________________
૭૫
શૂન્ય દિવસેા પૂરા થાય છે તે લુહારની ધમણ પેઠે શ્વાસ લેતા પણ મુડદા જેવા છે.
પહેલા ધમ અનેા વિરાધી-તાત્કાલિક વિષય સુખમાં લાલુપી થઈ, ધમ કે અથ (ધનકમાણી)નાં કાર્યોને સાધતા નથી, તે વનહસ્તિની જેમ આપત્તિના સ્થાનને પામે છે. જેને કામની અતિલેાલુપતા છે, તેના ધન ધર્મ અને દેહ ક્ષીણુ થાય છે. બીજો વિરાધી-ધનના લાભી થઈ ધમ કામ સાચવે. નહિ તેનુ કમાયેલું ધન બીજો જ ભાગવે છે અને પેાતે કેવલ પાષના જ ભાગી અને છે, હસ્તિઘાતક સિંહ જેમ હિં‘સક થાય, પણ ભાગ ન કરે. ત્રીજો વિરાધી—ધન કામ છેડી કૈવલ ધમ સાધના કરે તેતે સાધુને જ હાય, પણ ગૃહસ્થને આવિકા આદિ ન ચાલે, ચેાથેા વિરોધી-ધમ છેડી અથ કામને સેવે તે. જેમ ખીજવારા ખાનાર ખેડુત ભૂખે જ મરે, એમ ભવિષ્યમાં ધર્માંહીન કાંઈપણ કલ્યાણ પામતા નથી. તેજ સાચા સુખી છે કે જે પરલેાકના સુખને સાચવી આ લેાકનાં સુખ ભાગવે છે. પાંચમે વિરાધી-ધન કમાણી છેડી ધકામ એકલા સેવે તેા દેવાદાર બને છે. છઠ્ઠા વિરેાધિ-કુટુ‘પાલન આદિ કામ છેાડી, ધમ અને ધન કમાય તેના પણ ગૃહધમ સીદાય છે માટે ધમ અથ અને કામ એ ત્રણે વ્યવસ્થાથી સચવાય તેમ વિવેકી થયું. એકાદની ખાધાથી થતા દોષો મનન કરી સર્વેનું રક્ષણ કરવું. વિરાધી થવાનાં કારણેા અને ફૂલ આવી રીતેઃ—૧. તાદાત્વિક ૨. મૂલહર અને ૩. ક’જીસ. એ ત્રણે પ્રકારના જીવેાની દશા ધમ અર્થ અને કામ સાધવામાં વિન્ન કરનારી થાય છે જે કમાયેલ ધનને હિત
