________________
ઘટનું સ્વદ્રવ્ય છે, જે ક્ષેત્રમાં બનેલો હોય તે ક્ષેત્ર એ ઘટનું સ્વક્ષેત્ર છે, જે કાળમાં બનાવવામાં આવ્યો હોય તે કાળ એ ઘટનો સ્વકાળ છે, અને લાલ અથવા કાળો જે પ્રકારનો ઘડો હોય એ તેનો સ્વભાવ છે. | એ પ્રમાણે ઘટની સત્તાનો પણ નિર્ણય આ નયે કર્યો. આ રીતે પટ વગેરેમાં પણ સમજી લેવું. | (૯) પરદ્રવ્યાદિ ગ્રાહક-દ્રવ્યાર્થિક નય
પદ્રવ્ય, પરક્ષેત્ર, પરકાળ અને પરભાવને જે ગ્રહણ કરે તે પરદ્રવ્યાદિ ગ્રાહક દ્રવ્યાર્થિકનય કહેવાય છે.
આ નય પણ પૂર્વના નયની જેમ જ્યારે જગતના કોઇ પણ દ્રવ્યની વિચારણા કરે છે ત્યારે તેના પરદ્રવ્ય, પરક્ષેત્ર, પરકાળ અને પરસ્વભાવની પણ વિચારણા કરવાપૂર્વક દ્રવ્યની અસત્તાઓ નિર્ણય કરે છે, અર્થાત્ તે તે દ્રવ્યો અસતુ છે એમ આ નય જણાવે છે. જુઓ
પદ્રવ્યચતુષ્ટયાડાથી ઢચં નારિત” પરદ્રવ્ય, પરક્ષેત્ર, પરકાળ અને પરભાવ એ પરજાતિની અપેક્ષાએ દ્રવ્ય અસતુ છે.
માટીના બનાવેલા ઘટમાં તસુ એ પરદ્રવ્ય છે, મહાગુજરાતના બનાવેલા ઘટમાં મહારાષ્ટ્ર વગેરે ક્ષેત્ર એ પરક્ષેત્ર છે, ગ્રીષ્મકાળમાં બનાવેલા ઘટમાં શતકાળ એપરકાળ છે, અને શ્યામ બનાવેલા ઘટમાં શ્વેત એ પરભાવ છે. | એ પ્રમાણે આ નય પર દ્રવ્યાદિ ચારની વિચારણા કરવા પૂર્વક તે તે દ્રવ્યમાં અસતુપણું પ્રતિપાદન કરે છે.
