________________
(૩૮)
ધર્મરત્ન પ્રકરણ. હેતુ માટે જે છે તે હેતુ માટે તે ધર્મને અધિકારી છે એમ પ્રસ્તુતની સાથે સંબંધ કર. કહ્યું છે કે-જે કે ઉંચા પર્વત જેવડા મોટા અને દુરંત (ખેડા વિનાના) દુઃખના ભારથી કદાચ મરણ પામે, તે પણ સપુરૂષે જે કાર્ય કરવા લાયક નથી, તેને કરતા જ નથી.” તથા. સારા-સારા વ્યવહારનું રાતિ-અનુષ્ઠાન કરે છે (આચરે છે). કારણકે શુભ આચરણ કરવામાં લજજાનું કારણ હોતું નથી. તથા
#તં–આરંભેલા ધર્મકાર્યને (અહીં ધર્મને અધ્યાહાર રાખવાનો છે). તથ-િસ્નેહ કે બળાત્કાર વિગેરે કોઈ પણ પ્રકારે ન પુતિત્યાગ કરતા જ નથી. કારણ કે આરંભ કરેલા (શુભ) કાર્યનો ત્યાગ ન કરો એમાં લજજાજ હેતુ છે. કહ્યું છે કે –“(સપુરૂષ) આરંભ કરેલા કાર્યને ત્યાગ કરતાં પોતાના શરીસ્માં જે પાંચ મહાભૂત છે તેનાથી પણ લજજા પામે છે, તો બીજા માણસથી લાજ પામવી તે તે દૂર રહો.' પ્રાયે કરીને ઉત્તમ કુળમાં ઉત્પન્ન થયેલા પુરૂષ આવા લજજાળું જ હાય છે.
— – આ ઉપર ચંડરૂદ્રસૂરિના શિષ્યની કથા.
કે એક નગરમાં ચંડરૂદ્ર નામના આચાર્ય રહેતા હતા. તે મહા ક્રોધી હોવાથી પગલે પગલે (ઘડીયે ઘડીયે) સાધુઓ ઉપર ક્રોધ કરતા હતા. તેથી ક્રોધના ઉદયથી ભય પામીને તે જૂદા ઉપાશ્રયમાં ધ્યાન મગ્ન જ રહેતા હતા. એકદા કોઈ શ્રેષ્ઠીને પુત્ર નવા વિવાહના વેષવાળ ક્રીડા કરનાર મિત્રો સહિત તે ઉદ્યાનમાં આવ્યા. ત્યાં તેના મિત્રએ હાંસી પૂર્વક સાધુઓને નમસ્કાર કરી કહ્યું કે–“હે પૂજ્ય! આ અમારે મિત્ર હમણાં જ પરણ્યો છે, તેને કપી કન્યા મળવાથી તે વૈરાગ્ય પામે છે, અને તેથી તમારી પાસે દીક્ષા લેવા આવ્યો છે.” તે સાંભળી “આ છોકરાઓ મશ્કરી છે” એમ જાણ સાધુઓએ તેમને ઉત્તર આપે નહીં. ત્યારે તેઓ બે વાર ત્રણ વાર કોલાહલ કરીને
