________________
નિરાશંસભાવે ધર્મ કરવાની આજ્ઞા
ધર્મમાં એ તાકાત છે કે જે બીજી કોઈ વસ્તુમાં નથી. ધર્મની પાસે શ્રદ્ધા રાખી માગો નહિ અને ધર્મ કર્યે જ જાવ તો એવું મળે કે જેની વાત ન પૂછો. ધીરજ જોઈએ. બાકી માગો તે, આચરેલો ધર્મ આપે તો ખરો; પણ એમાં લાભ નહિ. જ્ઞાનીઓએ નિયાણું કરવાનો નિષેધ કર્યો છે. જ્ઞાનીઓએ તો નિરાશંસભાવે જ ધર્મ કરવાનું ઉપદેશ્યું છે. જેટલી આશંસા તેટલું નુકસાન. નિરાશંસભાવે ધર્મ કરવો અને નિરાશંસભાવે ધર્મ ર્યા પછી પણ ધર્મના ફલની શ્રદ્ધા રાખી માંગણી કરવી નહિ. પશ્ચિમ મુનિનું ભાવિ સુંદર છે, એટલે અહીં પણ પાછળથી સારી દશાને પામશે, પરંતુ જો આખીય જીંદગી આવી ક્રીડામાં કાઢી નાખે તો શું થાય ? ધર્મના યોગે વણમાગ્યા જે ભોગ મળે તેમાં આત્મા લીન નથી થતો, પણ એની વિરક્તિ જીવતી રહે છે. ધર્મ પાસે માગીને મેળવો અને ધર્મના યોગે આપોઆપ જે આવી મળે, તે બેની વચ્ચે ઘણો ભેદ હોય છે. આ વસ્તુ ઉપર આજે બહુ જ ભાર મૂકવો પડે તેનું કારણ એ છે કે આજે ધર્મકરણી આશંસાભાવે કરવાનું બહું જ વધી ગયું છે અને તે કોઈપણ રીતે પ્રશંસાપાત્ર નથી જ.
નિદાન રહિત ધર્મ અને નિદાનયુક્ત ધર્મના ભેદને
સમજો
પશ્ચિમ મુનિએ નિયાણું કર્યું હતું, પણ પ્રથમ મુનિએ નિયાણું નહોતું કર્યું. નિર્નિદાન તપના યોગે પ્રથમ મુનિ ત્યાંથી મરીને પાંચમા કલ્પમાં પરમધિક દેવ થયા છે. નિદાનયુક્ત તપ અને નિનિદાન તપ, બેના ફળ વચ્ચેનો ભેદ વિચારી જુઓ. પશ્ચિમ મુનિ મરીને માંગણી મુજબ રાજપુત્ર થયા અને ભોગ સામગ્રીનેય પામ્યા, પણ સમૃદ્ધિ અને ભોગ સામગ્રીની અપેક્ષાએ વિચારીએ, તો પ્રથમ મુનિને પાંચમાં દેવલોકમાં જે સમૃદ્ધિ, સાહાબી અને ભોગ સામગ્રી મળી હતી, તેના પ્રમાણમાં પશ્ચિમ મુનિના જીવને
•
સ્વજનોનું મરણ, પાછળનાઓને ચેતવે છે...૮
૧૭૯
