________________
પડશક પ્રકરણ વ્યાખ્યાન ક્યાંથી ? ધર્મ ન થાય તે જ્ઞાન, દર્શન ને ચારિત્ર ક્યાંથી થાય? પિતે જૂઠાં અસિદ્ધ અપ્રમાણ ગણે અને કેને ઠગવા માટે ભગવાનનું નામ લે. ક્રિયામાત્રથી નવ રૈવેયક સુધી જાય. ત્યાંથી જ્યારે પડે ત્યારે તે જ્યાં હતા ત્યારે ત્યાં જાય. એટલે શણગારેલી પૂતળી જેમ ખૂણામાં પડી રહે તેમ આ અભવ્યની દશા. સમ્યકત્વ પામેલે–સમ્યગજ્ઞાન પામેલે જીવ કંઈ પણ ન કરે, ૧૭ પાપસ્થાનકમાંથી એકે છોડયું ન હોય છતાં તેને એકડો. સમ્યક્ત્વથી ભવની ગણત્રી, પણ ચારિત્રથી નહિ. બંધ ક્યારે નહિ?
જ્યાં અજ્ઞાન ત્યાં વ્રત, ક્ષમા વગેરે હોય તે તે નહિ જેવાં. જ્ઞાન વગરના મનુષ્યને અવિરતિને, કષાયને ને યોગને બંધ ટળે નહિ તે નિયમિત. પણ જ્યાં મિથ્યાત્વ ને અવિરતિને બંધ કર્યો ત્યાં કષાય ને ભેગને બંધ હોય પણ ખરે અને ન પણ હોય. જે જયણાની બુદ્ધિવાળા છે તે જયણાથી ચાલે છે. તેના પગ નીચે જીવ મરી ગયે તેમાં કર્મબંધ નહિ તે જણાવી ગયા તેમ શ્રાવકને અંગે અવિરતિ ટળે તે બંધ નહિ, પાપ માટીનું કે લીલોતરીનું?
એક શ્રાવકે લીલોતરી નહિ કાપવી તેવી પ્રતિજ્ઞા કરી. ઝાડનાં જે મૂળિયાં હેય તે કઈ જગ્યાએ ગયાં હોય તેને પત્તો નથી ખાતે. હવે માટી કે ખડે ખેદતાં તેનાથી મૂળિયું કપાઈ ગયું છે તેને વનસ્પતિની હિંસા થઈ ત્યારે
૧સ્થાનાંગસૂત્ર (વ્યા.) ભાગ ૧લાનું જુઓ પૃ૦ ૨૨૨
