________________
આશીષ અને અપેક્ષા
સાતેક વર્ષ પહેલાં, અમદાવાદની સ્થિરતાના ગાળામાં, ગુરુભક્ત શ્રાવક મુકંદભાઈએ, તેમનાં પત્ની સૌ. અરૂણાબહેને ‘મરણસમાધિ – પ્રકીર્ણક’ ઉ૫૨ Ph.D. માટેનો શોધનિબંધ તૈયાર કર્યો હોવાનું મને કહ્યું, ત્યારે મારા ચિત્તમાં જે અચંબો પેદા થયેલો, તે આજે પણ શમ્યો નથી. અચંબો એ થાય કે એક રૂઢ- Tipical- જૈન કુટુંબની પરિણીત સ્ત્રી પ્રાકૃત શીખે ? અને અનુસ્નાતક કક્ષાનું અધ્યયન કરે ?
જૈન ભાઈઓ/ બહેનો ભણતાં નથી એવું નથી. અસંખ્ય જૈન યુવકયુવતીઓ ડિગ્રી અને ડિપ્લોમાના કોર્સ કરતાં જ હોય છે. વળી, તેઓ ધાર્મિક ભણવાનું ટાળે છે તેવું પણ સાવ નથી. ઘણાં ભાઈ-બહેનો જૈન ધર્મનાં સૂત્રો, તેના અર્થ ઈત્યાદિ ભણતાં હોય તો છે કયારેક તો પરણ્યાં પછી પણ ભણે છે. પરંતુ, પ્રાકૃત ભાષા અને સાહિત્યને મુખ્ય વિષય બનાવીને લગ્ન કર્યા પછી અને ઘરસંસારની તથા પતિ-બાળકોની સઘળી જવાબદારી નિભાવવાની સાથે સાથે પણ, ડિગ્રી કોર્સ કરવો, તેમાં ઉચ્ચ ગુણવત્તાથી ઉત્તીર્ણ થવું, અને પછી ડોક્ટરેટ સુધી પહોંચવાના મનોરથ સાથે ‘મૃત્યુ’ ની વિભાવનાને લઈને રચાયેલા આગમ ગ્રંથ ‘મરણ સમાધિ-પ્રકીર્ણક' નો અભ્યાસ કરવો, તે તો સાચ્ચે જ, મારા જેવાને હે૨ત પમાડી જાય તેવી ઘટના છે. સરેરાશ વણિક વૃત્તિ ધરાવતા મધ્યમવર્ગીય જૈન પરિવારની ગૃહિણીમાં આવો રસ જાગવો, અને તેના પતિ તથા બાળકો તેને આમાં પૂરો સહયોગ આપે, તે તો ખરેખર દુર્લભ ઘટના છે. આ માટે પ્રથમ અને અધિક અભિનંદનના અધિકારી અરૂણાબહેનના પરિવારજનો છે, તે નિઃશંક.
શ્રી અરુણાબહેને સરસ અભ્યાસ કર્યો છે. પોતાના વિષય પરત્વે તેમણે પૂરી નિષ્ઠાથી કામ કર્યું છે, તેમ આ નિબંધ વાંચતા જણાઈ આવે છે. હું
VII
