________________ 422 13. તિર્યંચ પંચેન્દ્રિય પક્ષીઓનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય-પલ્યોપમને અસંખ્યાતમે ભાગ 14. સંમુછિમ-ચતુષ્પદ તિર્યચેનું ,, , -84000 વર્ષ 15. >> પક્ષીઓનું ,, ,, , -72000 , 16. , ઉરઃ૫રિસર્પ ,, ,, , -53000 , 17. , ભૂજ પરિસર્પ , , , -42000 , 18. મનુષ્યનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય-૩ પપમ 19. પૃથ્વીકાયાદિ સર્વ એકેન્દ્રિય સૂક્ષ્મ જીનું ઉત્કૃષ્ટ અને જઘન્ય–૧ અંતર્મુહૂર્ત 20. સાધારણ વનસ્પતિકાય જીનું ,, , -1 અંતર્મુહૂર્ત 21. સંમ૭િમ મનુષ્યનું , , -1 અંતર્મુદ્ર , 22. ભવનપતિ નિકાયમાં અસુરકુમારાદિ દેવેનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય–૧ સાગરોપમથી વધુ 23. નાગકુમારાદિ નવ નિકાયના દેવેનું, 2 પપમ 24. વ્યંતરેનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય 1 પાપમ 25. જ્યોતિષ નિકાયમાં–ચંદ્રનું ,, , 1 પલ્યોપમ અને ૧લાખ વર્ષ >> , સૂર્યનું , , 1 છે , 1000 , 27. 9 >> ગ્રહનું છે કે 1 ) 28. , , નક્ષત્રનું , , , 29 સર્વજ્ઞ ત્રિકાળદશી-ત્રિકાળજ્ઞાની એવા કેવળજ્ઞાની ભગવંતેએ અનન્તજ્ઞાનથી જોઈને ત્રણે કાળના, ચૌદે રાજકપ્રમાણ સમરસ બ્રહ્માંડના તથા અઢી દ્વીપ પ્રમાણ સર્વક્ષેત્ર આશ્રયિ સર્વ જીવેનું ઉત્કૃષ્ટ તથા જઘન્ય આયુષ્ય કહ્યું છે. આ માત્ર વૈજ્ઞાનિક પ્રયોગસાધ્ય વાત નથી, જ્ઞાનગમ્ય છે. આજે પણ અમેરિકા-કેલિફોર્નિયા વગેરે ક્ષેત્રમાં “રેડવુડ” નામનાં ઝાડે 3000 વર્ષ જેટલા જુનાં પણ છે.
