________________
: ૪ :
૫ પ્ર—હે ભગવન્ ! એમ શા હેતુથી કહેા છે કે સવરરહિત અનગાર સિદ્ધ ન થાય ?
ઉ—હે ગાતમ ! સંવરરહિત અનગાર આયુષ સિવાય સાત કર્મીની પ્રકૃતિ પૂર્વે શિથિલ બંધનવાળી આંધી હતી તેને ગાઢ બંધનવાળી બાંધે છે, અલ્પકાળની સ્થિતિવાળી બાંધી હતી તેને લાંબા કાળની સ્થિતિવાળી આંધે છે, મન્દ રસવાળી બાંધી હતી તેને તીવ્ર રસવાળી ખાંધે છે અને અલ્પપ્રદેશવાળી ખાંધી હતી તેને બહુપ્રદેશવાળી મધે છે. આયુષ કર્મ કદાચ ખાંધે અને કદાચ ન માંધે. અસાતાવેદનીય કર્મોના વારંવાર ઉપચય કરે છે અને અનાદિ અનન્ત એવા ચાર ગતિરૂપ સંસારમાં રખડે છે. તે માટે હું ગાતમ ! સંવરરહિત અનગાર સિદ્ધ થતા નથી યાવત્ સર્વ દુ:ખાના નાશ કરતા નથી.
પ્રશ્ન જ નું વિવેચન.
૧ આશ્રવને રાધ કરવા તે સંવર. જેણે આશ્રવની પ્રવૃત્તિ રાકી નથી તે સંવરરહિત કહેવાય છે. આશ્રવના ચાર પ્રકાર છે— મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, કષાય અને યાગ. પૂર્વ અવસ્થામાં વધારે અશુભ પિરણામ નિહ હાવાથી અશુભ પ્રકૃતિને શિથિલ ખંધ કર્યો હતા તેના હવે ગાઢ બંધ કરે છે એટલે તેને નિધત્તરૂપે કે નિકાચિતરૂપે કરે છે; કારણ કે અસવરપણું અશુભ યાગરૂપ હાવાથી ગાઢ પ્રકૃતિમ ધનુ કારણ છે. યાગ એ પ્રકૃતિબંધ અને પ્રદેશખ ધનુ નિમિત્ત છે. વળી અશુભ કર્મની પ્રકૃતિ અલ્પકાળની સ્થિતિવાળી હાય તેને દીર્ઘકાળની સ્થિતિવાળી અને મન્દ રસવાળી હાય તેને તીવ્ર રસવાળી કરે છે; કારણ કે અસંવરપણું કષાયરૂપે જે છે તે સ્થિતિમધ અને રસખ ધનુ કારણ છે.
સવરયુક્ત અનગાર.
૬ પ્ર—હે ભગવન્! સવયુક્ત સાધુ સિદ્ધ થાય, અને સ દુ:ખાના અન્ત કરે ?
