________________
૧૯૦
પડશતિ નામા ચતુર્થ કર્મગ્રંથ अन्नाणमसिद्धता, संजम लेसा कसाय गइवेया । मिच्छं तुरिए भव्वा, भव्वत्त जिअत्त परिणामे ॥६६॥
શબ્દાર્થ મન્ના - અજ્ઞાનપણું || તુરિ - ચોથા ભાવમાં સિદ્ધાર - અસિદ્ધત્વ | મધ્યમવૃત્ત - ભવ્યત્વ, અભવ્યત્વ
ગાથાર્થ :- અજ્ઞાનપણું, અસિદ્ધત્વ, અસંયમ, છલેશ્યા, ચાર કષાય, ચારગતિ, ત્રણવેદ, અને મિથ્યાત્વ એમ ૨૧ ભેદો ચોથા ઔદયિક ભાવના છે. તથા ભવ્યત્વ, અભવ્યત્વ અને જીવત્વ એમ ત્રણ ભેદો પારિણામિક ભાવના છે. (૬૬)
વિવેચન :- હવે ઔદયિક ભાવના ભેદો બતાવે છે.
અજ્ઞાન :- મિથ્યાત્વમોહનીય અને જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ઉદયથી થાય ૧લા અને રજા ગુણસ્થાનકે અજ્ઞાનપણું હોય.
અસિદ્ધત્વ :- આઠેકર્મના ઉદયથી થાય, ૧થી ૧૪ ગુણસ્થાનક.
અસંયમ :- ચારિત્ર મોહનીયના ઉદયથી થાય, ૧થી ૫ ગુણસ્થાનક.
ચાર કષાય :- કષાય મોહનીયના ઉદયથી ઉત્પન્ન થાય. ૧થી ૧૦ ગુણસ્થાનક.
ચાર ગતિ - ગતિનામ કર્મના ઉદયથી પ્રાપ્ત થાય, ૧થી ૧૪ ગુણસ્થાનક.
૩ વેદ - વેદમોહનીયના ઉદયથી ૩ વેદપણું મળે, ૧થી ૯ ગુણસ્થાનક.
મિથ્યાત્વ :- મિથ્યાત્વ મોહનીયના ઉદયથી થાય, ૧લા ગુણસ્થાનકે હોય.
છ લેશ્યા - કષાયના ઉદયથી તેમજ યોગની સાથે અંતર્ગત થયેલા વેશ્યાના પુદ્ગલોના ઉદયથી એટલે શરીરનામકર્મ અથવા આઠે કર્મના ઉદયથી લેશ્યાપણું પ્રાપ્ત થાય છે, પહેલી ત્રણ લેશ્યા ૧થી ૬