________________
કર્મબંધના ચાર હેતુ
૩૩
માત્ર પહેલું જ મેટું બાકોરું બંધ થયું. પરંતુ બીજું તે ઉઘાડું જ રહ્યું.
છતાં હદય અને જીવન વચ્ચેની આવી વિસંવાદિતા લાંબે સમય ટકતી નથી. જેમ બને તેમ જલદીથી એ સમય આવી જ લાગે છે કે જ્યારે હૃદયમાં ઊતરેલું સત્ય જીવનમાં પણ ઊતરી જાય છે,
સેળમાં ગ્રુપના કાર્મિક અણુઓને જીવાત્મા ઉપર ચટવાનાં બે કારણે આપણે વિચાર્યા.
હવે ત્રીજું કારણ જોઈએ. એ છે જીવાત્મામાં જાગતા કેટલાક અતંદુરસ્ત ખળભળાટ. ૧૫
તપ-ત્યાગની ભવ્યતમ સાધનાથી જે જીવાત્માએ સજજ બન્યા નથી તે તમામ જીવાત્માઓમાં કેટલાક અતંદુરસ્ત ખળભળાટો સતત ઉત્પન્ન થતા જ રહે છે. કેટલીકવાર આ સંઘર્ષો ઉગ્ર સ્વરૂપમાં દેખાઈ જાય છે, બાકી સામાન્ય રીતે મંદ સ્વરૂપે તો હંમેશ હોય જ છે.
જેણે સંસારનો ત્યાગ કર્યો છે તેવા સંતે કે જેઓ હજી તપ-ત્યાગની પ્રાથમિક કે માધ્યમિક કક્ષામાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે તેમને પણ આવા સંઘર્ષો સતત ચાલતા હોય છે.
ભગવાન જિને આ સંઘર્ષના ચાર પ્રકાર બતાવ્યા છે. (૧) ક્રોધના ધમધમાટ, (૨) અહંકારના ફૂંફાડા, (૩) દંભના
૧૫. ક્રોધ, માન, માયા, લેભ.
