________________
(૧૬૨ )
ધર્મરત્ન પ્રકરણ.
નગરીમાં આવ્યું, અને પરસ્પર પ્રેરણા કરીને એટલે સુખશાતા પૂછીને તે બન્ને ભાઈઓ એક ઠેકાણે ધમકી કરવા બેઠા. તેવામાં કર્મના વશથી તે બન્નેના ઉપર વીજળી પડી તેથી તેઓ મરણ પામ્યા. તે જોઈ તેમને પિતા તથા સર્વ પરિવાર અત્યંત દુઃખી થયા. ત્યારપછી એકદા તે નગરીમાં મહાત્મા યુગધર નામના કેવળી પધાર્યા. તેને વંદના કરી વસુ શ્રેષ્ઠીએ પિતાના બન્ને પુત્રોની ગતિ પૂછી. ત્યારે કેવળી ભગવાન બેલ્યા કે-“તે તારે સિદ્ધ નામનો પુત્ર સૌધર્મ દેવલોકમાં ગયે છે, અને સેન સાધુ મોટી ત્રાદ્ધિવાળે વ્યંતર દેવ થયે છે. તેનું કારણ એ છે જે સિદ્ધને શુદ્ધ સાધુધર્મ પાળવાની ઈચ્છા હતી અને બીજાએ (સેને ) ચારિત્ર ગ્રહણ કર્યા છતાં પણ સારી રીતે પાળ્યું નથી.” આ પ્રમાણે પરમાર્થને જાણીને ચારિત્રના મને રથને મૂક્યા વિના જ ભાવશ્રાવક ગૃહકાર્યમાં મંદ આદરવાળે થઈને ગૃહવાસમાં પણ વસે છે. ( આ પ્રમાણે ભાવશ્રાવકના સતર ગુણે કહ્યા. અહીં કેઈ શંકા કરે કે–આ સતર ગુણે પૈકી સ્ત્રી, ઈદ્રિય અને વિષય, તથા અરક્તદ્વિષ્ટ, મધ્યસ્થ અને અસ બદ્ધ, તથા ગેહ અને ગેડવાસ, આમાને વિષય એક જ હોવાથી અર્થનો ભેદ (તફાવત) જણાતો નથી, માટે તેમાં પુનરૂક્ત નામને દોષ કેમ ન લાગે? તેનો ઉત્તર આપતાં ગુરૂ કહે છે કે-આ શંકા સાચી છે. પરંતુ દેશવિરતિ વિચિત્ર રૂપવાળી હોવાથી એક જ વિષયમાં જૂદા જૂદા પરિણામ હોઈ શકે છે. એટલું જ નહીં, પરંતુ એક પરિણામના પણ વિષયને ભેદ સંભવે છે. માટે સર્વ ભેદોનો નિષેધ કરવાના ઈરાદાથી આ સર્વ વિસ્તાર કર્યો છે, તેથી અહીં પુનરૂક્ત દોષ આવતો નથી. અને તે જ રીતે વ્યાખ્યાનની ગાથાઓ વડે સ્પષ્ટ જણાવેલું છે, માટે સૂક્ષ્મ બુદ્ધિથી વિચાર કરીને સમાધાન કરવું. આ પ્રમાણે સતર ગાથાને અર્થ સમાપ્ત થયા.
હવે ચાલતા પ્રકરણને સમાપ્ત કરવા પૂર્વક બીજા પ્રકરણને સંબંધ કરે છે.
