________________
૨૦૦ અર્થ : હે ભગવંત ! ચારિત્રસહિતપણાથી જીવ શું ઉત્પન્ન કરે ?
ઉત્તર : ચારિત્રસહિતપણાથી જીવ યોગનો વિરોધ કરવા વડે શૈલેશ–મેરુ, તેની જેમ અત્યંત સ્થિર મુનિ પણ શૈલેશ કહેવાય છે. તેવી જ અવસ્થા તે શૈલેશી શૈલેશીભાવને ઉત્પન્ન કરે છે. શૈલેશીકરણને પામેલો એવો સાધુ ચાર કેવળી સત્રવિદ્યમાન કર્મોને–અઘાતીયા કર્મોને ખપાવે છે. ત્યારપછી સિદ્ધ થાય છે, વસ્તુતત્ત્વને જાણે છે, સંસારથી મુક્ત છે, કર્મના તાપ રહિત થવાથી શીતળ થાય છે અને સર્વ દુઃખોનો અંત કરે છે. ૬૧
૬૩.
ઇંદ્રિયોનો નિગ્રહ કરવાથી જ ચારિત્ર પ્રાપ્ત થાય છે, તેથી દરેક ઇંદ્રિયના નિગ્રહને કહે છે –
सोइंदियनिग्गहेणं भंते ! जीवे किं जणयइ ?
सोइंदियनिग्गहेणं मणुण्णा-मणुण्णेसु सद्देसु रागद्दोसनिग्गहं जणयइ, तप्पच्चइअंच नवं कम्मं न बंधइ, पुव्वबद्धं च निज्जरेड ॥६२॥६४॥
અર્થ : હે ભગવંત ! પોતાના વિષય તરફ ખેંચાઈ જતા એવા શ્રોસેંદ્રિયના નિગ્રહ વડે જીવ શું ઉત્પન્ન કરે છે ? | ઉત્તર : શ્રોત્રંદ્રિયના નિગ્રહ વડે જીવ ઈષ્ટ અને અનિષ્ટ એવા શબ્દોને વિષે અનુક્રમે રાગ અને દ્વેષના નિગ્રહને ઉત્પન્ન કરે છે. તથા તે રાગદ્વેષના પ્રત્યયવાળું–નિમિત્તવાળું નવું કર્મ બાંધતો નથી. અને પૂર્વે બાંધેલા કર્મને નિજેરે છે–ખપાવે છે. ૬૨-૬૪.
चक्खिदियनिग्गहेणं भंते ! जीवे किं जणयइ ?
चक्खिदियनिग्गहेणं मणुण्णामणुण्णेसु रूवेसु रागद्दोसनिग्गहं जणयइ, तप्पच्चइअं नवं कम्मं न बंधइ, पुव्वबद्धं च निज्जरेइ I૬ રૂા.૬૫
