________________
૨૦૬
....લંકત વિજય... ભાગ-૪
એવું છે જ નહિ; એટલે અનેક પરણનારનો આપણે બચાવ કરતા નથી. કોઈ પણ અબ્રહ્મ આદિમાં કદિ ન પડે એવું ઇચ્છનાર, પુરુષો અનેક પરણે એમાં ખુશી હોય જ નહિ. અને એથી પુરુષો જો અનેકને નહિ પરણવાનો નિશ્ચય કરતા હોય તો અમને એથી આનંદ જ થાય. બાકી મર્યાઘની દૃષ્ટિએ આ પ્રશ્ન વિચારાય તો સ્ત્રી અને પુરુષની મર્યાદ જુદી જુદી છે. પુરુષની યોગ્યતા જુદી છે અને સ્ત્રીની યોગ્યતા જુદી છે. પુરુષની વિષયવૃત્તિ અને સ્ત્રીની વિષયવૃત્તિ વચ્ચે મોટો તફાવત છે. પુરુષનો વિષય અલ્પ છે, અને સ્ત્રીનો વિષય અધિક છે. અપવાદ બેયમાં હોય એ વાત જુદી છે. દુકાનો સ્ત્રીઓએ માંડી, એટલી નિર્લજ્જ પ્રાય:
સ્ત્રી જ થઈ શકે. એક પુરુષને પાંચ પત્ની હોય તો એ બધી એકસાથે બેસી શકે છે, પણ એક સ્ત્રીના બે ધણી તેમ બેસી શકતા નથી.
અબળા જો મર્યાદા મૂકે તો એવી પ્રબળા બને કે પુરુષને પણ ટક્કર મારે. સ્ત્રી ભોગ્ય છે અને પુરુષ ભોક્તા છે, એટલે ભોગ્ય તથા ભોક્તા માટે જુદી જુદી મર્યાદા હોય તે સ્વાભાવિક છે. પુરુષમાં અને સ્ત્રીમાં જ્ઞાનીઓએ જેવી જેવી યોગ્યતા જોઈ તેવી તેવી કહી. અપવાદ ભલે બેયમાં હોય. પુરુષનો સ્વભાવ વધારે મર્યાદાશીલ છે, જ્યારે સ્ત્રી મર્યાદામાં રહી તો ઠીક, નહિ તો મહાભયંકર બનતા સ્ત્રીને વાર લાગે નહિ. અબળા જ્યારે મર્યાદા મૂકે ત્યારે કઈક પુરુષોને ઘોળી પીએ. પુરુષો અનેક પરણે છે તે સારું આપણે નથી કહેતા પણ આપણે કહીએ છીએ કે એ બહાના નીચે સ્ત્રીઓને સદાચારથી ભ્રષ્ટ કરવાનો દુષ્ટ પ્રયત્ન ન કરો અને ભોગ્ય-ભોક્તા વચ્ચેના મર્યાદાભેદનો ખ્યાલ કરો. શાસ્ત્રકારોને પુરુષો પ્રત્યે પક્ષપાત કરવાનું કારણ હતું
જ નહિ સભા એમ કહે છે કે, શાસ્ત્રો પુરુષોએ લખ્યાં છે માટે સ્ત્રી સમાજને અન્યાય કર્યો છે.
