________________
૪૪
પડશીતિ નામા ચતુર્થ કર્મગ્રંથ મતાંતર:- ઉપશમ સમકિત માર્ગણામાં બે જીવભેદ કહ્યા છે પણ ઉપશમ સમકિત લઈને ભવાંતરમાં જવાય નહિ અને અપર્યાપ્તાવસ્થામાં ઉપશમ સમકિત પમાય નહિ. તેથી અપર્યાપ્ત સંજ્ઞી જીવભેદ ઘટે નહિ પરંતુ સપ્તતિકા પંચસંગ્રહ વગેરે ગ્રંથકાર શ્રેણીનું ઉપશમ લઈને અનુત્તર દેવમાં જવાય એવું માને છે. તેથી શ્રેણીમાં મૃત્યુ પામે દેવમાં જાય તેમના મતે દેવની અપેક્ષાએ સંજ્ઞી અપર્યા જીવભેદ પણ ઘટે.
उवसमसेढिं पत्ता मरंति उंवसमगुणेसु जे सत्ता । ते लवसत्तम देवा સવષે વયસમ્પનુગા શા જોકે ગ્રંથભેદવાળું પ્રથમ ગુણથી પમાતું ઉપશમ સમ્યકત્વ અપર્યાઅવસ્થામાં હોય નહી.
જો કે કેટલાક આચાર્યભગવંતો ઉપશમશ્રેણીમાં મરણ પામે પરંતુ વૈમાનિક દેવના ભવમાં પ્રથમ સમયથી ક્ષાયોપશમ સમ્યકત્વ આવે એવું માને છે તેથી તેમના મતે ઉપશમ સમ્યકત્વમાં એક જીવભેદ ઘટે.
૩થી ૫ દેવલોકના દેવોને પદ્મવેશ્યા અને ઢાથી અનુત્તર સુધીના દેવો શુક્લલેશ્યા હોય છે. “જે વેશ્યાએ આયુષ્ય બાંધ્યું હોય તે લેશ્યા સહિત ભવાન્તરમાં ઉત્પન્ન થાય.” તે શાસ્ત્રવચનાનુસારે આ દેવો મરણ પામીને લેશ્યા સહિત (દેવ-મનુષ્યરૂ૫) સંજ્ઞી પર્યાપ્તામાં ઉત્પન્ન થાય છે. તેથી પર્યા. અપર્યાજીવભેદ ઘટે બાકીના જીવોમાં શુભ પરિણામ હોય નહિ આ બન્ને વેશ્યા શુભ છે. માટે શેષ જીવભેદમાં આ વેશ્યા સંભવે નહિ. તેમજ સંજ્ઞી માર્ગણામાં પોતાના સંજ્ઞી પર્યા અને અપર્યા જીવભેદ હોય.
तमसन्नि अपज्जजुयं, नरे सबायर अपज्ज तेउए । थावर इगिदि पठमा चउ, बार असन्नि दुदु विगले ॥१५॥
શબ્દાર્થ તે - તે સંજ્ઞીદ્ધિક |સવાયરીપm – બાદર અપર્યા સહિત અગ્નિ સંપન્નgયં-અસંજ્ઞી | વિજો - વિકલેન્દ્રિયમાં
અપર્યા, યુક્ત ||
