________________
જ્યાં સુધી આ દેહમાં છું ત્યાં સુધી, ત્રિવિધે ત્રિવિધે, મન, વચન, અને કાયાથી, કોઈપણ પ્રાણીને દંડ કરીશ નહિ, કરાવીશ નહિ, કરતાને સારો પણ માનીશ નહિ, આ ત્રણ પ્રકારનો દંડ પૂર્વે જે મેં કર્યો હોય, તેનાથી હું પાછો હઠું છું, મારાથી કરાએલા દંડને આત્મસાક્ષીએ નિંદુ છું, ગુર્વાદિની સાક્ષીએ ગહું છું. અતીતકાળમાં દંડ કરનાર આત્માના અશ્લાધ્ય (નિંદનીક) પરિણામનો ત્યાગ કરું છું. (પ્રથમ સામાન્યથી દંડ કહ્યો, હવે વિશેષથી પંચ મહાવ્રત દ્વારા, દંડ ન કરવાનું જણાવે છે.) |
પઢમે ભંતે મહત્વએ પાણાઇવાયાઓ વેરમાં । સવ્વ ભંતે પાણાઇવાયું પચ્ચક્ખામિ । સે સુહુમ વા બાચરે વા તસં વા થાવરું વા નેવ સયં પાણે અઇવાઇજ્જા ! નેવન્નેહિપાણે અઇવાયાવિા પાણે અછવાયુંતે વિ અન્ને ન સમણુજાણામિ । જાવ વાએ તિવિહં તિવિહેણું । મણેણં વાયાએ કાર્યણં ન કરેમિ ન કારવેમિ કરતં પિ અન્ન ન સમણુજાણામિ તસ ભંતે પડિક્કમામિ નિંદામિ ગરિહામિ અપ્પાણે વોસિરામિક પામે ભંતે મહત્વએ ઉવઠ્ઠિઓમિસળાઓ પાણાવાયાઓ વેરમણં
પહેલા વ્રતના આલાવાના છુટા શબ્દના અર્થ
થાવર-સ્થાવર
નેવ–નહિજ
સયં-પોતે
પાણાઇવાયાઓ-પ્રાણાતિપાતથી પાણે-પ્રાણોને
પઢમે-પહેલા
ભંતે-ભગવંત
મહવ્વએ-મહાવ્રતને વિષે
વેરમણં-વિરમવું
સર્વાં-સર્વથા
પાણાઇવાયં-પ્રાણાતિપાત પચ્ચખ્ખામિસ્ત્યાગ કરું છું
સેતે
સુહુમં-સુક્ષ્મ (નાનું)
વા–અથવા (કે)
બાયબાદર (મોટું)
તસં-ત્રસકાય
અધ્યયન-૪
અઇવાઇજ્જા-હણીશ
અન્નહિ–બીજા પાસે
પાણે-જીવોને અઇવાયાવિજ્જા-હણાવીશ અઇવાયંતે-હણતાને
વિ-પણ
અને-બીજાઓને
ન-નહિ
સમણુજ્જાણામી-ભલો જાણીશ અથવા અનુમોદીશ
૧
