________________
૧૯૩
ઉત્પન્ન કરે છે. પરિગ્રહ રહિત એવો જીવ ધનના લોભી એવા ચૌરાદિ પુરુષોને પ્રાર્થના નહીં કરવા લાયક થાય છે. એટલે ચોર વગેરે પીડતા નથી પીડવાને નહીં ઇચ્છવા નથી ૪૭-૪૯.
લોભના અભાવે માયા કરવાનું કારણ પણ હોતું નથી, તેથી માયાના અભાવરૂપ આર્જવને કહે છે
-
अज्जवयाए णं भंते ! जीवे किं जणयइ ?
अज्जवयाए णं काउज्जुअयं भावुज्जुअयं भासुज्जुअयं अविसंवायणं जणयइ, अविसंवायणसंपन्नयाए अ णं जीवे धम्मस्स आराहए भवइ ॥४८॥५०॥
અર્થ : હે ભગવંત ! આર્જવ વડે એટલે માયા રહિતપણાથી જીવ શું ઉત્પન્ન કરે ?
ઉત્તર : આર્જવ વડે જીવ કાયાની ઋજુતાને એટલે કુબ્જ આદિનો વેષ અને ભૃકુટિનો વિકાર વગેરે નહીં કરવાથી શરીરની સરળતાને, ભાવની ઋજુતાને એટલે મનમાં કાંઈક વિચાર હોય છતાં લોકોને રંજન કરવા માટે મુખથી જુદું બોલવું અથવા કાયાથી જુદું કરવું તેના અભાવરૂપ— મનની સરળતાને, ભાષાની ઋજુતા એટલે હાસ્યાદિને નિમિત્તે અન્ય દેશની ભાષા ન બોલવારૂપ ભાષાની સરળતાને, તથા અવિસંવાદને એટલે અન્યના અવિપ્રતારણને અર્થાત્ બીજાને ઠગવું નહીં તેને ઉત્પન્ન કરે છે. અવિસંવાદનને પ્રાપ્ત થયેલો તથા ઉપલક્ષણથી કાયા, મન અને વચનની ઋજુતાને પ્રાપ્ત થયેલો જીવ ધર્મનો આરાધક થાય છે. ૪૮-૫૦.
આવા ગુણવાળાને પણ વિનયથી જ ઇષ્ટસિદ્ધિ થાય છે અને વિનય માર્દવથી થાય છે, તેથી માર્દવને કહે છે
मद्दवयाए નં ભંતે ! નીવે નિ નાયરૂ ?
मद्दवयाए णं अणुस्सियत्तं जणयइ, अणुस्सियत्तेणं जीवे
-
