________________
આ સ્વસંપત્તિમાં આનંદ ભેગવવાનું બળ ચરમાવર્તકાળમાં પ્રાપ્ત થાય છે, તે જણાવવા માટે કહે છે –
कृष्णे पक्षे परिक्षीणे, शुक्ल च समुदञ्चति । द्योतन्ते सकलाध्यक्षाः, पूर्णानन्दविधोः कलाः ॥८॥
અર્થ : કૃષ્ણપક્ષ પૂર્ણ થતાં જ્યારે શુકલપક્ષને ઉદય થાય છે, ત્યારે ચંદ્રની કલાઓ સર્વ પ્રત્યક્ષ પ્રકાશે છે, તેમ આત્માને પણ પૂર્ણતાની સાધનામાં બાધક કૃષ્ણ પક્ષ રૂપ (અચરમાવર્ત) કાળ પૂર્ણ થાય છે અને સાધનામાં સહાયક શુકલપક્ષ રૂપ (ચરમાવર્તા) કાળ શરૂ થાય છે, ત્યારે. (સ્વગુણરૂ૫) સર્વ કલાઓ પ્રત્યક્ષ ભાસે છે–પ્રગટ થવા લાગે છે.
ભાવાર્થ ચંદ્રની શેષ કળાઓ બીજની ચંદ્રકલામાં તિરહિત હોય છે, શુકલપક્ષને ઉદય થતાં તે દિન-દિન પ્રગટ થાય છે અને પૂર્ણિમાએ ચંદ્ર પૂર્ણ સ્વરૂપે પ્રકાશે છે, તેમ જીવની સ્વગુણ સ્વરૂપ સર્વ કલાઓ જીવના ચૈતન્યમાં તિરહિત હોય છે, તે શુકલપક્ષ પ્રાપ્ત થતાં (કાળને પરિપાક થતાં) અનુક્રમે પ્રગટ થઈને પૂર્ણતાને પામે છે. કાળને આ પરિપાક પૂર્ણતાને પ્રગટ કરવાની તીવ્ર ભાવનાપૂર્વક દુકૃતની સતત નિંદા-પશ્ચાત્તાપ અને સુકૃતની ભાવપૂર્વકની પ્રશંસા-અનુમદનાપૂર્વક પરમાત્માને સમર્પિત થવાથી થાય છે. અને એ રીતે પૂર્ણતાને પ્રાપ્ત કરીને જીવ સચ્ચિદાનંદમય બની નિત્ય એકાન્ત અખંડ–અનંત સુખને ભોગી. બને છે.
આ પૂર્ણતા આત્મસ્વરૂપમાં મગ્ન થવાથી પ્રગટે છે. માટે હવે મગ્નતા અટકમાં મગ્નતાનું વર્ણન કરે છે –
