________________
૧૯૪ मिउमद्दवसंपन्ने अट्ठमयट्ठाणाई निट्ठवेइ ॥४९॥५१॥
અર્થ : હે ભગવંત ! માર્દવ વડે જીવ શું ઉત્પન્ન કરે ?
ઉત્તર : માર્દવતા વડે જીવ અનુસ્મૃિતપણાને એટલે અહંકારના અભાવને ઉત્પન્ન કરે છે. અનુછૂિતપણાથી જીવ કોમળ એટલે દ્રવ્યથી અને ભાવથી નમનના–નમ્રતાના સ્વભાવવાળાનું જે માર્દવ એટલે સદા સુકુમાળતાથી યુક્ત એવો આઠ મદના સ્થાનોને ખપાવે છે. ૪૯-૫૧.
તત્ત્વથી જે સત્યતાયુક્ત હોય તેને જ માર્દવ હોઈ શકે છે, સત્યમાં પણ ભાવસત્ય જ પ્રધાન છે, તેથી ભાવસત્યને કહે છે –
भावसच्चेणं भंते ! जीवे किं जणयइ ?
भावसच्चेणं भावविसोहिं जणयइ, भावविसोहीए अ वट्टमाणे जीवे अरहंतपण्णत्तस्स धम्मस्स आराहणयाए अब्भुढेइ, अरहंतपण्णत्तस्स धम्मस्स आराहणयाए अब्भुट्टित्ता परलोअधम्मस्स आराहए भवइ ॥५०॥५२॥
અર્થ : હે ભગવંત ! ભાવસત્ય વડે એટલ શુદ્ધ અંતઃકરણ વડે જીવ શું ઉત્પન્ન કરે ?
ઉત્તર : ભાવસત્ય વડે જીવ ભાવવિશુદ્ધિને એટલે અધ્યવસાયની શુદ્ધિને ઉત્પન્ન કરે છે. અને ભાવવિશુદ્ધિમાં વર્તતો જીવ અરિહંતે પ્રરૂપેલા ધર્મની આરાધના માટે ઉત્સાહવાળો ઉદ્યમવાળો થાય છે. અને અરિહંતે પ્રરૂપેલા ધર્મની આરાધના માટે ઉદ્યમવંત થઈને પરલોકના ધર્મના આરાધક થાય છે, એટલે પરભવમાં જિનધર્મની અને વિશિષ્ટ ભવની પ્રાપ્તિ થાય છે. ૫૦-પર.
ભાવસત્ય હોય તો કરણસત્ય પણ હોય છે તેથી કરણસત્યને કહે છે –
करणसच्चेणं भंते ! जीवे किं जणयइ ?
