTie enuM avalokana karyuM. cha varSanI bAlyAvasthA chatAM enuM DAhapaNa, teja, garava, ne parAkrama alaikika hatuM. jethI darekanuM A bAlaka tarapha dhyAna kheMcAyuM. keNa che tuM ? ne kyAMthI Ave che?" sUrie pUchayu. "daradezathI-pAMcALadezathI AvuM chuM? jAte kSatrIya chuM. bAlake javAba vALe. kSatrIya chuM tethI ja mAtApitAne cheDI ekalo rakhaDe che kema?" gurUmahArAja hasyA. "hA!" bAlaka paNa mIThuM hasya. tuM ke putra che?" bapa nAmanA kSatrIyane! pAMcALamAM AveluM DubAudhI mAruM gAma." tAruM nAma paNa jaNAvI de tyAre ?" mArUM nAma surapALa ?" ATalI nAnI vayamAM te mAtApitAne zA mATe tyAga karyo? bhagavad ? mArA pitAne bhUjabaLamAM unmatta evA zatruo havAthI huM emane saMhAravA jato hate paNa pitAe mane re ? ane kahyuM ke "vatsa? tuM hajI bAlaka che. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) zatruone mAravA e kAMI bAlakanI ramata nathI. mATe uddhatAI na kara?" emanuM AvuM nirmAlya vacana sAMbhaLIne mane krodha Avyo ke "juo te kharA! ke mArA pitA zatruone pite paNuM mArI zaktA nathI, tema mane paNa zatrune vinAza karavA javA detA nathI. jethI mAtA pitAne pUchayA vagara huM cAlI nIkaLyo. pharatAM pharatAM Aje ApanI pAse Avyo chuM, bhagavana" bAlake pitAnI vAta purI karI. chavarSanA bAlakanI AvI zairya bharI vANI, enI levAnI chaTA joI gurU sahIta sarve mugdha thayA. "vAha! zI AnI hozIyArI?" "vArUM? have ahIyAMthI kayAM javA Icche che?" gurU mahArAje puchayuM. "jyAM mAruM bhAgya laI jaze tyA" tyAre ahI amArI pAse rahI zake? ame tane tArA ghara karatAM paNa vadhAre sukhamAM rAkhIzuM." ghaNuja khuzIthI? ApanI pAse zastra ane zAne abhyAsa karIza." - "ahIMta bhAI zAstrane abhyAsa che!"gurU mahArAja hasyA. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) " zAstra bhaNI paDita thaIza. vAgyumAM zatruone jItI laIza. " " tathAstu ! " gurUmahArAje AzirvAda ApyA. ,, " mAlakanu vAkcAturyaM joi gurU sidhdhasena sUrie vicAyuM ke " A mAlaka chatAM kevA asAdhAraNu budhdhivALA che, A teA kAi aNumAla rata bhavitavyatAyAge anAyAse prApta thayuM. mAno ke svapnuM kula pratyakSa thayuM. svapnamAM jema siMhanu accuM khelatu hatu temaja A paNa kSatrIya rUpI siMhanuM baccu kevu niDara che ? kAi sAdhAraNa mANasa nathI. kemake jagatamAM je parAkramI che tene vayanA kAMI meLa nathI. siMhanuM baccu lIlAmAtramAM gajedro upara tarApa mAre che. nAnA ze| aMkuza hAthI jevA jabaradasta prANIne vaza kare che. viSa jarAmAtra hAya chatAM manuSyanA jIvitavyane hare che. temaja dIpakanI nAnI zI jayAti gADha adhakArane bhedI nAkhe che. mATe A khAlaka paNa divya che." ema samajI ene upAzraye lAvyA. sa Mdhane bhegA karI A khaLaka batAvyA. sarvenI draSTi ene jotAMja prasanna thai. bALake sUripAse abhyAsa karavA mAMDayA, bAlyAvasthA chatAM eka divasanA eka hajAra zlAka kaThe karavA lAgyA, tenI AvI tIkSNa budhdhi joi gurU sahita sakalasaMdha prasanna thayA. tatvamAM, arthamAM, vicAraNA ne avadhAraNA zaktimAM tenI budhdhi sateja hatI. AvI tIkSNa budhdhi heAvAthI khAlake thADA divasamAM vyA karaNa, tarka, sAhitya, kAvya Adi dhaNAM zAstronA abhyAsa karI lIdhA. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) pUrvanA kSapazamathI bAlakane vairAgyanI tIvra bhAvanAthI dIkSA levAne manoratha thaye vAraMvAra dIkSAne mATe te gurUne prArthanA karavA lAge saMghanA agresaro paNa A bALakane dIkSI ta jevAne Atura thayA, paNa gurU mahArAje e vAta upara kAMI vizeSa dhyAna ApyuM nahIM. bALakanA atiAgrahathI gurU bolyA vatsa! tuM hajI bALaka che, joke dIkSAlevAnI tArI manovRtti ati utkaTa che chatAM tArA mAtApitAnI rajA maMgAvavI joIe. mAtA pitAnI anumati sivAya tane mArAthI dIkSA kema apAya ?" te ahIMA mArA mAtApitA kAMI ApaNane Avine kanaDaze nahIM. mArI IcchA che tyAM pachI mArA mAbApane pUchavAnI zI jarUra?" bAlake kahyuM. ene vairAga, saMvegaraMga tIvra hato, nizcaya adbhuta hatA. e draDhatA bhedI zake evI keInI tAkAta te nahatI chatAM e draDhatAne kasoTInA patthara upara kasAvAnI jarUra hatI. vatsa dhIre thA? A mAsuM pUrNa thatAM ApaNe tAre gAma jAzuM. tArA mAtA pitAnI rajA melavIne tane dIkSA ApazuM pachI kAMI?" gurUne e vicAra sarvene regyaja jaNAya. keTalAka dharmAbhimAnI purUSane manamAM khaTatuM ke "kadAca mAtA pitA rajA nahI Ape ne bAlakane laI leze te?" A vidvAna bAlaka hAthamAM Avelo sarI jAya e emane gamatuM nahatuM. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) " tyAre te bAlakanA satyanI kaTI thaze. enI daDhatA tyAre ja mAlUma paDaze. " gurU mahArAje dhIraja ApI. divasa upara divasa vahI gayA ne comAsu pUrNa thatAM gurU siddhasenasUrie saMghanI anujJA meLavI pAMcALa tarapha vihAra karavAnI taiyArI karI. bALaka paNa emanI sAthe hate. saMghanA manamAM paNa bAlaka tarapha pakSapAta hate emane paNa lAgyuM ke cakara bAlaka dIkSA le te jaina zAsanamAM moTe prabhAvika thaze. jethI saMghanA agramAnya purUSoe hoMzIyAra ane belavAmAM catura evA cAra pAMca zrAvakane sUri sAthe pAMcALa dezamAM mekalyA. emane bhalAmaNa karavAmAM AvI ke game te bhege A bAlakanAM mAtA pitAnI rajA melavavI. emane joIe teTaluM nANuM ApI chevaTe bAlakanAM mAtapitAne samajAvavAne saMghe emane bhalAmaNa karI. paNa kaI rIte dIkSA avasthAmAM A bAlakanAM amane darzana karAvo." mahArAja siddhasenasUri vihAra karatA aneka bhavya janane pratibodhatA pAMcALa dezamAM DubAuthI gAme AvyA tyane saMgha gurUne joIne prasanna thayo. sArI rIte sAmaiyuM karIne jaina zAsananI zobhAmAM abhivRddhi karI. bAlaka paNa mAbApane malIne emanA harSanuM kAraNa che. e bAlanA satyanI kasoTIne samaya AvyuM. juo ? mAtapitAnA hAthamAMthI have kevI rIte e chaTakI zake che? - Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (101) prakaraNuM 13 muM. ane badhI pUnamathaka dava kasoTI. bAlakanuM nAma surapAla hatuM. surapAlane joIne mAtA pitA ghaNAM harSa pAmyAM surapAlanA punaH melApathI e AzA vihIna thayelAM mAbApane AnaMda apUrva hate. acAnaka surapAlanA guma thavAthI e vidvala mAtapitAe raDate haiye bahu sthaLe tapAsa karelI-karAvelI. paNa ene patI jyAM na lAge. gurUnI sAthe Avela joI emaNe gurUne ati AbhAra mA. muktakaMThe emanAM ovAraNa laI vakhANa kIdhAM. kaMI rIte bhaktine badale vALI Ape evAM bhaktithI bharelAM e haiyAM gurU tarapha ghaNuM pUjyabuddhivALAM thayAM. cAra divasa pasAra thayA ne eka divasa avasara joI bAlaka surapALe mAtApitAne vinaMti karI. "mAtA pitA: gurUnI sAthe huM ahIM kema Avyo chuM e Apa jANo cho?" kema! A tAruM ghara che! dikarAe zuM pitAnA ghera nahI jatA hoya, tuM Ama ADuM kema bele che beTA?" - "Ave, dikarAe potAne ghera avazya Ave. paNa huM te eka evA ghera javAne utsuka thaye chuM ke je ghera javAthI pachI koI divasa e ghara choDavuM na paDe!" "evuM ja A ApaNuM ghara vaLI! ahImAMthI tene Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (102) kANa cheDAvI zake ? kAinI tAkAta che ke ahIMthI tane laI jai zake ? " pitAe kahyuM, " hA ? ApAjI ? evu' eka jaNa che ke ApaNI icchA nahIM chatAM ApaNane te A gharamAMthI balAtkAre kADhI zake ! mane teA zuM khake tamane paNa kADhI zake ? " putranI vAta sAMbhabIne mAtApitA ajAyaba thayAM, " zuM ApaNA duzmanA ? emane teA tArA javA pachI me jItI lIdhA che. ' cr " te chatAM hajI eka balavAna duzmana nathI jItAyA ? " kayA vArU ? " t d ,' mRtyu sAtavanA surapAlanI AvI divya vANI sAMbhaLIne mAtapitA cikata thayAM ane eka khIjanA sAme jovA lAgyAM " AhA! atyArathI A khaLakanuM zuM A jJAna ? " ke " dikarA ? e meAtanA tuM zA mATe vicAra kare che ? tAre vaLI AvA vicAra zA ? tu jarI mATeA thaze eTale ame tane paraNAvazu nAnI vahu Avaze. tArA sa'sAranA kADha pUrA thaze tane sukhI joi amArU paNa haiyuM Tharaze, " HH bApu ? mane sukhI joi tamArU haiyu Thare; e arAara paNa huM zAthI sukhI thai zaku e jANeA che ? " " mATA thaze tyAre dhana kamAvAthI, sArI strI paraNavAthI vaLI ?" Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) nA? mAtApitA! nA? mane lAge che ke dunyAmAM huM e mATe nathI Avyo." te ?" huM te tyAgI thavA Avyo chuM. gurU mahArAja sidhdhasena pAse huM dIkSA laI jaina dharma udyota karIza?"bAlake mananI vAta kahI dIdhI. dIkSAnuM nAma sAMbhaLI mAtApitA hebatAI gayAM. bhAna bhUlAM e kSaNavAra vyagracittavALAM thaIne zuM karavuM e paNa bhUlI gayAM. "zuM tuM dIkSA levA taiyAra thayo che? eya mA! A tuM zuM bole che? ghelo te nathI thayone dikarA ? " mAtAe ekadama surapAlane heyA sAthe dAbatAM kahyuM. "dikarA? hajI ugIne te ubhe thayo nathI tyAM dIkSA zI?" mAtAnuM heta joI surapAla hasya! " mAtA? mAre vaLI AvAM lADa zAM ke te have sAdhu thavAne! tamArI rajA levAja huM gurUne laI ahIyAM Avyo !" tyAre zuM amane cheDIne tuM jatuM rahevAne ? eka vakhata choDIne jato rahyo tyAre tArA vagara heyA sunAM banelAM ame kevAM raDatAMtAM. dikarA! tArI hAlI mAtAne tuM pharIne vaLI raDAvavAno !tArI vahanuM mukha mane nahI batAvIza?" mAtAe DusakAM bharI raDavA mAMDayuM. "sAMbhaLe che? mArA A lADakAne e sAdhue bhUrakI nAkhI che ke ustAdane Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ja belA? ke jethI e jAdugaranI bhUrakI utAre? mArA A baccAne DAhyo kare ?" mAtAe bALakanA pitAne kahyuM. mAtA ! zAmATe valepAta kare che? mane kAMI gurUe bhUrakI nAkhI nathI ke emaNe jAdu paNa karyuM nathI. huM te tyAMja dikSA levAnuM hatuM. paNa ulaTA emaNeja tamArI rajA vagara dIkSA ApavAnI nA pADI. tethI emane sAthe laI huM tamArI rajA levA ghera AvyuM !" * "te ame tane rajA ApavAnAM nathI. ApaNe vaLI dIkSA zI ?" mAtAe kahyuM. "pitAjI! huM dIkSA laIza e ni:saMdeha che! tame mArI mAtAne samajAvI rajA apAve ?" te kaI rIte banavAnuM nathI. tuM AMkhanI kIkI samo ekane eka che. amAre AdhAra che! AzAone aMbAra che!" mAtApitAe kahyuM. "tame e sAdhune kaho ke ApaNI AjJA sivAya mArA A lADIlAne sAdhu na banAve ! huM ene mArA haiyA AgaLathI aLago ja karavAnI nathI." mAtapitA ane putranI A pramANe dIkSA mATe hoMzAtaisI cAlatI hatI. banne pakSanA vicAro daDha hatA. atyAra sudhI eke pakSanuM namatuM jaNAyuM nahotuM. eTalAmAM DubA uMdhI gAmanA saMghanA agramAnya strI purUSane laI gurU siddhasenasUrinA moTerAnA zrAvake emane tyAM AvI pahocyA. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 105 ) peAtAne ghera AvelA memAnAnA surapAlanA mAtApitAe satkAra karyo. ane zAmATe Apa leAkAnAM panAtAM pagalAM mATe tyAM thayAM che e jANavA Icchayu. " ame tamArI pAse eka cIjanI bhikSA mAgavA AvyA chIe. tame prasanna thAo ane e vastudAna ApI amArA gurU sahIta ame sane kRtArtha kare ?" eka mukhya vyakitae kahyu. "samajI ! samajI ! huM tamArA AvavAnu kANu ! tamA adhA A mArA kADIlAne levA AvyA che ? ane sAdhuDA banAvavA mAgeA che. kema ? A prabhu ? Ate ze| jIlama ?" mAtA DusakAM bharI raDavA lAgI. " ena ! zA mATe raDA che ! tamArI rajA haze tA ame A bALakane lai jazu ! tamArI enA upara pahelA haka che ! jo tame Apaze teA tame jagatapUjya mAtA thazeA. tamArA A kizAra bALakane jagatanA uddhAra karavAmAM sahAyaka thaze !" eka zrAvake kahyuM. " rAjAonA rAjA paNa A bALakanA caraNamAM mastaka namAvaze evA e jagatamAM pUjanIya thaze. mATeA prabhAvaka thaze, AvA jagatauddhAraka bALakanA janma ApI tame teA dunyA upara upakAra karyo che. tamArA khAlaka e kAMi amArA jevA gRhastha jIvana gujAranAra sAmAnya khAlaka nahAya mena ? " khIjAe samajAvavA mAMDayuM. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "mAtA? mAtA? mane rajA Ape? mArA sukhanA mArgamAM tame vizva na nAkho !" bAlake kahyuM. vatsa? dIkSAmAM zuM sukha jaNAyuM tane ! TADha, taDakA, bhUkha, tarasa sahana karavAM, zarIre kaSTa veThavAM e badhuM tuM kema sahana karaze?" mAtAe kahyuM. pApa karIne narakamAM ke tiryaMcanImAM utpanna thanArA prANIo emanAM duHkho kevI rIte sahana karatA haze? mAtA! evAM duHkha ApaNe anaMtavAra bhagavyAM che ane hajI keTalI vAra bhegavavA paDaze. parAdhinapaNe evAM duHkhe bhegavavA karatAM svataMtrapaNe cAritranuM alpa kaSTa bhogavAya e muktine ApanArUM thAya mAtA. " dikarA? AvI vAta karatAM tene keNe zIkhavyuM ? e sAdhue tene barAbara bhUrakI nAkhI jamAvyo che!" bena? tamAro putra te jagatane uddhAra karavA AvyuM che! bAlyAvasthAmAMthI ja juone kevuM vItarAgapaNuM lAvyA che?" eka zrAvake dilase Ape. paNa ene aLago karavAnuM mane mana thatuM nathI. enA vagara amane kema cAle? enA vagarate raDI raDIne meM mAre samaya kADhyo che. mAMDa pharIthI e hAtha AvyuM che." mAtA? huM marI jAta te tuM zuM karata athavA te atyAre mRtyu kadAca mArI rAha jotuM hota te mane tuM kema bacAvI zakata?" Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2019) " dikarA ? evI kaTu vANI na khAlIye ? tAre tA hajI dunyAmAM kaMi karavAnu che AzA bharyuM tArU jIvana hajI te avanavA hiMdoLe jhulavAnu' che. " "mAtAnA sneha tA evAja hAya. parantu ena tamArI " eka A putra dunyAdArI bhAgavavA nathI Avye ? " zrAvake kahyuM. " e badhuM mAre jovAnu che ! huM mArA putratA ApIza nahIM. tame kAI khIje putra zeAdhI kADhI ene sAdhu banAveA. " " mena ! ratnA kAMI badhe utpanna thatAM nathI. siMhanu mAlaka tA siMhaNaja utpanna karI zake ! rAhaNAcaLa sivAya ratnA na malI zake !" " tame tA badhA jIddI thaIne na AvyA hA ! ema huka karIne mAgeA che ! paNa ema karAene kAi ApI detu haze ? dikarInAM mAgAM hAya; natA dikarAnAM ! "" " DIka che ena ! tame vicAra karI jojo ! tame rAjI thai hA bhaNaze tyAreja ame ene lai jazuM, " samaya thai javAthI adhurI vAta mukIne badhA uThyA ane mAtAne ThekANe gayA. 25 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) prakaraNa 14 muM dIkSA. bhajana karIne paravAryA pachI pitAnA putranuM kevI rIte rakSaNa karavuM ? e mATe mAtApitA banne vicAramAM paDayAM. eTalAmAM emane gera zivazaMkara mahArAja AvI pahoMcyA. ene AgatA svAgatAthI besADI pitAnI kathanI kahI saMbhaLAvI. "zIvazaMkara mahArAja ! kahe have amAre te zuM karavuM? chokare paNa jIda laine beThe che. mAnato ja nathI. A sAdhu amAruM ghara ujaDa karavA AvyA che. surapAlanI mAtAe badhI vAta karIne have AgaLa zuM karavuM te mATe gera mahArAjanI salAha mAgI. ahIMnA badhA zrAvake paNa amArI pachavADe lAgyA che, cheka leze tyAreja e badhA jaMpaze." ThAkare emAM anumodana ApyuM. : "AvI sthitimAM mane lAge che ke cheka ahIMA rahe e salAmatI bharyuM nathI. nahItara e leke ene muMDI nAkhaze."gera mahArAje salAha ApI. ame to evAM muMjhAyA chIe ke zuM karavuM e paNa amane sujhatuM nathI." apakSatrIe jaNAvyuM. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 100) mArUM mAne te chekarAne hAlamAM ahIMthI khaseDI ene mosALa thoDA divasa mekalI Ape." mahArAje kahyuM. "are zuM karIye ! cheka te e sAdhune joI divAne thaI gayo che. amArI paNa IcchA che ke ene hamaNAM bahAra meka paNa garamahArAja ! tame jarI enA bApane madada kare te mATe upakAra tamAre ?" mAtAe kahyuM. tamArI sevAmAM huM te hAjara chuM ! dharmabhraSTa thatA ene samajAvavA-bacAvavAne taiyAra chuM. mArI te eja IcchA che ke bheLAnAthanA pratApe tamArA chokare sAdhu thatuM aTake ne sahIsalAmata rahe!" gera bolyA. to tamAre upakAra ame nahI bhulIe, tamArI A vAnI ame sArI kadara karIzuM." ThAkore kahyuM. bheLAnAthane pratApe sArU thaze e! tamAruM kAma thAya te bheLAnAthane-mahAdevane kAMIka bheTa dharajo. yathAzakita brAhmaNa jamADaje."zavazaMkara mahArAjane jamavAnuM nAma paDatAM paNa meMmAM pANuM chuTayuM. eto ame karazuM ja ! brahmabhejana paNa karAvazuM. dakSiNa ApIne sarvenuM mana paNa saMtoSazuM." surapAlanI mAtAe geranA kathanane anumodana ApyuM. ThIka te surapAla kayAM che tyAre? ene ApaNe nidrAmAMja upADIne ene medALa laI ja.mahArAje yukti batAvI. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110). "paNa ene apAsare sute che enuM kema? " enA pitAe kahyuM. "ararara ? ete sAva khoTuM! ene tyAM suvA zA zA mATe mokalyo? e leke ene bhamAvI deze. emanA sahavAsamAM te ene rAkhaja nahote joIto." "zuM karIye chaThThI chokarekeInuM mAne tema che ?" mAtAe kahyuM. e to hajI bacuM kahevAya, samajaNa hoya te AvuM kareja zAne ? AvatI kAle rAtanA ene ApaNe ghera suvADaje. e uMghI jaze pachI ApaNe laI cAlazuM." gore jaNAvyuM. tamArI yukti amane gamI. mATe AvatI kAle pahera rAta vItye jarUra tame ahIyAM Avajo. ame javAnI badhI taiyArI karI rAkhazuM." pachI geramahAraja zIvazaMkara harakhate haiye tyAMthI chuTA paDI pitAne ghera gayA. zIvazaMkara custa ziva ane kumArIla bhakanA ziSya hatA. jethI jaina dharma pratye temanI kaTu lAgaNI hoya e svAbhAvika hatuM. temAM e pitAnuM gaurava samajatA hatA. Aje acAnaka A kArya AveluM joI bheLAnAthane manamAM upakAra mAnavA lAgyA. siddhasenasUrine parAsta karavAnuM ene bahu mana thatuM tethI kaMI paNa rIte surapAlane samajAvI jati thatuM aTakAve e eNe pitAne mana nakkI karyuM. "hAza Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11). Aje sidhasenasUri ThIka sapATAmAM AvyA che joIe chIe ke have parAjaya kone thAya che. mAre ke ene." prAta:kAle bhaThThI kSatrIyANI-surapAlanI mAtA surapAlane teDavAne upAzraye AvI mane ke kamane mahArAjanA caraNamAM namI. jeyuM te siddhasenasUrinI pAse surapAla abhyAsa karatA hatA. kema dikarA ghera Ave che ne?" mAtAe putrane udezIne kahyuM. sUrie surapAlanI mAtAne dharmalAbha Ape ne kahyuM "tamAre surapAla bhaNavAmAM ghaNe hoMzIyAra che! enAM lakSaNe jotAM e kAMI tamane kamAIne khavaDAvaze nahI. tame ene sAdhu thavAnI rajA kAM ApatAM nathI." mahArAja? e cha varSane bAlaka, hajI te enA dudhIyA dAMta che e sAdhupaNuM zuM samaje." game te mATe putra hoya paNa mAtA te ene bAlakaja lekhe ! tamArA bALakanI tamane kiMmata na hoya. je parAkanI che enI kAMI vaya jovAtI nathI. gajenAM kuMbhasthaLa vidAratuM kezarInuM baccuM paNa enI mA AgaLa te bAlaka ja gaNAya ne?" sUri bolatAM bolatAM mRdu hasyA. vaMdana karavA AvelAM zrAvaka-zrAvikA gurUne vAda sAMbhaLatAM hatAM. "bhagavad ? e amAre ekAkI bALaka amArA jIvanuM jIvana che. e bALakane ema kema choDAya?" Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) mahAnubhAva! kSatrIya thaI AvI nirmAlyatA zuM rAkho cho? kAle yuddhane prasaMga Avaze te vakhate zuM AvA zurA kSatrIye gharamAM bharAI besaze? mehane cheDI yuddhamAM mekala ke nahI ? laDAImAM pachI pariNAma te game te Ave ? pachI zuM kare bAlaka vinA? tamAre bAlaka te sAdhu thaIne dharmane uddhAra karavAne ja jagatamAM AvyuM che. e bhaviSyaja evuM lAge che! dharmoddhAraka purUSe bAlyavayamAMthI saMsArane tajI sAdhu thAya che. tamAre putra jagane uddhAra kare e zuM tamane nathI gamatuM?" game te kharU? evuM kayAMthI amAruM bhAgya ke amAre dikaro dharmane uddhAra karanAre thAya? paNa e hajI bAlaka kahevAya!" dharmane uddhAra karanArA bAlakamAMthI tyAgI thayA che. tame jANatA nathI tamArA dhruva, prahallAda bALaka ja hatA. chatAM emanuM sAmarthya kevuM apUrva hatuM ? vA svAmIne cha varSanI umare dIkSA ApI hatI. jaina zAsanamAM e kevA prabhAvika thayA ? malavAdisUri paNa bharUcanA rAjAnA kumAra hatA. ATha varSanI vayamAM emaNe dIkSA aMgIkAra karI kevA parAkramI thayA? vallabhIpura nagaranA zilAdityanI sabhAmAM bauddhone parAjaya karI emane dezapAra karanAra e ja mahApurUSa? tAre putra e parAkramI thAya e tane nathI gamatu? mAtA te e ja ke dikarAnI unnati dekhIne khuzI thAya!" sUri Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) mahArAjanA zabdo e rAjaputANInA hRdayamAM ArapAra, utarI gayA. ThIka che mahArAja ame vicAra karazuM."TUMkamAM patAvyuM. vicAravAnuM zuM che ? huM have ghare ja nathI AvavAne. surapAle vacamAM kahyuM. paNa tuM ghare te cAla! tArA marajI haze te tane rajA ApazuM bhAI? pachI kAMI?" mAtAe pahelIvAra hA bhaNI surapAlanuM mana manAvyuM ene ghera teDI lAvI. e divasa A pasAra thaI gaye ne vadhAmaNAM detI nizA AvI pahoMcI. be pahora rAtrI vahI gaI che tevAmAM eka makAnamAM be purUSe kaMI gusapusa vAta karatA ubhA che. kaMIka nizcaya karI eka oraDAmAM AvyA tyAM eka bAlaka bharanidrAmAM hatuM enI pAse dhIme kadame AvI eka purUSe ene AstethI upADa. oraDAmAMthI e be purUSa bahAra AvyA eTalAmA e bALaka tarataja jAgI gayo. ne jamIna upara kudI paDaze. jhINA dIpakanA maMdamaMda prakAzamAM eNe A banne paricita murtio joI. pitAnA locana emanI tarapha karAvyAM. bApAcha? keNa che A? ApaNe gora te nahIM?" "hA, beTA! eja e pote eka purUSa je ene pitA hate eNe kahyuM. enI sAthe bIje purUSa te zivazaMkara te hate. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 114) "mane kyAM upADI jAo che?" bALake tIvadaSTi tAM kahyuM. "tane ame tArA mazALa laI jaIe chIe?" zera zivazaMkara bolyA. "Ama corIchUpIthI?" hA! tArA bhalA mATe surapALa? ametArA hitasvI chIe te tuM kyAM nathI jANata?"gere kahyuM. "tame jANe che bhaTTajI? huM te have sAdhu thavAne chuM. mAre vaLI masA zAM?" ema na bela beTA? ame tene paraNAvazuM ! tane paraNavuM nathI gamatuM?" pitAe kahyuM huM te dharmane uddhAra karavA AvyuM chuM. bApu! mAre have e paraNavAnI ramata zI? e saMsAra mAre mATe naheAya.daDha paNa nizcala avAje bAlake kahyuM. - sAta varSanA bAlakanAM ekaeka zabda zivazaMkaranA hRdayamAM ArapAra utaratA hatA. ATalI nAnI umaramAM A apUrva vairAgya eNe IdagIbharamAM Aje ja dIThA. mUDha je banIne e chokarAnA sAmeja joI rahyo. ene lAgyuM ke "Ate bALaka hatuM ke deva?" "tAre dharmane uddhAra kare che te cAla ApaNA gurU kumArilabhaTTa pAse, temane ziSya thaI dharmane uddhAra karaje. pachI kAMI?"gore vAtanI dIzA pheravI Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (115) "kumArilabhaTTa! e koNa vaLI?" bAlake Aturanayane pUchayuM. ApaNA vedAMta dharmanA mukhya AcArya! dIkSA levI heya te ApaNA dharmamAM tenI?" nahI ! mArA gurU te siddhasenasUrija! ane dharma te ahiMsAmaya jaina ja !" bAlake pitAne nizcaya jaNavyA. e lokenA dharmamAM teM zuM evuM dekhyuM?e lekinA tonuM te ApaNA AcAryo khaMDana karyuM che. ApaNuM ja tatva satya che. " zivazaMkare potAnA pakSanuM samarthana karyuM. - "kumArilabhaTTanuM tatva satya hoya te mArA gurU sAthe vAda kare jeu je jIte ene huM ziSya thAuM; bAlake kahyuM vAda eto vitaMDAvAda kahevAya. emAM to koI vakhata buddhivaMta hoya te paNa jItI jAya. tAre te dharmanA uddhAra sAthe kAma chene ? te ApaNA vedadharmane uddhAra kara ?" huM te jaina dharmane uddhAra karIza. mahArAja siddhasenasUrine ziSya thaIza." bAlake pitAnI haTha cAlu rAkhI. chokarAne nizcaya adabhUta hatuM. enA nizcaya AgaLa pahADa jevo zivazaMkarabhaTTa hArI gaye. "bApu! surapAla dhagadhagate aMgAre che. ene mazALa laI jaI zuM karaze." zivazaMkarepa ThAkorane kahyuM. - banazIba hamArAM " ThAkara belyA."kema surapAla? Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) tAre mazALa Ave che ke nahI?" surapAla daDha AvAje kahyuM. "nA!" bApu! e chokaro sAdhu thavA ja janmele che. tame ene rAkhIne zuM karaze. meM te joyuM e kadApi tamArA gharamAM raheze nahI. mAruM mAne te ene rAjI khuzIthI je kare te karavA gho? tame rajA nahI Ape te paNa e tamArA gharamAM te nahIja rahe ?" bhaTTajIe salAha ApI. eka sAta varSanA bAlake ApaNe bannene harAvI dIdhA. enA AtmabaLa AgaLa ApaNe nA IlAja thayA. " ThAkara bolyA. paNa huM sAdhu thAuM emAM khoTuM ? tame rAjI khuzIthI rajA nahIM Ape te pachI huM khAvuM pIvuM choDI daIza. balAtkAre rajA apAvavAnI pharaja pADIza."chokarAe pharIne makkama avAje parakhAvyuM. "rAjI thaIne rajA Apo te emAM mIThAza raheze. nahItara huM te mArU dhAryuM karIza?" sAMbhaLyuM bApu! tamArA chokarAnuM A kathanI kahe, te bhalA ! Ane rAkhIne tame zuM karazo?" bhaTTajI belyA. surapALane tyAMja choDIne bane tyAMthI cAlyA gayA. surapAla bIchAne jaI sUI gayo. te pachI be divasa vahI gayA. paNa hajI surapAlane rajA nahI malavAthI eNe khAvuM pIvuM tajI dIdhuM che. surapAle kAMI khAdhuM na hovAthI mAtApitA pite paNa bhUkhyAMja hatAM. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2260) tr Akhare kaMTALIne surapAlane laIne enAM mAtApitA upAzraye AvyAM. gurUne namI " bhagavan ! A amArA surapAla ame Apane apa Na karIe chIe. " ema khelI surapAlane gurUnA page lagADayA. gurUe dharmalAbha ApyA. praza'sAnA e zabdo kahyA. " dhanya che tamArA jevAM mAtApitAne ke jenA mAlaka sAdhu thaine jagatanA udhdhAra karaze. " " "bhagavan ! e amArA ekanAeka AdhAra che. amArA prANa che. e amArA jIvananuM sasva ame Apane arpaNa karIe chIe. parantu amArI eka mAgaNI rAkhajo ? ,, mAtApitAnAM vacana sAMbhaLI utsuka haiye gurUe kahyu, " khuzIthI kaheA tamArI mAgaNI ? " dIkSA lIdhA pachI enuM nAma apalaTI rAkhajo. " astu ! " gurUe temanuM vacana aMgIkAra karyuM. mAtApitAnA sneha apUrva hAya che emanAM haiyAM raDatAM hatAM. AMkhamAM azru hatAM. temAM vaLI mAtAnA snehanI tA hada jana hoya. gurUne bhalAmaNa karI.azru bharI AMkhe banne pAchAM pharyAM. 6. saMghanA AgevAna zrAvakazrAvikAoe vAraMvAra emanA ghera AvI emane AzvAsana ApyuM. emanAM vakhANuM karavA lAgyAM. ane putranA zAka visarAjyeA. sidhdhasenAcAya te pachI vihAra karIne tyAMthI mADharA Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 118 ) AvyA. tyAM AgaLa sadhanI anumatithI saMvata 807 nA vaizAkha sudI 3 ne gurUvAre surapAlane dIkSA ApI enA mAtApitAnA nAme nAma ' bappabhaTTI ' rAkhyuM. vikramasaMvata 800 nA bhAdaravA sudI 3 ne divase mukhbhaTTIjInA janma thayA hatA. sa. 807mAM emaNe sAta varSanI umare dIkSA grahaNa karI sakalasa dhane ha pamADayA. A khAla sAdhunA tejane joi sa`dhanA agramAnya purUSAe emane mATe bhaviSyanI sArI AzAo bAMdhI. prakaraNa 15 muM. bhaTTaprItti. gurUe dikSA ApIne e bALakanu bhadrakIti evu nAma rAkhyuM. chatAM jagatamAM e mAtApitAne nAme apabhaTTIjI tarIke prakhyAta thayA. bhadrakIrttinI avadhAraNA zakita evI te tIvra hatI ke ekaja vAra sAMbhaLavA mAtra vaDe karIne game tevu kaThina zAstra paNa emane mUkha pAThe thatu. rAjanA hajAra hajAra karatAM paNa adhika zloka karatA evI temanI tIvra smaraNa zakti hatI. jethI e apa kAlamAMja zAstranA pAragAmI thayA. AcArya padavIne paNa cAgya thayA. nAnI umaranA chatAM moTA moTA ziSyA hatA. emane Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 119 ) vajrasvAmInI mAphaka pATha ApatA. kaThina viSayA chatAM anya janAne samajAvavAnI emanI zakti tIvra hatI. jethI game tevA viSaya paNa bIjAne samajAvI zakatA hatA. emanI AvI apUrva cAgyatA joine gurU siddhasenasUrie emane sarasvatInu ArAdhana thai zake evA sArasvata nAme mahAmaMtra ApyA. emaNe e mahAmaMtranuM ArAdhana karyuM. pUrvanA athAga pUNyanA ceAge A sArasvatama tra emane saheje sighdha thayA. e maMtranA jApa karatAM siddha thayA jethI tarataja sarasvatInuM AkaSa Nu thayu. manavA joge te samaye gaMgAnA pravAhumAM sarasvatIdevI nagnapaNe snAna karatAM hatAM. evI sthitimAM matranuM AkarSaNa thavAthI ekadama tyAMthI appabhaTTIjI(bhadra kIrtti) AgaLa pragaTa thayAM. sarasvatInu nagnasvarUpa joi bhadrakIrttie peAtAnu mukha sahasA pharavI nAkhyu. te samaye matranA dhyAnamAMja ekAgra cittavALI ne potAnA svarUpane nahI jANatI sarasvatIdevI khelI, " vatsa ! tArA maMtranA khaLathI huM ahIMAM pragaTa thaIne tuM teA mukha pheravI nAkhe che e Azcarya ? " " mAtAjI ! tamArU AvuM virUpa svarUpa huM kema euM ? " bhadrakItti e kahyuM. bhadrakIrttinAM vacana sAMbhaLI devIne potAnA svarUpanA khyAla thayA. " AhA dhu... AmamAlakanuM askhalita brahma Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1ra0) carya vrata!" devI bhadrakIrti upara adhika prasanna thaI ane enAM vastro pragaTa thayAM. vatsa ! huM tArA satvathI prasanna chuM. varadAna mAga ? devIe kahyuM. * "mAtAjI! vAdavivAdamAM huM ajeya thAuM?" "tathAstu?" bIjuM kaI ! " jyAre mane jarUra paDe tyAre Ape tarataja smaraNa mAtramAM darzana ApavAM?" "astu ! jyAre tuM saMbhArIza tyAre tArI pAse huM hAjara thaIza." sarasvatIdevI tarataja adazya thaI gaI. bhadrakIrtinuM evI rIte eka mahAkAya sahI salAmata pAra utaryuM. e sarasvatInuM teja temanAmAM adhika paNe prakAzavA lAgyuM. ane bAlyAvasthAmAMthI vAdavivAdamAM te sarvane jItanArA thayA. jIjJAsune te sahelAIthI dharma pamADatA; parantu emane harAvavAnI buddhie kaI vAdI emanI pAse AvIne vAdavivAda karate e hArIne ja emanI AgaLathI vidAya thatuM. saMdhe jANyuM ke Ate zrI pAdaliptasUrine nave avatAra pragaTa thaye ke vajAsvAmIne! athavA zAsananI zobhA vadhAravA ane boddhAdi anya darzanene parAsta karavA pelA madvavAdijI pharIne A jagatamAM AvyA ke huM emanI AvI advitiya Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) zaktithI gAme gAmanA nAnA moTA saMghamAM emanI prasiddhi alpa samayamAM thaI gaI. leke emane sarasvatIputra tarIke ja oLakhatA. siddhasenasUrinA ziSya samudAyamAM bhadrakIrtivaye nAnA hevA chatAM jJAna karIne saithI moTA thayA. jethI gurUe ziSyane paThana pAThana karAvavAne pitAnI upara bhAra bhadrakAttine mAthe nAkhe. keTalAka ziSya emanAthI moTA chatAM emanI pAsethI vinaya vaDe vidyA letA tyAre keTalAka potAnI vidvatAthI aneka zaMkAo karIne bhadrakAttine muMjhavavAne vacamAM prayatna karatA. paNa bhadrakIrti emanI game tevI zaMkAonuM sAmAdhAna karI emane Azcarya cakti karI nAkhatA. jenenI syAdavAzailI, anekAMtavAda, saptabhaMgI nayanuM svarUpa ghaNuM ja sUkSama rIte emanA samajavAmAM AvyuM hatuM. utpAda, vyaya ane dhruva ene parAmarza sArI rIte bIjAne samajAvI zakatA. padvavyanuM svarUpa, ekaja vastumAM rahelA bhinna bhinna dharmo syAdvAdazailI pramANe bIjAne sArI rIte samajAvI zaktA. emanI AvI apUrva divya zakti jaina zAsanamAM te zuM balake anya darzanIyenA dharmanetAone kAne paNa paraMparA pahoMcI gaI ane emanAM hRdaye khaLabhaLyAM. nAnA sarakhA paNa siMhanA sutanI garjanA sAMbhaLIne gaje dronAM TeLAM dUrathI palAyana karI jAya che. - kumArika bhaTTane kone A vAta AvatAM e paNa camaka. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) enI spardhA karI zake e vidvAna ziSya pitAne paNa male te ThIka. evI saMbhAvanA karI, bheLAnAthanI prArthanA karI. ene lAgyuM ke koI sArA ziSyane abhAve pitAnuM AraMbheluM kArya A ugatuM siMhanuM baccuM phanA karI nAkhaze mATe enI sAme Takkara jhIlI zake ane smAdAMta dharmanuM aurava vadhAre e ziSya maLe teja pitAnuM adhurUM rahetuM kArya e ziSya pAra utAre. e vedAMta dharmanuM gaurava vadhAratA ane jena temaja baddha matanuM khaMDana karatA have maravAnI rAha jete jIvate hate. avasthA pAkavAthI enI zaktio Aste Aste maMda paDatI jatI hatI. tethI ja ene kaI lAyaka ziSyanI jarUra hatI. bIjI bAjue aneka AghAtapratyAghAtone sahana karatA baddha paNa pagabhara thayA hatA. jo ke kumArilabhaTTe jenenI mAphaka emanI upara paNa AghAta karyo hato, chatAM e darzana mAMDamAMDa pitAne bacAva karatuM prati pakSIo sAme TakI rahyuM hatuM. e darzanamAM paNa varSanakuMjara nAme eka ugate sitAre e darzananA AdhArabhUta hate. vadhanakuMjarane lAgyuM ke eka tarapha vedAMte-kumAriva bhaTTa pitAnI sAme harIpha tarIke ubhA che bIjI tarapha jenA darzana DoLA phADIne ene pitAne DarAvI rahyuM che, atyAra Agamaca jaina darzananA AghAte eNe pitAnI pITha para jhIlyA che e ghA te hajI tAjA che. tyAM te pharI pAchAM e darzane ene DarAvI rahyAM che. AvI muzkelI bharI sthItimAM emanI sAme Takkara jhIlavA ene Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13). lAgyuM ke koI divya zaktinI jarUra che. e divya zakti nI madada haze te ja potAnA harIpha sAme TakI zakAze kAraNake dunyA te baLavAna purUSo mATe che hArelA purUSa jIvatA chatAM paNa muvA jevAja che. mATe kAMIka karavuM" prakaraNa 16 muM. rAjyAbhiSeka. pradhAnajI? hajI rAjakumAra te na AvyA!"zuM atyAranA jamAnAnuM bAlakenuM svAtaMtrya ! eka paNa zabda temane kahevAya ja nahIM?" mahArAja ! dhIraja dhare ! pradhAne game te prakAre samajAvIne kumArane teDI lAvyA vagara raheze nahIM. prabhu IcchA haze te Apane putradarzana avazya thaze-Apane e mane ratha siddha thaze." vyAdhine lIdhe divase divase huM nabaLo paDato jAuM chuM. mArA zarIrane mane have mudale bharUse nathI-mAre manane manoratha manamAM ja raheze hAya !" Apa prabhunuM smaraNa kare? sarve sArUM thaze-Apane ArAma thaze. rAjavaidyo kALajIthI ApazrInI davA karI rahyA Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (124) che zuM e khaMta ane mahenata badhI vyartha jaze !" pradhAne AzvAsana ApyuM. "bezaka emaja thaze. te eka davA karavI joIe bAkI jenI AyuSya derI tuTI ene sAMdhavAne kahyuM samartha che?" mahArAja kanejarAja mRtyunA bichAne sutA hatA, davA karIne rAjyoe paNa hAtha dhoI nAkhyA hatA. dUra dezanA vaidyo paNa IlAja karavAne hatAza thayA. vyAdhinI asahya pIDAthI mahArAjane bahu duHkha thatuM. pradhAne, rAjyo enA sAmate ane bhAyAte kanejarAjanI sthitinuM avelekana karatA plAna mukhe divAnakhAnAmAM beThelA hatA. bIjI tarapha rANIe dAsI vagere paDadAmAM Atura nayanee mahArAjane sAruM thAya enI rAha jotI hatI. atyAre zAMta ane karUNA rasanI chAyA chavAI hatI. sarvenA manamAM te hatuM ke mahArAja A maMdavADamAMthI have uThI zakaze nahI. chatAM manuSyanI AzAe baLavAna che. chello zvAsozvAsa cAlate hoya tyAM lagI AzAvAdInuM AzAbaMdhana tuTatuM nathI paNa e hajAre ke lAkho AzAnA hiMdaLe jhulI rahelA enI vidhAtAne ochIja paravA che? ete potAnuM kAma niyamitapaNe karyoja jAya che. keTalAya divase AvI rIte vyAdhimAM pasAra thayelA hovAthI kane jarAjanuM pahADa jevuM eka divasanuM pracaMDa zarIra Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 125 ) nA paNa atyAre sAva naMkhAi gayu hatu. e pracaMDa zakti atyAre tA kSINa thai gai hatI. ga karatu e vadana, emAMthI Aje kSINu svarathI paNa mAMDa mAMDa zabdo nIkaLI zakatA, e snAyuonI gati mAM paDI gai hatI. khuda mahArAje pAte paNa jIMdagIthI hAtha dheAI nAkhyA hatA. mRtyunI rAha jotA e mAtra du:kha sahana karatA hatA. emane mAtra ekaja icchA hatI ke chellAM chellAM kAirIte putranuM dana thAya ! badhAne lAgyu ke mahArAjanA jIva rAjakumAramAM bharAi rahyo che. jethI rAjakumAra have jhaTa kayAre Ave e samayanI ghaNIja AturatAthI rAha jovAtI. pratikSaNa rAjakumAranIja jhaMkhanA karatA mahArAja pradhAna sAthe ma MDha zabdothI vAta karatA hatA. paNa e madasvara melavA jeTalI paNa zakti nahAtI ethI emane atizaya muMjhavaNa thaI AvI. tarataja rAjavaidye nADa hAtha laI vaLI davAnuM TIpuM mAMmAM nAkhyuM. " mahArAja ? Apa khelavAnA zrama na aa ? khelatrAnA parizramanI Apane bahu mahenata paDe che. prabhu upara AsthA rAkho. enu ja nAma hRdayamAM yAda kare." rAjavaidye salAha ApI. evIja bhaya Mkara sthitimAM vaLI e divasa pasAra thai gayA. chatAM mahArAjanA jIva jAya nahI. Akhare e samaya AvI pahoMcyA. AmakumAra pradhAna sahIta AvI pitAnA caraNamAM paDa. pitAnI AvI bhayaMkara sthiti joi e raDI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (126) paDaze. pitAnAM baMdha locane maMdamaMda rIte khullAM karI rAjAe e lADIluM purANuM vadana nihALyuM-mahAmuzIbate oLakhyuM. eNe jANyuM ke potAnI AkharanI IcchA Aje pUrI thaI. hAza! mAre jIva have gAte jaze ! dikarA! AvyuM? bhale A ? "kSINa thayelA kaMThamAMthI e zabdo mAMDa mAMDa nIkaLyA. eka vakhatane pracaMDa hAtha kumAranA vasA upara mUke. "dikarA ! kahyA vagara ja rahyone?" jANe e. netre Thapako detAM hoya ema rAjakumAra tarapha sthIra thayAM. pitAjI! "mApha karo? mAro e aparAdha ! hAya! duSTa vidhie ApanI zI dazA karI!" raDatAM raDatAM rAjakumAra elya. "ethI zuM! dikarA! je janme e zuM mare nahI! have mArI musApharI purI thaI che. AjathI kane jane rAjamukuTa have tAre zira che !" bApu! e zuM bele che? Apane sAruM thaI jaze." dikarAnI bApa pratye atyAre bhakti ubharAtI hatI. thayelI bhUlano pazcAtApathI hRdayamAM pArAvAra vyathA thatI hatI. paNa je bhUla thaI gaIe kema sudharI zake ? " "vatsa? phakta tArAmAM ja mAre jIva bharAye hovAthI mane mata dUra hatuM. Aje mArI e IcchA pUrNa karI mane sukhI karyo. pitAe kSINa svare kahyuM. e Akhara vakhatanA rAjAnA mukhamAMthI nikaLatA eka Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) eka zabdo rAjakumArane bANanI mAphaka khUMcatA hatA. enI AMkhamAM azra hatAM-haiyuM pazcAttApathI saLagatuM hatuM. hA! mane dhikkAra che ke pitAnI sevA bhaktine lAbha mane na maLe! are mArA jevA putre te mAtapitAne ulaTA. duHkharUpaja thAya. je mAtApitAnuM rUNa pheDavAne mATe putra game teTalI bhakti ke baradAsa kare to paNa mAtApitAnA upakArane badale vaLI zake nahIM. ene badale mArA jevA kulAgAro te pitAne duHkha karanAra thayA. hA? dudeva tane dhikkAra che ke mane kumati ApI pitAnI sevAthI vaMcita karAvyAparadeza dhakelI dIdhuM. hA! bApu ! kahe ! kaho ! huM zuM prAyazcita karUM ? ApanA manoratha huM kema saphala karuM?" dikarA ! tuM A eja mAre mana sarvasva che! huM nahote dhAro ke tuM mane chelle darzana Apaze-paNa vi dhie mArI e IcchA pUrI karI che. have A kanejane rAja mukuTa tAre zire jaI huM sukhe sukhe marIza." prajAnuM sArI rIte pAlana karaze eTale thayuM." ema kahI rAjAe pradhAnanA mukha sAme joyuM. pradhAnae rAja jozIne belAvI uttama ghaDIyuM jevarAvI rAjamukuTa AmakumAranA mastake mUkI sarvee ene namana karyuM. Akhara avasthAe rAjAnuM haiyuM TharyuM. te pachI rAjakumAra pitAnI mAtAne na mAtAe Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (128). enAM ovAraNa lIdhAM. vahune AziSa ApI. e jeDAnuM maMgala cAhyuM. te samaya pachI keTaloka samaya vahI gaye. atyAre eka prahara rAtrI vahI gaI hatI. basa kanejarAjanI AMkha TharaDAI gaI. zvAsozvAsanI gatimaMda paDI gaI. sarva kenI AturatA vacce kanojarAjane AtmA paralakavAsI thaye. je AtmA eka divasa e zarIramAM rahIne pracaMDa garjanA karI pitAnA bAhubaLathI dharatIne dhrujAvatA hatA. te AtmA A zarIrane rakhaDatuM mukIne ene nakAmu gaNune navIna zarIra racavAne cAlyA gayA. saMsAranA niyama pramANe mehanuM jera pragaTa thatAM badhe kakaLa cAlu thaI. bIje divase rAjAnI uttara kiyA karI, AmakumArane zeka asahya hate. e AvA pitRvatsalapitAnI sevAbhaktithI vaMcita rahyo ene asahya AghAta enA hRdayamAM thayA karate ethI vAraMvAra pitAne saMbhArI raDI paData. samaya tRtIya praharane hate rAjakumAra pitAnA divAna khAnAmAM zekAgra mukhamudrAe raDI paDatA hatA ene zeka anivArya hate. nagarajana-pradhAna ane bhAyAte ene zeka mukAvavAno prayatna karatA hatA najIka paDadAmAM rAjakumAranI mAtA tathA enI aparamAtAo zokathI raDatI hatI. nagaranI strIo emane zeka mukAvA aneka prakAre dilAso ApI emanuM duHkha dUra karavAno prayAsa karatI hatI. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 129) pradhAnA rANImAtAne temaja kumArane vAra vAra dilAsA ApatA. e praSAnA proDha-vayAvRddha ane Tharela-vakAdAra hatA. potAnA khALa ghaNIne rAjAnA zAka dUra karAvavAne e yathAzakita prayAsa karatA, paNa pUrvanI avasthA saMbhArI rAjakumAranuM haiyuM vAraMvAra bharAtuM. ane ThalavAtu. "hA! pitAjI! tamArA jevA putravatsala pitAne mArA jevA kRtaghnI putra na pIchANyA. are eka najIvA kAraNathI mArIja potAnI bhUla chatAM meM mAtApitAne tajI dIdhAM. e kumati upara phiTakAra paDA ke je ugatI yuvAnImAM manuSyane viveka rahIta karI de ? hA ! hA ? pitAjI ! kyAM tame ane kyAM huM ? kayAM merU ne kyAM sarasava ! are tamArI pratye mArI zu' pharaja che e paNa huM hINabhAgI cukI gayA ! e putrA jIvatAM chatAM muelA che ke jemaNe mAtApitAne saMtApyAM che ! e putrA utpanna thayA chatAM pRthvIne bhArabhUta ja samajavA ke jemaNe mAtApitAnI yatkiMcitapaNa sevA bhakti karI nathI. evI svacchaMdatA nAza pAmeA ke je mAtApitAnA upakAranA badale bhUlAvI emanI vRddhAvasthAmAM emane bhArabhUta gaNe. je putranI samRddhithI mAtApitAne sukha na thayu, je samRddhi mAtApitAnI sevAmAM na vaparAi, je rUddhivaDe mAtApitAnI sevA karI je putrAe emanA upakArano leza paNa badalA vALI ApyA nathI e putrA mArA jevA kuputrA che. e rUddhi-samRddhi paNa nAza pAmeA. "hA, vidhAtA! . Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 130) dui vidhi? mArA jevA putrane janma ApI zAmATe pRthvIne bhAre mAre che-pUjya mAtApitAne zekanuM kAraNa utpanna karAve che?" bALakanI mAphaka rAjakumAra pitAnA guNa saMbhALIne raDate ane pazcAttApathI haiyAnA ubharA bahAra kADhate. rAjakumAra! zAmATe have zeka kare che? vidhine upakAra mAne ke tamArene emane melApa thaye. nahItara bannenI mananI manamAM rahI jAta?"pradhAna guNavarmAe dilAso devA mAMDa. hAya? pradhAnajI! je pitA sAthe kao karI huM paradeza jate raho, Aje lAkho saneyA kharcatAM paNa emanuM darzana durlabha thayuM. e pitAnI rAkha paNa Aje te havAmAM maLI gaI." saMsAranI mAyA evI ja che yuvarAja ! gaI vAtane zakaze? DAhyA mANase gaI vAtane zoka karatA nathI. ApanI rajA hoya te sAruM mUhurta joI have ame Apane rAjyAbhiSeka karIe. rAjA vagara rAjayamAM arAjaktA patharAI jAya. julamagArene saMta sAdhuone saMtApavAnI taka male." AstethI rAjakumAra AgaLa pradhAnee rAjyAbhiSeka mATe prastAva zarU karyo. A tame zI vAta kare che! hajI mArI AMkhamAMthI AMsu te sukAyAM nathI, pitAne viyoga mAruM kalejuM vidhi nAkhe che, tyAM tame abhiSekanI vAta kare che ?" Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (131), rAjakumAra? pitAnI khoTa dhIre dhIre bhulAze. A tyArathI rAjyAbhiSeka mATe taiyArI karazuM te paNa saheje paMdara dahADA te nikaLI jaze. koI zubha muhUrta Avaze, tyAre rAjyAbhiSekanI kiyA te thaze. paNa ene mATe taiyArI te karavI ja joIene?" haze e vAta hAlamAM javAde? zokathI mAruM hRdaya phATI jAya che, are huM te pitAne dukha karanAreja thayA." te paNa Apane pazcAttApa thAya che e zuM ochuM che? Ape ApanI bhUla joI che, pitA pratye bane eTalI bhakti batAvI che?" pradhAne dilAso Ape. hA ! pradhAna, pitAne duHkha devAmAM huM te bIje ajAtazatru pAka. mane pitAnI sevAne joIe te lAbha te naja maLe. meM sAMbhaLyuM che ke samartha evA vardhamAna kuMvaranI mAtApitA tarapha apUrva bhakti hatI. tIvrabuddhi - dhAna abhayakumAranI mAtApitA taraphanI pUjya buddhine juo? are eka pitAnI be samajapaNe thaelI AjJAnuM pAlana karI ApaNu pUjya mahAna samrATa azokanA putra kuNAla aMdha thayA. mAtApitAmAM bhaktivALA kuNAlanA putra saMprati ardhabharatAdhipa samrATa thayA. are jagatamAM emanuM ja AvyuM nya che ke jemaNe mAtApitAne paDate bela ucakI laI enuM pAlana karyuM che. e ja purUSane dhanya che ke jemaNe pAtApitAnI sevA bajAvI emanA upakAranuM bANa adA Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13ra) yuvarAja? tepaNa mANasane potAnI bhUla samajAya e ochuM nathI. Akhare e krUra ajAtazatrune pitAnI bhUla samajAI. pitA tarapha ananya bhakti jAgRta thaI mAtapitAnI pAchaLa eNe pArAvAra zoka karyo. eka bALakanI mAphaka e zUravIra purUSa raDI paDyo." paNa ethI ? rAMDayA pachInuM e te DahApaNa ! pitAnI hayAtImAM e kurapaNe pitA tarapha varyo. bAkI bhakti te abhayakumAranI? huM paNa bIjo ajAtazatrukeNika je ja pAkyo ke pitAne duHkhanuM kAraNa thaye." haze have e junA purANAM paDa ukelIne zokamAM vadhAre karyo che phAyade? kALa ja keI e che ke juvAna putrone vRddha mAtApitAnuM vAtsalya nathI samajAtuM ! emanA parvanA upakAranuM smaraNa mAtra paNa nathI thatuM. " pradhAne e samAdhAna karyuM. enuM kAraNa?" rAjakumAre pUchayuM. putra juvAna thAya che eTale strI tarapha enuM AkarSaNa thatAM mAtApitAnI ene garaja nathI rahetI. emAM kaMIka enI svachaMdatA, avivekatAne madAMdhatAthI ene potAnI bhUla nathI samajAtI, kemake A svArthamaya saMsAramAM manuSya svArthane mukhya gaNuM prAya: karIne svArtha hoya te ja e pravRtti kare! anyathA upakAranuM smaraNa karanArA vivekI putre te kaI viralA ja hAya." Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (133) ane huM te evA viveka rahIta manuSyamAM agresara thaye ! hA ? pitAjI ! pitAjI ! " zekathI vihaLa thatAM cakSumAMthI azrunAM biMdu kharI paDyAM. rAjagaDhamAM zekanivAravAne manuSya AvatAM ne jatAM. divaso jatAM pradhAne e rANI ane rAjakumArane zeka che kAvyuM. te pachI thoDA ja divasamAM eka zubha divase Ama kumArane dhAmadhumapUrvaka rAjyAbhiSeka thaye. rAjakumAra maTIne AjakumAra kanejarAja thayA. - -- prakaraNa 17 mu. rAjamAna, rAjyAbhiSekanI kriyAmAM AmarAjAe mukta hAthe saMta, sAdhu sajajanene saMtoSyA. dAna devAmAM eNe pAchuM joyuM ja nahIM. brAhmaNane paNa dakSiNAo ApI. ane pitAnA pratApamAM vadhAre karyo. A samaye bhAratavarSamAM kane januM rAja paNa ucca paMktimAM gaNatuM. baLavAna rAjAomAM kanejarAjanI paNa gaNanA thatI. enuM pAyadala, hAthI, ghoDA akhaTa hatuM. rAjasamRddhi pArAvAra hatI. be lAkha azvone e mAlika gaNAtI. caidaso hAthI ane caidase ratha yuddhabhUmimAM zatrunA lazkaramAM hAhAkAra karI mukatA. ane pAyadalanI saMkhyA te eka karoDanI hatI. AvI Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134 ) kaddhi samRddhine AmarAjA mAleka thaye. enAmAM kelavaNInI kacAsa nahatI. zIkheluM atyAre ene anubhavamAM mUkavAne prasaMga prApta thayuM hatuM. AvatI vahune ugate rAjA ene prabhAva prajA para je paDyo tevo sadA kAyama ja rahe che. AmarAjAe paNa buddhipUrvaka rAjataMtra calAvavA mAMDayuM. enA pradhAnanI eNe barAbara kasoTI karI-nimakahalAlInI. khAtarI karI. rAma rAjyanI mAphaka prajAne AdarzarU5 rAjA thaye. je kaI julamagAro sAdhu saMta ke garIba prajAne saMtApatA hatA, emane vinAza karI prajAnI subhAziSa meLavI. prajAe paNa jANyuM ke pitAne joIe e dhaNI malyA hatA. pitA karatAM baLamAM, buddhimAM putra savAyA thaye hate. ene pratApa, teja, prabhAva kaMI judAM ja hatAM. enI kIrti sAMbhaLIne enuM rAjya pacAvI pADavAne taiyAra thayelA enA duzmana zatru rAjAonA hAtha heThA paDyA. emanAM haiyAM phiphaDyAM. rAjyAbhiSekane thoDAka divasa vahI gayA. e daramiyAna eNe rAjyane baMdebasta karyo. paNa ene mule cena paDatuM nahIM. eka taraphathI pitAne viyoga hRdayamAM DaMkhate. bIjI bAju potAnA mitra bappabhaTTI ene vAraMvAra yAda AvatA. ene vAraMvAra hRdayamAM thatuM ke "AvA samayamAM bappabhaTTa mArI pAse hoya to kevuM sArU?" eka divasa rAjasabhAmAM rAjAe pradhAne kahyuM. "pradhAnajI! je ke rAjakAjamAM mAruM lakSya kheMcAyuM che, chatAM Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (135) pitAnA maraNane jakhama hajI tAjo ja che e gama te tyAre ja visarAya ke mArA mitra bappabhaTTajI mArI pAse hoya." ApanI IcchA hoya te paTTIjIne ApanI pAse teDI lAvIe." mahA amAtya varAhamire jaNAvyuM. "hA! mArI paNa eja IcchA che ke tame pradhAnene mekalIne emane-mArA mitrane ahIyAM bolAve. " rAjAe kahyuM. paNa hAlamAM e kyAM haze?" pradhAne pUchayuM. merAmAM tapAsa karAve. kadAca tyAM haze athavA te jyAM haze tyAMnI maherAmAM emanI khabara paDaze. sAmaMtasiMhane mArA ane emanI putrInA sukha samAcAra kahevaDAvaje." rAjAe varAhamitrane kahyuM. rAjAnI AjJA pramANe mahA amAtya pradhAnene bIje divase meherA tarapha ravAne karyo. - pradhAnae maDherA AvIne gurU siddhasenane vinaMti karI. gurU mahArAja? kAjarAja AmakumAra emanA mitra apabhaTTajIne ati utkaMThAthI teDAve che, mATe Apa kRpA karIne emane mekle. vAraMvAra e pitAnA mitra bappabhaTTIjInuM nAma yAda kare che. emanAM darzana mATe haMmezAM Atura rahe che." gurUe pradhAnanI vANuM sAMbhaLI bappabhaTTajInI sanmukha najara karI. "tAre mitra tane yAda kare che. bhakati!" ' "jevI ApanI IcchA? Apane lAbhanuM kAraNa jaNAtuM Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (136) heya te mane javAmAM zI harakta che?" apabhaTTajIe jaNAvyuM. "tArI zakti upara mane bharUse che, game tevI sthitimAM paNa tuM tArI jagA karI leze, vatsa? tyAM brAhaNenuM jora vadhAre che. jenenA helI custa kumArilabhaTTanA ziSyabrAhaNe kanejarAjanA darabAramAM che e bhUlI jate nA?" "e te ghaNuM ja rUDuM? e vidvAnamAM ApaNA dharmanuM sthApatya karavAnI-emanI vidvattAnI koTI karavAnI mane taka malaze." - "vatsa! mAre AzirvAda che ke bhagavAna pAlita je pratApI je ke jemaNe bAlyAvasthAmAM ja samartha vAdI ne parAjaya karyo." gurUe AzirvAda Ape. * Apane AzivaoNda huM mAthe caDAvuM chuM. huM cAhuM chuM ke ApanuM vacana saphaLa thAo?" gurUe maDherAne temaja bahAra gAmane saMgha bolAvIne emanI anumati mAgI. saMghamAM pakSApakSI cAlI. keTalAkanA mana A bALa sAdhune kane ja javA devAne nArAja hatAM. koNa jANe "e te rAjA vAjA ne vAMdarA brAhmaNe ne bharamAvyuM rAjA bhamI jAya te te vakhate gurUnI zI vale thAya? vagere aneka prakAre zaMkA thavA lAgI, chatAM keTalAka DAhyA paNa hatA. bhadrakIrtinI vidvattA upara emanI hAjarajavAbI upara khAtarI hatI. vaLI Ama kumAra (kIrti) bappabhaTTajIne mitra Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) hite. zuddha snehavALA mitro eka bIjA vagara na rahe e kAraNane laIne "bhadrakIrti tyAM jAya te ubhayane sneha sacavAya. bhadrakIni dharmanA nairavanAM aneka kAryo rAjA pAse karAve evA dUranA dezamAMvidhI brAhmaNanI madhyamAM paNa na dharmane mahimA vadhAre ! kamAu dikare te paradeza ja sAre ema AvA vidvAna ziSyo te gurUthI dUra hoya tyAre ja emanA satyanI, emanI vidvattAnI kaTI thAya." jethI bhadrakIrtine mokalavA mATe gurUne anumati ApavA lAgyA. gurUe paNa e hAlA ziSyane kacavAte haiye bIjA gItArtha sAdhuonI sahita-kAjarAjanA pradhAne sAthe meka. gAma paragAma bhavyajanene pratibaMdha karatA parivAra sahIta bhadrakIrti pradhAnanI sAthe kanojanagaranA sImADe AvI pahocyA, pradhAnee AmarAjAne tarata ja AgaLathI vadhAmaNI pahoMcADI. rAjAe mitranA Agamana nimitte nagaramAM meTo utsava maMDa.. ghera ghera teNe baMdhAvyAM, rastAo sAphasupha karAvIne rAjAe AkhuM zahera zaNagAravAne pradhAnene hukama Ape. pote pitAnA bhAyAte-pradhAne ane amaladAre temaja nAgarika naranArIo sahIta moTA ADaMbarathI vAjate gAjate gurUnI sAme AvyA. gurUnI pAse AvyuM, eTale hAthI uparathI nIce utarI paDAne page cAlI mitranI pAse AvI enA caraNamAM nape. bIjA munione vaMdana karyuM, rANuo temaja nagaranI uttama strIo maMgala gIte gAvA lAgI. evA ja mahotsava pUrvaka rAjA gurUne Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (138) nagaramAM teDI lAvyA. e occhava nimitte aneka dInajanone dAna vaDe uddhAra karI jaina dharmane mahimA vadhAryo. cAre varNamAM jaina dharmanI vAhavAha belAvA lAgI. rAjakumAra samA tejasvI evA bALa bappabhaTTa-bhadrakIrtine joIne nagaranAM strI purUSe aneka rIte emanAM vakhANa karavA lAgyAM e bALasAdhu upara naranArIone pUjya buddhi utpanna thaI, lekanAM mana emanI tarapha AkarSAyAM. emanAM darzana karI pApa dhoI nAkhavAne kAja temaja AsapAsanI prajA gAMDI gAMDI thaI gaI. "AhA? ApaNu rAjAnA gurU e te ApaNA paNa gurUja?" e bhAvanA prajAnA haiyAmAM jAgrata thaI. pitAnA bALamitra-gurUne laIne rAjA rAjagaDhamAM AvyA. rAjagaDhanA cogAnamAM banne mitre ubhA rahyA emaNe najara karI te asaMkhya mANasanI madhyamAM e pite ubhelA hatA. A bALasAdhunA-rAjAnA gurUnAM darzana karavAne emanAM utsuka haiyAM nihALyAM. keI pitAnA mahelanI bArIomAM, keI gelerIomAM-te kaI agAsIomAM-garakhAmAM ema jyAM juo tyAM mANasanI akhuTa medanI hatI. chatAM rAjayanI vyavasthA sArI hovAthI zAMti jevAtI. sarvanI zAMtine lAbha laIne e bAla sAdhu bhadrakIrtie thoDe ze. dharmopadeza Ape. enA eka eka zabda jANe vadana rUpI. chIpamAMthI metika-motI verAtAM hatAM. e mIThA zabdothI bharelI dharmarasa bharI vANI sAMbhaLanArAnAM haiyAmAM keI apUrva bhAva utpanna karatI, bALasAdhunuM ucAmAM uMcuM pAMDitya kana Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) jarAjanA vidvAna paMDitane paNa Azcarya utpanna karanAruM thayuM. e rasa bharyo upadeza pUrNa thatAM rAjA bappabhaTTIjIne laIne mahelamAM gayA ane prajA A rAjagurU mATe avanavA vicAro karatI vikharAI. mahelanA vizALa divAnakhAnAmAM rAjA gurUne laIne AvyA. rAjAnI sAthe emanA pradhAne bhAyAto, rAjya mAnya brAhmaNe paMDita ane nagaranA keTalAka pratiSThita grahastho hatA. "mitra tame AvyA te sArU thayuM. tamArA pasAthe huM rAjya pAmyuM. meM tamane kahyuM tuM ke huM rAjI thaIza tyAre mAruM rAjya tamane ApI daIza. mATe A rAjya tame ja grahaNa kare." AmarAjAe kahyuM. rAjAnAM vacana sAMbhaLIne bappabhaTTIjI hasyA. "mitra? tamAruM rAjya tame ja bhego ! e rAjya amAre na kape? ame to saMsArane tyAga karyo, tyArathI e sarve bAhya parigrahane paNa tyAga karyo che. have pAchA tame pharIne amane e baMdhanamAM pADavA Icche che zuM !" mitra? ardha rAjya paNa ! tame paNa mArI mAphaka sukhI thAo? tamArA upakAranA RNamAMthI mAre AtmA. mukta kare!" rAjAe pharIne Agraha karyo. rAjana? have evA AgrahathI saryuM. ame tyAgIene rAjyanuM zuM prayojana heya? aneka dethI bhareluM e. rAjya amane te adhogatieja laI janArUM thAya? amAro. vinAza karanArUM thAya!" Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 140) jevI tamArI marajI? paNa tame niraMtara mArI pAse rahe mane dharmane upadeza karIne mAre zuM karavuM te samajAve?" - rAjAe emane pitAnA vizALa mahelamAM utAre A che. bappabhaTTI sahIta gItArtha munio tyAM utaryA. bIje divase rAjAe rAjasabhAmAM potAnA mitra mATe sihAsana maMDAvyuM. jyAre bappabhaTTIjI rAjasabhAmAM AvyA eTale rAjAe emane siMhAsana upara besavAne vinaMti karI. A siMhAsana Apane besavA mATe che? mATe Apa ahIM padhAre?" * "rAjana? amAre sAdhune AcAranathI ke ame AvA siMhAsana upara besI zakIye." mitranAM e vacana sAMbhaLIne AmarAjAnA manamAM du:kha thayuM. "zAmATe na besI kazAya? enI upara besIne amane dharmopadeza karavAmAM Apane kaMI harakata che?" e sAdhu dharmathI viruddha che. hAM hajI AcArya hiya te te AvA siMhAsane besI zake, paNa huM te rahyo eka sAmAnya sAdhu?" bappabhaTTIjIe pitAnI laghutA batAvI. Apa AcArya thAo te AvA siMhAsana upara besI zake?" rAjAe pUchayuM. hA! paNa huM AcArya nathI. hajI sUripadane huM paNa nathI. rAjana?" bhadrakIrti e kahyuM. bappabhaTTachanAM vacana sAMbhaLI rAjAe potAnA pradhAnanI sAme joyuM. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) pachI te samaye rAjAe avasarasAcavI lIdhe. bhadrakIrti eka Asana upara beThA. be ghaDI vArtAvida, dharmacarcAmAM samaya vitADe. vidvattAbharI A bALa sAdhunI gejhIthI sarva kaI bolatuM ke "bhAI ! ene sarasvatIputra! nahIMtara AlyAvasthAmAM te AvI vidvattA kyAMthI hoya?" thoDA divasa pasAra thayA eTale rAjAe pradhAnane bolAvI jaNAvyuM ke "pradhAnajI! mArA mitra apabhaTTajIne ApaNA pradhAnanI sAthe emanA gurU pAse mokale. ane kahevaDAve ke amArA jIvitanI darakAra hoya te Apa mArA mitrane AcAryapadavI ApIne A tarapha jhaTa mokalI Apaje." rAjAe te pachI bappabhaTTIjIne pitAnA pradhAnenI sAthe moDherA tarapha vidAya karyo. mahA amAtya pradhAnane sarve vigata samajAvI hatI. jethI teo bappabhaTTajIne laIne rAjAnI AjJAthI moDherA tarapha AvyA. makaraNa 18 muM. - kumArilabhaTTa. jene ane boddhoe jagatamAM ahiMsA-dayAne garava karavAthI veda dharmanI hiMsaka prarUpaNA upara lekenI arUci thayelI hovAthI veda dharmanA netAe Adarzanene teDI pADa Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have graha keTalA (14) vAne samayanI ja rAha joI rahyA hatA. emanA hiMsAmaya te aMdhaja paDI gayelA. kemake jyAM jyAM hiMsAmaya yajJo thatA tyAM boddha ke jaina sAdhuo pahoMcI jaI yajJanA karAvanArane dayAnuM tatva samajAvatA. ne koIpaNa yajJamAM mAtA prANane bacAvI letA. sthiti A pramANe hevAthI yamAM thatA pazu vadha baMdha thaI gaye. AvI hAra khAvAthI brAhmaNe aMtaramAM saLagI uThyA hatA. mahAvIra bhagavAnanA samayamAM buddhakArtie jenamAMthI keTalAMka tatve grahaNa karIne jagatamAM phelAvela baddhadharma rate raphate vRddhigata thaze. keTalAka rAjAoe paNa ene Teke Apela. samrA azonA samayamAM e vaLe. kaniSka rAjAe enuM piSaNa karyuM. vacamAM AghAte paNa sahyA, vaLI vallabhIpati zilAdityanA samayamAM paNa che jenethI jItyA ane hAryA. ema taDake chAye jotAM AThamA saikAmAM paNa e dharma ThIka pragati karI rahyo hate. A samayamAM vihAra prAMtamAM thayelA kumArilabhaTTa - tAnA vedAMta dharmanI adhogati thaI rahelI joI pratipakSIo sAme kamarakasI. eNe lekene veda dharmane upadeza deve zarU karyo, te sAthe jaina ane bauddha tatvonuM khaMDana karavA mAMDyuM. veda dharmanI unnatti karavAne kumArile dIkSA lIdhI, ane gAme gAma lekene upadeza devA mAMDe. rAjAone paNa veda dharmamAM kheMcI levAne eNe bhagIratha prayatna Ara. lekenA hRdaye dayAnA tathI saMpUrNa bharelA hovAthI vo . vaLI Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 143 ) zarUAtamAM te kumAlinA prayatna kAMi saphaLa thayA hAya ema lAgyuM nahI, paNa ethI kAMi e nAhi Mmata thayA nahI. eNe potAnA prayatna cAlu rAkhyA. eka tarapha leAkAne vedadhama nu mahAtmya potAnI buddhithI sudhArA vadhArA karI samayane anukuLa banAvIne samajAvavA lAgyA, bIjI bAjue eNe jaina ane khAddha dananuM khaMDana karanArAM zAstro racavAM zarU karyAM. e dhamAcakaDIvALA AThamA seke paNa purA thayA ne navamA saikAnI zarUAta thai cukI, tyAM te kumAtibhaTTanI mahenatanAM phUla ene pratyakSa dekhAvA lAgyAM. jANe A seke enAja vArasAmAM na utaryAM heAya ema leAkeAnAM mana kumArilanA veda mata tarapha AkarSAyAM, kumAai jANyuM ke A saikA zarUAtathIja enI vedAMtanI pravRttinAM vadhAmaNAM dai rahyo hatA. ene kAya karavAmAM aSika utsAha thayA ne te meAtanA parUNA thayA heAvA chatAM paNa potAnA dhane mATe athAga mahenata karI rahyo hatA, sAme aLavAna harIph ga nA karatA joI jaina ane ddhonI AMkha ughaDI gai. peAtAnA sAgata dharma nuM nika Mdana kADhatA joi mahAtaka - vAdI maDhAcAya pAtAnA parivAra sAthe enI sAme vAda karavAne doDI Avyeza, paNa kumArila bhaTTane vAda karI vita'DAvAdamAM utaravuM pasaMda nahAtu. chatAM jo vAda na kare teA enA dharmAnuM mahattva ghaTe e paNa ene bhaya hatA ke rakhene leAkeAmAM mArI hAMsI thAya, mATe kAipaNa rIte e leAkeAne nirUttara karavA joie, eNe caMpAnA rAjA samakSa khAddho sAme garjanA karI. . Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) "are kSaNika vAdIo mana gamatI meja mAthuM dunyAne ThaganArA dhutte! zuM meM laIne vAda karavA AvyA cho! anizvaravAdI evA tame leke nAstika che ! vAda karavAne paNa kayAM gya che? amArA veda dharmanuM rahasya ekavAra tame samaje, tamArI AMkhanAM paDala khullI jatAM vedanAM satya tatvone artha tamane samajAze. are kumArila! parama purUSa buddhanAM ta tArA samajyAmAM AvyAM nathI, tethI ja tuM avaLe mArge utarI gayo che. amAre ziSya thaI amArAM tatvonuM nikaMdana kADhavA maMDyo che. hiMsAmaya vedadharma e zuM dharma che? bheLA lekene ThagavAnuM eka jAtanuM e kuTila karma che." vidarbha dezamAMnA eka zaheramAM rAjA sudhanvAnI samakSa dvAcArye kumArilane paDakAryo. are saigata! vedo te khuda brahmAe svamukhe racelA che. vedanI hiMsA e hiMsA na kahevAya. tame leke pAtramAM paDelA mAMsane paNa jema anAyAse paDeluM jANuM ene upayoga kare che. tenA karatAM te A vedanuM vidhAna hajAra daraje uttama kahevAya !! kumArile jaNAvyuM. ame kaI tArI mAphaka pAkhaMDa karatA nathI. vizvAsaghAtI! tuM amArA gharamAM ghusIne amAruM ja ghara mAravA taiyAra thaye. e mahAdaMbhate tArA jevA vedIyAoneja zobhe ke je yajJane hAne bakarAonI garadana upara charI calAvI enA mAMsathI pitAnAM pApI peTa tRpta kare, tArA AvA daMbhathI bheLA leke te avazya bharamAya. evAM nirdoSa pazuone nAza karIne yajJanuM Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tuM zuM phala meLavavA mAge che, vAra" tathAgatAcAra jaNa vyuM. "o jherI sarpa! tuM dUdha pInArane ja DaMza devA taiyAra thaye. yAda rAkhaje ke e pApanuM tAre prAyazcita karavuM paDaze." te joI levAze, paNa yajJanuM phaLa te svarga? enuM mahAna phaLa te svarga prApti. yajJamAM homAyela prANa svargamAM utpanna thaI tyAM anaMta sukha bhegave che. yajJa karanArane paNa Idra padanI prApti thAya, enA karAvanArA brAhmaNe te avazya svagamAM paNa IdranA purohIta thAya !" "vAha! zI tArI kuTIla yukti ! jIvonI hiMsA karavAthI je svarga prAptI thatI hoya te narakamAM keNa jaze vAra! o mithyAbhimAnI? samaja ke AvA hiMsAmaya yajJanuM phala svarga nahI paNa naraka ja che." are nAstike! Izvarane nahI mAnanArAo! tamane amArA vedanA rahasyanI khabara nathI. tamArI alpa buddhi hovAthI amArA uMcA tAnuM rahasya tamArA samajavAmAM AvatuM nathI, tethI kuyuktio karIne vedanI niMdA karI rahyA che. vedanI niMdA karanArA tamArA jevA nAstikAcAryo sAthe caddhA taddhA belavuM e paNa pApa che, mATe vedanA tatvone niMda. nArI tamArI jIlDA baMdha kare, ane amArA ziSya thaI jAo!" vAdavivAdane aMte kumArile pitAnA mithyAvAdathI Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1do; baddhone nirUra karI dIdhA. dvAcArye paNa jANyuM ke vastu tatvane nahI samajanArA AvA mukhae sAtha vAda kare e nakAmI mAthA phiDa hatI. jethI badhe e vyarthavataMDAvAda cheThane cAlyA gayA, eTale kumArilabhaTTa pitAne jaya mAnIne phulAye. ane kene samajAvavA lAgyA. "joyuM! nAstike vAdamAM hArI javAthI kevA cAlyA gayA? bhArata jevA Arya dezamAM AvA nAstika rahevAne nAlAyaka che. mATe ceta evA pAkhaMDI lekethI phasAtA nA ?" have kumArilabhaTTane pitAnA vedAMta matanI pragatimAM dina pratidina adhika uttejana maLavA lAgyuM. dhone lAgyuM ke ApaNA dharmamAMthI leke patita thatA jAya che. je. ne e paNa jANyuM ke kumArika pitAnA prayatnamAM phaLIbhUta thaI jenonA hakane nukasAna karI rahyo che. jenAcAryoe paNa ene vAda karavAne paDakAryo. paNa kumArika e bhaLe nahote ke jainAcAryo sAthe vAda karIne pitAnA dharmane ke lagADe. e jANatuM hatuM ke vAdavivAdamAM jainAcAryo sAthe pote kadApi phAvI zakaze nahI. jethI siMhanI mAphaka eNe sAme paDakAra nahI karatAM mUSakanI mAphaka phUMkI phaMkIne karaDavAnuMkApa mUkavAnuM ja kAma cAlu rAkhyuM. ' svadharmanI sAme navIna harIpha jAgela jeI bauddhAcA eka ThekANe pitAnA sarve sAdhuone ekatra kya. A navA duzamana sAme kevI rIte Takkara jhIlIne ApaNA dharmanI Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) rakSA karavI, e mATe e badhA vicAra karavA lAgyA. "AcAcajI! Apa zA mATe ciMtA kare che ? e kumArilabhaTTa para dhamanI nidAnuM pApa karIne have maravAne taiyAra thaye chevRddha thayo che. e pApane ghaTa saMpUrNa rIte bharAtAM ApoApa kuTI jaze. enuM kula bhegavavAne e ravAne thaze. eka sAgata sAdhue kahyuM tAruM kahevuM satya che, chatAM paNa uThelA duzamananI ApaNe upekSA na karavI joIe, darda ane duzamana ene te ugatA ja DAmavA e nIti kahevAya." dvAcArye kahyuM. kadAca kAle enI pachavADe bIjo koI jAge te pachI?" eka bIjAe tarka karyo. "gurUjI! e jherI sarpane Apedadha pAyuM e ThIka nathI karyuM. ekapaTI thaIne ApaNuM ghara jeI gayo, Aje ene natije je?" mane lAge che, ke e vizvAsaghAtI sAme ApaNe ke divyazaktinI sahAya meLavavI joIe. enI madadathI ApaNe game tene harAvI zakIye. pUrve paNa ApaNA pUrvajoe vANInI divya zakitavaDe moTI sabhAomAM ghaNAne parAjaya karelo." sagatAcArye jaNAvyuM. ApanuM kahevuM satya che tethI evI divyazakti meLavavA ApaNAmAM ekAgya purUSe-sAdhue sarasvatInuM ArAdhana karavuM joIe. eka jaNe potAne abhiprAya Ape. "barAbara che." sarasvatInuM ArAdhana karIne paNa Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (148) ApaNA pUrvajo phAvyA che. te ApaNe paNa emanA mArge cAlavuM eja ucita kahevAya. paNa sarasvatIjInuM ArAdhana karI ene prasanna kare e lAyaka ApaNAmAM keNa che?" AcArya jaNAvyuM. badhA eka bIjAnA sAme jevA lAgyA. paNa sarasvatIne prasanna karavAnI hiMmata keNa karI zake? kaMIne kaMIde vaDe lepAelA e sAdhuomAMthI sarasvatIne prasanna karavAnuM bIDuM keIe jhaDapyuM nahIM. tevAre gatAcAye kahyuM. "mane lAge che ke A mahAbhArata kAmane mATe varSanakuMjara ja gyA che. vardhanakuMjara? mArI AjJA che ke tuM sarasvatInuM ArAdhana karI ene prasanna kara, ne vAdavivAdamAM ajeya thA!" "je ke AvA mahAbhArata kAmane huM lAyaka te nathI chatAM ApanuM vacana mAthe caDAvI huM e viSayamAM prayatna karIza." vardhanakuMjare sarasvatIne ArAdhanA karavAnuM bIDuM jhaDapyuM, basa huM pAtayAmi nA jAthe sAdhavAmi." segatAcArya vardhanajarane sarasvatI ArAdhanano maMtra ane tenI vidhi batAvI. ekAMta jagyAe sthicitte ene ArAdhanA karavAnI sucanA karI. "vatsa! joIe te kaI ujaDa devamaMdIramAM rahIne ArAdhanA kara, athavA te parvatanI guphAne Azraya le, paNa A kAryasiddha karI boddha darzanamAM tuM ajeya thA! anya vAdIonA dapane haNavAmAM sarasvatInA prabhAvathI. samartha thA? Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 149 ) varSa najare AcAryanA zabdazukananI gAMThavALI, ne auddha maMDala vikharAyuM. vanakuM jara gurUnA prasAda pAmIne parvatanI guphAmAM cAlyA gayA. prakaraNa 19 muM. appabhaTTasUri. rAjamaMtrI bhadrakItine laine moDherA siddhasena AcA pAse AvyA. akSa muddatamAM apabaTTIjI pAchA AvyA jANI gurRne manamAM navAi lAgI, ke ekadama pAchA AvyA, temATe kAMI uMDuM kAraNatA hAvu ja joie, e vajAsamu haiyuM paNa kAraNa jANavAne Atura thayu. khIjA ziSya parivAramAM temaja saMghamAM paNa zrAvakeA bhinna bhinna kalpanA karavA lAgyA. 'zu` rAjAnI aprIti thai haze ! ke rAjAnuM mana nahIM mAnavAthI sahIsalAmata emane gurU pAse pahoMcADavAne mAkalyA haze, etA rAjA vALa ne vAMdarA; te emanA bharUsA hoya ? brAhmaNNAe rAjAne bhamAvyA haze eTale rAjAnI prIti kyAM sudhI rahe ? jaLabiMdunA jevI capaLa rAjAnI maitrI kyAre paNa ladAyaka thAya kharIke ?' dareka jema phAve tema vAtA karatuM, chatAM satya vAta zuM che, enA khulAsAnI rAha jovAtI hatI. rAjama trIo AvIne gurUnA camAM namyA. saMgha Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mitra apanA mitrane AcAra AcArya (15) paNa koI navIna sAMbhaLavAne hAjaraja hate. gurUe Atura hadaye pradhAnanI sAme joyuM. kuzala vartamAna pUchayAM, "bhagavAna amArA mahArAjanA jIvitanI Apane darakAra heyate emanA mitra bappabhaTTajIne AcAryanI lakSmIne abhiSeka kare? kane jarAja pitAnA mitrane AcAryanI lakSmIe karIne sahIta jevA atiAtura che, mATe Apa emane AcArya padavI Ape, ke jethI ame mahArAjanI kRpAnA pAtra thaIe." * rAjapradhAnane uttara-AgamananuM kAraNa jANIne gurU sahIta saMgha parama saMtoSa pAmyo. emanA harSamAM vadhAre thaye. sAMbhaLanArane ema thayuM ke bapabhaTTajI AcArya lakSmIne yogya ja che. tamArUM kathana satya che. chatAM bappabhaTTajI hajI agyAra varSane bAlaka gaNAya ! te hAlamAM ahIyAM bhale rahe. ummara lAyaka thatAM ene AcArya lakSmIthI yukta tamArI tarapha ravAne karIzuM." gurUmahArAje AmarAjAnI mitratAnI kasoTI karatAM kahyuM are prabhu! emolejanA. bappabhaTTIjI AcArya padavIne taddana egya che. emanI bAlyAvasthA chatAM kane janA samartha paMDite paNa emanI paMDitAI AgaLa hArI emanA ziSya thaI gayA.-emanA mukhanI vAta sAMbhaLavAne Atura thaI rahyA. vaLI kane jarAja te emane viyega kSaNabhara paNa sahana na karI zake. kRSNapakSamAM jema caMdramAnI kaLA prati Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 ) divasa kSaya pAme, varSo rUtamAM jema varSanA Agamana nimitte harSa jAhera karatA mayuro varSAno abhAve glAni sAthe AturatAthI enI rAha jue, caMdranA kiraNene lolupI cakora pakSI jema AturatAthI caMdra udayanI vATa jue, evI ja rIte kane ja rAja emanA mitranI rAha joI rahyA che. kRSNa pakSanA caMdranA kSayanI jema mahArAja emanA virahathI glAni pAme che. du:khI duHkhI thAya che. bhagavAna? jema bane tema emane laIne tAkIde pAchA pharavAne amane hukama che." pradhAnee khulAso karyo. "bhagavad ? bhadrakIrti AcAryapadane lAyaka hevAthI Ape kane jarAjanuM mana rAkhavuM joIe. AcArya lakSmIe karIyukta thatAM emanAmAM adhika parAkrama Avaze. emanuM mahAbhya vadhaze." saMghe pradhAnanA vacanamAM anumati ApI. prabho Apane emAM lAbhaja thaze, jana zAsananI paNa zobhA vRddhI pAmaze, emanA upadezAmRtanuM pAna karIne ane mArA rAjA dharmonnattinAM kArya karaze. jaina maMdira baMdhAvI pratimAo bharAvaze. bIjA paNa sukRta kRtya karavA vaDe kanejarAja bhava samudrathI pAra utaraze." pradhAnanAM vacana sAMbhaLIne saMgha sahIta gurUnuM mana paNa harakhyuM. maMtrIzvarI jeke tamAruM kahevuM bhaviSyamAM phAyadA kAraka thAya e banavAjoga che, chatAM e bAlasAdhu vagara amane badhuM zUnyakAra maya lAge che. amArUM citta enAmAM cuMTeluM hovAthI e amArI pAse rahete ThIka ! bAhya ane atyaMtara aMdhakArane Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (152) haNanArUM tejasvI ratna te bhaMDAramAM ja zobhe! sUryanA udayathI kamaLa khIle, caMdranI cAMdanI vibhAvarI-rAtrInA zaNagArarUpa gaNAya. meghanA AgamanathI mayure jema AnaMda pAmI pitAnA madhura zabdae potAne harSa pradarzita kare che. vaLI mudrA vagara jema maMtrI zobhato nathI, game tevuM suMdara makAna paNa thaMbha vinA zobhe nahIM. prANu vagara suMdara kAyA paNa nirmAlya gaNAya che, tema enA vagara amArI paNa evIja sthIti samajaje." cAritra pALavAmAM agresara evA gurUe sudhA samAna madhura vANIthI jema brahaspati kahe evI rIte pradhAnone emane nizcaya jANavA mATe kahyuM. * gurUnI vANu sAMbhaLIne pradhAne mAMnA eka vicakSaNa maMtrIe kahyuM. "bhagavad ? sajajanenI lakSmI ane jIvita te paropakArane mATe ja hoya. jagatanuM hita thatuM hoya te saMta purUSe pitAnA jIvitane paNa tRNa samAna gaNI visarjana kare. juo tarUvare! sUryane tApa pote sahana karIne paNa jaMtuone Azraya Ape che, aneka jAlimenA julmane sahana karatI chatI paNa pRthvI sarvene bhAra sahana karI rahI che, game tevI muzIbate chatAM samudra pitAnI maryAdA cukto nathI. ene maLanArI nadIo pitAnA amRta samA jalavaDe karIne dunyAne upakAraja karI rahI che. varSo jagatanA upakArane mATeja varSe che. mATe paropakArI purUSane svabhAva ja evo che ke pite game tevI muzkelIo sahana karIne paNa teo jagata upara upakAra ja kare che." Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) pradhAnanAM vacana sAMbhaLIne siddhasenAcArye paNa bhAvI lAbhanuM kAraNa jANuM meherAne saMgha bhego karI temanI AgaLa apabhaTTajInA AcAryapadanA mahotsavanuM zubha muhurta jaNa vyuM. saMghe paNa tana, mana ane dhanathI potAnI gurUbhakti pradazita karI, ADaMbarapUrvaka mahotsava zarU thaye. dezaparadezanA zrAvakane AmaMtraNa thayAM. je je sAmagrI AcArya mahArAje kahI te sarve sAmagrI saMghanA agresarae bhegI karIne zrI mahAvIra bhagavAnanA caityamAM aThThAI mahotsava zarU karyo, deza paradezathI AvanArA memAnonAM rUDAM svAgata karavAmAM meDherAnA saMghe khAmI rAkhI nahI. gaccha vatsala dharmAbhimAnI zrAvakee paNa pitAnI addhine sada upayoga karavAnI AvI amulya taka gumAvI nahI. evI rIte samArehapUrvaka vikrama saMvata 811 nA caitra vadI 8 ne divase AcAryajIe bapabhaTTajIne AcAryapada upara adhiSita karyA. e mahotsavane pasAra thayAM thoDAka divase vahI gayA. eTale rAjapradhAnee javA mATe utAvaLa karavA mAMDI. "bhagavad ? ApanI rajA heya te bappabhaTTIjInI sAthe ame have svadeza gamananI taiyArI karIye." gurUe hasIne kahyuM. "mahAnubhAva? ATalI badhI utAvaLa kAMI?" prabhu? emanA mitra vagara kanejarAja ghaNuM duHkhI thatA haze. amane javAmAM DhIla thaI te bIjA pradhAne gurUne teDavAne AvyA samaje?" Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 114 ) "ThIka che, tamane jema ThIka lAge tema karI. devAnupriya ?" tepachI pradhAnAe svadeza gamananI taiyArI karavA mAMDI, gurUe paNa asaTTIjImAM AcAya lakSmInuM sAkSAt teja joyuM. emane ciMtA thavA lAgI. jagatamAM yovana ane rAjasanmAna e banne vastu anartha ne karanArI che. bhadrakIrtti upara rAjAnI prIti sArI hAvAthI enA satkAra sArI thaze. rAjalakSmI paNa ane a Mge svayayeva ene AvI maLaze evI sthitimAM capaLa iMdriyAne kAbumAM rAkhavI ati kaThaNa che. e rAja sanmAnathI pUrve siddhasena divAkara jevA mahA samartha purUSo paNa paDI gayA. te| A ziSya hajI yAnamAM te have Ave che, e yAvananA uddhata tAphAnamAM-anukula sa jogAmAM manane saMyamamAM rAkhI zakaze ! vicAramAM nevicAramAM gurUnuM vadana jarA glAniyukta thayuM. evAmAM bappabhaTTajI AvIne gurUne namyA. emanI vicArathI gaMbhIra mukha mudrA joi. " prabhu ! AzirvAda Ape ke jethI mArA vihAranA hetu saphaLa thAya--iSTa klanI siddhi thAya ? " ' ' vatsa ! tArI upara rAjAnA prema sAro hAvAthI tyAM avazya tArU rAjasanmAna thaze, ene a Mge rAjalakSmI tArA caraNakamalamAM ALeATaze. hajI madAMdha yAvananA tAkAnathI tu ajJa che. mATe evI sthitimAM tuM tArA AtmAnI rakSA karaje, ke jema iMdriyAnI capaLatA tane chaLe nahI. kAmarUpI picAza tArA manane du la nakare, e dhyAna rAkhaje. pUrve e kAme kaIka ne bhUlavIne gabaDAvyA che - sAvyA che, tadbhave meAkSagAmI Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (155) paNa phasyA che. neminAthanA baMdhu rathanemi rAjamatine joIne moha pAmI gayA. araNika aNagAra catura caMdravadanInA moha pAsamAM barAbara lapaTAI gayA. nATakaNuonA snehathI paravaza thayelA aSADhAbhUti bAra bAra varSa paryata emAMthI nIkaLavAne paNa samartha thayA nahI. AdrakumArane dIkSA tajIne vIsa varSa paryata sImaMta pAthaDe pahoMcADanArI sImaMtInImAM baMdhAvuM paDayuM hatuM. mATe hajI tArI ugatI vaya che. te saMbhALaje khasa bhejana jamatAM paNa jenuM citta kezyA leza paNa calAyamAna karavAne samartha na thaI e dvitIya sthalibhadra thaje. vyAkhyAna samaye jenA banne khabhA upara sarasvatI ane lakSamI pragaTa thatI, te sivAya jyA vijayA ane aparAjItAdi cAra devIo jenA cAritra baLathI AkarSAI jenI sevA karatI. hatI evA mAnadevasUrinI mAphaka prabhAvika thaje." - "Apane upadeza huM mAthe caDAvuM chuM. pratidivasa A Apane upadeza smaraNamAM rAkhI sAvadha rahevAne huM prayatna karIza. ApanA AzirvAdathI-ApanI kRpAthI huM aMtaraMga zatruone jItavA samartha thaIza." ziSyanAM vacanathI gurUne saMtoSa thaye. keTalIka bAbata ke jemAM kaMIpaNa buddhi ka95nA deDAvatAM chatAM enuM pariNAma na kapAya evI bhAvI saMbaMdhI vAte emaNe bhAvatavyatA upara choDI. ane ziSyanuM maMgaLa IcachuM. zubha muhurta rAjapurUSe bappabhaTTasUri ane emanA sAdhu parivArane laIne svadeza tarapha vidAya thayA. Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) prakaraNa 20 muM. vadhanakuMjara. parvatanI eka ekAMta guphAmAM atyAre eka purUSa saMsA2nAM sarve baMdhane kSaNabhara dUra karIne citanI ekAgratAthI maMtra jApa karI rahyo che. game teTalA divase pasAra thAya, A -nAzavaMta zarIranuM game te thAya paNa pitAnuM je sAdhyabiMdu che te jyAM sudhI siddha na thAya tyAM sudhI eNe dhyAnathI calAcamAna na thavuM e nizcaya karyo hate. jIva upara AvI gayele maraNa mANasa jema matanI darakAra ryA vagara pitAnA kartavyamAM e rahe che. tevI rIte A purUSa Aja keTalAya divasa thayAM sarasvatIne prasanna karavA sarasvatImaMtrane japa karate ekAsane beThe hate. ene apUrva nizcaya kAMI sahejamAM DagI jAya ema nahete. dAna, ziyala, tapa ane bhAva e cAre vastuonI jayAM aikayatA heya, ane evI aikyatAnI akhaMDa dhArA cAlu rahe tyAre e AtmabaLa game tevA jagatanA paDamAM chupAelI vastuonuM paNa AkarSaNa karavAne samartha thAya che. are e AtmabaLa mukti jevI uttamattama ramaNane varavAne samartha thAya te pachI jagatanI vastuo enI tarapha AkarSAya e te svAbhAvika che. eka Asane besavAthI temaja tapa karavAthI jagatanA ane abhayadAna maLe, ziyalapaNuM enuM akhaMDa Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157), heya, sAthe tapa karavAmAM-kAryasiddha thAya tyAM lagI AhAra pANIne paNa dezaTe AhAya. bhAvanA te emAM bhaLelIja hAya kemake sAmAnya rIte paNa daDha bhAvanA vagara AvI sthiti upara AvI zakAya nahIM. ane temAM paNa dhIredhIre bhAvanAnuM baLa vRddhi pAmatuM jAya te pachI ISTa prAptimAM zI vAra lAge? e tapa karanAra baddha matane vadhanajara hate. enA darzanamAM e vidvAna hate. kAMika cAritra zila hovAthI e. darekane priya hatA. ene paNa pitAnA darzananI unnatti karavAnI ghaNuM mahatvakAkSA hatI. pitAnA darzana upara anya darzanIye AghAta karI jAya e enA manamAM asahyA lAgatuM. ene paNa manamAM thatuM ke ApaNI pAse paNa kaMIka divya zakti hoya te kevuM sArUM? e vidvattAnI apUrva zaktithI darekanI khabara levAya. samartha vAdIne paNa parAjaya karI zakAya. paraMtu e badhuM sarasvatI prasanna thaIne varadAna Ape teja banI zake ema hatuM. mATe ja eNe jIva upara AvIne sarasvatI ArAdhanAnuM sAhasa kheDyuM hatuM. kumArilabhaTTa upara ene ghaNe dveSa hatA. e vedAMta matanI jaDa ukheDI, nAkhavAne ene ghaNe zekha hate. zaiddhadarzanane jagatamAM sarvoparI banAvavAnA mehamAM e ghelo thayo hate. e azokane samaya, e kaniSkane samaya Aje paNa potAnA nimitte pharIne prApta thAya ane baddhadharma jagatamAM pharIne ekavAra sarvoparI bane, e jevAne vardhanakuMjara ati Atura hate. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (158) tethIja atyAre te e jIvananI ame AzAo bhaviSya upara rAkhIne tapa karate beThe hate. keTalAka divasa pasAra thayA ne enA AtmabaLe sarasvatInuM AkarSaNa karyuM. tarataja sarasvatI enI AgaLa pragaTa thaI" vatsa? tAruM tapa purU thayuM. sAta sAta bhavathI tuM mAruM ArAdhana kare che, mAruM varadAna meLavavAne tuM bhagIratha prayAsa kare che. kahe tArI zuM IcchA che?" sarasvatIne sAkSAta pragaTa thayelI joI varSanajare pitAnuM dhyAna cheDyuM ane devIne namI enI stuti karI. mAtAjI? sAta sAta bhavathI ArAdhanA karatAM paNa Aje pratyakSa thayAM, e paNa mArAM ahobhAgya?" vatsa? emAM mArI kasura nathI, paNa tArIja khAmI hatI, tArA dhyAnamAM eTaluM badhuM baLa nahatuM ke jethI mAruM dhyAna kheMcAya, keTalIka vakhata tArA AyuSyanI parisamAkhI thavA AvI hovAthI mArI prasannatA tane nirUpAgI hatI. Aje samaya anukula che, te kahe tane zenI jarUra che?" devI amArUM baddhadarzana zatruonA AghAtathI atyAre astavyasta sthitimAM cagaDoLe caDhayuM che. mahAna maitama buddhanI mahenata anya vAdI dhuLamAM meLavavAne taiyA2 thayA che, mATe mane varadAna Ape ke dareka darzana vAdIone chatIne huM vAdamAM ajeya thaI mArAdarzanane mahimA vadhAruM?" : Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 159 ) 66 vRtta ! kaMi bIjI varadAna mAgavA IcchA hoya tA huM ApI zaku ema chu ? mATe te sivAya kAMI anya varadAna mAga ? " " mAtAjI ? Apa ApI zako to eja * ajeya ? nu varadAna Ape| ke jethI dareka daCnavAdIceAne jItI mArA darzananA mahimA vadhArI kRtajJa thAuM ? " " vatsa ! tArA darzananuM svarUpa tu kAMi samaje che ke enA mAhamAM dhelA thaI asatya vastune paNa tuM jagata samakSa mArA prabhAvathI satya karI batAvavA mAge che ?" cr " asatya vastu kema ? amArU dana keTalu badhu prAcina ane tatvAthI bhareluM che e zuM Apa nathI jANatAM ? ,, (' " tArUM dazana keTaluM prAcina che te mArAthI ajANyu nathI. jema rUSabhadevanA pAtra maricIthI sAMkhyadarzana utpanna thayuM tema zrI pArzvanAthanI para'parAmAM thayelA svaya'prabhu sUrine eka pihitAzrava nAme ziSya hatA tenA buddhakIrtti nAmanA ziSye sarayu nadInA kAMThe tapa karavA mAMDayuM. tapa karatAM jyAre kaMTALA AvyA tyAre eNe khAvAnI vRtti zarU karI. ane je sUtA khArAka maLe te khAvA lAgyA pachI bhale te abhakSya hAya ! e buddhakIrttine potAnA navIna mata calAvavAnI icchA thavAthI eNe keTalAMka jainadarzananAM tatvAmAM potAnA managamatA sudhArA karIne leAkeAnI AgaLa eNe prarUpaNA karI, ne pote yuddha-sajJa tarIke jagatamAM pragaTa thayA. ahiM Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) sAmatane je ke eNe pradhAnapada ApyuM, chatAM mAMsa-madirA anAyAse maLe te vAparavAmAM Sa ga nahI, AtmAne ne jagatane ekAMte kSaNIka mAnyuM. lokone pitAnA matamAM AkarSyA, enA ziSyoe emAM sudhAre vadhAre karI lekene anukuLa thAya evAM tatvenI vyAkhyA karavA mAMDI. eka satya vastune choDI budhe A kAMI ThIka karyuM na kahevAya." sarasvatIe enI prAcinatAnI vyAkhyA kahI saMbhaLAvI. mAtAjI! Apa paNa ema kahe che? e jaina mata te amArA darzanane eka bhAga che. amArA buddha jevuM sarvajJa jagatamAM keNa thayuM che ! ahiMsA mATe emaNe keTaluM badhuM karyuM che?" "eNe zuM karyuM che te mArAthI ajANyuM nathI. tene te mithyA meha thaye che eTale tuM evuM ja dekhe! kemake jagatamAM viveka hIna purUSane badhuM ulaTuM ja dekhAya. kamaLAnA regavALAne jagata pILuM ja jaNAya." game te kahe, mAtAjI? huM te mArA baddhadarzananI unnati cAhuM chuM. tethI ja ajeyanuM varadAna mAguM chuM!" sAgata pitAnA nizcayamAM daDha rahyo. tuM kahete heya te satyadarzana jagatamAM karyuM che te samajavA tArI vivekacakSu ughADI ApuM, sAta sAta bhavanuM kareluM tapa zA mATe tuM asatya vastunA mehamAM hArI jAya Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) che? saMsAramAM satya vastunI prApti karI mArA prabhAvathI bhavasAgara tarI jAne?" mArUM sarvasva atyAre te emAM ja samAyeluM che, e baddha darzananI unnattimAMja mArI unnatti che. enIja khAtara A mArI jIMdagI che. Apa prasanna thayAM hoya te meM mANyuM eja ApavAnI kRpA kare!" atu? jema tArI marajI ! huM tane A guTikA ApuM chuM, jyAre tane vAda karavAnI IcchA thAya tyAre A guTikA mukhamAM rAkhIne vAda karaje. e guTikAnA prabhAvathI game tevA vAdIne jItIne tuM mArA prabhAvathI ajeya thaje." ema kahI devI guTikA ApIne adazya thaI gaI. vadhanakuMjara paNa guTikA laIne potAnuM dhyAna paripUrNa-samAsa karIne potAnA gurUne jaI maLyo. gurUne namIne sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI. gurUe enI vAta sAMbhaLIne prasannatA dekhADI ene boddha saMgha paNa prasanna thayA. pachI gurUe vardhanakuMjarane AgaLa karIne pitAnA baiddhamatanI unnati karavAne kamarakasI. kumArilabhaTTanA sAme bhagIstha prayatna karavA mAMDe, vAdamAM ene vadhanakuMjare yukitaprayuktithI nirUttara karI dIdhuM. chatAM e pitAne bacAva karI pitAnA kArya pAchaLa maMDaja rahyo. buddha lokee paNa potAnA dharmanA bacAva athe lokene upadeza ApI anyadharmamAM jatAM Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ka ja je zanakAro , tarIke e (62) aTakAvavA prayA cAlu karyo. je je darzanakAre vAda karavA AvyA emane vardhanajare jItI lIdhAne jagatamAM mahAvAdI tarIke e prasiddha thaye. ethI kumArilabhaTTanuM jorakAMIka narama paDayuM. nirbaLa thayelA bauddhomAM navIne jIvana-aLa AvyuM. emanA utsAhamAM vadhAre thaye. pitAnI sAme jhajhatA harI jene narama pADIne svamatanuM rakSaNa karavAne samartha thayA. e rIte baddhone prayatna saphala thaye ne nabaLe paDate pitAne pakSa ulaTe majabuta thaye. prakaraNa 21 muM. kamanazIba viziSThA. jagata upara jyAre A pramANe bhinnabhinna ghaTanAo A jamAnAmAM banatI hatI tevA saMgemAM bIjI paNa eka ghaTanA banatI gaI hatI je tarapha ApaNe hajI lakSya ApyuM nathI. vidhinA uMDANamAM evuM keIpaNa kArya azakya nathI ke je na banI zake. jyAre bappabhaTTasUri pitAnI bAlyAvasthAmAM pitAnA bhaviSyane khyAla karAvI rahyA hatA. bIjI tarapha vAdI varSanakuMjara sarasvatIne prasanna karIne pitAnA dharmanI unnati mATe bhagIratha prayatna karI rahyA hatA, tyAre kumArilabhaTTa paNa vedAMta matanI unnati pAchaLa kammara kasIne taiyAra thaye hate. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (163) tene tathA e ahiMsAnA phelAvAthI maMda karelI pitAnI vaidika matanI tine kumArile pharIne ekavAra jagata AgaLa teja karavAno prayatna karyo hate. e kumAri jIMdagI paryata kAma karI have kArya karavAne azakta thayuM hatuM. pitAne eka e ziSya hoya ke pitAnuM AraMbheluM kArya pUrNa kare e mATe te aharniza bheLAnAthane prArthanA karatA hatA. enI e prArthanA bheLAnAthe sAMbhaLI hatI. enuM AraMbheluM kArya pAra utAranAra atyAra Agamaca epurUSa dakSiNamAM utpanna thaI zakya hate. pUrve dakSiNa dezamAM AvelA kerala dezanA kAlaTI gAmamAMnA eka sAmAnya gharamAM strI-purUSa vAta karI rahyAM hatAM ane custa zivamInAM upAsaka hatAM. zivanI ArAdhanA karavAmAMja pitAne samaya vyatIta karatAM hatAM. strInuM nAma viziSTa ane puruSanuM nAma vizvajItuM hatuM. viziSTA e gAmanA sarvajJa nAme brAhmaNa ane kAmAkSI nAme enI patnI thakI utpanna thayelI putrI hatI. viziSThAne ATha varasanI ummare vizvajItu sAthe paraNAvavAmAM AvI hatI. lagna thayA pachI be cAra varSa vahI gayAM paNa viziSNAte bALaka hovAthI piyaramAM ja rahetI jethI vizvajIta sAthe ene paricaya che te chatAM enAM mAtApitA zivanAM upAsaka hovAthI e bhakti enA kumaLA hRdayamAM paNa dAkhala thaI. ke bAlyAvasthAmAM e bhaktinuM yathArtha svarUpa enA samajavAmAM AvyuM nahotuM, chatAM pitAnI dekhAdekhIthI e paNa bhakti Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatI ane AgaLa jatAM eja ene viSaya thaI paDayo hate. niyamita rIte bALA viziSTa zivajInI upAsanA karavA lAgI. vivAhita thayelI bALA viziSTa bALA maTIne have vananA mahara saMkalpa vikalpanAM madhurAM svapna jevA lAgI. saMsAranI vAto thoDIka thoDIka e samajavA lAgI. sarakhI vayanI sAhelIo e paraNelI hovAthI enA varanuM nAma laIne ene pajavatI ane e mIThI vAtamAM bAra varSanI bALAne rasa paNa paDavA lAge. chatAM e vAte kema mIThI lAge che enuM kAraNa samajAtuM nahI. sakhIonI vAte sAMbhaLI uparathI cIDAtI chatAM hRdayane e vAte keNa jANe kema gamatI hatI ! hajI vananA AMgaNAmAM have praveza karatI hatI, chatAM enA hRdayamAM na samajAya evA bhAve to avazya utpanna thatA hatA. paraNyA pachI pAMca-cha varSanAM vahANAM vahI gayAM ane vizikA paMdara varSanI thaI gaI. paraNyA pachI atyAra sudhI samaya ene kumArikA dharma jevo ja hatA, paNa have ene kaMIka sukhanAM svapnA AvavA lAgyAM, aMtaramAM aneka prakAranI AzAo utpanna thavA lAgI, aMtaranA uMDANamAM navIna bhAve jAgRta thavA lAgyA, ene svAmI sAthe vAta karavAnuM mana thatuM. ekAMtamAM hAsya vineda karI AnaMda levA ene kaMi kaMI thatuM, evA kaMI bhAvathI bharelA hRdayavALI viziSTha rUtusnAtA thaIne sAsare AvI. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ene sAsarAmAM sAsu-sasare nahAtAM. hate phakta ene vara vizvajIta brAhmaNa ! e vidvAna hatA chatAM vairAgI je jakhAte lagna karatAM te kya, paNa have ene pastAvatha. viziSThA sAsare rahe ke piyara, enI ene paravA jarA ochI hatI. dhIre dhIre e vairAgI purUSanI tapa karavAnI IcchA prabaLa thavA lAgI, jagata ene mithyA lAgavA mAMDayuM, saMsAranI mAyAnA pAsamAM aMdhAvA karatAM araNyamAM jaI tapa karIne manuSyabhavanI sArthakatA kemanakaravI? ummaramAM paNa lagabhaga e jaivanavaya vaTAvI gaye hevAthI ene vairAgya vRddhi pAmavA lAgyo. ane divasa jatAM e bhAvanA vizvajItanI draDha thatI gaI, jema bane tema tAkIde saMsAranI phAMsamAMthI nikaLavAne e Atura thaI rahyo. ene vicAra thayo ke jatAM pahelAM ekavAra viziSThAnI rajA levI. A gharamAM rahele kaMIpaNa sarasAmAna, mAla milakta ene sapI ApaNe cAlyA javuM. abhinava AzAnA hiMdaLe jhulatI viziSThAne enA mAtapitAe potAnI zakti pramANe karIyAvara karI rUtusnAna pachI sAsare vaLAvI. ANuM vaLIne AzAbharI bALA sAsare AvI. Aje enA hadayamAM kaMI bhAva bharyA hatA. vananA tephAnathI enuM leAhI jesabaMdha pharavA lAgyuM. e snAyuo badhA vikasvara thayA hatA. kema bolavuM! kevI rIte cAlavuM! vagere sAhelInA zIkhavyA e pATha yAda karavA lAgI. . gharanA kAmakAjathI paravArI ADozI pADozInAM birAM Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAme vAta karatI viziSThA mAMDa pahora rAta vItye chuTI paDI. saMsAranA sukhanI prathama rAtrIne anubhava levAne e haiyuM eTaluM te adhIrUM hatuM ke A pADezIonI bhalAmAMthI kyAre chuTAya ! Akhare badhI strI gaI eTale viziSTAe suvAnI taiyArI karI, paNa ene pati hajI bahArathI AvyuM na hatuM. jethI dIpaka dhIme rAkhI svAmInI rAha jotI viziSThAnA manamAM aneka saMkalpa thatA hatA. eTalAmAM ene svAmI vizvachata AvI pahoMne bAra khakhaDAvyuM.e sAthe enA haiyAmAM paNa dhabakArA thavA lAgyA. zvAsa upara zvAsa levA lAgI. dhaDakate haiye eNe bAraNuM ughADayuM. svAmI aMdara AvyA eTale viziSTAe bAraNuM baMdha karIne sAMkaLa vAsI daI patinI pAchaLa e upara AvI. vizvajIta kapaDAM utArI pAse paDelA eka Asana upara beThe, dhaDakate he viziSThA patithI dura ghuMghaTapaTamAM pitAnuM mukha chupAvatI ubhI rahI. bane vara-vahu hatAM chatAM ekanuM haiyuM AzAmAM uchALA mAratuM hatuM ane bIjAnA haiyAmAM vairAgyane raMga hate. vizvachate jANyuM ke mAre have ene samajAvIne A gharane bhAra bhaLAvI devo joIe. A mAyAnA baMdhanathI mAre dura thavuM joIe. "viziSTA! tArI lAja zarama tuM dura kara ane huM je vAta kahuM te dhyAna rAkhIne sAMbhaLa?" enuM kahevuM viziSThA jANe sAMbhaLatI na hoya ema mana Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNe ubhI rahI. tethI karIne vizvajIte kahyuM. "viziSThA maherabAnI karIne thoDA vakhatane mATe tAre zuM dhaTapaTa dura kara ane mArI vAta sAMbhaLa? mArI vAta sAMbhaLI lIdhA pachI tAre. phAve te tuM niraMtara ghuMghaTapaTamAM tArUM mukha chupAvI rAkhaje, kaI divasa e vadana tarapha huM daSTimAtra paNa karIza nahI." vizvajItanAM e vacana sAMbhaLIne viziSTAnA haiyAmAM prAsake paDaze. enuM zarIra parasevAthI bhIMjAI gayuM. jesathI haiyuM dhabakavA lAgyuM, eNe AstethI patinI sAme najara karI. e zAMta, gaMbhIra, vairAgyavaMta mukhamudrA nihALI AzAbharI bALA lAra kamakamI, caraNa te pRthvI sAthe jaDAI gayA hatA; chatAM paNa mAMDamAMDa DagalAM bharatI viziSThA patinI pAse AvIne ubhI rahI. patie ene besavAnI AjJA karI e mujaba zaramAtI bALA patithI saheja dUra beThI. ene manamAM saMkeca thatAhate. hRdaya mujhAtuM hatuM. na samajAya evI manovRttithI enuM zarIra kaMpatuM hatuM." he bheLAnAthI hesvayaMbhu? zaMkara? mArI AzA tame pUrNa karaje." manamAM evI rIte zaMbhunI prArthanA karatI bALA pati zuM kahe che e sAMbhaLavAne Atura thaI. je viziSTA? Aja ghaNA divasa thayAM huM tArI rAha jete have tuM AvI e eka rIte te ThIka ja thayuM. A ghara, rAca raciluM, mAla milkata badhuM tane bhaLAvuM chuM. tane game te tuM ahIMyAM rahe athavA te tAre piyara javA vicAra hAya to tyAM rahIne paNa tuM tArI jIMdagInuM sArthaka karaje." Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) . "ane tameM dhaDakta haye viziSAe pUchayuM. ene badhu aMdhakAramaya jaNAyuM. ene lAgyuM ke enI AzAonuM nikadana vaLI zu hatuM, enuM bhAgya ene daze detuM hoya ema jaNAyuM. - "mAro te araNyamAM jaI tapa karavA vicAra che? AvatI kAlanA suprabhAte mArA jIvanane punarUddhAra thaze. jaMgalamAM jaI tapa karavAne A zarIra ravAne thaze." - tIkSaNa bANanI mAphaka khuMcatA eka eka zabdoe A bALAnI AzAne nAza karI enA kumaLA haiyAne viyuM. A tammara AvatAM jaNAyAM. ene kaMTha-svara rUMdhAvA lAgyA atizaya duHkhanA bejAthI ene aMdhArAM AvyAM. nate cIsa pADI zakI, tema pati sAme nate eka zabda paNa belI zakI. AzAbharI bALA A vAkaya sAMbhaLIne duHkhathI bebhAna jevI banIne dharaNI upara DhaLI paDI-ene mUrchA AvI. : enI maraNonmukha sthiti joIne vizvajIta gabharAye. atyAre pote ekale hate. zuM karavAthI enI mUrchA vaLe e vicAre e muMjAye. eNe viziSThAne paMkhAthI pavana nAkhavA mAMDe. e suMdara vadana upara nirvikArapaNe pANI chAMTavA lAgyuM. eka pharaja tarIke duHkhI manuSya taraphanA manuSyadharmane laIne je karavuM ghaTe te eNe nirvikArapaNe karyuM. e AtmA jAgrata thayela hatuM. jAgRta thayelA AtmAne game tevAM mehabaMdhane paNa game tevI sthitimAM ene bAMdhI zakatAM nathI. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16; ) keTalIkavAre vizvajItane peAtAnI mahenatanuM pariNAma jaNAyu ane viziSThAe AMkha ughADI pAchI baMdha karI dIdhI. ene vicAra thayA ke peAte kevI kevI abhilASAo karI rahI hatI tyAre nazIba--enu dhruva enI mazkarI karatu hatu. eNe joyuM ke enA pati enI sAravAra karI rahyo hatA, patinuM haiyu dayAthI bhareluM hatu, paNa prema naheAtA. eka ja samajIne te peAtAnA dharma bajAvI rahyo hatA, paNa strI gaNIne nahI. " viziSThA ? viziSThA ? jAgRta thA? tane ecenI jaNAtI hAya tA jA sukhethI tuM tAre sui rahe ? mArU kAma have pUrNa thayuM che AvatI kAle savAranA huM A ghara tajIne cAlyA jaiza. mArA khaMdhanamAMthI tuM svata Mtra thaiza. . " teA zA mATe mane murchAmAMthI sajIvana karI. mane maravAja devI hatI. AhA mRtyunI e mIThI nidrAmAM du:khIyAone kevI apUrva zAMti hAya che! hAya ? mArU jIvana, AzA, sAbhAgya, utsAha badhuM naSTa thavA kheDU'. A durdeva ? teM A zuM karyuM ? " viziSThA DusakAM bharI raDatI raDatI AlI--"huM kAi . rIte tamane javA daiza nahI. paraNIne AzAbharI strIonA manArathAne ghAta karavA e moTAmAM moTu pApa karI zuM tame tapa karazeA ? " " mArA nizcaya karavAnA nathI, viziSThA ? tArA vicAra ane jarAya asara karavAnA nathI. bhAga e tA rAga kahevAya. Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 170) AtmAne strIonAM snehanuM baMdhana e enI unnattimAM vyAghAta karanArUM che, tuM tAre sukhethI A duHkhamaya saMsAramAM rahe, ane mane mArU phADI levA de, A mAnavabhava sACka karI levA de. vizvajIte peAtAnA nizcaya kahI batAvyA. "9 " ane pachI mArU zuM ? pati e strInu jIvana che tame jANA che ke svAmI vagara jagatamAM strIonI kevI adhAgati che ? " tArI jIvana sudhAravuM e tArI marajInI vAta che, tuM paNa bheALAnAthanI sevA karI tArA AtmAnuM kalyANu karaje. zivajIne prasanna karI tArUM jIvana sudhAraje. "" " mAre tA atyAre patinI sevA joie. mane patinI sevAthI je sukha maLI zake te kAMi bhALAnAtha naja ApI zake ? tarUNa vayamAM yuvatIo teA patinu N ja dhyAna karI zake, ane rIjhavI zake ? " pati na haiAya e srIyeA zuM karI zake ? dunIyAmAM badhAnAM bhAgya kAMI sarakhAM haiAtAM nathI, viziSThA ? kAipatine sevAthI rIjhavI zake teA pati vagaranI koi strI patine abhAve prabhune paNu rIjhavI zake? prabhunA dhyAnathI patinA zAka visarI zake ? " huM svAmI vagara rahI zakIza nahI. mane lAge che ke tame mArA tyAga karaze te thADA divasamAM ja huM jhurI jhurIne marI jaiza. kAMtA gAMDI thaI jaiza. are svAmI ? kaTANe Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (171); tamane tapa karavAnuM kyAMthI sUjhayuM. tame sabura kare. thoDA samaya pachI ApaNe sAthe tapa karavA jaIzuM? hRdayanI umio. zAMta thatAM huM paNa tamArI sAthe AvIza?" "viziSThA ! A mAnavajIvanane te kAMI bharUso kahevAya ? kAcanI zIzInI mAphaka koNa jANe e te kayAre kuTI jaze? ApaNI alpamati e kAMI na jANI zake. mATe AtmAthI manuSya jAgyA pachI pramAda na kara. kALa kAMI keinI ochI ja rAha juve che?" tamArI tapa karavAnI vRtti hatI te mArI sAthe lagna karIne mAruM jIvana nAhaka kAM bagADayuM? paraNyA te pachI barAbara paraNI jANavuM joIe. mane AzAbharIne cheDI dyo. e kaI rIte tamane egya te nathI ja. huM satya kahuM chuM ke mAruM mana huM saMyamamAM rAkhI zakIza nahI. mAre strIdharma huM tamArA vagara kevI rIte sAcavI zakIza?" e tAre khAlI khyAla che. mArA javA pachI e vicAra paNa tAre bhUMsAI jaze. bheLAnAthanI sevA karatAM tArUM citta bhaktimAM layalIna thaI jaze-mane visarI jaze." vizidAe banI zake eTalAM strI caritra bhajavI vizva chatane samajAvavAnI keziSa karI, paNa e vairAgyathI raMgAyeluM citta enA sakaMjAmAM AvI zakayuM nahI. eNe viziSTa samajAvI gharanI mAlamilakata je kaMI hatuM te badhuM saMpI dIdhuM, e rIte eka baMdhana eNe dUra karavuM. Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17ra) prAtaHkALa thatAM ja vizvachata tapa karavAne araNyamArga tarapha cAlyA gaye. ane viziSA haMmezane mATe pativiyegI banI. prakaraNa 22 muM. zaMkarane janma pati vinAnI viziSTA thoDA divasa gharamAM ekalI rahI to kharI, paNa ene kAMI cena paDatuM nahI. ADesI pADesI enA patinI khabara pUchatAM paNa viziSTa zuM javAba Ape !) e te paradeza gayA che. ema kahIne badhAne javAba vALatI. paNa pite jANatI hatI ke A bhavamAM have patinuM darzana e kaI divasa karI zake ema nathI. e AzA bharelInI AzA ene kacaraghANa vaLI gayo. haiyuM bharAI AvavAthI gharanA khuNe raDIne hRdayane ubhare khAlI karatI. raDatAM paNa have e haiyAmAM zAMti nahatI. zAMti ane viziSTAne te have Abha-jamInanuM aMtara paDI gayuM hatuM. aneka prakAre e bicArI manane samajAvatI. parANe prasanna rahevAne prayatna karatI paNa emaja je vanavayanA tephAnathI uddhata thayelAM mana saheje vaza thaI jatAM hatA te manuSya mATe mekSa sulabha thAta ane kadAca narakanAM bAraNAMne tALAM devAM paData. - thoDA divasa vahI gayA ane viziSThA patinuM ghara che Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103). DIne e gharanI sArasAra vastuo laI piyara AvI. mAtApitAne potAnI rAmakahANuM kahI saMbhaLAvI. enI karmakathanI. sAMbhaLIne mAtApitAne paNa ghaNuM duHkha thayuM. te dhaNue raMDAyelI kamabhAgyavALI dikarIne haiyA sAthe dAbI ene AzvAsana ApyuM ane potAnA gharamAM rAkhI mahAdevanI sevAbhaktimAM citta pavavAne samajAvyuM. e bheLAnAtha-ziva uparathI viziSThAne zraddhA te uDI gayelI; chatAM ekadama mAtA pitAnI AjJA tarachoDavI e ene ucita nahI lAgavAthI mAtApitAnuM vacana viziSThAe mane ke kamane aMgIkAra karyuM. enI ugatI yuvAnI jene mAtApitAnuM haiyuM kakaLatuM. zuM kare ! pharIne viziSThanAM lagna karI zakAtAM hatA te mAtApitA. enAM lagna karI ApavAne Atura hatAM. A piyaramAM rahIne viziSTAe kurasadane samaye zivajInI. bhakti karavA mAMDI, paNa eauvanathI uddhata thayelI manavRttio viziSTa kAbumAM rAkhI zakI nahI. zivanI ArAdhanA karatAM paNa vAraMvAra manevikArathI enuM capaLa mana udvigna rahetuM. hadaya azAMta banatuM, samudramAM DelatA vahANanI mAphaka enuM citta vAsanAothI DAmADoLa thavA lAgyuM. garIba bicArI viziSThA mahAdevane vAraMvAra laMbhA devA lAgI. "are bheLAnAtha? mAre te tamArI sevA vyartha ja gaI. chatAM hajI paNa huM nAhaka tamArI sevA karU chuM ! ATaATalI tamArI sevAbhakita karatAM paNa vAsanAothI huM patita thatI jAuM chuM. khacIta mAre te pUrva bhavanAM kaI pApa jAgyAM. vana. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) vayamAM strIne pati cheDI de athavA te pati marI jAya evI ane bhAgaNI strIne saMsAramAM ethI bIju adhinuM zuM hoya! pUrvanA bhAre pApa jAgyAM hoya tyAre ja strIne pati vijoga thAya. are bheLAnAtha? tame te bheLA te bheLA ja rahyA. kahezo bhalA ke have mAre pati vagara zuM karavuM? haiyAmAM uchaLI rahelI vAsanAone kevI rIte rokavI? are jIvatAM chatAM huM te muelI ja chuM. have te mRtyu A duHkhamAMthI zAMti ane pAvI zaka"viziSTa bhoLAnAthane ghaNuM kahetI, manamAM ne manamAM eLabhA detI, paNa bheLAnAtha kyAM javAba Ape tema hatA! jema jema mahInAo upara mahInA pasAra thatA gayA, tema e vAsanAonuM duHkha ene asahA lAgyuM. e aMtaranA dukhanA AghAtathI viziSThA haMmezAM udAsa rahetI. e vRtti enI caMcaLatAthI manaDuM jyAM tyAM bhaTakavA lAgyuM. mahAdevanA dhyAnamAM ghaNuM cita parevatI, paNa e manaDuM te. keI anya jagA eja ramaNa karatuM ane viziSAne pitAnI pAchaLa ghasaDatuM tuM. divasa karatAM rAtrI dehalI jaI. e saMtapta hadaya pathArImAM taraphaDIyA mAratuM paNa ema taraphaDatAM te keIne tApa gaye che ke viziSTAne jAya! pathArImAM cena na paDatuM tyAre Amatema AMTA detI. jussAnA vegane rekavA pitAnA adharekane karaDatI. vilAsanA vegamAM uDuM uDuM thaI rahelI gulAbanA puSpanI mAphaka navapallava thayelI nAjukakAyAne saMyamamAM rAkhavA ghaNeya prayatna kare. paNa lAcAra! Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15). na chUTake daDha AsanavALI mahAdevanuM ekAgracitta dhyAna karavA beThI. paNa dhyAnamAM mahAdevane badale suMdara purUSanAM citro enI baMdha daSTi AgaLa pratyakSa thatAM. ene prema saMpAdana karavAne prArthanA karatAM pote jANe svayaMvaranI mAphaka vara pasaMda karatI hoya ema enuM citta emAM lubdha thaI jatuM. caMcaLa manane eja gamatuM. evI sthitimAMthI vaLI baLAtkAre manane pAchuM kheMcI letI. prati divasa enuM mana evI rIte vikArane vaza thatuM gayuM. enI samAdhi, zivanI bhakti e badhuM emAM laya thatuM jaNAvyuM. eka divasa vyagracitte viziNA potAnA gharanI bArI pAse ubhI ubhI rastA tarapha najara karI rahI hatI. tyAM najIkamAMthI AvatA saMgItanA manahara svare ene ghelI karI. enuM mana paravaza thayuM. enA vadana upara kAmadevanI lIpI lakhAI rahI. e kamanazIba abaLAnI lIpI atyAre koI vAMcI zake evuM nahotuM. kaI vAMcanAre zodhavA enuM mana have adhIrUM thaI rahyuM. IdrinA capaLa ghaDAe aMkuzane nahI gaNakAratAM saMsAramAM viharavAne uDuM uDuM thaI rahyA hatA. garIba bicArI viziSThA ! enA adha:patananI taiyArIo thavA lAgI. emAMja ene svarga bhAsyuM. dunIyAnuM sarvasva vilAsamAM ja samAyuM hoya ema ene jaNAyuM. e kaMine kaMI bahAne pADosIone tyAM jatI. ADesI pADosI sAthe vAta karI manane rIjhavatI. enAM mAtApitA Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) evI bAbatamAM vAMdhA letAM nahI. dikarI jema prasanna rahe ema jovAne e Atura hatAM; chatAM jagatamAM AkharUnI paNa emane ghaNI darakAra hatI. jethI putrI upara khArIka najara rAkhatAM; tathApi pADAsIone tyAM besavA javAmAM viziSThAnuM lakSyabiMdu judu ja hatu. pAtAne yAgya kAi upavara zodhavAmAM enI sAthe prItinI gAMTha madhavAmAM enuM mana Atura thai rahyuM hatuM. te chatAM e mahAdevanI paNa sevAkita karatI, loko potAne mahAdevanI bhakatA tarIke gaNe emAM ene lAbha jaNAyA. jethI te mahAdevanI bhakti adhikapaNe karavA lAgI. enI bhaktithI rAhAdeva rIjhyA-prasanna thayA. svapnAmAM darzana ApI vara ApyA. "viziSThA ? tane putra thaze." " mane putra ! " viziSThA svAmAM paNa mahAdevanA prazna sAMbhaLIne camakI. "mArI AbarUnuM ThIka satyAnAza vALavA beThA cho tame ? tame jANA che ne hu tA dhaNI vagaranI chu' te?" hA ! chatAM tane putra teA avazya thaze, e satya che, tenuM nAma tuM za'kara rAkhaje. e mArA bhakta thaze. jagatamAM samartha thaze. " mahAdeve kahyuM. '' 66 paNa pati vagara te putra zI rIte thAya ? zu` strIonI evI zakti che ke pati vagara paNa putra utpanna karI zake athavA tA tame evuM varadAna ApA che ke pati vagara putra utpanna thAya, " viziSThAe kahyuM. je kudaratI vastu sthiti che. emAM kAphera karavAnI Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) to mArI paNa zakti nathI. paNa tArUM' mana vikAravaza che jethI tuM upapatine yAgya che ane enAthI tane vidvAna evA putra thaze. ,, " nahI ! nahI ! tame mArI tI nA karI ? mane evuM varadAna Ape| ke putra naja thAya, teAja mArI AbarU sacavAya ! pati vagaranI huM jagatamAM putra thatAM zru' mAM laIne krIza. dunIyA mArI sAme AMgaLI karaze. " " '' " meM varadAna ApyuM te kare nahIM, viziSThA ? mujhAiza nahI. leAko tane niMdaze nahI. tArA putrazaktimAna thaze. jagatamAM mArA mATeA upAsaka thaze-mArA zaiva dharmanI vRddhi karaze. " mahAdeva tarataja ema kahIne adRzya thai gayA. viziSThA paNa camakIne jAgI uThI. ene atti pazcAttApa thayA. " ararara ! A te bahu ja khurU kahevAya. bhavitavyatA baLavAna che. manane niyamamAM rAkhavAne ghaNlR ca mathI; paNa vyartha. saMyama manane gamatA nahI. ATalI badhI sAvadhAnatA chatAM enI najIkamAM rahenAra eka kSatrIya yuvakanI aneAhara mUtti enA hRdayamAM ramI rahI. ene jovAne anu cuM talatu. hetu e haiyAne jovAne uchALA mArI rahyuM; chatAM dunIyAnI zarama ADe AvatI. e zarama ane duHkhadAyaka thaI paDI. e yuvakanA marda maTTha hAsya karatA maneAhara vadane ene ghelI karI. jANe yuvaka ene samajAvI rahyo hateA-peAtAnI karavAne ane tene sukhI karavAne prArthanA karI rahyo hatA. khALA premathI ene jotI-zaramAtI, rIsAi jatI. yuvaka ene manAva 12 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ? (1780) vA prayatna karate. premabhInA yuvake ene pakaDI enA hadaya upara viziSThAe mAthuM nAkhI dIdhuM. emane ema mAnasika - AnaMda anubhavatI yuvakanA bAhupAzamAM viziSTA paDI rahI. bALa jhabakIne jAgI te khabara paDI ke e jamaNA hatI. enI nasenasamAM garama lehI pharavA mAMDayuM. e zuM thayuM enI kaMI khabara na paDI. lamaNe hAthe dAkhyA, A coLI joyuM te yuvaka kyAM hatuM! pite kayAM hatI ! enAM aMge aMga uDIne enI pAse jatAM hoya ema lAgyuM. enuM haiyuM dhabakavA lAgyuM, pitAne keLanA garbha same komaLa hAtha chAtI para dAkhe. e haiyAmAM uchaLI rahelA avanavA - bhavene dabAvatAne eNe vyartha prayatna karyo . enuM khIleluM vana evI rIte mastI karI rahyuM'tuM. ' hadayane jhaNajhaNATa vacce jato hate. phAlI kulI gayelA vanane te bhegI ghamara joItuM hatuM. adha:patanane ene jarA paNa bhaya nahote. tata thayelA haiyAne to kaI ThAranAra joI hate. mahAdeve dagdha karela kAmadeva zreSathI ene bALI rahyo hate. e baLatA haiyAne ThAravA yuvaka pAse javAne te Atura thaI rahI hatI. dunyAnI Ijajata AbarUnI Aje ene paravAnahetI. A yuvakanuM makAna potAnA makAnanI najadIka hovAthI tema e baLA kuTuMbavALo hovAthI viziSThA ene tyAM Ava-jA karatI'tI. e Ava-jAne pariNAme yuvaka upara enI daSTi karI. zarUAtamAM ekabIjAM hasatAM, bolatAM. ene pariNAme Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAMka paNa Ave che. Akhare e ApanI vATa jevA (.179) bannenA hadayamAM koI chupI preraNA thavA lAgI. emAMthI prema pragaTa thaye. e premamAMthI bacavA ghaNeya prayatna karyo. paNa dinapratidina emAM vRddhi thatAM eka bIjAnAM hRdaya dagdha thayAM. vananA taphAnathI A premIo adha:pAtanuM bhAna bhUlI premanI mIThI suvAsa levAne adhIrAM thayAM. - Aje adhirI bALA viziSTa saMdhyAkALanI vATa jotI hatI. e saMdhyA samaye paNa gharane dUra jato hoya ema tene lAgyuM. dunIyAmAM keTalAMka du:kha sahana karI zakAya che te keTalAMka asahya thaI paDe che. priyanA melApanI vATa jevAnI vedanA asahya hoya che. Akhare vATa jotAM e sAyaMkALanI veLA paNa AvI pahoMcI. jamI paravArIne mAtA pAsethI pADosIne tyAM besavAnI rajA laIne viziSThA khArA yuvakane bheTavAne cAlI. AhA ? eka pApa karavAnI pAchaLa ene bIjAM keTalAMka pApa karavAM paDatAM hatAM. enuM ene bhAna nahotuM. atyAre te ene hAlo eja eno viSaya hato-dhyAna hatuM. A viziSTa AvI te hadayanA devanAM prathama darzana thayAM. yuvakanuM mukha hasyuM "viziSTA? AvI? bhale AvI. Aje badhAM bahAra gayAM che ne huM ekaja tArI rAha jote ubhuM chuM." ekAMta joI viziSTAnuM haiyuM dhabakaryuM. chAtI upara dhrujato hAtha nAkhI e ubhI. jamIna upara jakaDAI gayelA caraNee AgaLa cAlavAnI nA pADI. viziSTa ! A devadurlabha samaya bhAgyameja Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (180) ApaNane maLyA che. ema zaramAye kAMi cAlaze ! tArAyovana sAme tA jo ?" hasatAmAMe yuvaka elyA. bALAe elavAnA prayatna karyo. paNa enA kaMTha rUMdhAi gayA. haiyAmAM josathI dhabakArA thatA jAyA. puSpadhanvA AvI amulya kSaNA vyartha javAde evA bevakupha nahAtA. kadapanI mutti same, maMdamaMda pagalAM bharatA yuvaka enI pAse AvIne ubhA. "gabharAya che zAmATe ? atyAra sudhI ApaNe muelAM hatAM, Aje jIvatAM thayAM." eNe potAnA hAtha paheALA karyo. viziSTA dhaDakate haiye sthira ubhI rahI. enuM aMga dhrujI rahyuM hatu. zarIra parasevAthI bhIMjAi gayu` hatu. zarIra na tA pAchaLa haThatuM na tA enA hAthamAM mahunA baMdhanamAM paDatu paNa dhrujatI e nAjuka dehalatAne yuvake AnAkAnI karatI ene bAthamAM bhIDI cagadI nAkhI. enA bAhupAzamAM taratI-dhrujatI viziSThA sukhanAM svapnA anubhavatI paDI jhI. yuvake nIcA vaLI enA gAla upara cuMmana lIdhuM. AnadamAM,--madamAM,--premanA akha'Da pravAhamAM viziSThA dehabhAna paNa bhUlI gai. e prema ghelI viziSThAne ucakI yuvaka tyAMthI adRzya thai gayA. tyArathI viziSThAnA adhaHpAta zarU thayA. te pachI A premIonI lajjA dUra thai ane avAranavAra ane malatAM. ne vAsanAone tRpta karatAM. emanI Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 181 ) evI premaceSTAmAM keTalAka samaya pasAra thai gayA. e ubhayanA premanA phalarUpe viziSThAe garbha dhAraNa karyo. jema jema garbha vRddhi pAmavA lAgyA tema tema tene dunIyAnI dahezata lAgavA mAMDI. leAka zuM kaheze ! emane zuM javAkha ApavA? e mATe e muMjhAvA lAgI, mAtApitAne paNa khabara paDI gai. eNe yukti khALI kADhI. "pitAjI ? mAtAjI ? mahAdevanI huM sevAbhakti karatI hAvAthI mahAdeva mArI upara prasanna thayA, mArA vadana kamalamAM praveza karIne mArA uttaramAM putrarUpa garbha paNe utpanna thayA. e putranuM nAma paNa mahAdeve zakara rAkhavAnI mane AjJA karI che. " tr viziSThAnI yukti AkhAda mahAdevanA prabhAvathI lAgu paDI gai, ane leAkeAmAM mahAdevanA mahimA vadhyA. bhALA lAkA ulaTA viziSThAnI sevA karavA lAgyA. " AhA ? zI nazIbadAra viziSTha ! khuda zaMkara pAte ene peTa avatAra laI jagatanA uddhAra karaze. " leAkeA viziSThAne ulaTA pUjavA lAgyA. e rIte viziSThA yuktithI leAkanA kalaMkamAMthI khacI gai. tenA vyabhicAra upara eka moTA kALA paDado mahAdevanA prabhAvathI paDI gayA. have enA mAM te zuM khAmI rahe ? patithI je sukha melavI zakAya e sukha upapatithI meLavavAne bhAgyazALI thai. sAthe sAthe eka samartha putranI mAtA paNa thai. chatAM dunIcAnI dRSTie te viziSThA khuda zaMkara bhagavAnanI mAtA tarIke pragaTa thai. vAha dunIyA ? puN`mAse viziSThAne putra avataryAM. vikrama saMvata Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 182) 805nI sAlamAM A putrane janma thaye. mahAdevanA varadAnathI putranuM nAma paNa zaMkara rAkhavAmAM AvyuM. viziSThAzaMkarane aneka prakAre lADa laDAvatI, ramADatI ane hularAvatI. khuda mahAdevane avatAra samajavAthI bIjI strIo paNa ene ramADatI ane enA darzane AvatI. AvA suMdara putranI mAtA thavAthI viziSThAne cAre kerathI zirapAvamAM dhanyavAda maLatA. zaMkara pAMca varSa thayA eTale gurUnI pAse vidyAbhyAsa karavAne enI mAtAe mu. tIvra buddhine hovAthI zAstra zIkhatAM ene jhAjhI vAra lAgI nahIM. bAlyAvasthAmAMthI enAM parAkrama pragaTa thavAthI enA bhaviSya mATe sarvane sArI AzA baMdhANI. prakaraNa 23 muM. kanojamAM, rAjapradhAne sAthe bappabhaTTasUrijI gepagirinA upavanamAM utaryA tyAMnA rakSake AmarAjAne vadhAmaNI ApavAthI rAjAe ene sArI bakSIsa ApIne navA. rAjA pUrva karatAM paNa adhika mahatsavapUrvakasUrijIne nagaramAM laI gaye. rAjamahelamAM jaIne sUrie aMtaranA tApane nAza karanArI dezanA ApI. "he rAjan ? pitAnuM kalyANa IcchatA mane dharmaArAdhana karavAmAM tatpara rahevuM joIe. nisadhAra Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ janone AdhArabhUta ane paramapada je mekSa e paNa dhama thakI ja prApta thaI zake. emAM je dAna che te pitAne ane parane kalyANakArI che. sAtakSetrane viSe kareluM dAna uttama phalane denArUM gaNAya. 1'jInamaMdira, 2 janabiMba, 3 jJAna, 4 sAdhu, 5 sAdhvI, 6 zrAvaka, ane zrAvikA e sAte kSetramAM vAveluM dAna bhAvanA pramANe phalane ApanArUM samajavuM. emAM sarvene AdhAra jInamaMdira gaNAya. je purUSane lakSmInI sArthakyatA karavI hoya e purUSone te AjanA kALamAM jInamaMdira baMdhAvIne bharasAgara taravuM joIe ke je jInamaMdiranA prabhAvathI bhavya prANuo sadgatinI prApti kare. tamane paNa Aje sarve sAmagrI anukula hovAthI jInamaMdirane lAbha tamAre avazya levo joIe." gurUne upadeza sAMbhaLIne AmarAjAe maMdira baMdhAvavAnuM nakkI karyuM. pitAnA nagaramAM rAjAe zubha muhUrta ekaso hAtha ucca pramANavALuM jInamaMdira baMdhAvavAnuM zarU karyuM. keTaleka divase e maMdira baMdhAIne taiyAra thatAM temAM aDhArabhAra suvarNa pramANe zrI vardhamAna svAmInI pratimA bharAvIne bappabhaTTasUrinA hastaka zubha muhurte pratiSThA karAvI. e maMdiranI ronaka, zebhA, enuM unnarapazune saMdarya alaikika hatAM. vizvakarmAnA jevA uttama kArigare bolAvIne rAjAe maMdira taiyAra karAvyuM. e caityane mULa maMDapa taiyAra karatAM savAlAkha sanaiyA rAjAe kharcA. te AkhA maMdiranA kharcanI te vAta zI? rAjAe gopagirinA parvata upara bIjuM 23 trevIza Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1890), hAtha ucuM janamaMdira baMdhAvI emAM paNa mahAvIra prabhunI sthApanA karI. kanejarAja pratidivasa hAthI upara besIne ddhi sameta mahAvIra svAmIne pUjavA jatA hatA. ethI kanojarAjanA mAnya brAhmaNa paMDitene ISyo utpanna thaI. temaja bIjA gADha zivamI purUSanA hRdayamAM matsara pedA thaye. rAjaye te e lekenI paravA na karatAM bappabhaTTIjInuM gaurava vadhArI rena dharmanI unnati karI. sAte kSetra sivAya dAnathI sarva lekene paNa eNe saMtuSTa karyo. sUri uparanI pUjya buddhine kAraNe emane besavAnerAjasabhAmAM mahA mUlyavALuM siMhAsana maMDAvyuM. e joIne krodhathI baLatA brAhmaNoe rAjAne vinaMti karI. "he deva ! A te vetAMbara kahevAya. evA zudrane AvA siMhAsana upara besADI ene apavitra na karAvAya." evI rIte brAhmaNe rAjAnA kAnamAM viSa reDavA lAgyA. are paMDite? e tyAganI mUrti che. enAM darzanathI ApaNAM pApa nAza thAya. evA jAgatA devanI bhakita karIne ApaNe ApaNA AtmAne tAre joIe. tame zA mATe vinA kAraNe baLI mare che? e sAdhune tyAga-vairAgya tejue?" rAjAnA vacananI draSI brAhmaNane zI asara thAya emaNe te pitAne haThavAda cAlu rAkhyA. "deva? e te nAstika kahevAya? jene Izvarane mAnatA nathI. chatAM evA nAstikene Ape Azraya Ape e zuM ThIka karyuM kahevAya?" Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (185) . e nAstika che ke Atika e kAMI tamArA kahevAthI na mAnI levAya. je e nAstika hoya te emanI AgaLa vAda karIne tamAruM IzvarapaNuM sAbIta karI batA? tamArI vidvattAthI to emane harAve?" rAjAe kahyuM, rAjAne juvAba sAMbhaLyA chatAM aNasAMbhaLyo karI e maNe kahyuM. "mahArAja! vAda karavAthI zuM ? vAda karavAmAM to je buddhivaMta hoya e jItI jAya ne sAce hArI jAya. vAda e. te vitaMDAvAda kahevAya." tamArAmAM tamAre mata te sthApana karavAnI tAkAta nathI. e bALa sAdhu AgaLa paNa tamArI jIbha hAlatI nathI. te pachI zreSathI zA mATe saLage che." rAjAe barAbara DAMbhyA. "deva! ame Apane satya kahIe chIe. ApanI IcchA haze te ame vAdamAM ene amAre camatkAra kaI vakhata batAvazuM. paNa evA zudrone Ape paricaya kare e zuM lAjama e zudro kevI rIte vArU?" rAjAe pUchayuM. - zarIre melA, malInavovALA, keI divase snAna paNa nahi karanArA evA e vetAMbara munio zudraja kahevAya. vaLI dAtaNa karI mukhazuddhi paNa e leke karatA nathI. mahArAja ! zudro paNa emanAthI sArA te kahevAya." brAhmaNe rAjAne A rIte hameza samajAvatA hevAthI temaja siMhAsana jaI baLatA hovAthI rAjAe eka divase Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (186)siMhAsana bhaMDAramAM mukAvyuM. bIjA divase sUri rAjasabhAmAM AvyA, tyAre amUlyasiMhAsana emanA jovAmAM AvyuM nahi. jethI e badhI bAbata kaLI gayA. emaNe rAjAne upadeza karyo. "he rAjana ! jagatamAM mAna e prANIone meTAmAM moTo zatru kahevAya. evA mAnarUpI hAthInA darpanuM mardana kara ! vijayarUpI zarIrane nAza karanArA sapane badhIvAna kara? kAraNa ke emanAthI samartha purUSa paNa kSINa thaI gayA. jagatamAM ekaja advitIya vIra e dazAnana paNa abhimAnathI kSINa thaI gayA. mahAsamartha duryodhana paNa mAnathI hatuM na hate thaI gaye. mATe te uttama rAjahaMsa! kAgaDAMnA TeLAmAM rahIne tuM tAruM haMsapaNe taja nA? tAre te mAnasarovarane kAMThe sAcA metIne cAro caravAne hAya, he mauktika! tArA uttama pA ne lajavate nA! rAhuthI grasAyela caMdra paNa jagatane te AnaMda ApanAraja hoya. vAdaLathI gherAyelA sUryane zuM zyAmatA lAge kharI ?" sUrinAM AvAM vacana sAMbhaLIne rAjAe zaramAI jaI mULa siMhAsana bhaMDAramAMthI pAchuM maMgAvyuM ane aparAdhanI kSamA mAgI. muSaka (uMdara) dhaMdho karanArA brAhmaNanAM mukha ethI zyAma thaI gayAM. game evA gaje paNa kesarI sAme garjanA karI zake kharA ke? e zyAmatAthI chavAyelAM brAhmaNenAM vadana adhomukha thaI gayAM. eka divasa rAjAe sUrinI vidvatAthI prasanna thaIne gurUvAmAM savATI suvarNa ApyuM. nispRha evA gurUe e. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ies) dravya pAtAne aspRzya hAvAthI zrAvakA mAte jIrNoddhAranA kA mAM vaparAvyuM. dharmanuM gaiArava vadhAryuM. surinI vidvattAthI rAjA emanI upara prasanna rahetA, jethI dveSI brAhmaNA emanAM chidra zeAdhavA lAgyA. emane kema dezavaTA maLe ? te mATe upAya zodhavA lAgyA. rAjAnA divase e rIte gurUnA sahavAsamAM sukhe vyatIta thavA lAgyA. ne Ama rAjyanuM hRdaya jainanA uMDA tatvathI raMgAtuM jatuM hatuM. brAhmaNa paMDitAne lAgyuM ke rAjA sUrinA sahavAsathI jaina thai jaze te ApaNI rAjI paDI bhAMgaze. kAMte ApaNe jainadharma aMgIkAra karavA paDaze. mATe kAi rIte A sAdhunuM. kAsaLa kADhavuM joie. ne rAjAne samajAvI vedAMtamAM enI zraddhA daDha karavI joie. avasara meLavIne rAjAne brAhmaNeA samajAvavA lAgyA. potAnA vedAMtamatanu rAjA AgaLa pratipAdana karavA lAgyA. "mahArAja ! dunIyAmAM prAcInamAM prAcIna jIA tA ApaNA veda che. bAkI bIjAM dano tA te pachI nIkaLyAM che. brahmAjIe jyAre sRSTi racI tyAre manuSyanA hitane mATe vedo paNa emaNe utpanna karyo ? " cr " vedya brahmAe utpanna karyAM ? tyAre vedanA banAvanAra tA kRSNa dvaipAyana vyAsajI kahevAya che te zuM khATuM ? " rAjAe pUchyuM. " te paNa kharU che deva ? vyAsajIe te dareka brAhmaNA Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' (198) ane rUSIo pAsethI kRtio ekaThI karIne cAra vedarUpe guMthaNI karI. bIjA darzane ghaNAkharAM te emAMthIja nIkaLyAM che. temAMya A jenadarzana te hamaNAM ja chellAmAM chelluM pragaTa thayu." eka paMDite kahyuM, tame kema jANyuM ke hamaNAM ja e darzane pragaTa thayuM?" rAjAe pUchayuM. amArA vedAMta matanA mukhya AcArya kumArilabhaTTa cekhuM ne caTTa batAvI ApyuM che. e jenenAM keTalAMka ayogya maMtavyanuM emaNe khaMDana paNa karyuM che. jene sAcA hoya te emane javAba devA kema bahAra AvatA nathI. vidvatA hoya te kema batAvatA nathI." eTalAmAM bappabhaTTasUri AvyA ane emanA tejane sahana nahI karanArA paMDite cupa thaI gayA. sUrijIethI kaMIka bheda kaLI gayA. "rAjana ! zuM hakIkata che ?" amArA paMDite kahe che ke tamAruM jaina darzana te ha maNAM zarU thayuM che. emanA kumArilabha e darzananuM khaMDana karyuM che. Apa e saMbaMdhI kema kAMI bacAva karatA nathI ?" amAruM darzana mahAvIrathI zarU thayuM che evuM pratipAdana karanAra paMDita mArI sAme Ave. huM emane batAvI ApavA taiyAra chuM ke pahelAM jainadarzana ke vedAMta?" - rAjAe paMDitene paDakAryA. paNa kaI paMDita boleluM Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (189) siddha karavAne ubho thaye nahI. rAjAe jANyuM ke e paMDita sUri AgaLa nisteja ane nirmAlya hatA. rAjana ? bhale e paMDitane pitAnuM vacana siddha karavAnI zakti na hoya te harakata nahI. emane kahe ke jenA matanuM khaMDana karanArA emanA AcArya kumArilabhaTTane bolAve. emanI sAthe vAta karI amArUM na darzana anAdi che e siddha karavAne huM teyAra chuM." gurUnI vANI sAMbhaLIne rAjAe paMDitAne jaNAvyuM ke "tame tamArA AcArya kumArilabhaTTane teDAve ! meTI sabhAmAM kumArila ane sUrine vAda thatAM satya haze e jaNAI Avaze." brAhmaNee paNa rAjAnuM vacana mAnya karIne kumArikane belAvavAnuM bIDuM jhaDapIne taratamAM AvanArI Aphatane e rIte kheraMbe nAMkhI. prakaraNa 24 muM vivedamAM vikSepa. eka divasa rAjAe prabhAtanA samayamAM jAgRta thayelI pitAnI prANavallabhAne plAna mukhavALI che. jethI eNe addhi gAthA e saMbaMdhI jeDI kADhI. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) 'anavi sA paritappai kamalamuhI attaNo pmaaenn|' bhAvArtha-pitAnA pramAdathakI e kamalamukhI hajI paNa paritApa pAme che." . . rAjA sabhAmAM e ardha gAthA vAraMvAra bolavA lAgyA. rAjapaMDitane e gAthA sAthe baMdhabesanArI utarAddha gAthA joDavAne kahyuM, paMDita pitapotAnI buddhi pramANe uttarArdhanuM pada kahevA lAgyA. paNa rAjAnA hRdayamAM utaryA nahI. jyAre - bappabhaTTajI AvyA, tyAre paNa rAjAe A pada bolIne emane enuM utarArdha pada bolavAne kahyuM. sUrijI kevI rIte pAdapUrti kare che e sAMbhaLavAne badhA paData Atura thaI rahyA rAjana ! A pada te zRMgAranA bhAvathI bhareluM kahevAya. enuM uttarArdha pada paNa evA ja bhAvothI bhareluM hovuM joIe, paNa AvA zRMgArika viSayamAM amAre sAdhue kAMI kahevuM enA karatAM mauna rahevuM eja ucita kahevAya." sUrinuM vacana sAMbhaLIne rAjAe kahyuM "bhagavana ! AnuM uttarArdha pada mArA paMDitoe kahyuM paNa e barAbara beDu AvatuM nathI, te Apa paNa kahe? ke jethI mArA paMDite paNa jANI zake ke dunIyAto ratnothI bharelI che. IrSo karavAthI zuM ISTa siddhi thayelI che?" tamAre ati Agraha che ke enuM uttarAI mAre saMbhaLAvavuM tyAre sAMbhaLe - _ 'paDhamavi vuheNa tae jIse pacchAiaM aMga' Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 191) bhAvArtha-"pramAdanA vazathI pitAnAthI svAmI vahelA jAgyA ane pitAnAM khullAM guDha aMge svAmIe DhAMkayAM, ethI e kamalamukhIne duHkha thayuM. tethI ja enuM mukha zyAma thayuM." - gurU mahArAjAe je vAta kahI teja vAta rAjAnA manamAM hovAthI rAjA camatkAra pAme. jANe gurU piotAnI vAta jANI gayAja na hoya jethI rAjAne kaMIka lajA paNa AvI. e vAtane vaLI thoDA divaso vahI gayA. rAjAnA divaso evA vinodamAM pANInA pravAhanI mAphaka pasAra thatA hatA, rAjAnI pAdapUrti enA keI paNa paMDite pUrNa karavAne samartha nahetA, paNa sarasvatInA prabhAvathI sUri rAjAne manabhAva samajI enA manamAM je matalaba hoya tevI ja rahasyamaya pAdapUrti karI rAjAnA mananuM samAdhAna karatA. emanI vidvattAthI mitre khuzI thatA. zatruonA hadayamAM dveSane vadhAre thatuM hateA keTalAka saraLa svabhAvI zatruo paNa emanI vidvattAthI aMjAIemanI tarapha pUjya buddhivALA thayA hatA. sUrinI AvI zRMgAramaya pAdapUrti sAMbhaLIne badhA harSa pAmyA. virodhI brAhANu paMDitane gurUnA chidra jevAnuM kAraNa maLyuM. ekAMta samaya melavIne rAjAne virodhI brAhmaNoe samajAvyo ke "joyuM deva! tamArA gurUe pAdapUrti karI te! ApanI guhyamAM guhya vAta paNa e kevI rIte jANI zakayA?" rAjA vicAramAM paDa. eNe moTe ni:zvAsa nAkhe. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) manamAM aneka prakAre zaMkA thavA lAgI. "mane nathI samajAtuM ke gurUmahArAja mArI khAnagI vAta kevI rIte jANI zake che." deva ! kharI hakIkata kahetAM amArI jIbha cAlatI. nathI, paNa zuM karIye? satya vastu Apane kahyA vagara Apa zI rIte samajI zake." paMDite kahyuM. - rAjAe pUchayuM. "vArU, bhalA te mATe tame zuM dhAra che?" "ApanuM aMtaHpura ApanA gurUe pheDayuM che. enuM ja A pratyakSa pariNAma?" "mane paNa emaja lAge che. nahItara mArI gudA vAta zI rIte e jANI zake?" rAjAne vahema paNa daDha thaye. have zuM karavuM, tyAre!" emane paricaya Ape e chokare, rAjadarabAramAM AvatA baMdha karavA, e upAya kare ke jethI e piteja Apane choDIne cAlyA jAya, mIThAzathI kAma kADhI levAnuM hoya tyAM kaDavAza ubhI karavI e pAMDitya na kahevAya!" "tamAruM kathana satya che. AvAM chidrone pragaTa karanArA purathI saryuM. ethI te lAbhane badala ulaTI hAnI thavA saMbhava rahe?" ame te Apane pahelethI ja kahetA hatA ke A nA stika-zudrano Apa sahavAsa na vadhAraze? e sahavAsanA pariNAma sAra te naja hoya. ame te prathamathI ja samajatA Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , , , (193) hatA. ke rAjAjI amAruM kahevuM sAMbhaLazo nahI, paNa e te kara vAge tyAre ja samajaNa Ave?" have mArI baMdha Akha Aje khulI gaI che. Aja sudhI huM emane snehamAM kaMI samajAtuM nahotuM, paNa have samajAyuM ke mArA aMtaHpuramAM paNa emane saMcAra che. nahIMtara AvI vAta kayAMthI jANe?" rAjAe jaNAvyuM. ane vaLI bhArI rAjasabhAmAM tamArI guhya vAta pragaTa karatAM jarAya lAja zarama paNa tene na AvI. eka paMDita belyA. - bIjAe emAM umeryuM. "are sAdhu thaye chatAM vivekano te chAMTo paNa nathI. ke AvI gupta vAta bhara sabhAmAM thAya ke nahI?" ene koInI paravA ja kyAM che? ete jANe che ke rAjA mArA hAthanuM ramakaDuM che. huM jema nacAvuM tema nAce che, paNu mahArAjane Izvare buddhi ApI che. e baMdhuya samaje che!" trIjAe umeryuM. "nA kema samaje! emane te AkhuM rAjataMtra calAvavuM che. e sevaDAnI hAe hA kahe emane nA pAlave eja viveka ke je kharA-khoTAne khyAla kare! jarAya pakSapAta na kare?" eke mahArAjane meTAbeMye caDAvI makke lagADe khamaNee mAkhaNa lagADavAmAM jarAya kacAsa na rAkhI. 13 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jarAtarAmAM mahArAjanuM mana emaNe uzkerI sUrine ahIMyAthI kADhavAnI peravI karI. sUri upara cIDAyelA teo ghaNAkhatathI AvA anukuLa samayanI vATa jotA hatA. Aje anAyAse hAtha AvelI taka javAde evA e paMDite bevakupha te nahotAja ! A aNamela takane upayoga emaNe barAbara rIte karyo. mahArAja ane sUri vaccenI je mitra gAMThanehabaMdhana hatuM. ene ulaTAvI zreSanA rUpamAM palaTAvI nAkhyuM. e rIte ghaNA divasathI dhArI rAkheluM kArya Aje pAra utAryuM. ne Akhare e bhayaMkaramaMDala vikharAyuM. game tema paNa teja divase A kArastAnanI bappabhaTTa sUrijIne tarata khabara paDI gaI. rAjAnA mananI vAta pAdapUrti karIne kahI ethI rAjAe ene avaLe artha karyo. ane paMDitae A takane lAbha laI rAjAne uzkerI mu. emaNe vicAra karyo. "haze, je thatuM haze te sArAne mATe! paNa atyAre te vidyAguNa paNa mAre deSanuM kAraNa thaye jalanA tarage ane vAnaranuM cApalya kadAca mAne ke rokI zakAya, paNa rAjA enA cittanI capaLatA kavI azakaya kahevAya. kAcA kAnanA rAjAone nAmanAja kAna hoya, pitAnI buddhithI vicAra karavA karatAM aDakhe paDakhe rahelA khuzAmatakhoronA kahevA pramANe ja cAlanArA hoya. rAjAnI aprIti thaI mATe ahIyAM rahevuM have vyAjabI nathI. dveSI brAhmaNe kyAre rAjA pAse zuM karAvaze e kema kahI zakAya." Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) rAtrIe tyAMnA saMghanI paNa rajA lIdhA vagara prAta:kAle rAjadvAra upara eka upadeza svarUpa kAvya lakhIne sUri potAnA pAravAra sAthe nagara bahAra nIkaLI vihAra karI gayA. vihAra karatA karatA sUri bhavyajaMnene pratibaMdha kastAM geDa dezamAM gayA, eka divasa geDa dezanI rAjadhAnI lakSaNavatI nagarInI bahAranA udyAnamAM sUri parivAra sahita AvI pahoMcyA. A nagarImAM AmarAjAne pratispadhI dharmarAjA rAjya karatA hatA. e rAjAnI sabhAmAM vApati nAmane paMDita vidvAnane viSe mugaTa maNisame kavirAja tarIke prasiddha hatuM. e custa zevadharmane upAsaka hatA. pitAnA dharmanI zraddhA enI evI te acaLa hatI ke kei ene caLAvI zake tema nahotuM. chatAM anya brAhmaNonI mAphaka pite brAhmaNa chatAM IrSyALu nahato. eNe bappabhaTTasUrinI vidvattA sAMbhaLI hatI. pote paNa kavi ane guNajJa hevAthI AvA alaikika vidvAnenA paricayane te utsuka hate. nagaranI bahAra bappabhaTTasUri padhArelA sAMbhaLI meghane joIne jema mayUra harSa pAme tema ene ati AnaMda thaye. kavirAje zaiDarAjane vinaMti karI ke "ApaNuM nagaranI bahAra kanojarAjanA gurU appabhaTTasUrijI padhAryA che. e kanejarAjanA dharmagurU Apane paNa paricaya karavA yogya che. e sarasvatInA putrane sAkSAta sarasvatI prasanna thayelI che. ema meM paraMparAye sAMbhavyuM che te khATuM na hoya. he prabha ? mAne ke ApanA puNyabaLe ja Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 196 ) kheMcAIne te Aje ahIyAM padhAyo che. mATe Apa zrImAna emanA praveza mahAtsava karAvA ? " kavirAja vAkapatinA A vacana sAMbhaLI gADarAje kahyu. " kavirAja ? AmarAja ApaNA zatru che. enA gurU ahIM Ave etA navAi ! zAmATe AvatA haze ? e mATe Apa zI kalpanA karI che ! ,, " kalpanA zI ? rAjana ! etA jaina sAdhuomAM paNa zizamaNi-tyAgI purUSa che. evA purUSapuMgavamAM doSanI saMbhAvanA karavI e paNa ApaNI pApamuddhi kahevAya. rAjana mane lAge che ke e sarasvatIputrane kaneAjarAje duhavyA haze. tethIja teo karatA karatA ahIM AvyA haze. tyAgIone saMsArIyAnI paravA echIja hAya. " kavirAje gADarAjanA mananuM samAdhAna karyuM. 22 ra " kavirAja ? e gurU ApaNI pAse rahIne ApaNane prameApadeza tA Apaze kharAne ? tame gurUne malI Ave pachI praveza maheAtsava karIye ? " goDarAjanAM vacana sAMbhaLI kavirAja sUrinA darzane gayA. eNe pAchA gADarAja pAse AvI sarva hakIkata jaNAvI. gADarAje kanojarAja karatAM sahasra gaNeA adhika praveza mahAtsava karI sUrine nagaramAM lAvyA. rAjamahelanI najIkamAMja gurUne rahevAnI jagyA ApI. jainadharmanA prabhAva vadhA rAjAe kavione, brAhmaNeAne tathA garIbene dAna ApI Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 197) saMtuSTa karyA. rAjAne dharmopadeza karatAM, rAjasabhAmAM avanavAM kAvyAthI vANIvinAda karatAM sUri sukhapUrvaka kALa nirgamana karavA lAgyA. ++ = prakaraNa 25 muM. pazcAttApa. yAmaH svasti tavAstu rohaNa gire mataH sthitiH pracyutA - varttiSyanta ime kathaM kathamiti svapne'pi maivaM kRthAH / zrImaMste maNayo yayaM yadi bhavallabdha pratiSThAstadA te zrRMgAraparAyaNAH kSitibhujo maulIkariSyati naH // 1 / bhAvArtha. ame jaIe chIe. tAruM kalyANa thAo. " huM rAhagiri ! tuM manamAM paNa ema na lAvIza ke mArAthI alaga thatAM A have kyAM jaine raheze-emanuM zuM thaze? tArAthI pratiSThA prApta karAyela maNiyA jevA ame, ene zrRMgAra parAyaNa aneka rAjAe peAtAne mAthe dhAraNa karaze ja ?" bIje divase prabhAtamAM AmarAjA jyAre rAjadarabAramAM AvyA tyAre sUri AvyA nahI. kema AvyA nahI tenI tapAsa karAvatAM khabara paDI ke sUri vihAra karI gayA hatA. A sAMbhaLIne rAjA vilakhA thai gayA. e khAlamitranA sneha yAda Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) AvatAM pArAvAra pazcAttApa thaye. sevakadvArA khabara paDavAthI rAjadvAra upara "ame jaIe chIe" e bhAvArthavALuM kAvya vAMcI ene khAtarI thaI ke gurU ahIMthI vihAra karI gayA. zekathI vinDala thayelo rAjA antaHpuramAM gaye "are meM nakAme emane mATe kheTo abhiprAya bAMdhe, AvA tyAgI purUSa-purUSa puMgava mATe halake mata bAMdhI mArA AtmAne meM zaSTa karyo. mArA upara upakAra karavAnI khAtara snehane laIne mArI pAse e zatruonI madhyamAM rahetA hatA. paNa meM mukhae vagara vicAre hAthamAM AveluM amedhaciMtAmaNIratna pheMkI dIdhuM. mArA duSTa brAhmaNa paMDitAe mArI mati pheravI dIdhI, muvakanI mAphaka paranAM chidraja zodhanArA evA chidrA veSI purUSane dhikkAra thAe? AvA meTA paMDita chatAM IrSAnI AgamAM emanuM pAMDIya baLI gayuM, emanI buddhi malIna thaI gaI. kharI vAta che ke jyAre ne tyAre e brAhmaNe nonA utkarSathI baLatAja AvyA che. tethI ja e nAstika, Adi vizeSaNathI vadhAve che, paNa kharI rIte jotAM zudronuM kAma karanArA te te teija che." rAjAne Ama ciMtAtura je kamalAne kAMIka Azcarya thayuM. deva! Aje kAMi ciMtAmAM? " pAse AvI khabhA upara sneha bharyo hAtha mukI bahuja mIThAsathI rAjAne pUchayuM. kane jarAjanuM citta ciMtAthI vyagra hatuM. e pratApI vadanapara glAni chavAI hatI. zekanA AvegamAM emane bIjuM Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) kAMI bhAna na hatuM. paTTarANI kamalAvatInA zabdoe emane camakAvyA, vAkI najara karI priyA sanmukha rAjAe joyuM. deva! Aja ATaluM badhuM zuM che? prANeza! kaMi A dAsIne aparAdha thaye che! Apane ciMtAtura joI bIjI rANIo paNa viSAdamAM paDI che. aMta:puramAM zoka chavAI rahyo che!" devI ! mArA bAlamitra sUrijI ahIMthI jatA rahyA? ApaNane tajIne jatA rahyA?" "emane ekAeka javAnuM kAraNa?" paTTarANIe pUchayuM bIjI rANIo paNa rAjAnA zekamAM bhAga levAne rAjA AgaLa AvIne hAtha joDI ubhI rahI, mahArAja zuM kahe che e sAMbhaLavAne Atura thaI rahI. mahArAje je vAta banI hatI te saMkSepamAM paTTarANIne uddezIne badhAne kahI saMbhaLAvI. mahArAja? Ape e ThIka na karyuM. gurUe sArasvata maMtra siddha karI sarasvatIne prasanna karI vara meLavyA che. e vAta Apa kyAM nathI jANatA ! e sarasvatI putra sarasvatInA prabhAvathakI agocara vastuo paNa jANI zake che. ApanA dilanI prasannatA mATe je kAma ApanI sabhAnA paMDitAe na karyuM e emaNe sarasvatInA prabhAve karyuM. te Ape ene ulaTo artha karyo. emane vidyAguNa paNa e rIte doSa rUpe Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) thayo." paTTarANue kaMika pUrvanI smRti yAda karAvI rAjAnA mananuM samAdhAna karyuM. " e mATe mane ghaNe pazcAttApa thAya che ke A badhuM ThIka na thayuM. have ene zuM upAya !" "ApanuM mana lagAre kecavAyeluM joyuM ke e tyAgI purUSa ahIMyA na ja rahyA ! bIjAne duHkha thAya evuM uttama purUSe kAMI paNa karatA nathI, e mahApurUSe paNa ema samajIne vihAra karyo haze?" ' hA! e badhuM ApaNA mukha paMDitae karAvyuM. samayane ja rAha joI rahelA e IrSALuoe lagAra mAruM mana vikAravALuM joyuM ke tarataja mane uzkerI mukaye. mane hathIyAra banAvI emaNe sUrine ahIMthI kaDhAvavAnuM kArya sahelAIthI siddha karyuM. e leke te hameza emanAM kaMI ne kaMI duSaNa mArI AgaLa kahetAja paNa huM dhyAnamAM na leta. paNa Akhare e brAhmaNoe mane phasAvyA?" "emane svabhAvaja chidro zodhI bIjAne halake pADavAno che. Apane ja pagAra khAnArA chatAM Apane sArI salAha kayAMthI ApI zake? e svArtha sAdhuo te pitAne svArtha mAtraja sAdhI zake ?-nImakaharAmaja banI zake ?" - emanI kyAM tapAsa karAvavI? zuM merA gayA haze ke bIje kaMI vicaratA haze, jyAM sudhI emanAM darzana nahI thAya tyAM lagI zAMti nathI.-ArAma nathI." Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ke () : e tamArA paMDitaneja mokale game tyAMthI emanI zodha karI lAve? cugalInuM kAma karavAmAM AgaLa paDate bhAga lIdhe te zodhavAnuM kArya paNa eja kare ?" tAruM kahevuM barAbara che. e lekeneja huM zodhavAne ravAne karIza. emaNe karelA cugalIpaNAnI emane zikSA karIza." rANuonA hAsyavinodamAM rAjAne samaya pasAra thatA chatAM e pitAnA bALamitrane bhUlI zake nahI. e gurUbhakti, e vidyAnI alaikika zakti, e rava vagara kanejinI sabhA. jhAMkhI paDI gaI. rAjA paNa ciMtAtura rahevA lAgyuM. eka divasa rAja dilane ArAma melavavAne gheDa khelAvate jaMgalanI kudaratI lIlAne AnaMda melavavAne nagara bahAra cAlyA gaye. kudaratanuM saMdarya jotAM jotAM rAjAnI najara acAnaka eka moTA kRSNa sarpa upara paDI. rAjAe ene mukhethI lIlAmAtramAM pakaDI lIdhe, upara lugaDuM DhAMkI nagaramAM AvyuM. eNe paMDita ane kavione e saMbaMdhI adhI gAthA saMbhaLAvI pAdapUrti karavA kahyuM. rAjasabhAmAM paNa e aMdhI gAthA kahI saMbhaLAvI. zastraM zAsaM kRSividyA, anyo yo yena jIvati / .... - bhAvArtha-zastra, zAstra ane kRSividyA temaja bIju je kaMI jenAthI AjIvikA cAlatI heya." dareka jaNe pitApitAnI zakti mujaba enI pAdapUrti karI paNa koInA Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) : kathanamAM rAjAne camakAre lAge nahI, temaja ene mane gata bhAva paNa kaI kahI zakAyuM nahI hA? mArI sabhA Aje bAlamitra sarasvatI putra vagara kevI jhAMkhI lAge che? mAre pagAra khAnArA paMDita paNa mArA kathananI purNAhuti karI zaktA nathI. kyAM caMdranuM teja ane kayAM khajuA? zIyALavAnI AgaLa erAvata hAthI samA e mArA mitra AgaLa mAsa paMDite ane kavio khajuA jevA che. mArA mitranI soLamI vidyA kaLAM A paMDitemAMnA keInI pAse nathI." rAjAe te pachI jAhera karyuM ke "A mArI ardha gAthAnI je pAdapUrti karaze tene ekalAkhanaiyA ApavAmAM Avaze." lekee A samasyA meMe karI, ghare ghara, gAme gAmane nagare nagara A samasyA bolAvA lAgI. eka bIjA pAdapukti karI rAjAne saMbhaLAvavA lAgyA. paNa rAjAnA hRdayamAM je bhAva hato e kaI lAvI zakyuM nahI. jethI lAkha sayA melavavAne kaI bhAgyavaMta thaye nahI. - jyAre dezamAM A samasyA kaI pUrI zakyuM nahI tyAre leke paradezamAM jaI A samasyAnI Tela nAkhavA lAgyA. deza paradezamAM leke samasyAne artha-uttarArdha meLavavA mATe eka lAkha seneyAnuM InAma maLavAnI lAlace nIkaLI paDyA. - rAjAne paNa eTaluM ja joItuM hatuM eNe dhAryuM ke bALamitranI zodha karavA mATe A yukita AbAda hatI eNe joyuM Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2003) te InAma meLavavAnI lAlace potAnI prajA bhAratanA khuNe khuNe pahoMcI gaI hatI. kanojadezavAsIomAM inAma jItI javAnI spardhA cAlI hatI. e InAmane mATe paradeza rakhaDatA loke rAta divasa mahenata karI rahyA hatA. eka vRtakAre vicAryuM ke AvI rIte vyartha kAyakaleza keravA karatAM e rAjagurU bappabhaTTasUri kayAM che enI tapAsa karavI, kemake emanA vagara A samasyA keI pUrNa karI zake ema nahotuM. AjanA jamAnAmAM sarasvatI putra te e. ekaja hatA. eNe sUrinI tapAsa karavA mAMDI, deza paradeza bhramaNa karatAM eNe jANyuM ke sUrIzvara geDa dezamAM padhAryA hatA. tarataja geDa dezamAM gaye. tyAM eNe jANyuM ke sUri te gADarAjanA gurU thayA hatA. jethI ghutakAra lakSaNAvatI nagarImAM gaye. bappabhaTTasUrine namI emanI AgaLa rAjasabhAmAM samasyAnuM pUrvArdha kahI saMbhaLAvyuM. - sUrIzvare jAyuM ke "Ama rAjAnI pitAne zodhavAnI A eka yukita hatI. ghutakAranI pAsethI rAjAnI hakIkata jANyA pachI e sUrIzvare enuM uttarArdha ghutakArane kahyuM.. sugRhitaM ca kartavyaM, kRSNa sarpa mukhaM yathA / bhAvArtha- kaLA sanA mukhanI jema e badhAM sArI. rIte pakaDI rAkhavAM. Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (raja) ? bampabhaTTasUrinI uttarArdha gAthA vRtakAre bazakhara dhArI lIdhI. gurune namI vaMdana karI emanI rajA laIne kanoja deza AvavA nIkaLyo.. kajarAja AgaLa e dhutakAre bAkInuM adhuM pada kahe saMbhaLAvyuM. pitA mane gata bhAva spaSTa rIte jAryo hovAthI rAjA camatkAra pAmyuM, jethI rAjAe pUchyuM. "A pAdapUrti koNe karI?" ghutakAre calAvyuM. "e te deva? meM mArI zaktithI Apane uttarArdha racI ApyuM." rAjAe joyuM ke dhutakAra tadda asatya belata hate. rAjAe dama bharAvyuM. kema sAcuM mAnIza nahI ke; tAruM inAma paNa jaze ane zikSA thaze. mATe sAcI hakIkata ghutAre joyuM ke ahIM piola cAle ema nathI. mAnI javAmAM sAra che nahIMtara mAra khAIne sIdhA thavuM paDaze." "prabhu! mApha kare? haTha dezamAM gaye hatuM. tyAM bappabhaTTasUrijIe A uttarArdha racI ApyuM." rAjAne saMtoSa thaye, bappabhaTTasUrinI vizeSa hakIkata jANavAne pUchyuM. " gurU hAlamAM kayAM che? ane zuM kare che?" - "deva? zaiDadezanA e gurU thayA che. ApanA pratipakSI dharmarAje ApathI paNa sahastraguNA mAnapAnathI emane pitAnA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (205) rAjamahelamAM rAkhyA che, emanA sahavAsathI vANI vinodamAM devatAnI mAphaka pitAne kAla dharmasaja sukhamAM vyatita. kare che." rAjAe inAma ApI ghutakArane vidAya karyo. - - makaraNa 26 muM. AmaMtraNa. potAnA bALamitra sUrivaranA virahathI rAjA duHkhe dukhe jema tema pitAne kAla vyatIta karato hate. e gurU virahamitravirahanuM duHkha bhUlavavAne te aneka prakAranAM bAhya AnadanAM sAdhana prApta karato, paraMtu pUrvanA RNAnubaMdhe karIne e duHkha enuM dUra na thaI zakatuM, te kSaNamAM aMtaHpuramAM to vaLI rAjA sabhAmAM ke vanamAM athavA upavanamAM manane AnaMda meLavavAnA prayatna karate. enA paMDito aneka prakAranI yuti vANI vilAsavaDe rAjAne mitrane gama bhulavavAne prayatna karatA hatA. paNa rAjAne te e paMDite upara abhAva ja Avele, jethI e lekenuM te vacana sAMbhaLavuM paNa ene gamatuM nahIM. eka divasa zekane dura karavAne rAjA nagara bahAra upavanamAM pharatAM hatA. tevAmAM eka moTA vaTavRkSanI nIce eka * Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) musApharanuM muveluM zaba paDeluM enA jovAmAM AvyuM. e vRkSanI zAkhAe eka karapatraTAMgeluM laTakatuM'tuM. temAM eka ardha gAthA lakhelI rAjAe vAMcI. tArA maniyAma piyA jo supatti | rAjAe e samasyA rAjasabhAmAM paMDita ane kaviene kahI saMbhaLAvI pitApitAnI buddhi vaDe emaNe enuM uttarArdha kahyuM, paNa ethI rAjAnA mananuM samAdhAna thayuM nahi. rAjAe vicAryuM "vezyAnA mukhanI mAphaka vidyAnuM mukha keNe joyuM nathI. paNa enA hRdayane pakaDanAra te mArA mitra jevA keI viralA ja hoya." - rAjAe pelA ghutakArane bolAvyo ane sUrivara pAsethI A samasyA pUrNa karI lAvavA AjJA karI. rAjAnI AjJA pAmIne ghutakAra e samasyA laI bIjI vakhata bappabhaTTIjInI pAse gaye. sUrine namI-vAMdIne samasyA kahI saMbhaLAvI, samasyAnuM adhuM pAda sAMbhaLIne gurUe tarataja AgaLanuM uttarArdha pada kahI enI pUrNAhuti karI. " karavattaya biMdu nivaduNaM giheNaM taM ajjha saMbhari / - ghutakAre A pAdapUti kanojarAjanI AgaLa AvIne kahI saMbhaLAvI rAjA ghaNe harSamAna thaye, "AhA ? pitAnA mana pramANe samasyA puranAra Aje jagatamAM e eka ja sarasvatI putra che. pradhAna purUSane samajAvI emane ahIMyA Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja (ra7), teDI lAvavAne mekalavA joIe." rAjAe eka divasa rAjasabhAmAM gurUne teDI lAvavA mATe pradhAnone kahyuM. "ApaNA pratipakSI dharmarAjAnA darabAramAM sUrijI rahelA che. mATe tame kaI paNa prakAre emane samajAvIne teDI lAve." Ape emanI upekSA karelA e manasvI purUSa Avize ke kema? e kAMI kahI zakAya nahi, paNa ApanI AjJAthI ame emane samajAvavA prayatna karIzuM." - tame emane mArA ja zabdamAM vijJapti kara. sAthe A paMDitane paNa letA jAoke jemaNe e munivarane kADhavAmAM mukhya paNe bhAga bhajave che." rAjAe kahyuM ne bAhmaNanAM mukha kAM paDI gayAM. mahArAja ! amAre aparAdha kSamA kare ? " paMDitAe mAphI mAgI. * "jAo? tamArA pApanuM mArA gurUnI mAphI mAgI prAyazcita karo. tamArI salAmatI cAhatA he te emane samajAvI emanA ziSya banI teDI lA ! emane teDI lAvyA vagara tamArUM mukha mane nA batAvatA ?" prabhu amArI vinaMtithI e manasvI purUSa Avaze nahIM. amArA karatAM te rAjapradhAne emane samajAvI ApanA taraphathI vinaMti karaze." paMDita belyAM. tamAreja javuM paDaze. je tamArAmAM nimakahalAlI bhajavyo che. jemaNe e sukha zIka Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) hoya te jAe emane manAvIne teDI lAve. " rAjAe parakhAvI dIdhuM. mane ke kamane AjJA maMjura karyA vagara cAle ema kayAM hatuM ? e lakSamIvAna AgaLa saMsAranA mAyApAzamAM baMdhAyelA paMDitane namavuM paDyuM. sarasvatI tyAreja lakSmIne jItI zake ke e niHspRha-tyAgI purUSane varI heya. bAkI te moTA moTA paMDita-vidyAnA adhiSThAtAo paNa lakSmI AgaLa namI paDe che. e lakSmI paMDitane meMe pitAnI khuzAsta karAve, emane TaLavaLAve, tyAre vaLI DIka pitAnI prasannatA dekhADe. saMsAramAM kavacita ja evuM jovAya ke jyAM lakSmI ane sarasvatI saMpIne eka sAthe rahetAM hoya. bAkI te jyAM sarasvatI hoya tyAM lakSmI na hoya ane lakSmI hoya tyAM sarasvatI na hoya. evuM paNa bane che ke lakSamI AgaLa sarasvatIne paNa mAthu namAvavuM paDe che. enI khuzAmata karavI paDe che. lakSmIne anukuLa rahevuM paDe che. koI prasaMge sarasvatI lakSamIne jItI jAya che. sarasvatI putre AgaLa lakSmIvAnA rAjAonAM mastaka namelAM hoya che. kAraNa ke jagatamAM te jenuM baLa adhika heya e chatI jAya e sAmAnya niyama che. rAjAnI AjJAthI pradhAne ane paMDita gaDa dezamAM bapabhaTTa sUrinI pAse AvyA. kuzala vartamAna pUchI emaNe rAjAnI vinaMti kahI saMbhaLAvI. pradhAnanI vANI sAMbhaLI sUrie kahyuM "amArA Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 209 ) AvavAthI emanA-rAjAnA A paDitAne du:kha thAya, vaLI pAchI emane khaTapaTA karavI paDe evuM amAre zAmATe karAvu joie ! kanojarAjanI sabhA paNa paMDitAthI kyAM bharelI nathI ? ' zlAna mukhavALA paDitAe gurUnI kSamA mAgI, " svAmin ! amArA doSa tarapha Ape durlakSya Apavu joie. amArA upara kRpA karI Ape amArA svAmInI vinaMti mAnya karavI joie. "" " paMDita mahAzayA ? e naja anI zake ! atyAre joke tamArA dilamAM pazcAttApa saLage che chatAM kAle amArA AvavA pachI vaLI khaTapaTa jAge e ThIka na kahepAya. " rijIe jaNAvyuM. paDitA manamAM te ghaNA lajavAyA. emane lAgyuM ke AvA uttama purUSa sAme dharmadveSI banI khaTapaTa ubhI karI e ThIka karyuM nahI. mahArAja AmarAja ApanA darzana mATe ghaNA adhirA che. Apa koi rIte paNa tyAM AvA eja amArA mananI abhilASA che. " eka paDite kahyuM. 66 " Apa leAka koi rIte svAmInuM mana manAvA tA rastA saraLa banI zake. " rAjamaMtrIe paMDita mahAzayAne kahyuM. " tame kumAlibhaTTane te divase vAda karavA tamAza 14 Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) tatvAnuM sthApana karavA belAvavA kaheluM, jyAre tamArA paDita mahAzaya--AcArya mahAzaya Ave tyAre amane Ama traNa karajo, dharma rAja taraphathI huM yAda karavAne AvIza; pachI kAMi ?" sUrijIe jaNAvyuM. 'pa gurU mahArAja ! e gaI bAbata zA mATe yAda karI che ? ame samajIe chIe ke ApanI sAthe vAda karavA kANa zaktivAna che ? " " ra paNa tamArA vedAMtamatanu' tame mArI AgaLa tyAre pratipAdana karAne ? tame pAchaLa zA mATe jainamatanI niMdA karA che ? e dananA sAdhuone zudra Adi halakA vizeSa@AthI vadhAvA che ? " sUrie kahyuM. dd " bhagavan ! e te sheja svabhAve koInA mukhamAMthI evAM halakAM vacana nIkaLyAM haze, e samadhI Ape manamAM kai lAvavuM nahI. jainatya mATe, enA siddhAMta mATe amane paNa mAna che. " e paMDitAmAMnA eke sUrivaranA mananu samAdhAna karyuM . jo tamane jaina siddhAMta mATe mAna hoya to tame zAmATe jainapaNu aMgIkAra karatA nathI. " rivare emanA satvanI kasATI karavA mAMDI. " Apa jo kanoja AvavAne maherabAna thAo te ApanuM vacana aMgIkAra karavAmAM amane huMrakata nathI." paDitAmAMthI eka:jaNe kahyuM. " mane rAjI rAkhavA khAtara tame jaina yAe, enA Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (211) karatAM jenatatvane abhyAsa karI tame jena thAo ethI tamArA AtmAnuM kalyANa thAya." sUrie kahyuM.' ApanA sahavAsathI e amArI tatvadaSTi zuddha thaze. AmarAjAnI sAthe amane paNa ApanA jJAnane lAbha maLaze. e zuM echI vAta che? bhagavad ?" brAhmaNoe gurU vacana aMgIkAra karI jainatva aMgIkAra karyuM. pachI sUrine vinaMti karI ke "bhagavad ? ApanI vANI pravAhamAM lukhya amArA rAjAne anya kaI kavinI vANI racatI nathI. A5nI kathA jemaNe sAMbhaLI hoya ene anyanI kathAmAM rasa kyAMthI paDe! uttama vRkSanA pAMdaDAne khAnArA kasturI mRgo kyAre paNa tRNa-ghAsa khAtA nathI. mATe Ape have satvara tyAM padhAravuM joIe." paMDitanAM vacana sAMbhaLIne gurUe kahyuM. "tame AmarAjAne kahe ke ame AvavAne Atura chIe. paNa dharmarAja sAthe amAre kabulAta thaI che ke "AmarAja jAte AvIne tamane teDI jAya tyAre Ape javuM." mATe tame AmarAjAne mokalajo, kemake satyavAdI purUe pratijJAna bhaMga kare e sArUM nahI. ne AmarAjAne A patra Apajo." ema kahIne eka patra Ape. te pachI AmarAja AgaLa AvIne pradhAnoe ane paMDitAe sarve hakIkata kahI saMbhaLAvI ane gurUe Apela patra Ape. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) prakaraNa 27 muM. godAvarInA tIre. manuSya chatAM ArAjAnuM rUpa te jue? e saMdarya devabALAne vihaLa kare te mAnava ramaNIo te avazya lobhAyaja AhA? zuM enI keDIlI cAla? e madhurU maMdada maMda hAsya karatuM caMdravadana! purUSa chatAM e manamehaka svarUpa! e te addabhUta ja! jagamAM rUpalakSamI te ramaNIyenA ja bApanI? paNa Ate rUpavaMtI ramaNIo paNa enI spardhA karI zake evuM athAga rUpa! huM devabALA chatAM eNe mAruM mana vihala karyuM. are ? ene melavavA-enI sAthe vilAsa bhegavavA mAruM mana paNa adhiruM thaI rahyuM. e paNa rUNAnubaMdhajane?" manuSya karatAM ucca keTImAM jenI gaNanA thaI zake evI eka devabALAnA A udagAra hatA. ahIM chAvaNI nAkhIne rahelA ghaNA purUSamAMnA eka purUSa tarapha enuM AkarSaNa thavAthI e devabALAnuM haiyuM ene malavA-bheTavA adhirUM thaI rahyuM hatuM. kane jarA AmarAjA pitAnA keTalAka sArabhUta pradhAna purUSanI sAthe gaDadeza tarapha javAne ravAne thayo hate. e nAnA kAphalAe mArgamAM godAvarIne kAMThe devamaMdiranI pAse A suMdara jagA joIne vizrAMti levAne TharAva karI paDAva nAkhe. A rIte lakSaNAvatImAM jaI gurU mahArAjane teDI lAvavA. Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 213 ) emane vinati karavI e enA nizcaya hatA. jo ke dhama rAja enA vizeSI hatA enI rAjasabhAmAM AmarAja Avye che evI ene gaMdha mAtra paNa Ave teA enI rItasara sevAbhakti karavAne--pakaDI levAne e Atura hatA. e mATe te eNe gurU pAse pratijJA karAvI hatI ke- AmarAja. jAte ja Apane AmaMtraNa karavA Ave teA javuM ' ane khAtrI hatI ke kAi divasa AmarAja gurU mahArAjane vina Mti karavA Avaze, e samaye ene hAtha karavAnA dAva ThIka hAtha Avaze. eka prabaLa zatru e rIte anAyAse kabaje thaze. AmarAjA paNu yukti prayutithI kAma karavA mAgatA hatA. kai rIte eNe gurUpAse javAnA vicAra makkama karyo hatA. peAtAnA pradhAnA yukti prayuktimAM kuzaLa hatA. dharmarAjanI AgaLa ja sUrivarane vina Mti karavI e mATe kevI goThavaNa karavI emAM e nipuNa hatA, e mATe daramajala prayANa karatAM geAdAvarIne kAMThe eka gAmanI najIka devamaM-i ramAM atyAre utaryA hatA. tyAM rahelI devamaMdiranI adhiSThita vyaMtaradevI kanojarAjanA rUpasAMdarya upara mugdha thaI hatI. atyAre rAtrInA prathama prahara vahI gayA hatA, rAjapurUSA ane pradhAnA nidrAdevInA khALe paDavAne Atura thai rahyA hatA. kanojarAja paNa devamaMdiranA eka oraDAmAM zayananA pozAkamAM sajja thaI sUvAnI taiyArI karI rahyo hatA. iSTadevanu smaraNa karI devagurUne namI-vaMdI atyAre micchAnA upara beThA Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) hate, evAmAM enI draSTi ekamanamohana suMdara vastu upara paDI. ekasoLa varSanI tarUNa lAvaNyavatI bALA maMdamaMdaDagale cAlatI enI sAme AvIne ubhI. enAM suMdara ane nAjuka avayavo hAvabhAva bharelAM hatAM, vadana upara maMdamaMda hAsya chavAyuM hatuM. e caMdravadananuM lAlitya, haiyAnA uMDANamAM rahelo premapravAha, mRganayanI samAM sthira vizAla nayane emAMthI grasta sneha, enuM AkarSaNa abhUta hatAM. khacita meTA bhAgyathI paNa na malI zake evuM e divya saMdarya manuSyanA upabhegamAM te kavacita ja AvI zake ? "rAjana ! tamArI upara huM prasanna chuM?" rAjAnI najIka sAme ubhAM UbhAM e devabALAe madhurU hastAM kahyuM. bALA? tuM keNa che? atyAre A samaye ahIyAM?" rAjAe enA saMdaryamAM aMjAI AMkhe caLatAM pUchayuM. "AhA? manuSyamAM te AvuM saMdarya nija saMbhavI zake?" devabALA mRdu hasI. "tamAruM kathana satya che !" "kema te pachI tuM koNa che tyAre?" A devamaMdiranI adhiSThita vyaMtaradevI?" rAjA camakyo. "zuM tuM devI che?" hA! mahArAja ?" "atyAre ahIyAM kema AvI che!" tamane malavA! haiyAnI heza pUrI karavA? " Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (215) "eTale?" "tamArUM soMdarya joI huM meha pAmI che. mahArAja? mArI upara prasanna thaI mArUM saMtapta haiyuM zAMta kare ?" "tuM devI huM manuSya! tAro ne mAre meLa kema male ?" zA mATe na maLe? juone bhegane yogya mArU lAvaNya tamAre prema chatavA kevuM adhirUM che !" bezaka AvuM athAga saMdarya meM Ajeja joyuM che? e rUpanuM pAna karatAM mAruM bhAna paNa meM khayuM che! Aha! zuM ajaba svarUpa ?" ekAMta hatI, zAMti hatI, rAtrino bIjo prahara zarU thaI cukyuM hatuM. eka devabALA hatI bIje manuSettama hatA. - ganI kaLAmAM banne rasIka hatAM. puSpadhavAnA amodha zastronA ghA bannene lAgelA hatA. heyAM ekabIjAne bheTavA uchaLI rahyAM hatAM. ekAMtano lAbha meLavI aMtaramAM thatAdhabakArAthI e zarIra kaMpI rahyAM hatAM. arasaparasa haiyAM bheTavAne ekabIjAne preraNA karI rahyAM hatAM. paLe paLe manmathanA AvezamAM bAhyAjJAna bhulAtuM ne bhusAtuM, manmathe kayAranAM darzana mAtrathI haiyAM vAvyAM hatAM. e adhire rAjA maMdamaMda hAsya karate bicchAnethI ubhe thaye. devabALA e hAsya jIlavA dhaDakate haiye Atura hatI. "prANapriye ! saMsAramAM enuM ja jIvyuM dhanya che ke jeNe tArA adharoSanuM pAna karatAM potAnA vizALa haiyA upara tane sthAna ApyuM haze." Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) khacIta eja nArI jIvana saphala thatuM haze ke jenA kane jarAja svAmI haze." devabALA hasI. maMdamaMda pagale kanojarAja DagalAM bharata devabALAnI pAse AvyuM e kAmanA tephAnathI dhrujato majabuta hAtha devabALAnA skaMdha upara muka. A sAthe A melavI devabALAnI sthira AMkhamAMthI amRta samAna jharatA premapravAhanuM pAna karatAM rAjAnAM locana paNa sthira thaI gayAM. "mahArAja?" bolatAM bolatAM devabALAnAM locana hasyAM. - "devabALA?" kahI rAjAe e keLanAgarbhasamI enI nAjuka kammaranI AsapAsa pitAnA hAtha viMTALyA. madananA saMtApathI lAla lAla thayelA e vizALa kapALa pradeza upara eka mIThuM cuMbana lIdhuM. devabALAe e vizALa haiyA upara pitAnuM zarIra nAkhI dIdhuM. praNayarasanAM madhurAM pAna e rIte bheTIne pIvAyAM. e sukhI jIvaDAAne vizALarAtrI paNa kSaNa jevI lAgI prAta:kALa thavAnI taiyArI hatI. eTale rAjAe e devabALAnI rajA mAgI. "hRdayezvarI? mArA mANase taiyAra thaI mArI rAha jotA haze. atyAramAM ja ame gaDadeza tarapha ravAne thavAnA chIe?" tAjA-navIna premamAM vigae bannene duHkhakAraka hatA. mana cAhatuM ke banne eka bIjA sAthe rahe. paNa pharaja cetavatI ke AraMbheluM kArya adhavaca rakhaDatuM mukavuM e paMDitajanane Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 217) ceAgya tA naja kahevAya. mahArAja ! thoDA divasatA raheA ahIyAM ! " devamALAe jaNAvyuM. " mane paNa javuM gamatuM teA nathI. AvuM sAMDha pUrvanA praznaLapuNya ceAgeja malI zake ? ke A navajuvAnI anAghrAta puSpanI mAphaka haMmezAM tAjInetAjI bhAgamAM Ave ? mArAM evAM kyAMthI ahAbhAgya heAya ke A hameza khIlela puSpa mArA bhAgamAM AvI zake !" rAjAe jIjJAsAthI kahyuM. 66 "tA zAmATe utAvaLA thAo che ? huM tamArA caraNanI dAsI chuM. rAja ApaNe navAnavA ane tAjI yuvAnInA bhAge bhAgavIzuM. pUrve bharata mahArAja paNa gaMgAdevInA paDakhAmAM hajAra varSa paryaM ta rahyA hatA. manuSya strI karatAM devamALAo sAthenA bhAgamAM asaMkhya gaNuM adhika sukha bhogavAya. devAMganA mana gamatu rUpa karI zake. bhAgane anukuLa sarva sAmagrI melavI zake. purUSane pAtAnI kaLAthI anaMta gaNuM sukha ApI zake." devAMganAe kahyuM, "chatAM devI pharaja AgaLa huM lAcAra chuM. tamArI vAta utthApI zaku tema nathI, tema gurU dRna vagara paNa rahI zakatA nathI, e khAlamitranA viyAga asA che." rAjAnAM vacana sAMbhaLIne,devIe kahyuM. "jevI tamArI sarajI !" devInI rajA lai rAjA peAtAnA parivAra sAthe AgaLa Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (218) cAlyuM. chatAM e devabALAne mehadutyAjya hatuM. rAtanAM e bhogavelAM sukhe vAraMvAra ene smaraNamAM AvavA lAgyAM. e devabALAnuM suMdara svarUpa manuSyane ajabamehaka hatuM. mArgagamana karatAM paNa enA hRdayapaTa upara e citra khaDuM hatuM. keTaleka divase mArganuM ullaMghana karIne te dharmarAjanI nagarImAM AvI pahoMcyA. prakaraNa 28 muM. lakSaNAvatImAM. rAtrInA samayamAM AmarAjA potAnA mANaso sahIta dharmarAjanI nagarImAM AvI gurU mahArAjane name. sArI rIte vArtAlApa karI malyA-bheTyA. banne mitrenAM haiyAM harakhyAM, rAjAne ghaNe harakha thayo. "bhagavad ! Aje mArI prIti saphala thaI, janma saphaLa thaye. Aja mane mAne ke mArA manuSya janmanuM phala prApta thayuM. te pachI zeSa rAtrI rAjAnI mAnitI vezyAne tyAM pasAra karI. prabhAte eNe pitAnAnAmavALa kaMkaNa vArAMganAne bheTamAM ApI dIdhuM. prAta:kALa thaye. eTale suriyathA niyama pramANe dharmarAjanA darabAramAM AvyA. dharmarAja sAthe aneka prakAre vANIvida cAlI rahyo hate. evAmAM kane jarAja sthagI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 219). ratu' svarUpa dhAraNa karI hAthamAM khInnUrU lai pAtAnA pradhAnAnI sAthe dharmarAjanA darabAramAM AbyA. rAjapurUSone joI AvA ! Ave ! Ama ! AvA ?" gurU appabhaTTasUrie AmarAjanuM sanmAna karyu. rAjan! A AmarAjAnA pradhAnA mane teDavA AvyA che. " 66 mamarAje AmarAjAnA purUSone eka dRSTithI nihALyA. eNe rAjapurUSAne pUchyuM." he maMtrIzvarA ! tamArA svAmI kevAka che !" rAjapurUSAe sthagIdhara taraph aMgulI nirdeza karI kahyuM. "mahArAja ! amArA mahArAja A sthagIdhara jevA che ! Apa emane joi khAtarI karI lyA ! ,, eTalAmAM gurU mahArAje pUchyuM. " tamArA hAthamAM zu che? 2 " bIjA urA !" sthagIdharanA vezamAM chupAyelA AmarAjAe kahyu. "A khIjuM zuM che ?" dharmarAje kahyu. tenA javAbamAM sthagIdhare kahyuM. "tu arIpatraka che--tu zatru che." dharmarAja tIkSNa najarathI sthagIdharanAM lakSaNa jovA lAgyA, iMgitAkArathI rAjAnI ceSTA jANI lai sUrivare uccAmAM uccA vANI vilAsane pravAha reDyo e pravAhamAM rAjA sahIta rAjasabhA evI teA mugdha thai ke e Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) avasaranA lAbha lai kaneAjarAja tyAMthI khasI gayA. jhaTapaTa rAjadvAra AgaLa AvyA. dvArapALa mATe purUSa dhArI ane namyA. rAjAe eka kakaNu rAjAnI mAnitI vArAMganAne ApeluM bIjI AkI raheluM suvarNa kaMkaNa eNe dvArapAlane ApI dIdhu. banne kakaNA peAtAnA nAmathI mudrita hatAM. nagaranA daravAjAthI ahAra nikaLIne peAtAne mATe taiyAra rahelI zIghra vegavAlI sAMDhaNI upara svAra thaI svadezane mAravAne thaI gayA. jojana jojanane aMtare sAMDhaNIyA taiyAra rakhAvI hatI. pavananI mAphaka huMkAratA ane eka pachI bIjI badalatA rAjA e praharamAM tA dhama rAjanI hada ulaMdhI gayA. e praharaparyaMta gurUnI vANIvilAsamAM magna thayeleA rAjA acAnaka jabakayA. eNe gurU sAmethI sahasA sthagIdhara tarapha najara karI paNa etA pRthvInA paDamAM samAi gayA. "prabhu ! sthagIdhara karyAM ?" rAjAe sahasA pUchyu. lagabhaga e prahara vahI gayA heAvAthI khulAsA karavAmAM gurUne kAMI anucita jaNAyuM nahI. "rAjan ! e sthagIdhara kANu hatA e tame samajyA ke ?" rAjA Azcaya pAmyA. enA haiyAmAM dhrAsakA paDayA ene lAgyuM ke A chupA bhedathI pAte ThagAi gayA hatA. utsuka haiye pUchyuM. "bhagavan ? e sthagIdhara te kANu ?" sUrivara maMda hasyA. "e sthagIdhara te kaneAjarAja pAteja ? ,, rAjana Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) dharAja cama, eNe hAtha upara hAtha pachADa, jesathI pitAnA ane hAthe eka bIjAmAM bharAvI AmaLyA. "hA!. bhagavana? zuM e pite Ama hato ke?" mArA vacanamAM tamane avizvAsa che rAjana? e pote mane AmaMtraNa karIne cAlyA gayA" sUrivare jaNAvyuM. eTalAmAM rAjAnI mAnitI vArAMganAe eka suvarNa kaMkaNa rAjAnA caraNamAM mukayuM, rAjAe suvarNa kaMkaNa upara Ama rAjAnuM nAma vAMcyuM. " oha A zuM? tane A suvarNa kaMkaNa kaNe ApyuM." devI rAtanA mAre tyAM eka uttama purUSa AvelA, mArI sevAthI prasanna thaI A suvarNa kaMkaNa emaNe mane ApeluM sAthe kaheluM ke A suvarNa kaMkaNa tuM rAjAne batAvaje jethI mahArAja huM Apane batAvA AvI chuM." vArAMganAe kahyuM zuM tAre tyAM e rAta rahele ke?" rAjAe pUchayuM - "hA? mahArAja!" teNIe javAba Ape. tyAM te dvArapAle AvIne bIjuM kaMkaNa rAjAne batAvyuM e kaMkaNa paNa rAjAe jANI lIdhuM. ke te AmarAjAnuM hatuM. bhagavad ! aphasosa! huM ThagAi gaye, deve mane chetaryo. AvA prabaLa memAnanI huM pareraNAgata barAbara na karI. za. paNa harakta nahI." Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) - rAjA ema kahIne senApati tarapha pharyo. "senApatijI! ene pakaDavAne tamArUM ghoDezvAra lazkara cAkara cheDI muke ! game tyAMthI pakaDalAvI mArI AgaLa ene hAjara kare !" rAjAno hukama sAMbhaLatAM ja ghaDezvAra sainike AmarAjane pakaDavAne cAre dizAe tIranI mAphaka chuTyA. - "rAjana ! tamAro prayAsa vRthA che. e purUSa atyAre te tamArI hada paNa vaTAvI gayA haze"zarUmahArAje kahyuM. e kema banI zake bhagavana! hajI te hamaNAM ja e ahIMthI game che ne ! eTalAmAM te hada choDIne kevI rIte jaI zake?." rAjAne javAba sAMbhaLI kane jarAjanA rAjapradhAne hasyA "deva? je jana jana ne aMtare pavanavegI sAMDhaNIene ame amArA rAjA mATe taiyAra rakhAvI che. e dareka ThekANe sAMDhaNIone badalatA ane pavananI mAphaka gati karatA kAjarAja atyAre ApanI hada choDI kayAMya dUra pasAra thaI gayA haze" hA! tyAre te huM ThagAI gaye!" rAjA ghaNokakaLyo bIrAnI uktithI eNe jaNAvyuM ke "bIjo rA " chatAM tame samajI zakayA nahI, vaLI arIthI spaSTa karyuM. paNa have zuM upAya! bananAra banI gayuM." gurUe rAjAne dilAse Ape. Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ('253) " hAya! e badhu sarasvatInI kuTilatAnuM ceSTita che. vyaMga vacanathI kahevAyelI e badhI bharama bharelI gASTrI che. " rAjAe kahyuM. emAM kAI sarasvatIne doSa na devAya, paNa ApaNIja ajJatAnuM e pariNAma kahevAya ! haze have gai vAtanA zAka ze ! " gurUe rAjAnuM mana manAvyuM " amArI pratijJApUrNa thavAthI ame have kanAja deza tarapha vihAra karazuM ? " sUrivaranA vihAranI vAta sAMbhaLI rAjA dubhAyA, prabhu 1 mArA mananI manamAMja rahI. hatAza ! vidhie mane dagA dIdhA, nahItara teA AmarAjanI barAbara rIte mahemAna gati karata ! Apa zrImAne paNa ahIyAMja rAkhata ? " De " haze ! rAjana ! tamArI pratijJA mujama AmarAja rAte jAte AvIne vinaMti karI gayA e peAtAnu kArya satvara sAdhI gayA. " Apane sukha paDe tema karo ! " dubhAtA mane dharA 66 sUrivara rAjAnI AjJA lai pAtAnA mukAme AvyA rAjAnu lazkara paNu nAsI pAsa thai pAchu AvyuM surie rAja pradhAnA sAthe vihAranI taiyArI karavA mAMDI, tyAM rAjAne mAnitA nAkapati sUrivarane ASIne namyA. sUrivaranI alAkika kAvya zakita, emanA vANI vilAsa, emanAmAM rahelI Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAga-vairAgya vRtti, e samazyA pUravAnI emanI addabhUta zakti e upara kavi mugdha thaye hate. "sUrivara ! rAjAo jemanA caraNamAM namana karI rahyA che evA ApanuM huM zuM priya karuM?" kavirAja ! ame te tyAgI chIe. amane kaI cIjane khapa hoya! chatAM tamArA hRdayamAM AvI apUrva bhakti che, e zuM thoDuM che!" gurUe kahyuM. chatAM bhagavad ! kaMI mArA lAyaka kArya hoya te pharamA ! je bajAvI huM Apane anuNa thAu!" kavirAja pitAnI apUrva bhakti darzAvI. "kavivara ! hAlamAM evuM kaMI khAsa kAraNa nathI. chatAM paNa jyAre e kaI saMjoga ubhuM thaze, emAM kadAca amane tamArI jarUra jaNAze to te prasaMge ame tamane avazya yAda karazuM samajyone !" bolatAM bolatAM sUrivara hasyA. te ApanI kRpA eTalI, e divasa huM mAre dhanya thayele samajIza." sUrivaranuM vacana kavirAje vadhAvI lIdhuM. kavirAja ! ame te have vihAra karazuM ! paNa koI kaI samaye tamArI rAjasabhAmAM vANI vilAsane samaye amane yAda karaje?" sUrivara belyA. ahIMnI rAja sabhA ane rAjAne hAlamAM thoDA vakhatane mATe te ApazrI kSaNe kSaNe yAda Avaze, jema jema A tAje Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (rara) banAva june thatuM jaze ema che ke ApanuM smaraNa ochuM raheze chatAM paNa amuka prasaMga samaye te ApazrI jarUyAda Avaze. paNa atyAre te Apa sivAya amArI rAjasabhA jhAMkhI paDI gaI. amane garva hatuM ke Apane ahIMyAM sanmAnIne ame kane jarAjanuM nAka kApyuM hatuM. paNa Aje e samaya palaTAI gaye. have te lAcAra!" vApatie kahyuM. - kavirAja! bhavitavyatA baLavAna che. je kALe je banavA nirmita hoya e avazya bane che. DAhyA purUSe emAM harSa ke zeka kene kare?" zubha divase bappabhaTTasUri pitAnA parivAra sahita dharmarAjanI rajA laI chellAM emane dharmopadeza ApI Ama rAjanA pradhAne sAthe kane ja deza tarapha vihAra karI gayA. prakaraNa 28 muM. gurU viyega. bappabhaTTasUri lakSaNAvatIthI vihAra karatA AmarAjAnI hadamAM AvyA, tyAM AmarAja emanI rAha jotA hatA te mArgamAM maLyA. badhA sAthe tyAMthI AgaLa cAlyA. raste voNavida karatAM jatA hatA, evAmAM rAjAe talAvamAM eka 15 Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 16 ) zIkSane pANImAM mAM nAkhIne bakarAnI mAphaka pANI pItA joyA, AvI rIte A puliMdanI vicitratA joi tarataja kanejarAje prAkRta kAvyanuM ardha pada kahI saMbhaLAvyuM. pasu jIma puliMdau paya pIai jupaMthiu kavaNa kAraNie pazunI mAphaka A vanecara-bhIha talAvamAM bhAvA kyA kAraNe pANI pItA haze. ? rAjAnI A samasyA sAMbhaLIne sarie tarataja uttarA pada kahyuM, kemake siddha sArasvata purUSa evI samasyAmAM pazu pratyuttara ApavAne vAra lagADatA nathI. ' karavevi karaM viya kajjaliNa mudrahiaM susivAraNie. ' bhAAMtha--kAjaLathI zyAma thayelA premanI nizAnIvALA hAtha rakhe dhAvAI jAya e mATe mukhavaDe pANI pIdhuM. gurUnA vacananI khAtarI karavAne rAjAe e bhIlane peAtAnI pAse melAvyA ane mukhavaDe pANI pIvAnuM kAraNa pUchyuM " ke AvI rIte teM jala kema pIdhuM ? " ,, " mahArAja ? raDatI evI priyAnI kAjaLavALI cakSuAmAMthI paDatAM azru biMduo sApha karatAM mArA banne hAtha kAjalavALA thayA che e priyAnA premanI nizAnI jatI na rahe e mATe meM mukha thakI pANI pIdhu . " bhIle zaramAtAM zaramAtAM rAjAne kahyuM. bhIlanAM vacana sAMbhaLIne rAjA hasyA. " tane paNa priyAnAM mAhabANa vAgyA che zuM ? " Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( rara7); - pratyuttaramAM bhIla paNa haste "deva ? vaivanavayamAM strIo konuM citta nathI haraNa karatI?" jagatamAtranuM? chatAM kaI evA purUSa paMgo paNa haze ke jemane strIonAM mohabANa paNa asara na karI zake! e madananAM mIThAM bANe jemanuM hRdaya lezamAtra paNa na bhedI zake ?" rAjA gurU sAme joIne hasyA ane be. "evA purUSe te purUSa nahI paNa manuSyarUpe deva kahevAya. manuSya te suMdarInA premapAzamAMthI bhAgye ja bI, jAya!" bhIla e pramANe kahIne cAlyA gaye. te pachI rAjA ane sUrivara akhAlata vihAra karatAprayANa karatA kanoja AvI pahocyA. rAjapradhAnoe ane nAgarikoe emane moTA ADaMbarapUrvaka praveza mahotsava karyo. dIna, hIna, garIba, brAhmaNone dAna ApI emanAM mana saMtuSTa karyo. jainadharmanI moTI prabhAvanA karI. eka divasa rAjAe godAvarIne kAMThe devabALAnA vilAsanI banelI hakIkata smaraNamAM AvavAthI enuM pUrvAdha pada samasyArUpe prAkRtamAM gurUne kahI saMbhaLAvyuM. "mana vikAsumarina neho rArA' bhAvArtha-hajI paNa teNI yAda Ave che, rAgIjanone gurUe tarataja enuM uttarArdha pada kahI saMbhaLAvyuM. godAnai e tIre deula majje pahi ana naMvasiDasi.' Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (228) bhAvArtha-godAvarIne kinAre devamaMdiramAM bhogavelI devabAlAne sneha eve che. - evI rIte nava navI samasyAomAM temaja vANu vinodamAM rAjAne kALadevatAnI mAphaka sukhamAM vyatIta thavA lAge. ' eka divasa banne jaNA rAjA ane suri vArtA vinodamAM beThA hatA. tevAmAM be munio AvI sUrivaranA caraNamAM namyA. vaMdanA karI emanA hAthamAM eka patra ApyuM. patra joI gurUnA hadayamAM dhrAsako paDyo. haiyAmAM aneka prakAranA saMka95 vika thavA lAgyA. koI divasa nahIM ne Aje A be paradezathI AvelA munio sUrivarane kAgaLa Ape e banAva pahela vaheluM hatuM. rAjAnA manamAM paNa saMdeha paDyo. eNe munione vaMdanA karI. kuzala vartamAna pUchayA. "munirAja ! Apa kyAMthI AvyA che?" "merAthI !" munino javAba sAMbhaLI rAjA samajI gayo ke gurU siddhasena sUrinA samAcAra lAvyA haze. gurU siddhasenasUrine te kuzala che ne?" rAjAe pUchyuM. tyAM te apabhasUri patra vAMcIne belyA. "rAjana ! gurU mahArAja mane teDAve che." ema kahIne patra rAjAne Ape. rAjAe camakIne patra lIdhe, vAMcI je. gurU mahArAjanI tabIyata ghaNu narama jaNAya che." patra vAMcI rAjAe kahyuM. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 229) " hA! emanuM zarIra vRddhAvasthAthI jarjarita thai gayuM che, AMkhAnu teja paNa ochuM thayu' che, emanI takhIyatano have emane bharUsA nathI tethI lakhe che ke ' vatsa ! tane bhaNAvI gaNAvI vidvAn khanAbyA, paDhavIe caDhAvye te have tenA madalAmAM mArI pAse AvIne kAMi kara ? Akhara samayanI ArAdhanA karAvI mane upavAsarUpI rathamAM besADI svadhAmamAM pahoMcADa. vatsa ! ghaNA divasanA tArA vijogathI tArUM mukha paNa huM tA bhUlI gayA. tethI manamAM bahu du:kha thAya che. tuM rAjA pAse gayA e ThIka na thayuM. mATe jhaTa Ava ane mane sAdhanA karAva ?, rAjan ? gurU mane maLavAnI utkaMThA dharAve che. mATe mAre satvara javuM joie. " gurU khappabhaTTasUrie kahyuM. " mane paNa lAge che ke Ape javuM teA joie. " kaMIka vAte mane rAjAe kahyuM. " jema bane tema Ape jaladIthI vihAra karI AvavuM. evI gurU mahArAjanI icchA che. samajo ke tamane maLavAne khAtaraja emanuM zarIra vRddhAvasthAnuM du:kha bhAgavatuM TakI rahyuM che. rAtadivasa Apane yAda kare che eka vakhata Apane maLavAnI emane eTalI teA utkaMThA che ke " mArA bhadrakIrtti AvyA ! bhadrakIrtti kyAM che ? ene jhaTa elAvA ? ' amane paNa eTalI badhI tAkIda che ke jema ane tema satvara Apane lai Avavu, " e muniomAMnA eka munie kahyuM. " ApaNe AvatI kAle prabhAtanAja ahI'thI vihAra Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) karI jaIzuM"apabhaTTasUrie kahyuM. gurUbhaktithI e haiyuM ati kumaLuM thayuM hatuM. e samartha vidvAne ane vAdIo upara pitAne prabhAva pADanArI AMkhamAMthI azrunA be biMdu kharI paDyAM. prabhu? mArI paNa IcchA che ke AvatIkAle ravAne thaI jAo! mArA pradhAne ApanI sAthe Avaze. anukuLa jaNAya teTalo samaya Apa tyAM rahIM A tarapha velA padhAraze. hamezAM ApanA darzananI ame rAha jozuM." rAjAe kahyuM. bIje divase prAtaHkALa thatAM gurUbappabhaTTasUri pitAnA parivAra sahIta rAja maMtrIo ane paMDita sAthe merA tarapha vihAra karI gayA. jema bane tema e vihAramAM lAMbe paMtha kApavAmAM AvatuM hatuM. potAnA gurUne malavAne sUrivaranuM mana ghaNuM adhirUM thaI rahyuM hatuM. kemake jagatamAM gurUne upakAra asAdhAraNa kahevAya. mAtApitAne ekaja bhavanAM upakArI hoya che paNa deva gurU ane dharmane mArga batAvanAraoLakhAvanAra gurUne upakAra te nahI vALI zakAya ema che. saMsArasAgarathI pAra utArI je gurUe mekSa mArga tarapha pahoMcADavAne samakitarUpI dI jAgRta karAvI Ape che. jJAna, darzanane cAritra rUpI ratnatrayIthI e mArga vibhUSita karyo che. evA gurUte bhavasthiti paripAka thAya te ja male. evAne upakAra ze visare ? * * gurUnA upakAranuM smaraNa karatA zIdhragatie vihAra karI Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 31) bappabhaTTasUri maherA AvI pahoMcyA. zrI mahAvIrane vaMdanA karI bappabhaTTasUri gurUvaryanA caraNamAM AvIne namyA. siddhasenasUri saMthArA upara sutelA hatA. emanuM zarIra vRddhAvasthAthI bahu ja jarita thayuM hatuM. mAMDamAMDa zvAsozvAsa laI zakatA hatA. hAlavA cAlavAnI zaktio paNa maMda paDI gaI hatI. eka te vRddhAvasthA, bIje maMdavADa eTale mAMDa teo bolI zakatA. chatAM gurU bhaktimAM ekacittavALA ziSya emanI sevA bhaktithI potAno samaya saphala karatA, kaMI paNa puNya-vaiyAvaene lAbha bAMdhavAmAM te utsAhavALA hatA. gurU cakSunuM maMda teja chatAM a5bhaTTajIne mahA prayAse oLakhyA, malyA. "vatsa? ThIka thayuM tuM AvyuM te? huM tane bhUlI gayo hate. ghaNe samaya tuM rAjAnI pAse rahyo hovAthI mane tArA mukhanI paNa smRti nahotI. have mane ArAdhanA karAvA mArA rUNamAMthI tuM mukta thA ? " jarAvAra aTakyA. pachI ArAdhanA pahelAM siddhasenasUrie gacchanI tamAma ciMtA bappabhaTTajIne bhaLAvI, emane potAnI pATe sthApyA. te pachI sUrivare uttama prakAre ArAdhanA karAvavA mAMDI. cAra zaraNa, duSkRta niMdA, sakRtanuM anumodana, tIrtha vaMdana, navakAra smaraNa vagere vidhi pUrvaka ArAdhanA karAvI. tatvaciMtvana ane navakAra smaraNa karatA gurU siddhasenasUri AyuSya paripUrNa karI svargalokamAM gayA. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. gurUnA vAlIne saMbhAratA ziSyA ane zrAvaka Adi catuvidha saMgha gurUviyAgathI zAka sAgaramAM DubI gaye. e prazasta rAga saMbhArIne ziSya varga rahate. haiyAmAM rahelI gurUbhakti cakSumAMthI azrune pravAha vahevaDAvatI hatI. paNa jagatamAM sAmAnya e niyama hoya che ke duHkhanuM osaDa dahADA' jema jema samaya vahete gayo ema ema gurU saMbadhI zeka narama paDate gayo. thoDA divasa vahI gayA pachI bappabhaTTajI goviMdasUri ane narasUrine gacchane bhAra bhaLAvI rAjapradhAne sAthe kane ja rAja pAse javAne vihAra karI gayA. prakaraNa 29 muM. svadharmane mATe. zaMkaranI umara pAMca varSanI thaI eTale eNe bhaNavAnuM zarU karyuM. bhaNavAmAM enI buddhitIkSaNa hatI. je gurU pAse zaMkara bhaNate enI sAthe bIjA paNa ghaNA ziSya bhaNatA. e badhA ziSyamAM bAlyAvasthA chatAM zaMkara bhaNavAmAM catura hate. enI tIkSaNa buddhi, tarkazakti,samaja zakti ane dhAraNA zakti sArI hovAthI gurU paNa enI upara prasanna rahetA. ghaNI ja kALajIthI snehathI ene zikhavatA. zaMkara bAlaka hate chatAM bhaNavAmAM koI ziSya enI spardhA karavA samartha thate nahI. Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (233) e sarvanI AgaLa vadhI gaye. thoDA varSomAM. eNe gurU pAse jeTalI vidyA hatI e badhI zIkhI lIdhI. bAlyAvasthAmAM ja e zaMkara bhaNIne paMDita thaye. vidvAnene mAnavAgye thaye zaMkaranuM mana kaMIka vairAgya bhAvanAvALuM temaja vedAMta mata upara paripakava AsthAvALuM hatuM. veda pratye ene abhimAna hatuM. dunIyAne pitAnuM pAMDitya batAvA enI jIbha taravaravA lAgI. vAda karIne bIjAne harAvavA, pitAnI vidvatAthI anyane cakIta karavA temaja potAnI vidvattAthI rAjAo ane amIre upara paNa pitAne prabhAva pADe evI aneka prakAranI mahatvAkAMkSA enA hRdayamAM utpanna thaI. vedAMta matanA AcArya thaI hajAre zive banAvavA, maMda paDI gayelA veda dharmanI jyoti sateja karI duniyAmAM enI pratiSThA vadhAravI, kene e tarapha AkarSavA, jene ane haiddhonA ahiMsAnA phelAvavAthI baMdha paDI gayelA yajJayAgo pAchA cAlu karavA ane e dharmonI jaDa kADhI nAkhavI, AvI AvI aneka prakAranI utkaThAo enA hadayamAM janma pAmI. eNe vicAryuM ke "A bahuM kayAre banI zake che ke huM saMnyasta thau tyAre ?" - saMnyAsI thavA mATe mAtAnI AjJAte melavavI joIe. mAtAnI AjJA melavIne keI mahApaMDita AcArya ke saMnyAsI haze ene huM ziSya thaIza. mArI mahatvAkAMkSAo huM pUrNa karIza. paNa mAtA rajA Apaze ke kema ? e jarA vicAra paDatI vAta che. koIpaNa yuktithI mAtAnI rajA te. levI ja joIe. ene mATe koI upAya kare joIe ? Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) eka divasa mAtA pAse AvIne zaMkare pitAnI dalIla raju karI, mAtA te zaMkaranI AvI tIkSaNa buddhi, enI capaLatA, suMdaratA, bAlaka chatAM bolavAnI chaTA, kSatrIya jevI zuravIratA joI hRhayamAM khuzI khuzI thatI. eNe jANyuM ke game tevI muzIbate chatAM zaMkaranI bhakti pratyakSa Aje phalIbhUta thaI hatI. jANe zaMkara pite pitAnA zaMkararUpe utpanna thayA hoya. e tejasvI putra eNe jaNyo hate; chatAM duniyAnA kalaMkamAMthI e mahAdevanA pratApe bacI gaI hatI, eja ene mana AnaMda hate. enI yuktithI bheLA leke bharamAyA hatA ke sAkSAta mahAdevajI dharmanuM sthApana karavA mATe vizichAne peTe putra paNe utpanna thayA hatA. tyAM viziSThAne kekalaMka kema ApI zake? kaI jANakAre rahasya jANI gayA. hatA te samajatA hatA ke A badho goTALa-boTa bacAva che, paNa duniyAnA ghaNA leke bharamAyelA hovAthI samajanArA, mana hatA. keI prasaMge jagatamAM sAcI vAta paNa mArI jAya che. tyAre khoTI vAtane duniyA sAkSAt pragaTa satya tarIke oLakhe che. e jagatane sAdhAraNa niyama che. pracAra pAmelI zaMkaranI janmati zaMkaranI vidvattA ane enuM teja jetA lekenI khAtarI ekasapaNe thaI ke "A te sAkSAta zaMbhu manuSyAvatAra rUpe pragaTa thayA." mAtAnA harSane te pAra na hato. enuM sarvasva kahe ke jIvana kahe te sarva zaMkara hate. duniyAnA e zaMkaranAM, vakhANa sAMbhaLI e mAtAnuM haiyuM harSathI gaja gaja uchaLa Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) tuM tuM. eka kSaNabhara paNuM putrano viyega sahana karavA te asamartha hatI. chatAM ene eka duHkha hatuM. keI bhaviSyavetAne meMethI sAMbhaLyuMtuM ke zaMkara alpAyuSI che. . . zaMkare mAtAnA caraNamAM vaMdana karyuM, mAtAe ene haste haiye AziSa ApI. "mAtAjI? tamArI rajA hoya to huM saMnyasta dIkSA grahaNa karUM?" . putranI saMnyAsI thavAnI vAta sAMbhaLI mAtA camakI. hai ? zuM kahyuM? tuM saMnyAsI thavA mAge che?" * "hA ? mAtAjI? A kSaNabhaMgura saMsAramAM dharma e ekaja sAra che duniyA te asAra che!" zaMkare mAtAne samajAvavA mAMDI. dikarA? huM te tane have jhaTa paraNAvavA mAMguM chu !! tArI vahu Ave eTale mArA te badhA koDa te puryA ema samajIza !" . . mAtAjI? e mAyAnA pAzamAM phasAI A manuSya jIvana kAMI paNa mahatkArya vagara vyartha jAya e zuM tame ie che ? ke tamArA putranuM kalyANa cAhe che ?" evI kaI abhAgiNI mAtA hoya ke potAnA dikarAyuM e kalyANa na cAhe? vatsa ! amane strIone te mArA hAlI lAge ? tethI ja tuM paraNyA hoya, tArI vahu ApaNuM gharamAM ramatI pharatI hoya, evuM saubhAgya kene na game?" mAtAe kahyuM. Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36). - "mAtA? huM saMnyAsI thaIza te ghaNA rAjArANA mArA pagamAM paDaze. ghaNA ziSyo mAro hAthataLe keLavAI vedadharmane uddhAra karaze, mAre manuSyajanma paNa sArthaka thaze." . "hA ! satya che, paNa mAruM mana kema mAne dikarA? meM sAMbhaLyuM che ke tAruM AyuSya alpa che. je sAMbhaLIne rAta divasa huM ciMtAthI baLuM chuM tethIja tane jhaTa paraNele jevAne IntajAra chuM. tyAre tuM te saMnyAsI thaI javAnI vAta kare che." "e ciMtA ApanI nakAmI che, mAtAjI? mANasa DuM che ke ghaNuM ethI zuM ? ghaNuM jIvyA karatAM jagatamAM janmIne manuSya karavA yogya kAMI na karyuM te e che toye zuM? ne alpa jIvanamAM paNa je ghaNuM karI jAya che enuM ja jIvatara dhanya gaNAya. jagatamAM eja jIvyalekhAya." zaMkare mAtAnA mananuM samAdhAna karyuM. paNa ethI mAtAnuM mana kema mAne? dikarAnuM a5 AyuSya sAMbhaLI kayI mAtAne duHkha na thAya? dikarA ! tuM ATaluM badhuM ja gaNe te e keI upAya nathI ke tAruM AyuSya vadhArI tArI vhAlI mAtAne te prasanna kare?" nehaghelI mAtAe putrane AyuSya vadhAravAne upAya pU. bicArI haMmezAM mahAdevane prArthanI ke "putranuM AyuSya vadhAre!" - "mAtAjI? AyuSya vadhAravAnI tame vAta kare che te te tamAre mane saMnyAsI thavAnI rajA ApavI joIe. zarIrane daDha karavAne, ga-samAdhinA prayoge karI AyuSyane Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra77) vadhAravAne mArga te te sthitimAM ja thaI zake." zaMkarayukti laDAvI. emate nahI, tAre paraNavuM to paDaze samajyo ke, dikarA?" mAtAe pitAnI haTha cAlu rAkhI. "tAre viyoga huM sahana karI zakIza nahI." mAtAjI? je mane paraNAvazo te sAce huM alpAyuSI ja rahevAne? kAraNa ke grahastha dharmanuM pAlana karatAM strIonA sahavAsamAM ulaTAM AyuSya baLa ghaTe che. tame jotAM nathI ke saMsAra tyAgI sAdhusaMnyAsIo brahmacaryanuM pAlana karI kevA dIrdhAyuSI ane nirogI bane che, tyAre bhegamAM lukhya saMsArIo regavALA, nirbaLa ane jarAnA pAsamAM jaladI pahoMcI jAya che. zaMkare samajAvavA mAMDayuM. enuM kAraNa! gRhastho kema dIdhayuSI na banI zake?" mAtAe zaMkA karI. kAraNa e ke gRhastha dharma aneka ciMtAothI bharelo ja hoya. AdhivyAdhine upAdhio ja ene vaLagelI hoya. vyavahAramAM ene aneka prakAranI muzkelIo bhegavI paDe. sagAM vahAlAM ane saMbaMdhIjananAM mana sAcavavAM paDe. e uparAMta vaLI je gharamAM strI sArI hoya to te ThIka, nahItara je zaMkhaNI jevI strI sAthe pAne paDahAyate e dhaNInuM lehIja cusI le ane parabhavamAM purUSane durgati tarapha laI jAya. A bhavamAM paNa enuM satyAnAza vALe jIvatAM khAye kALaju, muenarakalaI jAya." Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (238 ) evI paNa strI hoya. evI aneka muzkelIthI bharelA gRhastha duniyAmAM kyAMthI sukhI hAya ? game tevI sArI sthiti hAvA chatAM bhAgyeja gRhastha kArya ciMtA vagaranA hAI zake. e citA purUSanA sazakata zarIrane paNa niLa manAvI de, vRddhAvasthAnuM AmaMtraNa kare, rAga coka tA aNuneAto ja AvI jAya che. e bAbatanA jene anubhava che, etA samajI zake che ke paraNavAnI upAdhi vheAravAmAM keTaluM du:kha samAyaluM che." za'kare vistArathI varNana karavA mAMDayu. dikarA ? tyAre sanyAsI thavAnA tArA cokkasa vicAra che ? " mAtAe pUchyuM. ? "hA ? mAtAjI ! mArA jIvananu dhyeya te eja che, saMsAranI jaMjALamAM paDavA huM' muddhe icchatA nathI. " zaMkare potAnA nizcaya jaNAvyo. "tA jema tane sukha lAge tema kara ? paNa mane maLatA raheje. tArA jIvananA utkarSa joi-sAMbhaLI huM satASa pAmIza." mAtAnI rajA sAMbhaLI zaMkara prasanna thayA. eka divase zubha muhurto joi eNe mAtAnI AziSa sAthe prayANa karyuM. jatA evA putrane joi mAtAnA haiyAmAM pArAvAra duHkha thayuM. AMkhamAMthI azru paDavA mAMDyAM. samatha putranI mAtA chatAM saMsAramAM atyAre e ekalI aTulI hatI. eneyAda AvyuMke eka divasa AvIja rIte enA paraNelA potAne tajIne tapa karavA cAlyA gayA hatA. te pachI keTalAMka varSanAM vhANAM vItI gayA Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 231 ) chatAM paNa Aje enA ekanAeka jIvananA AdhAra svarUpa putra enA tyAga karIne saMnyAsI thavA jatA hatA. vamAna kALanI vAtA sAthe bhULakAlanI vAtAnu smaraNa karatAM viziSThAne pArAvAra du:kha thatuM hatuM. chate dhaNIe jema raMDAyelI hatI tema ene lAgyuM ke ' chate putra paNa e vadhyA jevI hatI. ' =+= prakaraNu 30. pApanuM prAyazcita. narmadA nadInA kinArA upara sanyAsInA eka Azrama hatA. AjubAju aneka prakAranI vRlatAe, vananI kudaratI sauMdaryatA ane eka bAjue vahyAM jatAM narmadAnAM athAga uDAM nIra e AzramanI maneAharatAmAM vadhAro karI rahyAM hatAM. e paNa kuTira svaccha ane zAlitI hatI. enA ceAgAnamAM eka AcArya jevA svAmI esatA. enI AjImAjI beThelA aneka ziSya saMnyAsIone e dharma zAstranuM adhyayana karAvatA. e AcArya jagatamAM goviMdranAthane nAme ALakhAtA'tA. potAnAthI banI zake eTaluM sanyAsadharma nu pAlana karI, potAnI vidyA bIjAne ApI pAtA samAna samartha vidvAna manAvavA e enA uddeza hatA. e uddeza pAra pADavA ane svadharmanI vRddhi karavA eNe A AzramanI sthApanA karI hatI. Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) eka divasa saMnyAsI geviMdanAtha pitAnA ziSyone bhaNAvatuM hatuM, evAmAM eka ugatI vayano brAhamaNa je dekhAte tarUNa bALaka ene AvIne name. gurU goviMdanAthe ziSyone pATha ApatAM e navA AvanAra tarapha tIrNa daSTithI joyuM, te enAmAM kaMika adhikatA eNe joI. e navA AMgatuke saMskRta bhASAmAM enI sAthe vAta karavA mAMDI. e adabhUta vANInI chaTAthI ziSya sahita goviMdanAtha Azcarya pAmyA. bAlyAvasthAmAM AvI vidvattA joIne gurU goviMdanAthe zaMkarane prasanna thaIne atra Agamanane hetu pUchaDyA. "vatsa! tArI zuM IcchA che e kahe?" huM Apane ziSya thaI ApanI pAsethI sUnuM, upaniSadanuM adhyayana karavA cAhuM chuM. Rti, de, maMtranI AmnAya samajavA Avyo chuM." zaMkare Agamanane hetu kahI saMeLA. vatsa ! e badhuM jANavA mATe tAre prathama sanyasta dIkSA levI paDaze, kemake saMnyAsI thayA vagara e zikhavAne- rahasya samajavAne gRhasthane adhikAra nathI."viMdanAthe khulAse karyo. huM sanyAsI thavA te ApanI pAse Avyo chuM. khuzIthI Apa mane sanyastadIkSA Apo! maMtra vagerenuM guDha rahasya mane samajAvo !" zaMkare khulAso karyo. zubha divasa jeI goviMdanAthe zaMkarane dIkSA ApI. Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (289) eTale zakara gRhastha maTIne sanyAsI thatAM zaMkarasvAmI tarIke oLakhAyA. zaMkara svAmIce gurUnI pAse rahIne zeSa rahelAM ghaNAM kharAM zAstrAnuM adhyayana karyuM. alpa samayamAM gurU pAsethI emanI sarva vidyA zIkhI gayA. zrutionu, cha MdazAstranuM, maMtrazAstra vagere sarva rahasya gurUe zaMkarasvAmIne samajAvyuM. thADAM varSamAM zaMkarasvAmI prakhara vidvAna thayA. vedamatanA tatvAnA saMpUrNa jJAtA thayA. atyAra lagI eNe peAtAnu jIvana abhyAsa karavAmAM vItAvyuM. have e khIlelI zaktione jagatane camatkAra dekhADavAnuM mana thayuM. vAdavivAda karavAnI dhuna lAgI. sama vidvAnAne jItavA enI vANI Atura banI. tethI gurUnI rajA meLavI. keTalAka ziSyAne laIne zaMkarasvAmI kAzI naga2mAM AvyeA. ziSya sahita zakarasvAmIe eka jAhera maMdiramAM paDAva nAkhyA. karasvAmIe ahIMyAM leAkeAne brahma vidyAnA upadeza ApavA mAMDyo. zarUAtamAM joke enA upadeza sAMbhaLanAra ghaNA manuSyA nahAtA. paNa jema jema svAmInI vANI leAkeAne rUcatI gai, tema zrotAomAM vRddhi thavA lAgI, sAMbhaLanArane rasa paDavA lAgyA ane zaheramAM svAmInI prazaMsA thayA lAgI ema ema medanI jAmatI gai. piMDatA paNa svAmInI prazaMsA sAMbhaLIne AkarSAyA. emaNe zaMkarasvAmInI vidvattAnI kaseTI karI aneka prakAranA carcALu 16 Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 242) viSayo utpanna karI svAmIjI sAthe teo carcA karatA. svAmI te savene pitAnI buddhizaktithI, tarkazaktithI samajAvo. emanI zaMkAnuM nivAraNa karate hato jethI alpa samayamAM samasta kAzI nagaramAM zaMkarasvAmInI prasiddhi thaI gaI. keTalAka te enA bhakta rAgI thayA. keTalAke tenI pAse saMnya sta dIkSA grahaNa karI. enI vidvatAthI prasanna thayelA kAzInA paMDitoe zaMkarasvAmIne AcArya padavIthI vibhUSita karyo. tyArathI zaMkarasvAmI zaMkarAcArya tarIke jagatamAM oLakhAyA. kAzI nagaramAM zaMkarAcArya keTaloka vakhata rahyA pachI pitAnA ziSyonA parivAra sAthe dezadeza upadeza karate himAlaya parvatanA badrinArAyaNa AzramamAM jaIne rahyo. ahIyAM eNe sthira nivAsa karI vedAMta upara bhASyane upaniSado banAvavA mAMDyA. e pitAnAM racelAM upaniSado ane bhASyo ziSyane zIkhavavA lAgyo. te pachI zArIrika sUtronuM bhASya racyuM. evI rIte keTalAMka zAstra eNe racyAM. temaja aiAddha ane jaina matanuM khaMDana karavA mAMDayuM. lokone potAnA matamAM kheMcavA mAMDyA. pitAnA dharmanI mahatvatAnuM varNana lekenI AgaLa karavA mAMDayuM. pitAne vidyAnuM eTaluM badhuM abhimAna hatuM ke jethI zaMkarAcAryane lAgyuM ke potAne jagatamAM kaI jItI zake ema nathI. evAmAM kumArilabhaTTanI kIrti eNe sAMbhaLI eTale kumArilabhaTTanI sAthe vAda karavAnI jIjJAsA utpanna thai. zaMkarAcArya himAlayathI ziSya sAthe vihAra karate Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra43 ) karate-cAlato dakSiNa dizA tarapha prayAga AvyuM. A tIrtha sthaLa hevAthI triveNImAM emaNe snAna karyuM ne kAyA pavitra karI. ziSyo sahita zaMkarAcArya kinAre beThe. hajAre nagaravAsI janee enI kIrti sAMbhaLelI tethI te enA darzane deDI AvyA. keTalAka prayAganA paMDitae enI sAthe vAdavivAda karavA AvyA. e sarvane zaMkarAcArya jItI laI potAnI kIrtimAM vadhAro karyo. ahIMyAM paNa eNe kumArilabhaTTanI kIrti sAMbhaLI. jethI ene jItavAnI IcchA zaMkarAcAryanI prabaLapaNe vadhI gaI. kumArilabhaTTa mane kyAM maLI zake? mAre maLavuM heya te?zaMkarAcArye eka jANakAra paMDita purUSane pUchyuM. " svAmIjI ! kumArilabhaTTa mahAsamartha AcArya, vedanA tanA jJAtA jemaNe boddhone paNa harAvyA! keTalAya darzananuM khaMDana karIne duniyAnI draSTimAM vedAMtatatvanuM sthApana karyuM. e mahAsamartha jJAnIne paricaya Apane karavA gya che!" ema paMDite jaNAvyuM, enA hadayamAM kumArila mATe mAna hatuM. ema enA bolavA uparathI samajAtuM'tuM. paNa e kumArilabhaTTane malavA mAguM chuM. enI sAthe kaMIka carcA karavA cAhuM chuM. amArA vicAronI arasaparasa Apa le thAya te kaMIka navIna jANavAnuM maLe." zaMkarAcArye kahyuM. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 244) ApanuM kahevuM satya che. emanI sAthe Apane je malavAnI IcchA hoya te satvara Ape emanI pAse javuM joIe." paMDitAe jaNAvyuM. "kema? utAvaLanuM kaMI kAraNa, vArU?" zaMkarAcArya Atura hRdaye pUchayuM. "are! e mahApurUSa pitAnA pApanuM prAyazcita karavAne taiyAra thayA che. agnimAM pitAnI kAyAne bALI bhasma karI zarIrane nAza karavA Atura thayA che." kASTa bhakSaNanI vAta sAMbhaLIne zaMkarAcArya cama. "huM zuM kASTa bhakSaNa? kASTa bhakSaNanuM kAMIkAraNa? zAmATe AgamAM baLI kAyAne nAza karavA Atura thayA che?" amane lAge che ke emaNe anizvara vAdInI prarUpaNuM karI che. Izvara chatAM emaNe IzvaranuM khaMDana karI anizvarapaNuM sthApana karyuM. bIjAM paNa kaMI kAraNe haze. Apa satvara jaI emane maLe te Apane joI e ghaNA rAjI thaze. emane saMtoSa thaze ke pitAnI pachavADe pitAnuM kArya pAra pADavAne eka purUSa jAgelA che." ThIka che, mArI IcchA paNa che ke huM satvara jaI temane maLuM." ema kahI eNe kumArika bhaTTa pAse javAnI utAvaLa karavA mAMDI. ekadama utAvaLI gatie cAlatAM zaMkarAcArya ziSyonI sAthe kumArilabhaTTa jyAM Agane pitAne bhega ApI rahyo hatA tyAM AvI pahae. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (245) kumArilabhaTTa ciMtAthI prajavaLate kASTanI citAmAM beThele che. enI AjubAju beThelA prabhAkara Adi enA ziSya rUdana karI rahyA hatA, gurUne kASTa bhakSaNa nahI karavAne samajAvI rahyA hatA, paNa prAyazcita karavAne gurUne daDha nizcaya ethI zithila thAya ema nahotuM. evAmAM kumArila zaMkarAcAryane joI atizaya AnaMda pAme. zaMkarAcArya paNa e vRddhanena. namIne pitAne racele bhASya zaMkarAcArye kumArila bhaTTane batAvyuM. kumArile e bhASyanAM pAnAM pheravI jemAM ane jaNAvyuM ke "svAmIjI tamAre bhASya te ThIka che. paNa A bhASyanA prathama adhyAyamAM AThahajAra vArtikA joIe. je meM pahelAM dIkSA na lIdhI hota te huM enI vAliMkA avazya karata! paNa AcAryajI? Apa zAmATe agni bhakSaNa karavAne taiyAra thayA che. huM IcchuM chuM ke Apa enuM vAstavika kAraNa mane khulAsAvAra jaNAvo !" zaMkarAcAryanA javAbamAM kumArilabhaTTe kahyuM. "svAmIjI! karelA pApanuM prAyazcita te avazya karavuM joIe. ApaNA jevA jJAtA purUSe paNa je prAyazcita na kare te pachI sAdhAraNa manuSyanI te zI vAta? e pApanuM prAyazcita karavAthI bhegavAIne chuTI jAya, anyathA bhavAMtaramAM paNa kareluM pApa bhegAvyA vagara chuTatuM nathI, mATe A bhavamAMja mAre bhagavAne chuTI javuM. huM have vRddha thaye. vaLI mArI pachavADe tame uThelA joI Aje huM kRtakRtya thaye. tame ApaNuM veda dharmanI ti Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (246 ) jagatamAM krakAvajo, enI sAme uThelA harIphAne haMphAvaze e mArI khAtarI che. have te huM avazya pApanuM prAyazcita karIza. mArA AtmAne pApa thakI mukta karIza. " kumArile khulAsAthI vAta karavA mAMDI. " paNa e pApa tA kahA, ke tame tamArA kyA pApanuM prAyazcita karavA cAhe che ?" zaMkarAcArye AturatAthI enuM kAraNa jANavA mAgyuM. " sAMbhaLeA ! mane vizvAsaghAtanuM moTAmAM moTuM pApa lAgelu che. zAstramAM paNa ene nivuM che ke " vizvAsaghAtI mahA pApI ? " " tame keAnI sAthevizvAsaghAta karyo che te ? " svAmIjIe pUchyuM. "" " eka izvara sAthe ane bIjA bAddha leAkA sAthe ? " " te kevI rIte jarI khulAsAthI samajAvA te ? " " ddha sAthenA vAda vivAdamAM prathama jyAre huM hAryo tyAre meM hArIne emanuM zaraNu aMgIkAra karyuM emanA ziSya thai gayA ? " '' " zuM tame vedAMta mata cheADI nAstika bauddha thaI gayA. asAsa ? " " hA ! emanA ziSya thaIne emanA siddhAMta huM bhaNavA lAgyA. vacamAM keTalAka samaya pasAra thai gayA ne emanA siddhAMto meM jANI lIdhA. " Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) e paNa ThIka! eka rIte tame e bahAne zraddhonuM rahasya jANI lIdhuM." zaMkarAcArye jaNAvyuM. pachI tame zuM karyuM !" "hA! tamAruM kahevuM satya che. kuzAgrabuddhivALA baiddha leke eka divase vaidikamatanuM khaMDana karavA lAgyA. dunyAnI AgaLa vedamatanuM khaMDana karI potAnA matanAM tatvo samajAvavA lAgyA." * hA? pitAnA dharmanuM khaMDana najara AgaLa thatuM hoya te karyo dhamaoNbhimAnI purUSa sahana kare ! " svAmIjIe vacamAM kahyuM. kaI nA sahana kare ! mane paNa emaja thayuM. mArI najara AgaLa mArAja dharmanuM khaMDana teo karatA paNa mAruM jera kAMI cAlatuM nahi. chatAM mArA haiyAmAM atizaya du:kha thavAthI huM raDavA lAgyuM. mAruM raDavAnuM kAraNa mArI pAsethI e lokoe jANI lIdhuM, jyAre e kAraNa baddhAcAryanA jANa vAmAM AvyuM tyAre e nAkhuza thaye. save ddha bhikSuo mArI tarapha avizvAsanI najarathI jovA lAgyA. emane lAgyuM ke A ApaNuM virodhIne baiddhazAstranA rahasyanuM jJAna karAvyuM e ThIka na thayuM." vacamAM zvAsa levAne the. zaMkAnI najarathI jenArA e duSTatamane mAravA taiyAra thaI gayA haze tyAre te?" zaMkarasvAmI belya. hA? e lekee mane herAna karavAno vicAra karyo. huM nAzI nA jAuM te mATe mArA upara sapta najara rAkhavA lAgyA. - eka divasa emaNe salAha karI ucca prAsAda upara caDAvI Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 248), mane nIce pheMkI devAno nirNaya karyo. e mujaba e kee mane ucca prAsAda upara caDhAvyuM. maravAne taiyAra thayelA meM meMethI uccAra karyo ke "vedanI kRtio satya heya te ahIMthI paDavA chatAM paNa huM jIvate rahuM." ema belatA mane nIce pADI nAkhe chatAM vidhinI marajIthI huM jIvate raho paNa te samaye mArI eka AMkha phuTI gaI. khera jevI devanI marajI!" kumArila bhaTTa zaMkarAcArya sAthe vAta karatA te, te vaLI thajo. te e duSToe pharIne mAravAne upAya karyo ke nahIM!" svAmIjI belyAM. "pachI te huM tyAMthI koI prakAre cAlI gaye, paNa e duSTa bauddho upara mane bahu TheSa Ave. zAstrane eka akSara zikhavanAra paNa gurU kahevAya te pachI je buddha gurU pAse zAstra bhaNane emanuM ja meM burU karyuM. emanA kulane meM nAza karI nAkhe. emanAM zAstra huM jANato hovAthI emanA zAstronuM satyAnAza vALavAnI mane bahuja sArI taka maLI, ne e pramANe emanA kulane nAza karI meM mAruM vera vALyuM." kumArile prAyazcitanuM svarUpa kahI saMbhaLAvyuM. e tame ghaNuM sAruM kAma karyuM, vedAMtadharmanI tame te bhakti karI, emAM tamane prAyazcita zenuM hAya. kayA mukhe purUSe tamane bhamAvyA !" svAmIe kahyuM "e prAyazcita avazya mAre karavuM joIe, temaja. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 249) jemanI mata mAnavAthI meM IzvaranI astinuM khaMDana karyuM ne Izvara jagatakartA nathI evuM jagatanA cekamAM meM siddha karyuM. A banne pApathI chuTavA huM agnimAM baLImarI prAyazcita karuM chuM." kumArile prAyazcitanuM kAraNa pitAnuM pApa kahI batAvyuM. are dvija ? Atame ajJAnakaSTa zuM kare che! kRtinA gUDha arthanI vyAkhyA tame nathI jANatA kRtimAM kahyuM che ke mAranArane je hiMsaka mAne che ane maranArane je marelo mAne che e bane ajJAnI kahevAya. kAraNake kaI kaIne mAratuM nathI koInAthI kaI maratuM nathI." zaMkarAcAryanI vANI sAMbhaLIne kumArilabhaTTa bolyo "are AvuM belIne tame mArA AtmAne na tapAvo !" are bhaTTAcArya ! A boddhonI kSaNika yukitane laIne huM kahuM chuM ema nathI. zuddha advaita mArganuM avalaMbana karIne tamane huM jaNAvuM chuM. vaLI mane paNa hajI tamArI sAthe vAdavivAda karavAnI jIjJAsA hatI. tethI ja huM tamane sahIsalAmata jevA cAhuM chuM." svAmIe pitAne mane gata abhiprAya kahI saMbhaLAvyA. ' . "svAmIjI! mAruM kahyuM mAne te have vAdavivAda karavAnuM cheDI dyo! e jhaghaDAmAM paDavA karatAM tame tamAruM kAma karyA kare! te chatAM tamArI IcchA hoya te mAhISmatI nagarImAM maMDana mizra nAme mAre banevI che, e sarvajJa jevo sakala vidyAne pAraMgAmI che. emanI sAthe vAda karIne tamArI bAja zAMta kare !" kumArile kahyuM. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (250 ) astu? tamArA vacana pramANe huM ahIMthI mAhImati nagarI tarapha jaIza ne maMDana mizrane vAdamAM chatI laIza." zaMkarAcArye jaNAvyuM. have huM te mArA kAryamAM tatpara thAu chuM." ema kahI cittAmAM Aga mukI e Aga dhuMdhavANI bhaDakA thavA lAgyA kumArikanAM aMgopAMge Aste Aste agnimAM dabdha thatAM pApanuM prAyazcita karavA lAgyAM. enA ziSyoe-zaMkarAcArye ghaNuya manA karI paNa enA dhyAnamAM eka vAta utarInahIM, e jANatuM hatuM ke pApa kareluM heya e avazya jogavavuM ja paDe che. bhagavyA vagara evAM AkarAM karmabaMdhane nAza pAmatAM nathI, zaMkarAcAryanI vANImAM ene vanane mada jaNAya. garva bhareluM jJAna joyuM.e badhe bAhA ADaMbara hato, chatAM ene chellAM chellAM harSa thaye ke pitAnI pAchaLa pitAnAja vedAMta dharmane uddhAra karanAra eka prabaLa purUSa mukta jAya che. AzAnirAzA vacce pApanuM prAyazcita karate kumArila agnimAM baLI bhasma thaI gaye. pApanuM prAyazcita karate rAmazaraNa thaI ene AtmA paraleke prayANa karI gaye. Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) prakaraNa 31 muM. puSadhanvAnuM anukrama AmaMtraNa. kane jarAja ekadivase rAjasabhAmAM khuzakhuzAla beThA che. pradhAne bhAyAte, paMDite paNa potAne yogya Asane beThelA, surivara bappabhaTTajI paNa rAjAnI pAse eka siMhAsana upara beThA hatA. atyAre vArvineda karavAnI phurasada nahotI. hamaNuM te kanejarAjanA darabAramAM nATAraMga thaI rahyo hate. dUra dezAvarathI AvelI eka nartakIe kanejarAjanI AgaLa pitAnI nRtyakaLA-abhinaya kaLA dekhADavAnI IcchA pragaTa karelI, je rAjAe maMjura karelI hovAthI atyAre te manuSyane durlabha evuM nRtya cAlatuM hatuM. e nRtyakInI abhinaya kaLAthI rAjA vagere sarve khuza khuza thayA hatA. enA hAvabhAva, e Ane nacAvavAnI praNAlikA, aMgamaroDanI caturatA, kekilAthI paNa mIThAe keLanA garbha samA sukemala ane mAkhaNa samA suMvALA kaMThamAMthI nIkaLatA susvare, gAvAnI kaLA, nRtyanIkaLA e sarve game tevA vajasamA hRdayavALA purUSane paNa AkarSavAne addabhUta hatAM. nRtyakInuM saMpUrNa khIleluM vaivana paNa hamaNuM hajI ugI ne ThIka ThAka thatuM hatuM. enAM ekAeka aMga mehaka hatAM, lAlitya, saMdarya ane cAturyathI bharelAM hatAM. manuSya bALA chatAM devane paNa durlabha evuM enuM athAga rUpa hatuM. nRtyakIe potAnI pAse jeTalI abhinayanI kaLA hatI Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 252 ) te badhI kaneAjarAjanA darabAramAM pragaTa karI, kanAjarAja bahuja khuzI thayA. sUrivara A abhinaya kaLA samaye paNa pustakamAM najara rAkhIne beThA hatA. keTalIka vAre AkhamAM jhAMkha AvavAthI emaNe nRtyakInI tarapha najara karI. " kaneAjarAjanuM dhyAna paNa te tarapha gayuM. enA manamAM vicAra thayA ke " siddhAntanA pArane pAmelA ne mana, vacanane kAyAnA yeAge karIne yukta evA samartha yAgIe paNa suMdara ramaNIyAnA hAva bhAvamAM lAbhAI jAya, e Aje pratyakSa joyu. tyAganI parAkASThAe pahoMcelA mArA mitra paNa A ramaNune yAgya ramaNImAM nRtyakImAM AkarSAyA che. te A nRtyakIne rAtanA emanI pAse mAkalavI. " rAjAe e pramANe manamAM saMkalpa karI rAja sabhA barakhAsta karI. nRtyakIne paNa khAnagImAM khelAvIne surivaranI pAse javA mATe rAjAe jaNAvyu, te mujakha eNe rAjAnI vAta aMgIkAra karI, tyAMthI vidAya thai gaI. samaya madhya rAtrIno thavA AvyA che. jagatamAM adbhUta zAMti chavAI rahI che. apanidrALu jano paNa atyAre nidrAdevInA khALe pADhelA hatA. tevIja rIte saravara paNa potAnA sthAnake zAMta nidrAmAM hatA. te samaye emane jaNAyu ke koI strI pAtAnA kAmala karathI emanA paga dAbI rahI che. evuM e kAmala karaspa uparathI jANyu. tarataja sAvadhAna thaI ekadama beThA thaI gayA. " are atyAre A samaye AvelI tu kANu che ?" Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (253) "mahArAja ! huM ApanI dAsI chuM.? ApanI sevA. karavA IntajAra chuM!"nRtyakIe potAnA keyala samA hamezanA madhura svare kahyuM. paNa tuM te keNa!" pharIne pUchayuM. rAjasabhAmAM ApanI AgaLa nRtya kaLA batAvI ApanI prasannatA meLavanAra eka adanA nartakI?" eNe khulAso karyo. ekAMta hatI,rAtrIno samaya hato, padmanIno tiraskAra kare evI svargamAMthI bhraSTa thayelI A raMbhA hatI. parve paNa vizvAmitranuM tapamenakA apaccharAe mehapamADI bhaMga karyuM hatuM. temaja urvazI, raMbhA, tilottamA vagere apaccharAoe svargamAMthI bhraSTa thaIne yogIjanenA tapano bhaMga karyo hato. Aje A nRtyakI sUrivaranuM tapa bhaMga karavA AvI hatI. sUrivare joyuM ke meTa upasarga AvyuM. jo ke mAruM mana e bALA lezamAtra bha pamADI zakaze nahIM, paNa durjana purUSone AkAraNa AgaLa karIne jena zAsananI niMdA karavAmAM huM nimittarUpa thaI paDIza." sUrivara vicAramAM paDI gayA. zuM upAyathI salAmata rahI zakAya ene vicAra karavA lAgyA. "deva ! vallabha? zuM vicAra kare che? ApanA tapathI huM prasanna thaIne AvI chuM." ekAMtamAM potAnI abhinaya kaLA-kAmakaLAothI purUSanA dilane muMjavanArI keline upa ga karavA mAMDe. Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (154) " mALA ? tArA prayAsa vRthA che. brahmacarya'mAM suddha evA jJAnagarbhita vairAgyavaMta purUSAne tu vrata thakI skhalita karI zakaze kharI ke ? " sUrivare ene nivavAne kahyuM. ,, " svAmI ? huM ApanI prANavallabhA chuM. Apane srI sukhanI hajI khabara nathI, Apa ekaja vakhata e tisukhanA anubhava karaze| aaa pachI keAI divasa Apa mane cheADI zakaze nahI. mArA jevI suMdarI manuSyAne kalacitaja bhAgyayeAge prApta thaI zake. Apa zAmATe mArI kadara karatA nathI." e avAjamAM mAdhu anupama hatuM. namratAne prArthanA hatI. AturatAne utsukatA hatAM e hAva bhAvA khule khulA pragaTa jaNAtA hatA. nRtyakIe potAnuM uttarIya vastra utArI nAkhyuM. '. * khAI ? tArA game tevA cenacALA mane asara karaze nahI, zAmATe tArI kAyAne nAhaka du:khI kare che!" sUrivare kahyu. "nahI, bhagavan ! Apa sAthe ramyAvagara huM pAchI javAnI nathI. Apane tapa karIne paNa strI sukhaja prApta karavAnu cheteA huM pratyakSa AvelInA anAdara Ape na karavA joie. " nRtyakI khAlI. sUrivare joyuM ke Ane samajAvavu phAgaDha hatu. jema jema samajAvIe chIe tema te te adhikapaNe vaLagatI ja Ave che. rivare kAMi paNa javAba ApavAnA vicAra ja mAMDI vAtyA, cAgatatvathI oMkAra bIjanuM smaraNa karatA siddhAsana Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 255) vALI samAdhimAM lIna thai gayA,-paramAtmAnA dhyAnamAM eka cittavALA thayA. nRtyakIe sUrivara AgaLa hAvabhAva karavA mAMDayA a ganA marADa matAvatI zrRMgArane utpanna karanArI ceSTA karavA lAgI. mIThAM mIThAM kAmanAM gItA dhIme svare gAvA lAgI. purUSAttama ! eTalA ? elA ? mIThAM zabdothI mane rIjavI tamArA haiyAmAM dakhAvA ? sthAna Ape| ? huM have adhirI thai gai chuM. kAmanA saMtApathI maLI gai chu " game eTalA mIThA svaro hatAM paNa sAMbhaLanAra te brahmamAM lIna hatA. '' " mAnada ! zA mATe mArI sAthe amelA karyo! zuM rIsAyA che ! tA huM manAvu !!pyArI strI AgaLa enA hAva bhAva ane ramaNIya vilAsA AgaLa premamuttinI rIsa te kayAM sudhI rahI zake ! pyArA jAgA ! jAgeA! mane aLatIne ThAra tamane mahad puNya thaze. ahIMyAja tamane meAkSa malaze." javAkha kAMi paNa na malyA. ramaNI sUrivaranI pAse AvI jema jaDa vastunI sAthe kAmathI vyAkuLa thayelI strI kAma ceSTA kare evI rIte peAtAnA keza kalApane ucchALatI ne AstethI e kezanA sUrinA zarIre sparzI karatI peAtAnA lAMbA keza sUrinA zarIre vIMTALatI kSeAla pamADavA lAgI. " are DhoMgI ! tamArI samAdhI have lAM vakhata rahevAnI nathI. mATe have basa A DhoMga samApta karI mArI sAthe ramA! mane tRpta karo ! " paNa vyartha enuM pariNAma kAMi AvyuM nahIM. Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (256) pitAnA keLanA garbhasamA nAjuka kemaLa hasta kamaLa munIvaranI garadana AsapAsa vIMTALatI "pyArA nahIM bola! huM tamane choDavAnI nathI. nahIM bese tyAM lagI huM tamane satAvIza! pajavIza! tamAre mATe huM keTalI utsuka-Atura chuM zA mATe mArI sAmuM jotA nathI. premanA kalahamAM AvI terIsa hoya!" vigere belI rivarane calAyamAna karavA lAgI. paNa sUrijIte paramAtmAmAM ekAgra cittavALA thaIne saMsAranI kaI paNa mehaka vastu jemanA cittamAMthI nIkaLI gaI che. evA vairAgyanI utkRSTa parAkASThAe pahoMcelA hatA. tyAgIyone game tevI suMdarI paNa game tevI ceSTAo chatAM na calAvI zake. dareka prasaMge nAsIpAsa thavA chatAM nRtyakIne utsAha anupama hate. sUrivarasAthe ramavuM-khelavuM e tene nizcaya hate. game e rIte emanuM dhyAna cheDAvavA e aneka prakAre ceSTA karatI. kSaNamAM sUrivara AgaLa kAlAvAlA karatI, kheALA pAtharatI prArthanAnA mIThAmAM mIThA zabdathI AjIjI karatI. "are munivara ! tame te haiyAnA kaThaNa thayA ke zuM! sAkSAta dayAnA avatAra tame te kahevAo! atyAre mArI dayA kAM khAtA nathI! juo duSTa kAmadeva mArA aMgeaMgane rage ragamAM talamAM telanI jema bharAI mane herAna karI rahyo che. dayALu! mArI upara dayA karI e duSTanA pAzamAMthI mane cheDAvo! A abaLAnuM rakSaNa kare? zuM AvI eka najIvI dayA paNa tame karI zakatAM nathI te moTI dayA te tame kevI karavAnA! kRpA karI A eka paMcidriya jIvane zikArI kAmanA paMjAmAMthI choDAvI. Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 257 ) ene bacAvI ?" e madhura zabdanI prArthanA paNa deva sAMbhaLavA taiyAra nahotA. paramAtmAnA dhyAnamAM lIna thayelAne enA kAkaludI bharelA zabdo poMcatA paNa nahotA. AzAtura ramaNe AzAbhaMga thavA lAgI. potAnI mahenata vyartha jatI hoya ema ene jaNAyuM. nartakInA aneka prakAranA upasarga chatAM dhyAnamAM lIna thayelA munivaranuM cita leza paNa capaLa na thayuM. nartakIe. pitAnI sarva kaLAo ceSTAo karI paNa jaDa prakRtine karelI ceSTAnI mAphaka e sarva vyartha gaI enI jIMdagImAM A ekaja purUSa Aje eNe je ke AvI anukuLa sAmagrI, saMgo chatAM je kAmadevanA tephAnamAMthI sahIsalAmata bacI zakyA. Akhare e yauvanane mada ene gaLI gaye. kAmadevanuM tophAnI jora narama paDayuM eNe dhAryuM ke "e paramAtmA sadaza che. saMsAranI kaI paNa cIja enA vairAgI dIlane AkarSI zake ema nathI. mahAtmAomAM paNa ziromaNI e purUSa jyAre ATalI badhI mArI kAma kriDA chatAM calAyamAna na thaye ethI khacIta e vairAgyamAM paNa draDha ane vitarAgI purUSa che. AvA mahApurUSanI meM AzAtanA karI e ThIka na karyuM." ityAdi vicAratI nartakI pitAnAM vastra ThIkaThAka karI kaMcukInI kasa barAbara bAMdhI paDakhe paDeluM uttarIya vastra paNa dhAraNa karI lIdhuM. ne javAne taiyAra thaI. jatAM jatAM e mahApurUSane khamAvatI kahevA lAgI. " bhagavana ! dunyAnA viSaya17 Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 258 ) rUpa viSTAmAM paDelI A kIDA sarakhI amaLAnA doSa mA karajo ? AkhI rAta me' ApanI AzAtanA karI Apane satAvyA AmarAjAe teA ApanI upara prasanna thaIne ApanI pAse mane mekalI hatI paNa e rAjAne kyAMthI khabara hoya ke A purUSa puMgava nara zreSTha te jagatane pUjanIya che. jenuM manA khaLa vajAthI paNa durbhedya che ene mArA jevI ajJAna abaLA kevI rIte calAvI zake. ? dunyAnI ghaNI kharI vastuAmAM teA kalaMka raheluM che, paNa he munivara ! jagatamAM tame tA khare niSkala'ka che, jagatanI kAi paNa zakti tamArU citta calAvavAne samartha nathI. he mahApurUSa ? mArA aparAdha khamajo. " e pramANe e jagatapUjya purUSane namana karI nakI tyAMthI pasAra thai gai. rAtrInA traNa prahara vahI gayA hAvAthI keAInA avarajavara-pagarava sAMbhaLAya ane A mahA purUSa potAnA nimitte niSkalaMka chatAM jagatamAM kalaMka pAme, e tene mana ThIka jaNAyuM nahI, jethI teNI tyAMthI cAlI gai. ane e mahApurUSanI athAga dRDhatAnAM vakhANu rAjAne kahI sabhaLAvI rAjAnI rajA lai pAtAne vatana cAlI gai. ,, bhAga 1 lo samApta. Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Se NAVRANG 9428 500 401