________________
ધર્મરત્ન પ્રકરણ
આ શીળને જ ગુણ અને દોષ દેખાડવા
પૂર્વક વિચાર કરે છે –
आययणसेवणाश्रो, दोसा झिजंति वड्डइ गुणोहो । परगिहगमणं पि कलं-कपंकमूलं सुसीलाणं ॥ ३६ ।। सहइ पसंतो धम्मी, उमडवेसो न सुंदरो तस्स । सवियारजंपियाई, नूणमुइरंति रागग्गिं ॥ ४० ॥ વાણિજ્ઞાના=વિ દુ, ત્રિ મોહરસડાથટૂંકા फरुसवयणाभियोगो, न संगो सुद्धधम्माणं ।। ४१॥
મૂલાઈ_આયતન સેવવાથી દોષ નાશ પામે છે અને ગુણને સમૂહ વૃદ્ધિ પામે છે ૧, શીળવાળાને જે પરના ઘરને વિષે જવું તે પણ લંકરૂપી પંકનું મૂળ-કારણ છે ૨, ધમી માણસ પ્રશાંત વેષવાળોજ શોભે છે તેથી તેને ઉભટ વેશ પહેરવો સારો નથી ૩, વિકારવાળાં વચન અવશ્ય રાગરૂપી અગ્નિને પ્રદીપ્ત કરે છે ૪. બાળજનની કડા પણ અનર્થ દંડરૂપ હોવાથી મેહનું કારણ છે ૫, તથા શુદ્ધ ધમિકોને કઠેર વચન વડે આજ્ઞા કરવી યોગ્ય નથી. ૬.
ટીકાથ–આયતનને અર્થ પૂવે કહ્યો છે, તેને સેવવાથી મિથ્યાત્રાદિક દોષ નાશ પામે છે, અને જ્ઞાનાદિક ગુણનો સમૂહ વૃદ્ધિ પામે છે. કહ્યું છે કે –“ અગ્નિથી તપાવેલા લોઢા ઉપર પાણીનું બિંદુ પડયું હોય તો તેનું નામ પણ દેખાતું નથી-તરત જ તે નાશ પામે છે, તેજ બિંદુ કમળના પાંદડા ઉપર પડ્યું હોય તે તે મેતીની જેવું શેભે છે, તથા તેજ બિંદુ સ્વાતિ નક્ષામાં સમુદ્રની છીપલીની મધ્યે પડયું હોય તો તે મેતી જ થાય છે.” માટે પ્રાયે કરીને અધમ, મધ્યમ અને ઉત્તમ ગુણ સંવાસથી જ થાય છે. ” પરગૃહ પ્રવેશને અર્થ પૂર્વે
