________________
ષોડશક પ્રકરણ [ વ્યાખ્યાન પણ નાસ્તિકે ભલે તે મેળવ્યું પણ તેને રસ લેવાને નથી માટે સાંઠે મૂક ગણાય. આસ્તિકને મળેલાનું સાર્થક કરવાને વખત છે અને ઈચ્છા છે. નાતિક જીદગી સુધી મરીને મેલવે પણ મેલે ત્યારે સામટું મૂકી દે. જીદગીની જહેમતમાં મેળવ્યું અને પળના પલકારામાં પલાયન થાય. કેને? નાસ્તિકને. ત્યારે આસ્તિકને રસ લઈ લેવા. હવે વધે નહિ. આસ્તિક નાસ્તિકમાં આ ફરક છે. તે માટે પહેલે દહાડે વાત જણાવી હતી ને કે નાસ્તિક જન્મને હરામખેર. કેમ? હરામખોર કોણ? જેને મિલક્ત પિતે મહેનત કરીને મેળવેલી ન હોય તે તેને માલિક અને કબજે કરવા જાય તે તેને દુનિયામાં શું કહેવાય? તેમ કોટિધ્વજને ત્યાં છોકરા જન્મે. હવે તે છોકરે કડકમાવવા કયાં ગયે હો? કબજે કરવાની ને રક્ષણ કરવાની મહેનત તેને કયારે કરી હતી?
જ્યારે આ નથી કર્યું તે હક્કદાર તેને શાથી? માટે કહે કે હરામખોર” આસ્તિકને હરામખેર નહિ કહેવાય. કેમ? તે તે કહેશે કે મેં પુણ્ય કર્યું હતું તેથી મેળવ્યું છે. આસ્તિક પિતાની મહેનતને બદલે મને તેથી એમ કહી શકે કે મેં કાર્ડ મેળવ્યા, કબજે કર્યો ને રક્ષણ કર્યા. નહેતા મેળવ્યા છતાં હક્કદાર કેમ? તે પહેલાં કરેલાં પુણ્યથી. નાસ્તિકને પુણ્ય ને પરભવ નથી માન. તે ઝાડને માલિક શાને થઈને બેઠે? માટે કહે કે તે “હરામી. નાસ્તિકને મરતી વખતે એમને એમ મેલવું પડે. અને જન્મ પદમતી વખતે હરામી બનવું. આસ્તિકને મેલતી વખતે કૂચા મેલવાના, જન્મતી વખત પુણ્ય મેળવવાનું. આ વાતને ટૂંકી કરીને મૂળ વાતમાં આવીએ.
