________________
( ૪૨ )
ચાર્યો વચ્ચે ઘણા વિવાદે થયા. જૈનધર્મરૂપ ધરમાં આ પ્રમાણે મતભેદ થવાથી જૈનધર્મીઓને સર્વત્ર એક સરખી રીતે ઉત્સાહ શ્રદ્ધા વગેરેના ઉપદેશ મળવા લાગ્યા નહિ. ચૈત્યવાસીએના સામા રહીને પોતાના મૂળ માર્ગનું રક્ષણુ કરવામાં જૈનાચાર્યાંનું ધણું બળ વપરાઈ ગયું. વનરાજ ચાવડાના વખતમાં ચૈત્યવાસીઓનું ઘણું જોર હતું અને તે વખતે તે લેાકાએ ચૈત્યવાસીની પ્રમલતા વધારવાને રાજાઓને પણ પેાતાના પક્ષમાં લીધા હતા. લગભગ એક હજાર વર્ષ સુધી ચૈત્યવાસીઓનું જોર રહ્યું તેમના વંશમાં માલદેવ મહાત્મા, લાડેલા મહાત્મા, મુજપુરના મહાત્મા, વાંકાનેરના મહાત્મા અને વાંકાનેરની જતણી વગેરે ગણાય છે. આ પ્રમાણે પરસ્પર મતભેદ વિચહુમાં જૈનાચાર્યાંનું બળ ક્ષીણુ થવા લાગ્યું. આવી જૈનાચાર્યે અને જનસાધુઓની દશા દેખીને બ્રાહ્મણેાએ વેદધર્મના પ્રચાર કરવા પ્રબળ ઉપાયા યેાજ્યા. હિન્દુસ્થાનપર અન્ય દેશીઓની સ્વારીએ આવવાથી હિન્દુસ્થાનના લેાકામાં અશાન્તિ વધતી હતી. હિન્દુસ્થાનના રાજાઓમાં પરસ્પર સપ વધવા લાગ્યા. કલ્યાણીના ભુવા રાજાએ વલ્લભીના જયશિખરની સાથે યુદ્ધ કર્યું ત્યારથી જ્યાં ત્યાં પરસ્પર લડાઈ શરૂ રહેવા લાગી. દેશમાં અંધાધુધી પ્રસરવા લાગી. ગુજરાતની ગાદી પર વિક્રમ સંવત્ ૮૦૨ ની સાલમાં પાટણમાં વનરાજ ચાવડા બેઠા તે વખતે ગુજરાત, કાઠીયાવાડ, લાટ, માળવા, મેવાડ, કાન્યકુબ્જ, મારવાડ વગેરે દેશામાં જૈનેાનું પુષ્કળ જોર હતું.
વિક્રમ સંવત્ ૮૦૫ માં દક્ષિણમાં શંકરાચાર્યના જન્મ થયા. તેણે વેધર્મના પ્રચાર કરવા આરંભ કર્યાં. વિક્રમ સંવત્ આઠની સ લમાં દક્ષિણ દેશમાં કુમારિલે જૈનધર્મનુ ખંડન કરવા લક્ષ આપ્યું.
