________________
(૫૮)
ધર્મરત્ન પ્રકરણ
શ્રેણીએ ફરીથી સર્વ સ્વજનોને આમંત્રણ કરી તેમની સમક્ષ મેટી. વહુ પાસે તે પાંચ દાણું માગ્યા. ત્યારે તેણીએ મહાકટે સ્મરણ કરી કયાંથી લાવીને પાંચ દાણ આપ્યા. “આ દાણા મેં આપ્યાં હતા તેજ છે કે બીજા ?' એમ શપથપૂર્વક પૂછયું ત્યારે તેણીએ સત્ય વાત નિવેદન કરી. બીજીએ પણ તેજ પ્રમાણે કહ્યું, પરંતુ તેના ફોતરાં ઉખેડીને તે મેં ખાધા હતા એટલું વિશેષ કહ્યું. ત્રીજીએ વસ્ત્રને છેડે બાંધેલાજ આપ્યા, અને મેં તેજ રાખી મૂક્યા છે એમ કહ્યું. થીએ કુંચીઓ આપીને કહ્યું કે-“મારા પિતાને ઘેર તે દાણા છે. ગાડાં વિગેરે મેકલીને મંગાવી લે.” શ્રેષ્ઠીએ પૂછયું–“હે પુત્રી! તે શી રીતે કર્યું?” તે બોલી – “આપે કહ્યું હતું કે આનું પાલન કરવું. તેથી આમ કરવાથી જ તેનું સારી રીતે પાલન થાય છે, એમ ધારી મેં તેવી રીતે કર્યું.” પછી શ્રેષ્ઠીએ પિતાનો અભિપ્રાય જણાવી તેઓના સ્વજનોને કહ્યું કે–“આ કાર્યમાં શું કરવું ઉચિત છે?” તેઓ બેલ્યા- “તમેજ નિપુણ બુદ્ધિવાળા છો. માટે પ્રમાણરૂપ છે.” ત્યારે શ્રેષ્ઠીએ કહ્યું “આ મેટી વહુએ દાણાનો ત્યાગ કર્યો છે, તેથી ઘરમાં જે કાંઇ રાખ, છાણ, કચરે વિગેરે નાખી દેવા જેવું હોય તે કામ તેણે કરવું, જે કાંઈ રાંધવું, ખાંડવું, દળવું વિગેરે કામ હોય તેમાં બીજીનો અધિકાર કરું છું, ગીજીને હું ભંડારને અધિકાર આપું છું, અને ચોથીને સર્વ ગૃહનો અધિકાર સેંપું છું. આની આજ્ઞા પ્રમા
જ બીજી ત્રણેએ વર્તવું. આ પ્રમાણે કરવાથી જ તેઓ સુખી થશે' આ પ્રમાણે શેઠની વ્યવસ્થા સર્વેએ અંગીકાર કરી. ત્યારથી તે સ્ત્રીઓ આવા નામે પ્રસિદ્ધ થઈ. પહેલી ઉઝિકા, બીજી ભગવતી, ત્રીજી રક્ષિકા અને એથી રહિણું. આ રીતે શ્રેષ્ઠીનું ગૃહ વ્યવસ્થાવાળું સુખી થયું. જોકે એ શ્રેષ્ઠીની પ્રશંસા કરી. શ્રેષ્ઠીએ પણ હૃદયમાં ઇચ્છેલું પિતાનું પરલોક હિત સાધ્યું. આ દીર્ધદશી પુરૂષ ધર્મનો અધિકારી છે.
-આ છે –
