________________
૧૪૭
આ પ્રમાણે કહેતા હતા–ઉત્તર આપતા હતા, કે- કેવળજ્ઞાન વડે જે જેને ઉચિત હોય તે તેજ પ્રમાણે જાણીને તે બંને તીર્થકરોએ ધર્મનું સાધન એટલે ધર્મના ઉપકરણને ઇચ્છુક્યા છે—કહ્યા છે.
પહેલા અને છેલ્લા તીર્થકરના સાધુને જો પંચવર્ણના વસ્ત્રાદિની અનુજ્ઞા આપી હોત તો તેઓ ઋજુ–જડ અને વક્ર–જડ હોવાથી વસ્ત્રો રંગવા વગેરે કાર્યમાં પ્રવૃત્તિ કરત. તેથી તેમને તેવી અનુજ્ઞા આપી નહીં. અને મધ્યમ-શ્રીપાર્શ્વનાથસ્વામીના શિષ્યો તો ઋજુ–પ્રાજ્ઞ હોવાથી તેઓને રંગેલાં વસ્ત્રોની પણ અનુજ્ઞા આપી છે. ૩૧.
તેમ જ વળી–
पच्चयत्थं च लोगस्स, नाणाविहविगप्पणं । जत्तत्थं गहणत्थं च, लोगे लिंगप्पओयणं ॥३२॥
અર્થ : તથા વળી લોકના વિશ્વાસને માટે નાના પ્રકારના ઉપકરણની કલ્પના કરેલી છે.
એટલે કે રજોહરણ આદિ વિવિધ પ્રકારનાં ઉપકરણના નિયમો યતિઓને વિષે જ સંભવે છે, તેથી લોકોને તે ઉપકરણ જોઈ “આ સાધુ છે” એમ વિશ્વાસ આવે છે. જો એ રીતે નિયમિત ઉપકરણ ન હોય તો બીજા પણ કોઈ ઇચ્છા પ્રમાણે વેષ ધારણ કરીને “અમે સાધુ છીએ.” એમ પૂજાવામનાવા માટે લોકો પાસે પોતાની પ્રસિદ્ધિ કરે અને તેમ કરવાથી સત્ય મુનિઓ પ્રત્યે પણ લોકને વિશ્વાસ થાય નહી. માટે નિયમિત ઉપકરણમાં ફેરફાર કહેલ નથી. તે તો બંનેને એક સરખા જ રાખવા યોગ્ય છે.
તથા યાત્રા એટલે સંયમના નિર્વાહ માટે તથા પોતાના જ્ઞાનને માટે પણ લોકમાં વેષનું પ્રયોજન છે. એટલે તે પ્રમાણે વર્ષાકલ્પાદિ રાખવામાં ન આવે તો વર્ષાકાળમાં સંયમની બાધા થાય, તેથી વેષની જરૂર છે, તેમજ કદાચિત્ મનના પરિણામ ચારિત્ર પરથી પડી જાય તો પણ હું મુનિ છું.” એમ પોતાને મુનિપણાના જ્ઞાનને માટે પણ વેષની જરૂર છે. ૩૨.
