________________
સભ્યકુળની રીતિ શ્રી રાવણના અંતઃપુરમાં તો સોળ હજાર સ્ત્રીઓ હતી ને ? એમાં કોઈ નાની, કોઈ જુવાન હોય. ત્યાં એ બચાવ ન ચાલે, શું ભોગવ્યું? એ વાત ત્યાં ન થઈ. કેટલાક તો આજે કહે છે કે પુણ્ય મળેલાં પહેલા , એ જેને સુખી ન કરી, તેને બીજાઓ સુખી કરે !
સભ્યકુળમાં તો એ રીતે પૂર્વે હતી કે દેવયોગે જો પોતાની દીકરી બાળવયમાં વિધવા થાય, તો મા-બાપ અને વડીલ સમજાવતા હતા કે બનાવ ઘણો જ ખોટો બન્યો છે. કોઈનું ય મરણ કોઈથી ઇચ્છાય નહિ, તો કોઈ જમાઈનું મરણ શાનું જ ઈચ્છે ? કોઈપણ સારો આદમી તો ન ઇચ્છે, પણ ન ઇચ્છે એટલે ન બને એમ થોડું જ છે ? | આથી છાતી કઠીન કરીને એ વિધવા બનેલી દીકરીને સમજાવતા હતા કે, 'પુત્રી ! બનાવ ઘણો જ ખોટો બન્યો છે, પણ ભાવિ આગળ નિરૂપાય. હવે તો તું એમ માન કે ધર્મપાલન નિર્વિઘ્ન થશે અને એમ માની વ્રતાદિના પાલનમાં રક્ત બન !'
કુલીન સ્ત્રીઓને સદાચારથી ભ્રષ્ટ ન કરો સભા પુરુષો અનેક પરણે તો સ્ત્રી કેમ નહિ ?
પૂજ્યશ્રી : આવા પ્રશ્નોનો વિસ્તારથી ખુલાસો કેટલાંક | વખત પહેલાં અહીં જ થઈ ગયો છે. આપણે એમ કહેતા જ નથી કે પુરુષોએ અનેક પત્નીઓ કરવી જોઈએ. આપણે તો સ્ત્રી અને પુરુષ બંનેને ભોગથી અને ભોગની ભાવનાથી નિવૃત્ત થવાનું કહીએ છીએ. વધારે ભોગી તે વધારે સારો એવી આપણી માન્યતા નથી, પણ વધારે ભોગી તે વધારે દયાપાત્ર એવી આપણી માન્યતા છે. આમ હોવાથી આપણે તો એ જ ઇચ્છીએ કે સ્ત્રી કે પુરુષ સૌ કોઈ ભોગવૃત્તિથી વિરામ પામો. ભોગથી જ વધારે વિરામ પામે તેનું વધારે કલ્યાણ થાય અને ભોગમાં જે વધારે લીન તે વધારે પાપમાં પડે એ સ્પષ્ટ વાત છે. અર્થાત્ સ્ત્રી ભોગમાં પડે તો પાપ લાગે અને પુરુષ ભોગમાં પડે તો પાપ ન લાગે
ધર્મવ્યવહારની આડે આવે તે બધા પાપવ્યવહારો...૯
ર૦.
