________________
( ૧૮૬ )
ધર્મરત્ન પ્રકરણ.
પાત્રને માટે ઉમાસ્વાતિ વાચકે આ પ્રમાણે કહ્યું છે કે—“ જે જીવાદિક તત્ત્વાને જાણનાર હાય અને જે સમભાવથી સર્વ કાઇ જીવાની રક્ષામાં જ ઉદ્યમવંત હાય, તેવા સાધુ દાતારને ઉચિતપાત્ર છે. '' ઇતરથી એટલે પરિગ્રહ અને આર ભમાં આસક્ત એવા કુપાત્રને આપ્યુ હાય તે તે અનને ઉત્પન્ન કરનારૂ' એટલે વિપરીત ફળ આપનારૂં થાય છે. અને વળી આ શ્રુતદાન એટલે દેશનારૂપી દાન તેા સર્વ પ્રકારનાં દાનામાં પ્રધાન મુખ્ય દાન છે.
*0X—
તેથી કરીને શું ? તે ઉપર કહે છે.—
सुनुयरं च न देयं, एयमपत्तम्मि नायतत्तेहिं । રૂપ રેસાવિ મુટ્ટા, કુદરા મિન્ત્રસમાš || ૨૬
મૂલા—તેથી કરીને તત્ત્વના જાણુ સાધુઓએ આ શ્રુતદાન ખાસ કરીને અપાત્રને તે। આપવુંજ નહીં એમ કરવાથી દેશના પણ શુદ્ધ થાય છે, અન્યથા મિથ્યાત્વમાં ગમનાદિક થાય છે.
ટીકા—જ્ઞાતતત્ત્વ એટલે આગમના સદ્ભાવને જાણનારા મુનિઓએ અપાત્ર એટલે સપ્તમીના અર્થ ચતુર્થી જેવા કરવાથી કુપાત્રને સુશ્રુતર એટલે અત્યંત-ખાસ કરીને આ શ્રુતદાન ૨ શબ્દના નિશ્ચયરૂપ અર્થહાવાથી ન તૈય એટલે ન જ આપવુ. કહ્યું છે કે “ રાગવાન, દેષવાન, મૂઢ અને કાઇએ બુદ્ધાહિત ભમાવેલા, આ ચાર જાતના મનુષ્યા ઉપદેશને અયાગ્ય છે. પરતુ જે મધ્યસ્થ હાય તેજ ચેાગ્ય છે.” તથા—આધે કરીને પણ આ ઉપદેશ વિભાગે કરીને એટલે સામાન્ય પ્રકારે ઉપદેશ પાત્ર જોઇને આપવા. કેમકે આ ઉપદેશ જ્ઞાનાદ્વિકને વૃધ્ધિ કરનારો છે, તે વિનીતને મધુર વાણીવર્ડ આપવા.” કારણ કે અવિનીતને ઉપદેશ આપતાં કલેશ ઉત્પન્ન થાય છે, તથા મૃષા મેલવું પડે છે. ઘંટાલેાલાન્યાયે કરીને ફાતરા ખાંડવા પ્રયત્ન ન કરવા.
