________________
૧૫૪
જૈન ઈતિહાસની ઝલક મંત્રીએ જઈ આ વૃત્તાન્ત રાજાને સંભળાવ્યો. રાજા ઘણે વિદ્યાભિલાષી તથા વિનયી હતા. એ ઉદ્ધત વાક્યોથી એના હૃદયમાં અનાસ્થાને બદલે અધિક ઉત્કંઠા ઊપજી. તે શ્રીપાલને સાથે લઈને દેવબોધિ પાસે ગયે. વિદ્વાનોથી વીંટાયેલા તથા સિંહ સમાન દુર્ધર્ષ, સિંહાસન ઉપર બેઠેલા કવીશ્વરને નમસ્કાર કરી રાજા થોડી વાર તેની સામે ઊભો રહ્યો. દેવબોધિએ હાથના ઇશારા વતી પાસેના એક સુખાસન પર બેસવાનું રાજાને કહ્યું. રાજા એના જવાબમાં શ્રીપાલે રચેલે...એ કલેક બેલ બેલ પ્રતિહાર પાસે સાધારણ આસન મંગાવીને એક ખૂણામાં બેસી ગયો. શ્રીપાલ પણ રાજા પાસે જ બેઠો હતો. તેને જોઈને દેવબોધિએ રાજાને પૂછયું કે સભામાં બેસવાને અગ્ય (અબ્ધ હોવાથી) એવો આ કેણુ છે?” રાજાએ ઉત્તર દીધો કે
एकाहविहितस्फोतप्रबन्धोऽयं कृतीश्वरः । कविराज इति ख्यातः श्रीपाला नाम भूमिभूः ॥ श्रीदुर्लभसरोराजे तथा रुद्रमहालये । अनिर्वाच्यरसैः काव्यैः प्रशस्तीरकरोदसौ ॥ महाप्रबन्धं चक्रे च वैरोचनपराजयम् । विहस्यः सद्भिरन्योऽपि नैवास्य तु किमुच्यते ॥ રાજાનાં આ વચનોથી દેવધિ કાંઈક શરમાય, પણ પાછો તરત જ ગર્વ તથા વ્યંગથી હસીને બે
शुक्रः कवित्वमापन्न एकाक्षिविकलोऽपि सन् ।
चक्षुर्द्वयविहीनस्य युक्ता ते कविराजता ॥ રાજા આ દેવધિના સૌજન્યપૂર્ણ (૩) સ્વભાવથી વાકેફ થયો અને થોડીક વાર વિગેષ્ઠી તથા કાવ્યાનંદને રસ લઈને પાછો વળે.
શ્રીપાલના કવિત્વ તથા મહત્ત્વની કલ્પના આ પ્રસંગો પરથી
