Page Text
________________
સામર્થ્ય ફોરવવું. આ ચાર અંગો-કારણો ઉત્તરોત્તર અતિ દુર્લભ છે. ૧.
અહીં મનુષ્યપણાની દુર્લભતા ઉપર નિર્યુક્તિકારે દશ દષ્ટાંતો કહ્યાં છે તે આ પ્રમાણે—(૧) ચોલ્લક (૨) પાશક (૩) ધાન્ય (૪) ધૂત (૫) રત્ન (૬) સ્વપ્ન (૭) ચક્ર (૮) ચર્મ (૯) યુગ અને (૧૦) પરમાણુ. તેમાં ચોલક એટલે ભોજન, તેનું દૃષ્ટાંત કહે છે–
મનુષ્યભવની દુર્લભતા ઉપર ચોલ્લક (ભોજન) દષ્ટાંત ૧.
કાંપીત્યપુર નામના નગરમાં બ્રહ્મ નામે રાજા હતો. તેને ચુલની નામે રાણી હતી. તેમને બ્રહ્મદત્ત નામનો પુત્ર હતો. બ્રહ્મ રાજા મરણ પામ્યો, ત્યારે બ્રહ્મદત્ત બાળવયનો હોવાથી તે બ્રહ્મનો મિત્ર દીર્ઘપૃષ્ઠ નામનો રાજા પોતાના બીજા બે મિત્રોના કહેવાથી બ્રહ્મના રાજયનું રક્ષણ કરવા રહ્યો. અનુક્રમે તે દીર્ઘરાજા ચુલની રાણીને વિષે આસક્ત થયો, બ્રહ્મદત્તે તે બંનેનો અનાચાર જાણ્યો. તેનાથી તે બંને ભય પામ્યા. તેથી તે ભાવિ ચક્રવર્તી પુત્રને મારવા માટે તે દીર્ઘપૃષ્ઠ એક લાક્ષાગૃહ કરાવ્યું. પછી એક કન્યા સાથે તેને પરણાવી લાક્ષાગૃહમાં સૂવા માટે મોકલ્યો. તે વખતે વરધનું નામનો બ્રહ્મદત્તનો મિત્રો પણ તેની સાથે જ હતો. મધ્યરાત્રિએ તે લાક્ષાગૃહમાં તેની માતા ચુલનીએ જ અગ્નિ પ્રગટાવ્યો. તે જોઈ કુમાર જાગૃત થયો. વરધનુએ તેને સુરંગ બતાવી. તે સુરંગ વરધનુના પિતા ધનુમંત્રીએ ચુલની અને દીર્ઘપૃષ્ઠનો પ્રપંચ જાણીને પ્રથમથી જ કરાવી રાખી હતી. તે સુરંગના રસ્તેથી નીકળી બંને મિત્રો તૈયાર રાખેલા અશ્વ ઉપર બેસીને નાસી ગયા. ઘણો પંથ પાર કરવાથી બંને અશ્વો થાકીને મરણ પામ્યા. એટલે તે બંને મિત્રો પગપાળા ચાલતા જ પૃથ્વી પર ફરવા લાગ્યા. એકદા દીર્ઘપૃષ્ઠ રાજાએ મોકલેલા સુભટોને જોઈ વરધનું જુદો પડી ગયો. એટલે કુમાર એકલો જ ભમવા લાગ્યો. તેને એક બ્રાહ્મણ મળ્યો. તે બ્રાહ્મણની સાથે કુમાર અટવી ઉતરી ગયો. પછી તેનાથી જુદા પડતાં કુમારે તે બ્રાહ્મણને કહ્યું કે– “જ્યારે મને રાજ્ય મળ્યું એમ તમે સાંભળો ત્યારે મારી પાસે આવજો.” પછી ફરતો ફરતો બ્રહ્મદત્ત કુમાર વિદ્યાધરાદિકની ઘણી કન્યાઓ પરણ્યો. અનુક્રમે દીર્ઘપૃષ્ઠનો પરાભવ કરી તેણે પોતાનું
| SR No. | 022842 |
| Book Title | Vardhaman Mahavir Ane Indrabhuti Gautam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jitendra B Shah |
| Publisher | Shrutratnakar |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 218 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |