________________
(૧૪૮) છ છ ખંડન-ઐરાવત રકતા રક્તવતી, ગંગા ને સિંધુ ભરત;
ખુલાસે વચે વિધ્યાચળને કરી, છ ખંડ તેમજ સત. અઢી દ્વીપના–પ્રત્યેક વિ વર્ણવ્યા, છ છ ખંડે તે સાર;
ખંડ વિજય એક સે સાઠ છે, અઢી દ્વીપ અવધાર. ચકીની પ્રત્યેક વિજય એક એક, ચકી ઉત્પન્ન થાય;
ઉત્પત્તિ ભેગતા તે છ ખંડના, ચક્રવર્તી કહેવાય. તે છ ખંડ-ચક્રીને છ ખંડ ભતા, તે રાયાં શિરરાય; ભાગતા એક ઉત્સર અવસર્પિણ, બાર બાર તે થાય.
ચકીના નવ નિધાન દુ–નૈસર્ષ પાંડૂક પિંગલ, સર્વર મહાપ કાલ મહાકાલ માણવક શંખ, નિધાન ચકીનાં ચાલ.
તેને વધુ ખુલાસે સર્ષ–સ્થાપના, ગામ, નગર, આકર, પાટણ, દ્રોણમુખ, કંટક,
નિવેશ, મંડળ, ઘર, વિગેરે. પાંક-ગણતનું માન, ઊનમાન, બીજનું પ્રમાણ, વીશ
પ્રકારના ધાન્યની સનિ વિગેરે. પિંગલ સ્ત્રી પુરૂષોના આભરણું, ઘેડા, હસ્તિના લક્ષણાદિ વિગેરે. સવરત્ન ચાદીના ચાકે રત્નોની ઊત્તિ મહાપરા–સર્વે ઇતના વસ્ત્રો તથા રંગવા દેવાની વિધિ
કલ-શુભાશુભ શિલ્પ વિષય, શતકમ, કૃષિ, વાણિજ્યનું જ્ઞાન મહાકાલ–સેના, રૂપા, મોતી, પ્રવાલાની ઊત્તિ માણુવક-શર, સર્વદંડ, સુભટ, વિગેરેની ઊત્તિ શંખ-નાટક તથા નાચવાની, તથા વાછત્રાની તેમજ ધર્મ
આથ, કામની વિધિ. આ નવે નિધાને–આઠ જન ઊંચા, નવ જન પહોળા, બાર જન લાંબા અને ગંગાસુખે રહેલા છે.
