________________
(૧૨૧)
दुविहा बायरपुढवी, सण्हा य खरा य सत्तहा सण्हा । पंडुमिदपणगमट्टिअ-संजुअ सेआई पणवत्रा ॥ १६ ॥
અર્થ–હવે બાદર પૃથ્વીકાયને આશ્રયીને ૨૩ દ્વાર કહે છે. બાદર પૃથ્વી લણ (મદુ) ને ખર (કઠિન) એમ બે પ્રકારની છે. મૂદ પૃથ્વી સાત પ્રકારની છે. પાંડુર (ઉજજ્વળ) મૃત્તિકા, પણ મૃત્તિકા અને વેતાદિ પાંચ વર્ણની (ત, કૃષ્ણ, નીલ, લેહિતા અને પીત) એમ ૭ પ્રકારની હોય છે. (૧૬).
पुढवी अ सकरा वालुआ य, उवले सिला य लोणूसे । अयतंबतउअसीसग-रुप्पसुवण्णे अ वहरे अ ॥ १७ ॥ हरिआले हिंगुलए, मणोसिला सासगंजणपवाले । अब्भपडलब्भवालुअ, बायरकाए मणिविहाणा ॥ १८ ॥
અર્થ–ખર પૃથ્વી આ પ્રમાણે-પૃથ્વી (શુદ્ધ પૃથ્વી), શર્કરા (કાંકરા), વાળુકા (રેતી), ઉપલ (પથ્થર) ને શિલા તથા લૂણ ને એસ (બાર) તથા લેટું, તાંબુ, કલઈ, સીસું, રૂપું, સુવર્ણ ને વજા તથા હડતાળ, હિંગુળ, મણશીલ, પારે, અંજન (સોયરા આદિ), પરવાળા, અબરખના પટલ, અજવાલુકા ( અશ્વપટલવડે મિશ્ર વાલુકા ) અને અનેક પ્રકારના મણિ બાદર પૃથ્વીકાયરૂપ છે. (૧૭–૧૮).
गोमेज्झए अरूअय, अंके फलिहे अ लोहिअक्खे अ । मरगयमसारगल्ले, भुअमोअग इंदनीले अ॥ १९ ॥ चंदणगेरुअहंसे, पुलए सोगंधिए अ बोधवे । चंदप्पभवेरुलिए, जलकते सूरकंते अ ॥२०॥
