________________
પાણાણ-પ્રાણીઓને
બે ઇંદિ-બે ઇંદ્રિવાળા અભિન્કંત-સામાં આવતાં
તે ઇદિયા-ત્રણ ઇંદ્રિવાળા પડિઝંત-પાછા વળતાં
ચઉરિદિઆ-ચાર ઇંદ્રિવાળા સંકુચિ-શરીર સંકોચતાં
પચિદિઆ-પાંચ ઇંદ્રિવાળા પસારિઅં-પસારતાં
તિરિખ-તિમંચ રૂ-શબ્દ કરતાં
જોગિઆયોનિવાળા ભૂત-ભમતાં
નેરઈયા-નારકી તસિએ-ત્રાસ પામતાં
મણુઆ-મનુષ્યો પલાઇયં-નાશી જતાં
દેવા-દેવતા આગઈ-આવવું
પાણા-જીવ ગઈ-જવું
પરમાહમિઆ-પરમ સુખના અભિલાષી વિઝાયા-વિશેષે જાણતાં
એસો-એ જેઅ-જેઓ
ખલુ-નિચ્ચે કીડપયંગા-કીડા તથા પતંગીઆ છો-છઠ્ઠો જે-જે વળી
જવનિકા-જીવનિકાય
તસકાઓ-ત્રસકાય પિપીલિઆ-કડીઓ
ઇતિ-એમ સલ્વે-સર્વે
પવુચ્ચાઈ-કહેવાય છે ભાવાર્થ (ત્રસ જીવોના ભેદો બતાવે છે.) જે આ ઘણા ત્રસ જીવો ઇંડાથી પેદા થએલા પક્ષી ગૃહકોકિલાદિ, પોતમાં પેદા થયેલ હાથી, વાગોળ, જળો પ્રમુખ; જરથી વિંટાએલ અથવા જરમાં પેદા થયેલ ગાય, ભેંસ, બકરી, મનુષ્યાદિ; ચલિત રસથી પેદા થએલ, કૃમી આદિ. પરસેવાથી પેદા થએલ, જૂ, માંકડાદિ. સમૂર્ણિમ સ્વભાવિક પેદા થએલ, સલભ, કીડી, માંખી, દેડકાં પ્રમુખ. જમીન ભેદીને પેદા થએલ, પતંગ, ખંજરી, આદિ, ઉપપાતથી પેદા થએલ, દેવતા, નારકી, એ માંહીથી કેટલાકોનું સામું આવવું, પાછું હઠવું, શરીરનું સંકોચવું, અવયવોનું પસારવું, શબ્દ કરવો, ભમવું, ત્રાસ પામવો, દોડી જવું, ગમન આગમન કરવું, એ આદિ ક્રિયાઓ કરવાથી ત્રસ જીવો છે. એમ જાણી શકાય છે. તે જીવો કે, જે કૃમિયા, પતંગ, કંથવા, કીડીઓ, સર્વે બેઇંદ્રિઓવાળા. સર્વે ત્રણ ઇંદ્રિયોવાળા. સર્વે ચાર ઇંદ્રિયોવાળા, સર્વે પાંચ ઇંદ્રિયોવાળા સર્વે તિર્યંચો, સર્વે નારકીઓ સર્વે મનુષ્યો, સર્વે દેવતાઓ
અ
-૪
