________________
૨૪૨ ગુજરાતી સાહિત્યનો ઇતિહાસ ગ્રંથ : ૨, ખંડ - ૧
અતિ પંડિત હુઇ તે પ્રીછિ, તેહનુ નહી ઉપાય, મુગધ રસિક સાંભલવા ઈછિ, પણિ પ્રીછિ નવિ જાય. ૪
*,
તેનિ પ્રીછવા કારણિ કીધો ભાણિ ભાખા-બંધ; સકલ ઉપમા કહી ન જાઇ, કિંચિત કથા-સમંધ. ૫.૭૪
અને
વિ કથા સંક્ષેપિ કહૂં, ઉપમા કેટલીએક ગ્રહૂં, યે લહૂં બુદ્ધિપ્રમાણિ માહરી રે.
મલ
માહારિ બુદ્ધિપ્રમાણિ બોલૂં થોડૂં થોડૂં સાર;
પદિ પદ બંધાણ રચંતાં થાઇ અતિ વિસ્તાર. ૨’૭૫
અને એ વિસ્તાર રોકવા જતાં પણ ૬૭૬૫ અર્ધ કડીઓ (૩૩૮૨૫ કડીઓ) થઈ છે. વાર્તાવસ્તુનો વિચ્છેદ ન થાય એ વિશે ભાલણની સાવધાની પણ દાદ માગી લે છે. એક માત્ર નમૂનો જોઈએ :
નામિ નરપદંતે ત્રાસ જ પામિ, જે મહાબલિયા યોધ; શત્રુમંડિલિન મિન ભાટિસ નરહિરના સમુ ક્રોધ; ૭
સેના બહુ શોભાની કજિ, અરિ ન આવિ કામિ; આપ-નામ-પ્રતાપિ કરી જેણિ જીત્યા બહુ સંગ્રામ; ૮ મને ધરમ, કોપિ યમ, તાપિ પાવક, ધનદ પ્રસાદ, રૂપિ મન્મથ, બુદ્ધિ સુરગુરુ, શિસમ મુખય ઓાદ, ૯
વાણી વેધા-પુત્રી, તેજિ તણિ, મરુત બલમાન, ભાર સહેવે ભૂ-સમ, તોલિ મેરુ મહિધર સ્થાન; ૧૦
યે રાજા પૃથવીઅ પાલતિ વરણસંકર ચિત્રામિ, કાવ્ય વિષઈ દૃઢ બંધ, કેશનું ગ્રહણ સુરતસંગ્રામિ, ૧૧
કનકદંડ તે છત્ર રાયનિ, સ્વપ્ન વિષિ વિયોગ, જિ ધ્વજ, પરલોક થકી ભય, વાંછિત વસુધાં ભોગ, ૧૨
શુક્સારિકાનિ રક્ષાગૃહ, સારી રમતાં મારિ,
ધૂમિ અશ્રુપાત, ચાપકિ ફેરવતાં હય-પ્રહાર, ૧૩
