________________
૧૭૦
आलोयणयाए णं मायानियाणमिच्छादरिसणसल्लाणं मुक्खमग्गविग्घाणं अनंतसंसारवद्धणाणं उद्धरणं करेइ, उज्जुभावं च णं जणयइ, उज्जुभावं पडिवन्ने अ णं जीवे अमाई इत्थीवेयं नपुंसगवेयं च न बंधड़, पुव्वबद्धं च णं निज्जर ॥५७॥
અર્થ : હે ભગવંત ! આલોચના વડે એટલે ગુરુની પાસે પોતાના દોષ પ્રગટ કરવા વડે જીવ શું ઉત્પન્ન કરે અર્થાત્ કયો ગુણ ઉપાર્જન કરે છે ?
ઉત્તર : આલોચના વડે જીવ મોક્ષમાર્ગના વિઘ્નરૂપ અને અનંત સંસારની વૃદ્ધિ કરનારા માયાશલ્ય, નિદાનશલ્ય અને મિથ્યાદર્શનશલ્ય એ ત્રણે શલ્યનો ઉદ્ધાર—વિનાશ કરે છે. તથા ઋજુભાવને–સરળતાને ઉત્પન્ન કરે છે. ઋજુભાવને પામલો જીવ માયારહિત થયેલો સ્ત્રીવેદને અને નપુંસકવેદને બાંધતો નથી, તથા પૂર્વે બાંધેલા આ બંને વેદને અથવા સર્વ કર્મને ખપાવે છે. ૫-૭.
જે પોતાના દોષની નિંદા કરતો હોય તેની જ આલોચના સફળ થાય છે તેથી હવે સ્વદોષની નિંદાને જ કહે છે
निंदणयाए णं भंते ! जीवे किं जणयइ ?
निंदणयाए णं पच्छाणुतावं जणयइ, पच्छाणुतावेणं विरज्जमाणे करणगुणसेढिं पडिवज्जइ, करणगुणसेढि पडिवन्ने अ अणगारे मोहणिज्जं कम्मं उग्घाएइ ॥ ६ ॥८ ॥
-
અર્થ : હે ભગવંત ! નિંદા વડે એટલે પોતાના દોષના ચિંતવન વડે—તેની નિંદા વડે જીવ શું ઉત્પન્ન કરે અર્થાત્ શો લાભ પ્રાપ્ત કરે છે ? ઉત્તર : નિંદા વડે જીવ ‘અહો ! મેં આ અકાર્ય કર્યું !'' એમ પશ્ચાત્તાપ ઉત્પન્ન કરે છે. પશ્ચાત્તાપ વડે વૈરાગ્યને પામેલો કરણ વડે એટલે અપૂર્વકરણ વડે અર્થાત્ પૂર્વે ક્યારે પણ નહીં પામેલા એવા નિર્મળ પ્રતિક્રમણના પરિણામ વડે ગુણશ્રેણિને એટલે ક્ષપકશ્રેણિને પામે છે.
