________________
મસ્ય ચિદમ્
સ તી મા સતી રાણી હાથમાં વિષને ખ્યાલે લઈને આવતાં હતાં. દિવસથી પતિદેવનાં દર્શન નહેતાં થયાં. રાજાજીના મનમાં રાણી તરફ દિવસોથી ઉદાસીન ભાવ આવ્યું હતું. ઘણીવાર
એ ગણગણતા, “રૂપવતી ભાર્યા શત્રુ !” અરે, જે રૂપની તસ્બીરે ઉતરાવતાં, જેનાં વર્ણન કરતાં થાકતા નહિ, એ રૂપ તરફ આટલી બેપરવાઈ ! અરે, આટલું રૂપ લહેરાતું હતું, છતાં પતિદેવ મીટ પણ કેમ માંડતા નહતા ? યુદ્ધની જંજાળમાં કદાચ ભૂલી ગયા હશે ! પણ ધીરે ધીરે સતીને બધી વાતની સમજણ પડતી ગઈ. રે, યુદ્ધના આ પડછાયા કૌશાંબીને પિતાને કારણે વીંટાયા હતા ! રાજાજીએ ચિતારાના ચિત્રને જોઈને શંકા કરી, કે કદાચ ઘણીજી અસતી થયાં હોય! હાય રે ! આ વહેમ, દર્દ, કલંકભર્યા જીવનથી જીવવું એના કરતાં મૃત્યુ કંઈ વિશેષ દુઃખદ નથી ! આખરે એમણે નિર્ણય કર્યો કે ચિતા જેવા હૈયા કરતાં, સતીની ચિતા સારી ! સુખદ!
આજ એ છેલ્લાં દર્શન લેવા ચાલ્યાં આવતાં હતાં. પતિદેવના ચરણદ્વાર પર ખડા રહીને છેલા જુહાર કરી લેવા
