Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa ratna saMgraha vibhAga 2 je. paMcasaMyata, dvIpasAgaraprajJapti, pudugaLaparAva prakaraNa, samyaktvastava prakaraNa ane jIvAbhi gamasaMgrahaNI--pAMca prakaraNane saMgraha : prakAzaka : zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ 500 zrI prakaraNa ratna saMgraha vibhAga ji. pa hoi '' 10) 0 che pasaMyata, dviIpasAgaramaNI, agAnArA A prakaraNa, samyakatvastava prakaraNa ane jIvAbhi- che gamasaMgrahaNI-pAMca prakaraNone saMgraha A sAdhvIjI lAbhazrIjInA nAmasmaraNArthe temanA parivAra vAranA sAdhvIonI preraNAthI taiyAra karI chapAvI prasiddha karanAra zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara. kA E Co kathA vIra saMvata 2467 ] : : [ vikrama saM. 1997 S . . kiMmata ATha AnA.. ( Pop kiov00 i. ' y o - e , vie -- pita
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA. gAthA 106 gAthA 220 gAthA 11 1 zrI paMcAyata prakaraNa. sArtha. 2 zrI dIvasAgarapati sUtra, sArtha. zrI pugaLaparAvarta prakaraNe.. saTIka. sadarahu prakaraNano artha. 4 zrI samyakRtvastava prakaraNa. saTIka - sadarahu prakaraNane artha. 5 zrI jIvAbhigamasaMgrahaNI prakaraNasArtha. - gAthA 25 gAthA 20 117 thI 168 mudrakaH-zAha gulAbacaMda lallubhAI zrI mahAdaya prITiMga presa, dANApITha-bhAvanagara
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA. 66 guruNIjI lAbhazrIjInA dIkSAparyAya ( 57 ) varSAnA hatA. teo sa. 1996 nA kArttika di nAme kALadhama pAmyA che. bhAvanagaranau zrAvikA samudAya upara temane asIma upakAra che. zrAvikAvage temanI yAgiri kAyama rAkhavA sAru eka phDa karIne " zrI lAbhazrIjI zrAvikAzALA "tuM sthApana temanI hayAtImAM karyuM che je avicchinnapaNe cAle che. te zrAvikAzALAmAM zrAvikAe ane mATI umaranI kanyAe prakaraNAdikanA abhyAsa kare che. adhyApana nimitte strIzikSikAe rAkhela che. sAdhvIjI lAbhazrIjIne zAstrAbhyAsa bahu sArA hatA. ghaNI zrAvikAe tathA sAdhvIone teo abhyAsa karAvatA hatA. temanuM cAritra nirmaLa hatuM. temanI ziSyA-- praziSyAnI sArI saMkhyA che ke je peAtAnI pharaja bajAve che. emanA parivAranA sAdhvIonI vAraMvAranI potAnAM guruNIjInI yAdagiri pustakarUpe kAyama rAkhavAnI preraNAthI zrI jainadharma prasAraka sabhA mAraphata temaNe dhaNAM sUtreA tathA prakaraNA vigere bahAra pADela hAvAthI te sabhAnA sabhyoe temanI priyatA prakaraNA tarapha vizeSa heAvAthI prathama prakaraNaratnasaMgraha temanI hayAtimAM bahAra pADela che, tenA khIjA vibhAga tarIke A pustakamAM atyaMta jarUrI ane aprasiddha pAMca prakaraNA bahAra pADI temanI yAdagiri pustakarUpe kAyama rAkhavA mATe A pagaluM bharyu che. A vibhAgamAM pAMca prakaraNA samAvelA che. temAM mukhyatve nIce jaNAvela hakIkatA che. 1. prathama paMcasayata prakaraNa-paDita zrI jIvavijayaviracita gAthA 106 nuM a sAthe ApyuM che. A prakaraNa zrIbhagavatI sUtranA 25mA zvetakanA sAtamA uddezA uparathI racelu che. temAM sAmAyikAdi pAMca prakAranA sayata upara 36 dvAra utArelA che. pAMcani thI prakaraNa pramANe ja
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ). A prakaraNanI racanA che. A prakaraNa baneluM che evI hakIkata tajavIja karatAM paNa na jaNAvAthI ame A prakaraNe gujarAtI bhASAmAM banAvIne chapAveluM che, jemAM zrIbhagavatI sUtranI TIkAmAMthI e prakaraNa pUrata bhAga mULa paNa chapAvela che. tyArapachI A prakaraNanI TabAvALI prata labhya thavAthI ame A bukanA prAraMbhamAM artha sAthe te mUkela che. A prakaraNa muni mahArAja mATe atyaMta upayogI che, vAMcavAthI aneka vastuone bedha thaI zake tema che. 2. bIjuM zrI dIvasAgarapannatti sUtra-je gAthAbaddha prakaraNa jevuM che. tenI gAthA 220 che te artha sAthe dAkhala karela che. tene mATe ghaNuM ja parizrama karavo paDyo che. pratomAM gAthA paNa azuddha jaNAvAthI tenI cAra prato meLavyA chatAM zuddha prata na maLavAthI yathAmati zuddha karI karAvIne tenA artha lakhyA che. temAM jyAM barAbara na samajANuM tyAM te hakIkata spaSTa jaNAvI che. A sUtramAM mAnuSAra parvatathI mAMDIne cakane kuMDaLIpa tathA te nAmanA samudra sudhInI hakIkata ApavAmAM AvI che. temAM navI jANavA jevI aneka bAbato samAvelI che te vAMcavAthI samajAya tema hovAthI ahIM tene vadhAre vistAra jaNAvyo nathI. khAsa karIne asaMkhya samudromAM paNa lavaNasamudra pramANe baMne bAjunA dIpanI jagatIthI 95000 ejana gotIrtha che ane tyArapachI bAkI rahetA madhya bhAgamAM ekasarakhA eka hajAra yojana badhA samudro UMDA che e bAbata che. te sivAya aneka dvIpa ne samudramAM aneka devenI rAjadhAnIo-nagarIo utpAtasthAne vigere che te batAvela che. zakra ne izAna idranA 84000 ne 80000 sAmAnika devanI teTalI saMkhyAmAM rAjadhAnIo che. bIjA paNa lokapALa, trAyanniza devo vigerenI rAjadhAnIo che. cakIpamAM 56 dizAkumArikAo paikI 40 dizAkumArikAonA kUTe che tenuM varNana che. AvI aneka jANavA jevI bAbato samAvelI che. ( . trIjuM pudgaLa parAvarta stavana-prakaraNa rUpe ja gAthA 11 nuM TIkA sAthe ApeluM che. temAM dravya, kSetra, kALa ne bhAva-e cAre prakAranA
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) ane dareka sUkSma ne bAdara maLI ATha prakAranA pudagaLaparAvartAnuM svarUpa ApeluM che. tenI mULa gAthAono artha paNa ame Ape che. A nAnuM sarakhuM prakaraNa paNa bahu upayogI ane samajavA yogya che. 4. cothuM samyaktvastava prakaraNa-gAthA 25 nuM TIkA sAthe ApeluM che. temAM samakitanuM svarUpa ane tenA eka, be, traNa, cAra, pAMca bhedo sArI rIte samajAvyA che. prakaraNa khAsa abhyAsa karavA lAyaka che. A prakaraNa ame prakaraNaratnasaMgraha bhAga pahelAnA prAraMbhamAM vistArayukta artha sAthe chapAvela che. AmAM enI mULa gAthA 25 no gujarAtI artha Apo che. 5. pAMcamuM jIvAbhigamasaMgrahaNu nAmanuM prakaraNa-220 gAthAnuM artha sahita ApyuM che. A prakaraNamAM jIvAbhigama sUtramAM ApelI chava saMbaMdhI nava pratipattio paikI pahelI pratipattimAM jIvanA be prakAra trasa ne sthAvara che tenuM svarUpa ApyuM che. traNa prakAranA sthAvara ne traNa prakAranA trasanA uttarabheda upara 23-23 dvAra utAryA che. upalakSaNathI 24 muM te te jIvonI saMkhyAnuM dvAra paNa ApyuM che. A prakaraNamAM ghaNI hakIkata jANavA jevI samArelI che tethI te khAsa vAMcavA ne vicAravA lAyaka che. A prakaraNamAM chava saMbaMdhI pracalita svarUpa karatAM keTalIka viziSTatAo darzAvelI che paraMtu te prakaraNa ja vAMcavAnI bhalAmaNa karavI egya lAgavAthI ahIM te batAvela nathI. A chavAbhigamasUtramAM bIjI ATha pratipattiomAM zuM zuM adhikAra che? te prasaMge pAta jANavA-samajavA mATe A nIce batAvIe chIe. bIjI pratipattimAM 3 prakAranA jIva traNa vedavALA che tenuM svarUpa kahyuM che. trIjI pratipattimAM cAra gatiAzrI cAra prakAranA jIvo che tenuM
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ varNana bahu vistArathI ApyuM che. jIvabhigama vRttinA emAM 320 pRSTha rothAM che. cothI pratipattimAM pAMca prakAranA cha ekeMdriAdi che tenuM svarUpa kahyuM che. pAMcamI pratipattimAM A prakAranA jIva pRthvIkAyAdi chakAyanA che tenuM svarUpa kahyuM che. chaThTho pratipattimAM jIvanA sAta prakAranuM svarUpa kahyuM che. nArakIne 1, tiryaMcanA 2, manuSyanA 2, devanA 2 ema cha prakAra batAvela che. sAtamI pratipattimAM ATha prakAranA jIvanuM svarUpa kahyuM che. prathama samayaniSpanna nArakI ne aprathamasamayaniSpanna nArakI ema cAre gati AzrI ATha bheda kahyA che. AThamI pratipattimAM nava prakAranA chanuM svarUpa kahyuM che. pAMca prakAranA sthAvara ane cAra prakAranA trasa. navamI pratipattimAM daza prakAranA jIvanuM svarUpa kahyuM che. prathamasamayaniSpanna eyi ne aprathamasamayaniSpanna ekeyi ema pAMce iMdriyavALA jIva AzrI be be bheda karIne daza bhedanuM svarUpa kahyuM che. A pratipattionuM svarUpa prakaraNarUpe koI pUrvapuruSe kareluM hovA saMbhava che, paraMtu amane labhya thayela nathI. koInA jANavAmAM hoya ke jANavAmAM Ave to te amane jaNAvaze te upakAra mAnI tene pragaTa karavA prayatna karazuM. upara pramANe A bukamAM AvelAM pAMca prakaraNenI TUMkI hakIkta che. prathama prakaraNamAM kartAnuM nAma che. bAkInA cAremAM kartAnuM nAma nathI, paraMtu prAcIna AcAryanA racelA che te cokkasa che. A pAMca prakaraNe paikI trIjA, cethA prakaraNanI saTIka presakopI pATaNathI munirAjazrI puNyavijayajIe mekalelI hovAthI tene AbhAra
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) mAnavAmAM Ave che. prathama prakaraNanI tabAvALI prata paM. gaMbhIravijayajI mahArAjanA pustakamAMthI maLI Avela che. dIvasAgarapannattinI cAra prata AcAryazrI vijayanemisurinI, A. zrI vijaya mehanasUrinI, A. zrI vijayasiddhisUrinI ane pravartaka kAMtivijayajI mahArAjanI AvI che te badala temano AbhAra mAnavAmAM Ave che. jIvAbhigama saMgrahaNInI lakhelI prata te pravartaka zrI kAMtivijayajI taraphathI ja maLI che. bIje koI sthaLethI maLI zakI nathI. ekalanAra mahApuruSone AbhAra mAnIe chIe. A pAMce prakaraNa chapAvatAM rahI gayelI azuddhinuM zuddhipatra karAvIne A sAthe ApavAmAM Avela che. A vibhAga chapAvavA mATe pAMca prakaraNano artha lakhavAmAM chavAsthapaNathI je azuddhi rahI gaI heya ke sUtraviruddha artha lakhAyA hoya tene mATe kSamAyAcanA che. sAdhvIjI lAbhazrIjInuM TUMkuM caritra zrI ladhu kSetra mAsanI bukanA prAraMbhamAM mUkeluM che ane temanA prayAsathI prasiddha karela sUtra graMthAdinuM lIsTa ladhu covIzIvIzIsaMgrahamAM Apela che; tethI ahIM tenuM punarAvartana karavAmAM AvyuM nathI. kuMvarajI ANaMdajI. bhAvanagara
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ guruNIjI vivekazrIjInA ziSyA gulAbazrIjInA ziSyA lAbhazrIjI. temanI ziSyA 11. 1 dayAzrIjI + 2 mANekazrIjI + 3 tilakazrIjI + 4 kamaLazrIja + 5 nidhAnazrIjI + 6 kSamAzrIjI + 7 kaMcanazrIjI 8 harakArazrIjI 9 tilakazrIjI +10 subhadrAzrIjI 11 kAntizrIjI sA. uttamazrIjInI 1 magaLazrIjI 2 maNizrIjI 3 caMpakazrIjI sA. hematazrIjInI 1 ratanazrIjI + 2 vimaLAzrIjI tenI ziSyA uttamazrIjI, danazrIjI, +vijJAnazrIjI tenI ziSyA buddhizrIjI tenI ziSyA harakhazrIjI tenI ziSyA ja khuzrIjI tenI ziSyA hematazrIjI tenI zikhyA +amarazrIjI tenI ziSyA navalazrIjI tenI ziSyA puSpAzrIjI, manerazrIjI[ tenI ziSyA zAntizrIjI 3 mahimAzrIjI 4 pradhAnazrIjI 5 puSpAzrIjI + sA. vijJAnazrIjInI ziSyA 1 vIrazrIjI tenI ziSyA na MdanazrIjI, lalitazrIjI + A nizAnIvALA sAdhvI kALadharma pAmelA che ema samajavuM.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ zuddhipatraka, azuddha pRSTha paMkti 3 12 13 12 - Jii 19 2 suhumaM 26 27 1 16 ahakhAo ahakkhAo lAge lage suhumaM suhuma sarliMgo saliMgo parizaro parihAro suhumamassa suhamassa yathAkhyAta saMvata yathAkhyAta saMyata kahe che suhuyaM trIjA ane cethA trIjA cethA have trIzamuM have ekatrIzamuM have 31 muM have 32 muM have 32 muM have 33 muM kocaracA goLAvADuM, . A gAthAno zabdArtha | A na joIe. beThe nathI bhUyavaNaM saptaparNa bhUtavana cUtavana puMDariM 33. 15 34 34 - 11 47 19 cUyavaNaM 20 21 22 48 49 zatapaNe puMDarI
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) gumAya gummAya _15 eyaM eyA be arUNa is a dIvAhivai uttareNaM taho somajaNANaM e arUNa dIvesu uttareNa tahA somaMjaNANaM bhagavaMstava 2 w do bhagavastava puraM 9 o im 125 126 128 130 132 139 158 4 11 21 10 19 13 20 avratto'pi upazabha dohi tileha ciMtaNa aMtamuddattanI suimuhA phalabiTakA jirNidehiM paMya . avrato'pi upazama dohiM tilehiM ciMtaNaM aMtarmuhUrtanI sUimuhA biTakA jiNiMdehiM . paMca
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMDita zrIjIvavijayajIviracita paMcasaMyata prakaraNa anuvAda sahita vaMdittu vaddhamANaM, titthayaraM bhavajiyahiyaSThAe / sAmAiyAisaMjaya-sarUvalesaM pavakkhAmi // 1 // artha-zrIvardhamAnasvAmI tIrthakarane namaskAra karIne bhavyajInA hitane mATe sAmAyikAdi pAMca saMta(saMyamonuM svarUpa huM kahuM chuM. 1. A gAthAmAM maMgaLa, abhidheya ne projana uttama matAcyA che. saMpa to aApattigamya che. (1). paNNavaNa 1, veya2, rAge 3, kappa4, niyaMTha 5, paDisevaNA6, nANe 7 titthe8, liMga 9, sarIre 10, khette 11, kAla 12, gai 13, saMjaya 14, nigAse 15 // 2 // joguvaoga 16-17, kasAe 18, lesA 19, pariNAma 20, baMdha 21, veeya 22 / kammodIraNa 23, upasaMpajahaNa 24, sanA ya 25, AhAre 26 // 3 // bhava 27, Agarise 28, kAlaMtare 29-30, samugghAya 31, khetta 32, phusaNA 33 ya / bhAve 34, parimANe 35, khalu appAbahu 36, saMjayANamime // 4 // atha-A traNa gAthAmAM pAMca prakAranA saMyata upara utAravAnAM 36 dvAranAM nAma kahyAM che. vAcakanI anukULatA mATe jaNAvela
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ). pAMca saMyatanAM nAma A pramANe che-1. sAmAyika, 2. chedepasthApanIya,3. parihAravizuddhika, 4. sUmasaM5rAya ne pa yathAkhyAta. chatrIza dvAranAM nAma traNa gAthAmAM kahyAM che te A pramANe - 1. prajJApanA, 2. veda, 3. rAga, 4. ka5, 5. niyaMTha eTale nircatha, 6. pratisevanA(virAdhanA), 7. jJAna, 8. tIrtha, 9. liMga, 10. zarIra, 11. kSetra, 12. kALa, 13. gati, 14. saMyama, 15. nikAsa (saMnikarSa), 16. yega, 17. upaga, 18. kaSAya, 190 lezyA, 20. pariNAma, 21. baMdha, rara. veda (karmanuM vedavuM -udaya), 23. karmodIraNa (udIraNA ), 24. upasaMpada ne hAna (svIkAra ne tyAga), 25. saMjJA, 26. AhAra, 27. bhava, 28. AkarSa, 29. kALamAna, 30. aMtara, 31. samuddaghAta, 32. kSetra, 33. sparzana, 34. bhAva, 35. parimANa ane 36. a95bahuva. pAMca prakAranA saMyatanuM svarUpa jANavA mATe A dvArA jANavAM. (2-3-4). prathama prarUpaNAdvAra kahe che - tavasaMjamajogesuM, sammajayA teu saMjayA vuttaa| visayakasAyAINaM, jehiM kao vA vi sammajao // 5 // artha-saMyata kone kahIe? uttara-bAra prakArane tapa, sattara prakAre saMjama tathA mana, vacana, kAyAnA gatene viSe samyapha prakAre yatanAvaMta temaja udyamavaMta tene paramAtmAe saMyata kahA che. athavA pAMca indriyanA viSaya ane cAra kaSAyAdi pramAda tene jeNe samyak prakAre jaya karyo che tene saMyata kahyA che. (5). saMtA-nA-nA-riNi, saMvarija-vasamaga-dunirir akhabAra-mitapaNuNA, pati nahI paDAyA che
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ artha-samyaka prakAre jItyA te saMyata, yatanAvaMta te yata, prayatnavaMta te yati, tatva jANe te muni, iMdriyone jIte te raSi, tapasyA kare te tapasavI, vrata pALe te vatI, samatAmAM varte te zramaNa, sAdhanA kare te sAdhu, bAhya abhyatara graMthi vinAnA te nigraMtha, agAra--gharavinAnA hoya te aNagAra ane nirdoSa bhikSAvaDe je jIve te bhikSa. uparAMta mumukSu, vAcaMyama, yegI, tapodhana, zamI ItyAdi aneka nAme saMyatanAM kahAM che. te yathArtha sadathavALA zabda hovAthI paryAya athavA nAmAMtara kahevAya che. (6). have e pAMca saMtanAM nAma kahe che - sAmAiya 1 cheovachAvaNa 2, parihArasuddhi 3 nAmo ya / to suhumasaMparAo 4, ahakhAo paMcamo 5 ceva // 7 // artha-sAmAyika cAritravata te sAmAyikasaMyata, jemanAM cAritranA prathama paryAyane cheda karIne navI upasthApanA karavAmAM Ave te bIjA depasthApanIyasaMyata, trIjA parihAravizuddhisaMyata, cothA sUkSmasaMparAyasaMyata ane pAMcamA yathAprakhyAta saMyata nizcaye jANavA. (7). .. sAvajajogaparivajaNAo, samaAyao ya saamiio| so itthabhave duviho, ittario Avakahio ya // 8 // artha-sarvasAvadha yeganA vajanathI samatAne Aya je lAbha te che jemAM tene sAmAyika saMyata kahIe. te ahIMA be prakAre kahela cheH 1. Irika ane 2. yAvaskathika. (8). ittara thovaM kAlaM, sAmaio to pavajae cheyaM / maMtimavidhei , rarara sAmAvo 1 ,
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 4 ) a--ivara-thoDA kALa lAge-eTale jaghanyathI aMtahUtta ane utkRSTathI cha mAsa lage sAmAyika cAritra hAya. te pachI mAMDalIA joga vahIne upasthApanA kare eTale IMdyApasthApanIya cAritra paDivaje-aMgIkAra kare. A cAritra bharata, aravata kSetrane viSe pahelA ne chellA tIrthaMkarane vAre hAya. te cAritravALAne izvarasAmAyikasayata kahIe. ( 9 ). jAvajjIvaM majjhima - jiNANa titthe mahAvidehe ya / cAujAmaM dhammaM, phAsaha so Avakahio u // 10 // a--dIkSAdivasathI mAMDIne jAvajjIva lage bharata, bhairavate khAvIza jinane vAre ane mahAvideha kSetre sadA ya cAra mahAvratarUpa dharma pALe te cAvatukathika sAmAyikacAritrI kahIe. (10) zrI bhagavatIsUtramAM kahyu che ke-- sAmAiyaMmi ukae, cAujjAmaM aNuttaraM dhammaM / tivide hrAsayato, sAmAyasaMgatro savajI | ?? || asAmAyika cAritra uccace sate cAra mahAvratarUpa utkRSTa cAritradharma jAvajjIva lage trividhe-mana, vacana, kAyAe pharase-pALe tene nizcaye sAmAyikasayata kahIe. ( 11 ). chettUNa ya pariyAyaM, porANaM jo Thavei appANaM / dhammaMmi paMcajAme, cheovaDhAvaNo sa khalu // 12 // a--cheDhApasthApanIyanA artha kahe che--pUrva paryAyanu malinapaNuM' chedIne je sAdhu peAtAnA AtmAne pAMca mahAvratarUpa zuddha dharmane viSe sthApe te nizcaye che pasthApanIyasa yata kahIe. (12).
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) so puNa duviho butto, sAIyAro ya niraiyAro ya / paDhamaMtima jiNatitthe, bharaheravaesu so hujjA // 13 // atha--te cheopasthApanIya sayata e prakAre kahyo che sAticAra chedApasthApanIya ane niraticAra chedepasthApanIya. te bharata eravata kSetrane viSe pahelA ne chellA tItha karane vAre hAya, anyatra na heAya. ( 13 ). mUlaguNabhaMgao sAI - yAraM chettu puvvapariyAyaM / kIras puNa vayarovaNa, sAIyAro u so chao // 14 // a--pAMca mahAvratarUpa sAdhunA mULaguNanA bhaMga thaye sate sAticAra-malina pUrva paryAyane cheDhIne AcArya kIne zuddha vratanu AreApaNa kare te sAticArachedepasthApanIya saMyata kahIe ( 14 ). ittara sAmaio jo, jo titthAtitthasaMkamo vAvi / nada zI--gameyA, nirUvAro 3 so Dhelo // 1 // '' a--je bharata, eravatakSetranA pahelA, chellA tIthaMkaranA vArAnA izvarasAmAyikasayatane ApavAmAM Ave te tathA je sAdhu eka tItha thI bIjA tIthaeN saMkrame eTale ke trevIzamA tIrthaMkaranA tInA sAdhu cAvIzamA tIrthaMkaranA tImAMzAsanamAM saMkrame jema zrI pArzvanAthanA para parAgata ziSya kezI gaNadhara tathA gAMgeya pramukha zrI mahAvIranA zAsanamAM Ave tene niraticArachedyApasthApanIyasayata kahIe. ( 15 ). pariharai jo visuddhaM tu, paMcajAmaM aNuttaraM dhammaM / tiviNa phAsato, parihAriyasaMjao sa khalu // 16 // a--have rihArazuddhinA artha kahe che-je vizuddha
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAMca mahAvratarUpa dharma chAMDIne sarvotkRSTa-anuttara dharmane vividha karI pharase te parihAravizuddhasaMyata kahIe. ( 16 ). 'ego vANAyario, cauro taviNo tadaNucarA curo| muNi navagaM niggacchaI, parihAravisuddhicaraNAya // 17 // ' artha-A cAritra pahelA, chellA tIrthakarane vAre bharata, airAvata kSetramAM hoya. temAM utkRSTa pariNAmavALI nava muni gurunI AjJA laIne gacchathI judA nIkaLe. navamAMthI eka vAcanAcArya thAya, cAra muni utkRSTa tapa kare ane cAra muni tapasvInI sevA kare. A pramANe parihAravizuddhicAritrane mATe kare. (17). parihAriyANa u tavo, jahaNNamajhukkaso u gimhammi / sa cautthachamachama, sisire chaThamo dasamo // 18 // ahama dasama duvAlasa, vAsAsu ya pAraNe ya AyAmaM / kappaThiyA paidiNaM, karaMti emeva AyAmaM // 19 // artha-have parihAravizuddhicAritrAne tapa kahe che-tenA jaghanya, madhyama ne utkRSTa ema traNa prakAra che. cAra mukhya parihAra vizuddhi cAritravALA grISma RtumAM jaghanya cautha, madhyama chaThTha ane utkRSTa aThThama tapa kare. zizira RtumAM jaghanya chaThTha, madhyama aThThama ane utkRSTa dazama tapa kare. varSARtumAM jaghanya aThThama, madhyama dazama ne utkRSTa dvAdazama tapa kare, (AmAM chaThTha te be upavAsa, aThThama traNa upavAsa, dazama te cAraupavAsa.ne dvAdaza te pAMca upavAsa jANavA) ane pAraNe AyaMbila kare. tathA bIjA kalpasthitamAMthI. eka vAcanAcArya ne cAra sevA karanAra ema pAMca jaNa pratidina abhigraha sahita AyaMbila kare. (18-19 ).
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ). evaM chammAsatavaM, caritraM parihAriyA aNucaraMti / aNucarage parihAriya-payahie jAva chammAsA // 20 // artha A pramANe cha mAsa paryata tapa karIne parihAravizuddhicAritrIyA sevAkArI thAya ane sevAkArI hatA te parihAravizuddhicAritrapasthita thAya. ane te cha mAsa paryata pUrve kahyA pramANe tapa kare. ( 20 ). kappaDio vi evaM, chammAsatavaM karei sesA u / aNuparihAriya bhAvaM, vayaMti kappaThiyattaM ca // 21 / / artha--e ja pramANe kalpasthita je AcArya te paNa che mAsa paryata tapa kare ane bAkInA AThamAMthI sAta anuparihArika-sevakabhAva svIkAre ane eka kalpasthita AcArya thAya. (21). evaM so aThArasa-mAsapamANo u vaNNio kappo / saMkhevao viseso, visesasuttAo nAyabo // 22 // artha-A pramANe aDhAra mAsa pramANa parihAravizuddhacAritrano ka95-AcAra saMkSepathI kaho. vizeSa jANavAnA Icchake te vizeSa sUtra-graMthethI jANavo. (22 ). jammoNatIsa variso, pariyAe IguNavIsa variso y| parihAraM paThaviuM, kappai maNuo hu erisao // 23 // artha-janmathI ogaNatrIza varSane ane dIkSA paryAye ogaNIza varSane hoya te manuSya ja A parihAravizuddhacAritra Acare. (23). kappasamattie tayaM, jiNakappaM vA uviMti gacchaM vA / vahivAmAna pujana, zikharasANe vinaMti che 24
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 8 ) a--A parihAravizuddhika kalpa pUrNa thaye karIne paNa te kalpa Adare athavA jinakalpa Adare athavA gacchamAM Ave eTale sthavirakalpI thAya. A kalpanA aMgIkAra karanArA A cAritra tIrthaMkaranI samIpe Acare-svIkAre. ( 24 ). titthayarasamIvAsevagassa pAse va neva aNNassa / eesiM jaM caraNaM, parihAravimuddhiyaM taM tu // 25 // atha--athavA jeNe tIthaMkara pAse A cAritra paDivanjhyu hAya tenI pAse A cAritra paDivaje, anyanI pAse nahIM ja. e cAritrIyAnuM je cAritra te parihAravizuddhicAritra kahIe. (25). so parihAro duviho, nivisamANo niviTTakAo ya / paDhamo tavacaraNajuo, bIo parihAranikkhato // 26 // atha--A parihAravizuddhanA e bheda kahyA che : 1. nirvi zamAna ane nivRttakAya. temAM pahelA te ke je tevA prakAranA tapa ne cAritrasayukta vatA hoya ane bIjo te cAritrathI nivRta lA-nIkaLelA hAya. ( 26 ). have sUkSmasa parAyasayata kahe che-- lobhANuM vedaMto, jo khalu uvasAmao va khavao vA / so muhumAMparAbo, gavAyA jhAlo driSi|| 27 | a--je upazamazreNivALA athavA kSapakazreNivALA dazame guNuThANuM lAbhakaSAyanA sUkSma aNuo-sUkSma khaDA vedatA hAya te sUkSmasa parAya sayata kahIe.te yathAkhyAtathI kAMika UNNA hAya.(27)
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 9 ) so puNa duviho butto, kilissamANo visujjhamANo ya / uvasamaseDhicuo jo, kilissamANo u so sumo ||28|| a--te sUkSmasa'parAya sayata e prakAre kahyo che : 1. sa'kilazyamAna ane 2. vizudhdhamAna-je upazamazreNithI paDatA dazame guNaThANe Ave te sablikSyamAna sukSmasa'parAyasayata kahIe-tenA piraNAma paDatA hAya mATe. ( 28 ). uvasamagakhavagaseTiM, ArUhamANo visuddhapariNAmo / so suhumasaMparAo, visujjhamANo muNeyavo // 29 // a--upazamazreNi athavA kSapakazreNie caDatA viSNuddha pariNAmavALA te vizudhdhamAna sukSmasa parAya jANavA. (29 ). uvasaMte khINammi va, jo khalu kammammi mohaNijammi | chaumattho va jiNo vA ahavAo saMjao sa khalu // 30 // a--have yathAkhyAtasayatanuM svarUpa kahe che.--meAhanIya kanA upazama thaye sate athavA kSaya thaye sate chadmasthane athavA kevaLIne ( jinane) nizcaye yathAkhyAta cAritra hAya che. (30). arthAt agyArame guThANuM mAhanIya kane upazamAve 'sate ane 12 me guNuThANe mAhanIya karmanA sarvathA kSaya kace sate yathAkhyAtacAritra hAya che. eTale 11 me, 12 me chadmasthane ane 13 me, 14 me jitane-kevaLIne yathAkhyAtacAritra hoya che. chaumattho viyaduviho, uvapasaMto khINamohao vA vi / kevali jiNo vi duviho, havai sayogI ayogI ya // 31 // a--chadmastha yathAkhyAtacAritra e prakAre hAya che:-- 1. upazAMtame havItarAgayathAkhyAta ne 2. kSINamehavItarAga
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 10 ) yathAkhyAta. te 11 me ne 12 me guNaThANa hoya, kevaLa saMbaMdhI, yathAkhyAtacAritra paNa be prakAre che: 1. sogikevaLI yathA khyAta ane 2. agikevaLI yathAkhyAta. te anukrame 13 me ne 14 me guNaThANe heya. (31). chaThAicauguNesuM, samaiya cheyA ya dosu prihaaro| suhume suhumo uvasaMtAisu causu ya ahakkhAo // 32 // artha-chaThThA vigere cAra 6-7-8-9 guNaThANe sAmAyika saMyata ane chedepasthApanIya saMyata heya ane chaThuM, sAtame be guNaThANe parihAravizuddhisaMyata hoya. dasame sUmasaMparAya guNaThANe sUmasaM5rAyasaMyata hoya ane upazAMtAdi cAra 1112-13-14 guNaThANe yathAkhyAta saMyata hAya. (32). prathama prarUpaNAdvAra kahyuM. have bIjuM veda dvAra kahe che - sAmAio tiveo, uvasaMto khINaveyao vA vi / gva che govarAvaLa zIvAri | 22 artha-sAmAyika cAritra traNe veda (strI, puruSa, napuMsakavede) hoya athavA upazAMtaveda ne kSINaveda paNa navamA guNaThANAne aMte hoya. chedopasthApanIyasaMyata paNa traNe vede hoya. parihAravizuddhasaMyata strIveda vajIne be vede hoya (strI pari. hAravizuddhasaMyatI hotI nathI ). (33). uvasaMtakhINaveo, suhumo ahakhAyasaMjao ceva / paDhama cauro sarAgI, ahakhAya uvasaMtakhINo vA // 34 // artha-upazamazreNivALa upazAMtaveda hAya ane kSepaka
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 ) zreNivALa kSINaveda heya. sUmasaparAya ane yathAkhyAta avedI hAya. (Iti vedadvAra. 2). have trIjuM rAgadvAra kahe che. pahelA cAra saMyata sarAgI hoya. dazamA guNaThANA sudhI sakaSAyapaNuM che tethI. yathAkhyAta saMyata 11 me, 12 me, 13 me, 14 me vItarAga heya. tenA be prakAra samajavA: 1. chadmastha ne 2. kevaLI. (34). ItirAgadvAra. 3. - have zuM ka5dvAra kahe che. Thiyakappe ceva bhave, chaovaThAvaNA ya parihArA / sesA tinnivi muNiNo, ThiyakappA aThiyakappA ya // 35 // artha chedapasthApanIya ane parihAravizuddhi saMyata bharataeravatakSetramAM ja ane pahelA chelA tIrthakarane vAre ja heya, tethI te te sthitakalpa ja hoya ane bAkInA traNa-sAmAyika, sUkSama saMparAya ane yathAkhyAta saMyata sthitakape ane asthitaMkalpa baMnemAM hAya. kAraNa ke A traNa saMyata bharata, eravata ane mahAvidehamAM sarva tIrthakarane vAre hoya che. [ A kapa ka9pasUtranI TIkAmAM batAvelA 10 prakArano samajavo.] (35). have ka95 saMbaMdhI bIjo prakAra kahe che - sAmAio ya tiviho, chehAparihArayA ya therjinnaa| .. sesA kappAIyA, suhumA ahakhAyacaraNA ya // 36 // artha-sAmAyikacAritrI jinakalpI, sthavirakalpI ane kalpAtIta ema traNa prakAranA hoya. chedapasthApanIya ane parihAravizuddhisaMyata sthavirakalpI ane jinakalpI be prakAranA heya, kapAtIta na hoya. bAkInA sUmasaparAya ane yathAkhyAta
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 12 ) sayata kapAtIta ja hoya. te zreNigata ane tIrthakara athavA sAmAnya kevaLI jANavA. (36). - have pAMcamuM cAritradvAra kahe che - sAmAIo ya cheo, pulaagbuspddisevnnaaksaao| parihArasuhumasakasAyaniyaMTha siNAya ahakhAo // 37 // ' artha-sAmAyika ane chedepasthApanIya saMyata pulAka, bakuza, pratisevanAkuzIla ane kaSAyakuzIla e cAre prakAranA hoya. parihAravizuddhi ane sUmasaM5rAyasaMyata kaSAyakuzIla hoya ane yathAkhyAtasaMyata nirgatha ane snAtaka be prakAranA hoya. 11 me ne 12 me guNaThANe nitha nAmanA nircatha hoya ane 13 me ne 14 me guNaThANe snAtaka-nigraMtha heya. (37). have chaThuM pratisevanAdvAra kahe che : pratisevanA eTale virAdhanA, te be prakAranI cheH 1 mULaguNa virAdhanA ane 2. uttaraguNa virAdhanA. sAmAio ya cheo, muuluttrgunnvisypddisevii| paDisevaNAe rahiyA, parihArAsuhumaahakhAyA // 38 // artha-sAmAyika ane chedo pasthApanIya saMyata mULaguNa pratisavI eTale pAMca AzravanA sevanAra hoya ane uttaraguNa pratisavI eTale dazavidha pratyAkhyAnanA bhaMganA karaNahAra hoya. parihAravizuddha, sUmasaM5rAya ane yathAkhyAta e traNe saMyata pratisevanA (virAdhanA) rahita hoya. te traNe saMyata ativizuddha hiAvAthI mULaguNa ke uttaraguNamAM deSa lagADe ja nahi. (38). have sAtamuM jJAnadvAra kahe che -
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 13 ) sAmAiyAi cauNhaM, nANA cattAri huMti bhayaNAe / ahakhAyasaMjayassa ya, paMcavi nANAi bhayaNAe // 39 // artha-sAmAyikAdi cAra saMyatane cAra jJAna bhajanAe hoya eTale keIne mati, kRta be heya, keIne mati, zrata ne avadhi e traNa heya, keIne mati, zruta ne mana:paryava e traNa hAya ane keIne mati, zruta, avadhi ne mana:paryava e cAre jJAna heAya. yathAkhyAtasaMyatane pAMce jJAna bhajanAe hoya temAM cAra jJAna saMbaMdhI upara pramANe samajavuM ane pAMcamuM kevaLajJAna keIkane je 13 me 14 me guNaThANe vartatA hoya tene hAya.(39). have zrutajJAna saMbaMdhI vizeSa svarUpa kahe che:saamaaiy cheyANaM, jahaNNa appvynnmaayaao| ukkosa caudapuvA, taha suhumaMsaMparAyassa // 40 // artha-sAmAyika ane chedo pasyAyanIya saMyatane jaghanyathI ATha pravacanamAtArUpa zrata hoya ane utkRSTa cAdapUrvarUpa zrata heya sUkSmasaMparAyasaMyatane paNa te ja pramANe hAya. (40). parihArassa jahaNNaM, hoi suyaM jAva navamapuvassa / AyArataiyavatthu, ukkosaM UNadasapuvA // 41 // artha-parihAravizuddhasaMtane jaghanya navamA pUrvanI trIjI AcAra vastu sudhInuM zrutajJAna hoya ane utkRSTa kAMIka UNA dazapUrvapramANa zrata heya.(Ane koIka sADAnava pUrva kahe che) (41). carasa , ho sudaM vALavavAmAyA ! ukkosa caudapuvA, suyavairitte va se hojjA // 42 //
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 14 ) artha-yathAkhyAta cAritrIne jaghanya ATha pravacana mAtArUpa zruta hoya ane utkRSTa saMpUrNa caMdapUrvarUpa zruta hAya athavA zrutavyatirikta heya-arthAta kevaLIne chAghasthikajJAna rahita kahyA che tethI thatajJAnarahita hoya. prathamanA be prakAra 11 me ne 12 me samajavA. chelle prakAra 13 me 14 me guNaThANe samaja. (4ra ). have AThamuM tIrthadvAra kahe che - . sAmAiyasuhumaahakkhAeya titthe'havA atitthevi / titthe eva u sesA, cheyA parihArayA ceva // 43 // artha-sAmAyika, sUphIsaMparAya ane yathAkhyAta e traNa cAritra tIrthe hoya athavA atIthe hoya. tIrthe hoya eTale tIrthakare tIrtha pravartAvyA pachI hAya ane atIthe hAya eTale marudevAmAtAnI jema tIrtha pravartAvyA agAu hoya ane atIrthamAM tIrthakara tema ja pratyekabuddha hoya, bAkInA be chede pasthApanIya ane parihAravizuddhasaMyata tIthe ja hoya. (43). have navamuM liMgadvAra kahe che - niyaliMge paraliMge, gihiliMge vAvi davao curo| niyaliMge ciya bhAve, duhA sarligo u parihAro // 44 // artha-(ahIM dravyaliMga bAhA vezavAcaka che ane bhAvaliMga cAritraguNa pharasavArUpa che.) parihAravizuddhisaMyata vajIne bAkInA cAra saMyata dravyaliMganI apekSAe nijaliMge eTale munize paNa hoya, paraliMge eTale tApasAdine veze paNa hoya ane gRhasthaliMge eTale gRhasthane veze paNa heya ane bhAva
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 15 ) liMganI apekSAe te svaliMga ja hoya. parihAravizuddhisaMyata dravyabhAva banne prakAre svaliMga (muniveSamAM)ja heya. (44). ' have dazamuM zarIradvAra kahe che - ti cau paMca sarIrA, sAmAiyacheyasaMjayA bhnniyaa| tiNNe va sarIrA puNa, parihArA suhuma ahakhAyA // 45 // artha-sAmAyika chedepasthApanIyasaMyata traNa, cAra ne pAMca zarIravALA hoya. (traNa dArika, tejasa ne kArmaNa. vaikriya sAhata cAra ane AhAraka sahita pAMca samajavA.) parihAravizuddhi, sUkSmasaM5rAya ne yathAkhyAta e traNa saMyata prathamanA traNa zarIravALA ja heya (vaikiya ke AhArakazarIrI na hoya. temane labdhi prayujavAnuM hatuM nathI tethI.) (45). have 11 muM kSetradvAra kahe che - parihAro kammabhUmaMmi, sesA jammeNa kammabhUmisu / saMharaNeNaM puNa te, akammabhUmisu vi havijA // 46 / / artha-parihAravizuddhisaMyata pAMca bharata ne pAMca eravatarUpa daza karmabhUmimAM ja hoya ane bAkInA cAra saMta janmathI te paMdara karmabhUmimAM ja hoya. paNa saMkaraNathI trIza akarmabhUmimAM paNa hoya. (parihAravizuddhasaMyatanuM saMharaNa thatuM nathI mATe te karmabhUmimAM ja hoya.) (46). ( zreNi mAMDela muninuM ane kevaLInuM paNa saMharaNa thatuM nathI, paraMtu akarmabhUmimAM saMharaNa karIne keI devAdi laI jAya ne tyAM gayA pachI zreNi mAMDe ke kevaLajJAna pAme te apekSAe tyAM hoya ema kahyuM che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 16 ) have bAramu kALadvAra kahe che: - sAmAiyacheya osappiNIe saMtIe jammaNeNaM ca | ticautthapaMcamAsuM, samAsu usappiNIe puNo || 89 || 1186 11 biyatiyacautthiyAsuM, jammaNao saMtao tituriyAsuM / dusamasusamapalibhAge, sAmaiyaM asthi no cheyaM taiyacautthasamAsuM, jammeNosappiNIe parizaro / sumo ahakhAo viya, saMteNaM ti cautthapaMcamIsu // 49 // ussappiNI biiyA, taiya cautthIsu huja jammaNao / saMtI bhAveNaM puNa, taiya cautthI te hujA 1140 11 osappiNIussappiNI-vairite dusamasusamapalibhAge / jammeNa saMtIe, sumo ahakhAyao vAvi saMharaNeNaM savevi, huMti sabesu caiva kAlesu / muttuM parihAramuNiM, evaM kAlutti vakkhAyaM // 51 // // 52 // avasarpImAM a-sAmAyika ne chedepasthApanIya sayata sattAe ane janmathI paNa trIje, ceAthe ne pAMcame Are hAya, ane utsarpiNImAM janmathI bIjA, trIjA ne ceAthA Are hAya, sattAe vicAratA trIjA ne cAthA ArAmAM ja hAya. dusama-susamA nAmanA ceAthA ArAnA paribhAgarUpa (samAnabhAvavALA) mahAvideha kSetramAM sAmAyika cAritrI hAya chedyApasthApanIya na hoya. have parihAravizuddhisayata avasarpiNImAM janmathI trIjA, cAthA ArAmAM ja hAya ane sattAe trIjA, cAthA,
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 17 ). pAMcamA ArAmAM hoya. sUmasaM5rAya ne yathAkhyAta sattAe trIjA, cothA ne pAMcamA ArAne viSe hoya. e traNe saMyata utsarpiNanA bIjA, trIjA ne cothA ArAmAM janmathI heya. sattAe trIjA ne cothA ArAmAM ja hoya. utsarpiNI avasarpiNI vyatirikta dusamasusamAne paribhAga jyAM kAyama varte che evA mahAvidehakSetramAM janmathI ane sattAthI sUkSmasaMparAya ane yathAkhyAta cAritrI kAyama hoya. saMharavaDe te sarva saMyata sarvakALe eTale badhe Are hoya, paNa parihAravizuddhisaMyata na hoya; kAraNa ke tenuM saMharaNa thatuM nathI. e pramANe kALadvAra kahyuM. (47-48-49-10-11-para.) have teramuM gatidvAra kahe che - paMcaNhaM vi devagaI, tiNDaM paDhamANa thova sohamme / ukoseNaM duNhaM, sabaDhe hoi uvavAo // 53 // taiyassa sahassAre, aMtima duNhaM aNuttare ceva / ajahaNNamaNukkosso, ahakhkhAo sijjhao vAvi // 54 // artha-pAMce saMyatanI devagati ja hoya; bIjI traNa gati na heya. jaghanyathI traNe saMyata saudharma devaleke jAya ane utkRSTathI prathamanA be saMyata sarvArthasiddha sudhI jAya (upaje). trIjA parihAravizuddhasaMyata utkRSTathI AThamA sahasAra devaloka sudhI jAya. chellA be sUkSmasaM5rAya ne yathAkhyAta ajaghanyatkRSTa anuttara vimAnamAM ja upaje. yathAkhyAta saMyata utkRSTa siddhagatine paNa pAme. 11 mA guNaThANAvALe yathAkhyAtasaMyata anuttaramAM jAya ane 12-13-14vALA mekSe ja jAya. ( 53-54)
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) " avirAhagAu ee, iMdA sAmANa logapAlA u|| tAyattIsa ya ahamiMda, jAva devA havaMtevaM // 55 // artha-e pace cAritrI avirAdhaka-zuddhacAritrI heya te devalekamAM upajatAM iMdra thAya, sAmAnika deva thAya, lepALa thAya, trAyazciza deva thAya, yAvat raiveyaka ne anuttara vimAna sudhI upajatA ahamiMdra paNa thAya. sUmasaM5rAya ne yathAkhyAta saMyata te ahamiM% ja thAya. (15) paliyA duNNi jahaNNA, devaThiI tiha paDhamayANaM tu / ukkosA savvesi, jA jammi u hoi suraloe // 56 // artha-prathamanA traNa saMyata jaghanyathI be pApamanA - Aukhe saMdharma devalokamAM upaje ane utkRSTa jyAM jeTalI utkRSTa sthiti hoya tyAM teTale Aukhe upaje eTale prathamanA be saMyata 33 sAgaropamane Aukhe upaje ane parihAravizuddhasaMvata 18 sAgarepamane Aukhe AThamA devalokamAM upaje. (56) have cAdamuM saMjamasthAna dvArA kahe che - patteyamasaMkhijA, saMjamaThANA havaMti tiNhaM pi / suhamassa asaMkhejA, aMtomohuttiyA ThANA // 57 // artha-prathamanA traNa saMtanA darekanA asaMkhyAtA. saMyamasthAna jaghanya, madhyama ne utkRSTanI gaNanAe che. te asaM. khyAta lokAkAzanA pradeza pramANa asaMkhyAta jANavA. cothA sUkSmasaMparAyasaMyatanA paNa asaMkhyAta saMyamasthAna che, paraMtu te aMtarmuhUrtakALanI aMdara tenA samaya pramANa samajavA. (57)
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 18 ] ahakhAyassa ya ege, ajahannukosa saMjamaTThANe / thove ahakhAyassaya, ege suhumamassa'saMkhaguNA // 58 // parihArassa ya tatto, asaMkhaguNiyA u saMjamaTThANA / sAmAiyacheyANaM, duNhaM tullA asaMkhaguNA // 59 // artha--athAkhyAta saMyatanuM ajaghanyAhUNa eka ja saMyamasthAnaka jANavuM. have e saMyamasthAnanuM a9pabaDutva kahe che. sarvathI thoDA sthAna yathAkhyAta saMyatanA kAraNa ke te eka ja che, tethI sUkSmasaM5rAyanA asaMkhyaguNA, te karatAM parihAravizuddhasaMyatanA asaMkhyAtaguNA, te karatAM sAmAyika ne chepasthApanIyanA asaMkhya guNA-ane te baMne paraspara sarakhA jANavA. (58-59) have pannarasuM saksikarSa (paryAya) dvAra kahe chepNcnnhvi patteyaM, cArittiya pajavA bhave'NaMtA / sahANe sAmAio, samo va chaTThANa hiNaahio // 60 // paraThANe chaTThANo, duNhaM tu gaMtaguNahINo cheo / evaM tisu chaTThANo, dusu aNaMtaguNahINo // 61 / / artha-pace saMyatanA pratyekanA cAritraparyAya anaMtA che. sAmAyikasaMyata svasthAne samAna hoya athavA cha sthAnahIna ane cha sthAna adhika heya. sAmAyikasaMyata parasthAne eTale chedo pasthApanIya ne parihAravizuddhinI apekSAe cha sthAnapatita eTale hIna heya, adhika hoya ane tulya paNa heya. bIjA be saMyata sUphamasaM5rAya ne yathAkhyAtanI apekSAe
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 20 ). anaMtaguNa hIna ja hoya. chedepasthApanIya paNa sAmAyika saMyata pramANe ja jANavuM. eTale traNa saMyatanI apekSAe--hInAdhikamAM cha sthAna patita heya ane chellA be saMyatanI apekSAe te anaMtaguNahIna ja hoya. (60-61) parihAre viya evaM. sahamo tiNDaM annNtgnnahio| saTTANeNaMtaguNo, hINo ahio va tullo vA // 62 // artha-parihAravizuddhi mATe paNa e ja pramANe jANavuM. sUmasaM5rAya prathamanA traNanI apekSAe anaMtaguNa adhika hAya ane svasthAne anya sUmasaMpAyanI apekSAe anaMtaguNahIna hoya, adhika hoya athavA tulya hoya. (62) ahakhAyassaya ThANe, hINo annNtgunnahkkhaao| heDillANa cauNhaM, abbhahio tulla saThANe // 63 / / artha-sUkSmasaMparAya yathAkhyAta cAritrane sthAne anaMtaguNahIna hoya ane yathAkhyAta saMyata heThaLanA cAre saMyatanI apekSAe anaMtaguNa abhyadhika hoya, ane svasthAne yathAkhyAta tulya hAya. (yathAkhyAta cAritrI sarvane sarakhA paryAya hAya tethI.) (63) cha prakAranI hAni A pramANe-anaMtabhAga hAni, asaMkhyAtabhAga hAni, saMkhyAtabhAga hAni, saMkhyAtaguNa hAni, asaMkhyAtaguNa hAni, anaMtaguNa hAni. cha prakAranI vRddhi A pramANe-anaMtabhAga vRddhi, asaMkhyAtabhAga vRddhi, saMkhyAmabhAga vRddhi, saMkhyAtaguNa vRddhi, asaMkhyAtaguNa vRddhi, anaMtaguNa vRddhi.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 21 ) GmAM tuTTI, kaI rApavA thavA | parihArassa jahaNNA--paMtaguNA ukkasANaMtA // 64 // artha-(have pAMca prakAranA saMyatanA paryAnuM a5bahuva kahe che.) pahelA be saMyatanA jaghanya paryAye theDA che te baMnenA paraspara tulya che. tethI parihAravizuddhinA jaghanya paryAye anaMtaguNa hoya che ane tethI tenA ja utkRSTa cAritraparyAye anaMtaguNa hoya che. (64). paDhamANa doNha tullA, ukkosA pajavA aNaMtaguNA / to suhumassa jahannA, anaMtaguNA caraNapajjAyA // 65 // artha-te karatAM prathamanA be saMyatanA utkRSTa cAritraparyAye anaMtaguNa hoya che, paraspara tulya hoya che. te karatAM saphamasaMpAyanA jaghanya cAritraya anaMtaguNA hoya che. (65) tasseva ya ukkosA--NataguNA huMti to ahakkhAe / ajahaNNamaNukkosA-gaMtaguNA sanigasadAraM // 66 // artha-te karatAM tenA ja utkRSTa paryAya anaMtaguNa hoya che. tethI yathAkhyAtasaMyatanA ajaghanyatkRSTa anaMtaguNA cAritraparyAya hAya che. A pramANe saMnikarSadvAra pUrNa thayuM. (66). have seLayuM gadvAra tathA 17 muM upayogadvAra kahe che.-- maNavayakAIya jogA, paMcavi ahakhAyao ajogovi / duvihuvaogA cauro, suhumo saagaaruvogo|| 67 //
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) artha-pAMce saMyata mana, vacana ne kAyogavALA hoya, yathAkhyAtasayata cadame guNaThANe agI paNa heya. - prathamanA cAra saMyata sAkAra ne anAkAra baMne prakAranA upagavALA hoya. sUkSmasaM5rAya sAkAra upagavALA ja hoya tenA kAraNamAM tevo svabhAva ja jANavo. ( 6 ). have 18 muM kaSAyadvAra kahe che - Aidugi cautidugaigakasAyA, parihArao cau ksaao| suhamo egakasAo, khINuvasaMto ahakkhAo // 68 // artha-prathamanA be saMyata sakaSAyI hoya te cAra, traNa, be ne eka kaSAyavALA hoya. cAre kaSAyavALA navamA guNaThANAnA chaThThA bhAga sudhI hoya, tyArapachI sAtame bhAge koine kSaya kare tyAre traNa kaSAyavALA haya, AThame bhAge mAnane kSaya kare tyAre be kaSAyavALA hoya, navamAM guNaThANAne aMte mAyAne kSaya kare tyAre eka kaSAyavALA hoya, parihAravizuddhi cAre kaSAyavALA hAya (chaphe, sAtame cAre kaSAya hoya che tethI) sUkSmasaMparAyasaMyata dazame guNaThANe hovAthI eka saMjavalanalabhakaSAyavALA hoya, yathAkhyAta saMyata 11 me, 12 me, 13 me, 14 me guNaThANe hovAthI te lAbhakaSAyane 11 me upazama ne pachI kSaya karela hovAthI akaSAyI hoya. (68). have ogaNIzamuM leyAdvAra kahe che - Aiduge challesA, parihAro hoi suddhtilleso| suhumo suko sukko, ahakhAya alesao vApi // 69 //
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 23 ) artha-prathamanA be sAmAyikane chedo pasthApanIya saMyata chae lezyAvALA hoya. parihAravizuddhisaMyata zuddha traNa (teje, padya ne zukla) lezyAvALA hoya, sUkSmasaMparAyasayata zukala lezyAvALe hAya, yathAkhyAta saMyata 11 me 12 me 13 me paramazukUla vezyAvALA hoya ane cidame guNaThANe alezyI paNa hoya. (69). have vazamuM pariNAma dvAra kahe che - vaDhaMta hAyamANaya, avaThiya pariNAmayA paDhama tiNNi / no avaDio u suhumo, ahakhAo hAyamANo no|| 70 // artha-prathamanA traNa saMyata vardhamAna pariNAme hoya, hAyamAna pariNAme hoya ane avasthita pariNAme paNa hoya. sUmasaMparAyasaMyata vizuddhamAna vadhate pariNAme heya, kilazyamAna ghaTate pariNAme hAya, avasthita na hoya. yathAkhyAtasaMvata 11 me, 12 me vadhate pariNAme hoya, 13 me guNaThANe avasthita pariNAmI hoya. hAyamAna na ja hoya. (70). samayamavaThiyabhAvo, jahanna ukkosa sattasamayA u / vaDhaMtahAyamANA, samayaMtamuhutta tiNhaMpi // 71 // artha-avasthita pariNAmane bhAva jaghanya eka samaya ane utkRSTa sAta samaya sudhI hoya. vardhamAna ne hAyamAna pariNAma jaghanya eka samaya ane utkRSTa aMtarmuhUrta sudhI prathamanA traNa saMtane hoya. ( 71 ). . vaTuMtahAyamANo, suhumo samayo muhutta ukkoso| ahakhAya vaDhamANo, jahannaukosa aMtamuhU // 72 //
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 24 ) artha-sUkSamaparAyasayata vardhamAna ne hAyamAna pariNAme jaghanya eka samaya ne utkRSTa aMtarmuhUrta hAya (te guNaThANAne kALa ja teTale che), yathAkhyAtasaMvata vardhamAna pariNAme bArame guNaThANe, jaghanya ke utkRSTa aMtarmuhUrta ja hoya (e guNaThANano kALa ja eTalo che tethI te pramANe samajavuM.) (72). samao jahaNNavaThiya, ukkoso pucakoDI deraNA / / ahakhAya saMjao khalu, vuttaM pariNAmadAramiNaM // 73 / / anyathAkhyAta saMyata avasthita pariNAme jaghanya eka samaya nizcaye ane utkRSTa dezeUNA kreDapUrva hAya (teramA saMgI guNaThANano kALa eTale ja che mATe). A pramANe pariNAma dvAra kahyuM. ( 73 ). have ekavIsamuM baMdha dvAra kahe che - sAmAiyacheyaparihAra-gAya baMdhaMti satta vA aTTa / mohAuvajjiyAo, suhumo baMdhei chacceva // 74 // ahakhAo puNa egaM, sAyaM baMdhei baMdharahio vA / artha-sAmAyika, chedepasthApanIya, parihAravizuddhie traNa saMyata sAta athavA ATha karma bAMdhe (Ayu na bAMdhe tyAre sAta ne Ayu bAMdhe tyAre ATha samajavA). sUmasaMparAya saMyata mohanIya ne Ayukame vajIne bAkInA cha karma bAMdhe (74). yathAkhyAtasaMvata 11 me, 12 me, 13 me eka sAtAvedanI bAMdhe ane 14 me abaMdhaka heya.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 25 ) have bAvIzamuM vedanA dvAra kare che - vedaMti acauro, ahakhAo satta vA cau vA // 75 // artha-cAre prakAranA saMyata AThe karmane vede (anubhave, dazamA guNaThANA sudhI AThe karmane vedavApaNuM che mATe. yathA khyAta saMyata 11 me, 12 me sAta karmavede ane 13 me, 14 me cAra aghAtikarma ja vede. (75). have trevIsamuM udIraNA dvAra kahe che - Ailla tini aDa satta, chacca vA aauveynniyvjaa| AuyaveyaNimohaNivajjA cha ca paMca vA suhumo // 76 // puvvuttAo paMca va, duNNi udIrai naamgoyaao| kammANaM payaDIo, aNudirago vAvi ahakhAo // 77 // artha-prathamanA traNa saMyata ATha, sAta athavA cha karmane udIre eTale pramattasaMyata AThane udIre athavA Ayu vinA sAtane udIre ane sAtamA, AThamA-navamA guNaThANe Ayune vedanI bene laIne bAkInA cha karmane udIre. sUphamasaM5rAya saMyata e cha karmane athavA Ayu, vedanIya ane mehanIya karmane laIne pAMcane udIre. (76). yathAkhyAtasaMvata 11 me, 12 me guNaThANe pUrvokta pAMcane udare ane bAramAne aMte tema ja terame guNaThANe nAmakarma ne gevakarma e be karma prakRtine udIre. 14 me guNaThANe ANadIraka heya eTale eke karma prakRtine udIre nahIM. (77). - have evI zamuM upasaMpadahAna dvAra eTale zene tane zuM meLave? te kahe che -
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 26 ) caiUNaya sAmaiyaM, cheyaM suhuyaM asaMyamaM vAvi / desavirai uvasaMpajai, sAmAiya cArittI / / 78 // artha-sAmAyikacAritrI sAmAyisaMyamane chAMDIne-tajIne caDate thake chedepasthApanIya cAritra ane sUkSamaparAya saMyama prApta kare ane paDato thako asaMyama athavA dezavirati bhAvane pAme. (78). cheovaTThAvaNiyaM, caiuM sAmAiyaM va parihAraM / suhumaM asaMjamaM vA, paDivajai desaviraI vA // 79 // artha-chedepasthApanIya cAritrI chedepasthApanIyane tajIne tIrthane saMkrame sAmAyika cAritra Adare athavA caDate pariNAme parihAravizuddhi cAritrane tathA sUmasaM5rAyasaMyamane prApta kare athavA paDate pariNAme asaMyamane ke dezaviratine paDivajesvIkAre. (79). parihAraM parihariuM, cheyaM assaMjamaM ca paDivajje / suhumAo paDhamadurga, ahakhAyaM aviraI vAvi // 80 // artha-parihAravizuddhasaMyata parihAravizuddhi cAritrane tane chedepasthApanIyane Adare athavA paDato asaMyamane Adare. sUphamasaM5rAyasaMyata sUkSmaparAyane tajIne paDe te sAmAyika ke chedepasthApanayane Adare ane caDate yathAkhyAta cAritrane Adare. je kALa kare te aviratibhAvane pAme. (devagatimAM ja gamana hevAthI ethe guNaThANe jAya) (80).
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) ahakhAyaM puNa caiuM, suhumaM assaMjamaM ca siddhiM vA / upasaMpaJjai jIvo, upasaMpajahANa dAramiNaM // 81 // artha_yathAkhyAtacAritrI jIva yathAkhyAtane tajIne paDato sUkSmasaMparAya Adare athavA kALa kare te asaMgatapaNuM pAme (devapaNAmAM) ane caDatA pariNAme siddhipadane paNa pAme. A pramANe upasaMpadAna dvAra kahyuM. ( 81 ). have pacIsamuM saMjJAdvAra kahe che - paDhamA tiNNi vi duvihA, no uvauttA duve ya saNNAsu / artha-prathamanA traNa saMyata AhArAdi saMjJAmAM athavA krodhAdi saMjJAmAM upayukta-upagavALA hoya athavA na paNa hoya. uparanA be cAritravALI saMjJAmAM-upayukta na ja hoya. have ra6 muM AhAra dvAra kahe che- sAmAiyAi cauro, AhArA duviha ahakhAo // 82 // artha-prathamanA sAmAyikAdi cAra cAritravALA AhAraka ja hAya (traNe prakAranA AhAramAMthI roma ane kavaLa be prakAranA AhAra karanArA hoya.) yathAkhyAta saMyata AhAraka ne anAhAraka baMne prakAranA heya. (te kevaLI samuddaghAtamAM trIjA baMne cothA-pAMcamA samaye temaja caMdame guNaThANe aNAhArI heya.)(2). have sattAvIsamuM bhavadvAra kahe che - ikaM ca bhavaggahaNaM, paMcaNha vi saMjayANa u jhnn| .. ukoseNaM aTTha u, doNhaM tihaM tu tiNNeca // 83 // ...
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 28 ) artha-pAMce saMyata jaghanyathI vartamAna eka ja bhava karIne siddhipadane pAme, prathamanA be saMyata apratipAtI samativALA utkRSTa ATha bhava kare ane bAkInA traNa saMyata utkRSTa traNa bhava kare. (83). have aThThAvIsamuM AkarSadvAra kahe che -- ukosA u sayaggassa, vIsapuhuttaM ca tiNNi caura duve / egabhave AgarisA, jahaNNao ika savvesi // 84 // artha-(AkarSa eTale eka bhavamAM teTalI vAra te te saMyama pAme ema samajavuM. arthAt te te saMyama jAya ne pAchuM Ave tene AkarSa kahIe). utkRSTa AkarSa eka bhavamAM sAmAyikasaMyata mATe zatAgrazatapRthatva hoya, chedo pasthApanIyane vazapRthakRtva heya. parihAravizuddhine traNa hAya (eka bhavamAM traNa vAra parihAravizuddhicAritra grahaNa karAtuM hovAthI), sUphamasaM5rAyane cAra AkarSa hoya (eka bhavamAM be vakhata upazamazreNI karAtI hovAthI saMkilazyamAna ne vizuddhamAna ema be be prakAre sUkSmasaMparAya saMyama hoya tethI) yathAkhyAtane be AkarSa hoya (11 me guNaThANe A AkarSa samajavA). pAMca prakAranA saMtane jaghanya eka AkarSa hoya. (84). have AkhI bhavazreNImAM AkarSa keTalA thAya? te kahe che - sahasaggaso sahassaM, navasaya uvariM ca satta nava paMca / nANAbhavaAgarisA, jahaNNao duni paMceva / / 85 //
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 29 ) artha-sAmAyikasaMyatane utkRSTa hajArapRthakRtva AkarSa thAya che. chedapasthApanIyane utkRSTa navasathI hajAra sudhI hoya che. parirU hAravizuddhine sAta, sUmasaM5rAyane nava ane yathAkhyAtane pAMca AkarSa hoya che. jaghanyathI pAMce saMyatane be AkarSa hoya che. (85). parihAravizuddhi utkRSTa eka bhavamAM traNa vAra prApta thAya che ane traNa bhavamAM prApta thaI zake che tethI pahelA bhavamAM traNa, bIjA bhavamAM traNa ne trIjA bhavamAM eka ema kula 7 AkarSa thAya che. sUkSmasaMpAyanA eka bhavamAM cAra AkarSa thAya che ane te traNa bhavamAM prApta thAya che, tethI pahelA bhavamAM cAra, bIjA bhavamAM cAra ane trIjA bhavamAM eka ema kula nava AkarSa thAya che. yathAkhyAtacAritra traNa bhavamAM prApta thAya che, temAM pahelA bhavamAM be, bIjA bhavamAM be ane trIjA bhavamAM eka ema kula 5 AkarSa thAya che. have egaNatrIzamuM saMtapaNAnI sthiti(kALa)nuM dvArakahe cheegN paDuccakAlo, ukiTTa desUNa navahiM vAsehi / UNA u puvakoDI, samaiyaM cheyA ahakkhAo // 86 / / artha_eka jIva AzrI sAmAyika, chedo pasthApanIyane yathAkhyAtacAritra kAMika U nava varSe jUna kroDa pUrva sudhI rahe. (86). desUNe guNatIsaivAsaNA puvakoDi prihaare| suhumaM aMtamuhuttaM, sabesi jahannao samao // 87 // artha-dezeUNA ogaNatrIza varSe yUna koDapUrva parihAravizuddhine utkRSTa kALa che. eTale kAMIka UNu ogaNatrIsa varSanI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 30 ) thaye ja parihAravizuddhi cAritra AdarI zakAya che, tenuM phroDa pUrvanuM Ayu hoya tyAre upara pramANe kALa tene mATe lAge. sUkSmasaparAyanA utkRSTa kALa aMtarmuhU hAya (dazamA zuzuThANAnA eTaleA ja kALa che tethI ). jaghanyathI teA pAMce prakAranA saMya tanA eka samaya kALa heAya. ( te cAritrapariNAma thAya tene khIje samaye kALa kare tene mATe samajavA.) ( 87 ). savve paDucca kAle, samaiya ahakhAyayANa saGghaddhaM / muhumALa pAsamaJo, aMtamudutta 2 soso // 88 // a--kALe eTale kALadvAramAM sarvane eTale aneka jIvAne AzrIne sAmAyikasayata ne yathAkhyAtasayata sa kALe hAya ( mahAvidehakSetramAM niratara heAvAthI ). sUkSmasaparAyanA kALa jaghanya eka samaya ne utkRSTa AMtarmuhatta samajavA. tyArapachI jarUra viraha paDe. (88). cheyANa jahaNaNeNaM, aDDhAjAsayA ya vAsANaM / ukko seNaM paNNAsa - koDilakkhA u ayarANaM // 89 // atha cheDhApasthApanIya saMyatanA aneka jIva AzrI jaghanyakALa aDhIso varSanA samajave! ( uttirpaNImAM prathama prabhunu zAsana ahaseA varSe ja pravavAnu` hAvAthI ) utkRSTo pacAsa lAkhakroDa sAgaropamane hAya. ( avasarpiNImAM prathama prajAnuM zAsana taiTale! kALa pravatatu hAvAthI ) A cAritra pahelA chellA prabhunA zAsanamAM ja hAvAthI A kALa samajavA ( mahAvIraprabhunA zAsananA kALa madhyama samajavA ).
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 31 ) parihAravisuddhiNaM, jahaNNa desUNa doNNivAsasayA / 3vase senargo, so putraviyo | 20 | * artha-parihAravizuddhicAritrane dezaNa baso varSane jaghanyakALa hoya te A pramANe-vIraprabhunA zAsanamAM temanA kevaLajJAna pAmyA pachI tarata ja so varSanA AyuSyavALe, 29 varSanI vaye prabhunI pAse parihAravizuddhacAritra aMgIkAra kare. tyArapachI bIjo se varSanA AyuSyavALe 29 varSanI vaye tene AyuSyane aMte parihAravizuddhicAritra Adare. e apekSAe deze eTale 58 varSe nyUna baso varSa jaghanya parihAravizuddhi saMyata lAbha. (A cAritra tIrthaMkara pAse athavA jeNe tIrthakara pAse Adarela hoya tenI pAse ja levAya che ). utkRSTa dezUNA be keDa pUrva parihAravizuddhacAritrI lAbha te A pramANe-keI koDapUrvanA AyuSyavALo 29 varSanI vaye prathama tIrthakaranI pAse parihAravizuddhi saMyama Adare. tenA bhavane aMte bIje kaI keDapUrvane AyuvA 29 varSanI vaye tenI pAse parihAravizuddhicAritra Adare e apekSAe deze eTale 58 varSe nyUna bekroDapUrva parihAravizuddhasaMmatI lAbhe. have trIzamuM aMtaradvAra kahe che - ega paDucca aMtara-maMtamuhuttaM jahanna paMcaNDaM / ukkoseNa avaTuM puggalapariyaTTadesUNA // 91 // artha_eka jIvane AzrIne pAMce saMyatanuM jaghanya aMtara aMtarmuhUrta hoya eTale te te saMyamathI paDIne pharI pAchA aMtamuhUrta te te cAritra Adare utkRSTa aMtara eka jIvaAzrI
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ). dezaNa ardha pudgalaparAvarta kALanuM hoya eTale eka vAra te te saMyama pAmIne tethI patita thaI saMsAramAM paribhramaNa kare. te samati pAmela hovAthI ardha pagalaparAvarta kALe te pAche samakti pAmI te te saMyama svIkAre. tene AzrIne utkRSTa aMtara jANavuM. (91). save paDucca sAmAiya-ahakhAyANa aMtaraM natthi / suhumANa egasamao, jahaNNamukkosa chammAsA // 92 // artha-sarva eTale aneka jIvane AzrIne sAmAyika ne yathAkhyAtasaMyatane aMtara na hoya. e be saMyamavALA te sarva kALe heya. sUkSmasaM5rAyasaMyata mATe jaghanya aMtara eka samayanuM ane utkRSTa cha mAsanuM jANavuM. eTale eka sUmasaM parAyI thayA pachI bIje jIva jaghanya eka samayane AMtare ja sUmasaM5rAyasaMyatI thAya. utkRSTa aMtara cha mAsanuM paDe. eTale cha mAse te jarUra kaMI paNa sUmasaMpAyasaMyatI thAya. (93). cheyANa jahaNNeNa, aMtara tevhivaasshsaaii| ukkoseNaM ahArasa-sAgarakoDikoDio // 93 // artha chedepasthApanIya saMyatanuM aneka jIvane AzrayIne jaghanya aMtara 63,000 varSanuM hoya ane utkRSTaaMtara aDhAra keDAkoDI sAgaropamanuM hoya. te A pramANe-dupasahasUrithI padmanAbha tIrthakara sudhInuM aMtara te jaghanya aMtara jANavuM. - 1. ahIM 63,000 varSathI thoDuM adhikuM ane aDhAra kaDakaDI sAgarepamathI DuM UNuM ema samajavuM.
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 33 ) temAM avasarpiNIne chaThTho Ave ane utsapiNane pahele ne bIjo Are ema traNa ArA ekavIza ekavIza hajAra varSanA jANavA. utkRSTa aMtara gaI vIzInA 24mA tIrthaMkarathI vartamAna vIzInA pahelA tIrthakara sudhInuM samajavuM. temAM utsarpiNIne cotha, pAMcamo ne chaThTho Aro ane avasarpiNIne pahele, bIjo ane trIjo Aro-ema cha ArA 18 keDIkeDI sAgaropamanA pramANavALA jANavA. (lsa). " parihArANa jahaNaM, caurAsItiM ca vAsasahassAI / kosaMtaravAsa, sohizohizo 14 . artha-parihAravizuddhinuM jaghanya aMtara 84 hajAra varSanuM jANavuM. temAM avasarpiNane pAMcamA ne chaThTho ane utsapiNIne pahele ne bIje ema cAra ArA ekavIza ekavIza hajAra varSanA jANavA. utkRSTa aMtara aDhAra keDIkeDI sAgarepamanuM upara pramANe jANavuM. (94). have trIsamuM samudraghAta dvAra kahe che - sAmAiyacheyANaM, cha samugghAyA ya tiNNi prihaare| . ahakhAyassa u ego, kevalio natthi suhumassa // 95 // artha-sAmAyika ne chedapasthApanIya saMyatane kevaLI samudaghAta sivAyanA che (vedanA, kaSAya, maraNa, tejasa, vaikiya ne AhAraka) samughAta hAya. parihAravizuddhi labdhi prayuM jatA * 1. ahIM corAzI hajAra varSathI kAMIka nyUna aMtara samajavuM. * * 2. ahIM aDhAra kaDAkoDI sAgaropamathI nyUna samajavuM. 5
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 34 ) nathI mATe traNa (vedanA, kaSAya ne maraNa) samudaghAta heya, yathAkhyAtane eka kevaLisamudraghAta hoya ane sUmasaparAyasaMyatI . vizeSa upayogavaMta che tethI tene samudughAta hoto nathI. (95). have 31 muM kSetradvAra kahe che - logassa asaMkhijje, bhAge u cauNha hoi ogaaho| ahakhAya asaMkhijje, asaMkhabhAgesu loe vA // 96 // artha-cAre saMyatanI avagAhanA lekanA asaMkhyAtame bhAge haya, yathAkhyAtanI lekane asaMkhyAtame bhAge, evA asaMkhyAtA bhAgamAM athavA AkhA lekamAM hAya. (A be chellI avagAhanA kevaLa samudaghAtanI veLAe hAya) (96). have 32 muM sparzanAdvAra kahe che - 'evaM ceva ya phusaNA, artha e ja pramANe-avagAhanA pramANe sparzanA jANavI, paraMtu kAMIka adhika jANavI. have 34 muM bhAvakAra kahe che - cauro bhAve khaovasamiyammi / ahakhAo puNa hojA, uvasamie vA vi khaie vA // 97 // artha-cAre saMyata kSapazamika bhAve heya, yathAkhyAta cAritrI upazamabhAve athavA kSAvikabhAve heya, upazamabhAve 11 me guNaThANe heAya ane kSAyikabhAve 12 me 13 me,14me hAya. (7). have pAMtrIzamuM saMkhyA parimANadvAra kahe che -
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ (35 ) paDivajaMta samaiyA, ikkAI jAva sahasapohuttaM / koDisahassapuhuttaM, ukkosa jahaNNa paDivannA // 98 // artha-sAmAyikacAritra navuM svIkAranAra keI samaye na paNa heya ane heya te ekabe, traNa, yAvat hajAra pRthakva pAmIe. pUrva pratipanna sAmAyikacAritrI hajAra kroDa pRthakRtva eTale be hajAra kroDathI nava hajAra koDa pAmIe. (sAmAnyakALe be hajAra kroDa ne utkRSTa kALe nava hajAra kroDa pAmIe.) (8). cheyA pavajamANA, egAIsayapuhuttamukkosA / thovukkosa pavaNNA, koDisayapuhutta no vAvi // 99 // artha-chedo pasthApanIya cAritrI navA aMgIkAra karanArA eka, be, traNa, yAvat zata pRthaphata utkRSTA pAmIe. pUrva pratipannaga utkRSTA je pAmIe te sau kaTi pRthakRtva eTale basa kaDathI navase koDa pAmIe ane koI kALe na paNa pAmIe; kAraNa ke e cAritra bharata, airAvatakSetramAM ane pahelA, chellA tIrthakarane vAre ja pAmIe tethI madhyanA bAvIza tIrthakaranA samayamAM na pAmIe. (99). parihArapavajaMtA, ikAI jAva sayapuhuttatA / paDivannA jai huMti u, sahasapuhurtata egAi / / 100 // artha-parihAravizuddhisaMyamavALA pratipadyamAna pAmIe te jaghanya eka, be, traNa, yAvat zata pRthakatva (basothI navasa) pAmIe ane utkRSTa pratipanacAritrI hoya te hajAra pRthakRtva pAmIe. (bAkI ghaNe kALa te te na ja pAmIe kAraNa ke
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ (36 ) pahelA, chelA tIrthakaranA samayamAM paNa amuka varSo sudhI ja pAmI zakAya che ) (100). paDikjaMtA suhumA, ikkAI jA sayaM tu bAsahA / ... aThasayaM khavagANaM, uvasamagANaM tu caupaNNA / / 101 // artha-sUkSmasaMparAyacAritrI pratipadyamAna je pAmIe te eka, be, traNa utkRSTA ekaso bAsaTha pAmIe. temAM ekaso ATha kSapakazreNivALA pAmIe ne cepana upazamazreNivALA pAmIe.(101) puvvapavanA jai te, ikAI huMti jA sayapuhuttaM / ahakhAyapavajaMtA, egAI jA bisahasayaM // 102 // artha-sUmasaM5rAya pUrva pratipana je hoya te jaghanya eka, be, traNa, utkRSTa zatapRthaphatva pAmIe. yathAkhyAtacAritrI pratipadyamAna eka, be, traNa yAvat 162 pAmIe. (102). aThasayaM khavagANaM, caupannuvasAyagANa jai huMti / puvvapavanA thovukosA koDIpuhuttamime // 103 // artha-19ra mAM ekaso ne ATha kSepaka hoya ane cepana upazAmaka hoya, keI kALe pratipadyamAna na paNa hoya. pUrva pratipanna te upazamaka niraMtara heya. te saMkhyAe kroDapRthakatva eTale be kroDathI nava phroDa hoya. (jaghanyakALe be kroDa ne utkRSTa kALe navA kroDa heya.) (103). - have chatrIzamuM alpabahuvaidvAra kahe che - suhuma parihAra ahakhAya, cheya sAmAiyA ya paMcAvi / thavA saMrivaraNu, badAra che. vighA 04
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ (37 ) artha-sUmasaMpAya, parihAravizuddhi, yathAkhyAta, chedapasthApanIya ne sAmAyika-e pAMca saMyatamAM sUmasaMparayaDA ne bIjA cAra anukrame eka bIjAthI saMkhyAtaguNA jANavA. te A pramANe - 1. sUkSmasaMparAya thoDA te utkRSTI paNa zatapRthaphatva pAmIe. 2. parihAravizuddhi te karatAM saMkhyAtaguNA. te sahasapRthatva pAmIe. 3. yathAkhyAta tenAthI saMkhyAtaguNa. te sadA phoDapRthakatva pAmIe. 4. chedo pasthApanIya tenAthI saMkhyAlaguNa. te je pAmIe te so koDapRthaphatva pAmIe, paNa te sadAkALa na pAmIe. 5. sAmAyiAtriI te karatAM saMkhyAtaguNA. te sadA sahasaDapRthakRtva eTale be hajAra karoDathI nava hajAra koDa pAmIe. A pAMca saMyatamAM sAmAyikasaMyata ne yathAkhyAtasaMvata sadA pAmIe. ene viraha na ja hoya ane bIjA traNa saMyata keI kALe na paNa heya. A pramANe apabahavadvAra kahyuM. have keTalIka vizeSa vAta kahe che - parihAra suhuma ahakhAyANaM jaMmmi tiNha vuccheo| sAmAiya cheyA puNa, duppasaho jAva horhiti // 105 // * artha-parihAravizuddhi, sUkSmasaM5rAya ne yathAkhyAta A traNa cAritra jaMbusvAmInA nirvANa sAthe vicacheda gayA che
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 38 ) ane sAmAyika ne chede pasthApanIya e be saMyama duSNasahasUri paryata eTale pAMcamA ArAnA cheDA sudhI rahevAnA che. (105). bhagavaipaNavIsasae, sattamauddesagANusAreNaM / saMjayasaMgahaNIyaM, raiyA buhajIvavijaeNa // 106 // artha-zrI bhagavatIsUtranA pacavIzamA zatakanA sAtamA uddezAne anusAra A saMyasaMgrahaNI paMDita zrI jIvavijaye racI che. (106). aaaaaaaaaaaaatn - Iti zrI paMcasaMyasaMgrahaNI che sAnuvAda saMpUrNa. Regrannnnn! re K", "t 1 */ 1 1
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ Door FDurn . 100. 300000005 pUrvAcAryaviracita zrI dIvasAgarapannatti sUtra / anuvAdayukta pukkharavaradIvaI, parikkhivai mAnusottare sele / pAyArasarisarUve, vibhayaMto mANusa loyaM // 1 // artha-mAnuSettara nAme parvata pharatA prAkAra (gaDha) jevA svarUpavALa ane asaMkhya dvIpasamudrothI manuSyalakane judo pADate sate puSkaravarArdhadvIpane vIMTIne rahyo che. 1. sattarisikavIsAI, joyaNasayAI so samubiddho / / cacAri ya tIsAI, mUle kosaM ca ogADho // 2 // artha_e parvata sataso ne ekavIza jana UMco che ane cAraso trIzAjana ne eka gAu jamInamAM avagADha che. 2. dasa bAvIsAiM ahe, vitthino hoi joynnsyaaii| . satta ya tevIsAI, vitthino hoi majjhammi // 3 // cattAri ya cauvIse, vitthAro hoi uvari selassa / aDDAije dIve ya, do va samudde aNuparII // 4 // artha-te parvata nIce jamIna upara eka hajAra ne bAvIza jana vistAramAM che ane madhyamAM sAtaso ne vevIza ejana vistAramAM che. upara mathALe cArasone vaza jana vistAramAM che ane te ahIdvIpa ne be samudranI pharate pharI vaLe che. 3-4.
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) tassuvari mANusanagarasa, kUDA disividisi hoti solasa u / tesiM nAmAvaliyaM, ahakkama kittaissAmi // 5 // .... artha te mAnuSettara pUrvatanI upara dizA ne vidizAmAM maLIne soLa kUTa che. tenI nAmAvaLI yathAkrame kahuM chuM. pa. puveNa tiNNi kUDA, dakSiNao tiNNi tiNNi avareNaM / * uttarao tiNNi bhave, cauddisiM mAnusanagassa // 6 // artha-mAnuSAra parvata upara pUrvadizAe traNa phUTa, dakSiNa dizAe traNa kUTa, pazcima dizAe traNa phUTa ane uttara dizAe traNa phUTa-ema cAra dizAe kula bAra phUTa che. 6. veruliyamasAre khalu, taha haMsagambhe ya hoti aMjaNage / aMkamaye ariTe, rayae taha jAyarUve ya // 7 // navame ya sillappavahe, tatto phalihe ya lohiyakkhe ya / vayarAmae ya kUDe, parimANaM tesi vocchAmi // 8 // ... matha:-te TonA nAmI pramANe-1 paiDu, 2 bhasAra ( masA2284 ), 3 sAma, 4 mana, 5 abhaya, 9 mariSTa, 7 204ta, 8 ta35 ( suvarNa), zIvAra, 10 23Ti, 11 lehitAkSa ne 12 vAya-e pramANe bAra phUTa che. have tenuM parimANa kahuM chuM. 7-8. / eesiM kUDANaM, usseho paMca joyaNasayAI / paMceva joyaNasae, mUlammi huMti vitthiNNA // 9 // - veruliyamasAre tiNNi, panattari joyaNasayAI / majjhami aDDAijje ya, sae siharatale vitthiDA kuuddaa||10||
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (41) ' artha-e phUTa UMcA pAMcase jana che. mULamAM viratAra pAMcase lejana che. vaidurya ne masAra (vigere) kUTe madhyamAM traNaso ne potera jana che ane zikhara para mathALe aDhIse jana vistAravALA che. -10. ega ceva sahassaM, paMceva sayAI egasIyAI / kR*i 3 kANuM, saviselo parigo dora . artha e kUTanI mULamAM paridhi eka hajAra pAMcaso ne ekAzI jana jhAjherI che. 11. egaM ceva sahassaM, chalasIyaM ca taha ya hoi sayamegaM / / majjhammi u kUDANaM, visesahINo parikkhevo // 12 // artha-madhyamAM eka hajAra ekase ne chAzI yojanathI kAMIka haNa ( ochI) te kUTanI paridhi che. 12. satteva joyaNasayA, ekkANauyaM ca joyaNA hoti / siharatale kUDANaM, visesahINo parikkhevo // 13 // artha-zikhara upara te kUTanI paridhi sAtaso ne ekANu janathI kAMIka ochI che. 13. . usesayaM siyAbhadde, tatto bhadde bhave subhadde y| de la saMghAra, sA reva naM ra | 4 | naMdiseNe ya moDe ya, godhUme ya sudaMsaNe / paliovamaThiIyA, nAgasuvannA parivasaMti // 15 // ' artha-have te kUTanA svAmI denAM nAme kahe che - 1 usesa, 2 "tabhadra, 3 bhadra, 4 subhadra, 5 aSTa, 6 sarvarada,
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ . (42), 7 AnaMda, 8 naMda, 9 naMdiseNa, 10 meDa, 11 gostUpa ane 12 sudarzana. e deva pApamanA AyuvALA ane nAgakumAra ne suvarNakumAra nikAyanA tyAM vase che. 14-15. dakSiNaputreNaM rayaNa-kUDA garula veNudevassa / sabarayaNa puvuttareNa taM veNudAlissa // 16 // artha-dakSiNapUrva(agnikeNImAM je ratnakUTa che tene svAmI gala eTale svarNakumAranA iMdra veNudeva che. pUrvauttara(IzAnakezu)mAM sarvaratna nAmane je kUTa che te svarNakumAranA veNudAlI iMdrane che. 16. rayaNassa avarapAse, tiNivi samaitthiUNa kUDAI / kUDaM velaMbassa u, velaMbasahiya sayA hoi // 17 // artha-ratnakUTanI pazcime rahelA traNa phUTane ullughIne AgaLa jatAM naitakaNamAM je kUTa che te velaMba nAmano che ane velaba nAmanA vAyukumAranA iMdrathI sadA adhiSita che 17. sabarayaNassa avareNa, tiNi samaitthiUNa kUDAI / kUDaM pamaMjanassa, pamaMjaNaM ADhiyaM hoi / / 18 // artha-sarvaratnamaya kUTanI pazcime je traNa phUTa che tenuM ullaMghana karIne AgaLa jatAM vAyavyakoNamAM je phUTa che te prabhaMjana nAmane prabhaMjana nAmanA vAyukumAranA iMdrane che. 18. tIsaM ca sayasahassA, dasa ya sahassA havaMti bodhavA / gotitthehi virahiyaM, khettaM naliNodagasamuddo // 19 // artha-puSkaravara dvIpanI pharatA AvelA nalidaka athavA
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ (43 ) puSkaravAra nAmanA samudranuM trIza lAkha ne daza hajAra yojana, tIrthavirahita kSetra che (arthAt batrIsa lAkha jana pramANa e samudramAMthI be bAjunA 5000-95000 jana tIrthanA maLIne eka lAkha ne nevuM hajAra ejana bAda karatAM eTaluM kSetra che.) 19 vikkhaMbhaparikkhevo, so ceva samo u hoi naliNode / dasa ceva joyaNasae, ubiddho naviyasoudo // 20 // artha-nalidaka samudranA vidhvaMbhane paridhi prathamanA krama pramANe (traNagaNe jhAjhero) jANave. te nalidaka athavA puSkaravarada samudra tIrtha vinAnA madhyabhAgamAM eka hajAra jana UMDe samataLavALe che. 20. (chellA zabdano artha beThe nathI.) egA joyaNakoDI, chabIsA dasajoyaNasayAI / gotittheNa virahiyaM, surArase sAgare khitte // 21 / / artha-64 lAkha jana pramANa vANIvarI pachI eka kroDa, chavIsa lAkha ne daza hajAra ejanana tIrtha rahita madirAnA rasa jevA pANuvALa surArasa athavA vAruNIvara nAmane samRddha che. (temAM paNa eka koDane 28 lAkha yeAjananA pramANamAMthI gotIrthanA eka lAkha ne nevuM hajAra jana bAda karatAM A pramANa Ave che. ) 21. paMceva ya koDI u, dasuttarI dasa ya joyaNasahassA / gotittheNa virahiyaM, khIravare sAgare khettaM // 22 // artha-be kroDa ne chappana lAkha ejananA pramANavALA
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 44 ). kSIraveradvIpa pachI pAMca kroDa, daza lAkha ne daza hajAra jana pramANa tIrtha rahita kSIravarasamudranuM kSetra che (AmAM paNa pAMca koDa ne bAra lAkha yejanamAMthI eka lAkha ne nevuM hajAra cArjana bAda karatAM A pramANu Ave che.) 22. vIsaM joyaNakoDI, chAyAlA dasa ya joyaNa sahassA / |tihiM vihiya, vera ghasAre ho rara ke artha--daza kroDa ne covIza lAkha jana pramANa vRtavaradvIpa pachI vaza koDa, seMtALIza lAkha ne daza hajAra yojana pramANa tIrtha virahita vRtasAgara athavA vRtavarasamudranuM kSetra che. (AmAM paNa viza koDa ne 48 lAkha yejananA pramANamAMthI gotIrthanA 1,9,000 yAjana bAda karatAM A pramANa Ave che.) 23. egAsIi koDINaM, nauyA dasa ceva joyaNasahassA / gotittheNa virahiyaM, khoyarase sAgare khettaM // 24 // artha-cALIza koDa ne 6 lAkha yeAjana pramANa IsuvaradvIpa pachI ekAzI koDa, nevuM lAkha ne daza hajAra jana pramANa tIrtha virahita haidarasa eTale kSodavara athavA Izurasa eTale IkSuvara samudranuM kSetra che. 24. (AmAM paNa ekAzI kroDa ne bANa lAkha yojananA pramANamAMthI 1,90,000 ejana tIrthanA bAda karatAM A pramANa Ave che.) naMdIzvaradvIpa, tevaDhe koDisayaM, caurAsIiM ca sayasahassAI / tIsarI, vivo vava . 25 ' artha_ekaso tresaTha kroDa ne cerAzI lAkha jana pramANa
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) naMdIzvara nAmanA dvIpane viSkabha cakavALapaNe che. ( A AThame. dviIpa Izkavara samudrathI bamaNuM pramANavALA che.). 25. egAsI eganauyAu, paMcANauiM bhave sahassAI / tiNNeva joyaNasae, ogAhittANa aMjaNagA // 26 / / artha_ekAzI Da, ekANu lAkha, paMcANuM hajAra ane traNase yeAjana naMdIzvaradvIpamAM jaIe tyAre cAra dizAe cAra aMjanagiri Ave che. (naMdIzvaradvIpanA madhyabhAgamAMthI aMjanagirinI jamIna paranI paheLAInA ardhabhAganA 4,700 jana bAda karatAM A pramANe AvI zake che.) 26. culasIisahassAI, ubiddhAo gayA sahassamaho / dharaNiyale vitthiNNA, aNUNago te dasasahasse // 27 // artha--e cAre aMjanagiri corAzI hajAra yojana UMcA che, eka hajAra jana jamInamAM che ane pRthvItaLa upara anyUna daza hajAra jana vistAre che (ahIM uparanI gaNatrImAM 9400 jana gaNyA che. gAthA 31 mImAM paNa kahyAM che. tethI A 10,000 jananuM pramANa matAMtare che, ema lekaprakAzamAM kahela che). 27, jatthicchasi vikkhaMbha, aMjaNaNagAu uvarivattANaM / taM tiguNayaMti kAuM, aTThAvIsAe vibhayAhi // 28 // artha e aMjanagirino viSphabha jyAM jANavAne Icache tyAM jeTalA jana upara caDIe tene dazame bhAga mULanA 9,400 ejanamAMthI bAda karatAM je pramANa Ave teTale viSkabha jANa; kAraNa ke nIcenA viSkalamAMthI traNe guNyA 2,800 eTale 8,400
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 46 ) cajana chevaTe upara jatAM ghaTe che 1,000 rahe che. (jamIna upara 9400 ne mathALe eka hajAra jana vistAramAM havAthI dareka hajAra ekaso jana upara caDatAM ghaTe ne nIce utaratAM vadhe.) 28. (gAthAne zabdArtha beThe nathI ) nava ceva sahassAI, paMceva ya hoMti joyaNasayA / aMjanagapabayANaM, mUlammi u hoi vikkhaMbho // 29 // artha--aMjanagirino mULamAM vistAra nava hajAra ne pAMcase jana jANavo. (jamInamAM eka hajAra jana hovAthI vistAramAM so jana vadhe che.) 29. tIsaM ceva sahassA, bAyAlIsaM ca joyaNA UNA / aMjaNagapabayANaM, mUlammi u parirao hoi // 30 // artha-aMjanagirinI mULamAM paridhi (9500 jananI) trIsa hajAra ne kara jana kAMIka nyUna samajavI. 30. nava ceva sahassAI, cau ceva sayA havaMti u aNUNA / aMjaNagapabayANaM, dharaNiyale hoi vikkhaMbho // 31 // artha-nava hajAra ne cAraso jana anyUna (pUrA) aMjanagirine pRthvItaLa upara virkaMbha che. 31. eguNatIsasahassA, satteva sayA havaMti chabIsA / aMjanagapabayANaM, dharaNiyale parirao hoi // 32 // artha-ogaNatrIza hajAra sAtase ne chavIza ejana aMjanagirinI pRthvItaLa upara paridhi che. 32. (se jana pahebAImAM ghaTavAthI 316 jana paridhimAM ghaTe che te barAbara che)
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ (47) paMcava sahassAiM, do ceva sayA havaMti u annuunnaa| aMjanagapavayANaM, bahumajjhe hoi vikkhaMbho // 33 // artha-pAMca hajArane baso jana saMpUrNa, aMjanagirinA bahumadhyabhAge vizkebha jANa. 33. (9400 mAMthI 4,200 bAda karatAM 5200 Ave che) solasa ceva sahassA, satteva sayA bihuttarA hoti / aMjanagapavayANaM, bahumajjhe parirao hoi // 34 // artha-soLa hajAra sAtaso ne tera jana aMjanagirine bahumadhyabhAge paridhi jANavo. 34. vikkhaMbheNaMjaNagA, siharatale hoMti joyaNasahassaM / tinnetra sahassAI, bAvaTThisayaM pariraeNaM // 35 // artha--aMjanagirine vijhaMbha zikharataLe eka hajAra - jana che. tenI paridhi traNa hajAra ekaso ne bAsaTha yeAjana che. 35. vakhaMti egapAse, dasa gaMtUNaM paesamegaM tu / vIsaM gaMtUNa duve, vaDaMti ya dosu pAsesu // 36 // artha-uparathI nIce utaratAM daza jana utarIe eTale banne bAju maLIne eka jana viSkamAM vadhe ane vaza jana utarIe tyAre be bAjumAM thaIne be jana vadhe. 36. (A gAthAne zabdArtha beThe nathI). bhiMga garaila kajala-aMjanayAu sarisA virAyaMti / gagaNatalamaNulihaMtA, aMjanagA pachayA rammA // 37 // artha-mara, garuDa, kajajaLa ane aMjana sarakhA zyAmavarNavALA gaganataLane sparza karatA ane manohara evA aMjanagirio zobhe che. 37.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ (48). aMjaNagapavayANaM, siharatalesu havaMti patteyaM / arahatAyayaNAI, sIhanisAINi tuMgAi // 38 // artha-pratyeka aMjanagirinA zikhara upara beThela siMhanI AkRtivALA ane UMcA siddhAyatane rahelA che. 38. naramagaravihagabAlaga-NANAmaNirUvaraiyasohAI / sabarayaNamayAI, acchipakkhobhabhUyAI // 39 // artha-te sidvAyatane manuSya, magara, pakSI, sarpa (vigerenA) aneka prakAranA maNievaDe racelA rUpathI zreSTha zobhAvALA sarva ratnamaya AMkhanA tejane parAbhava kare tevA che. 39. joyaNasayamAyAmA, pannAsa joyaNAI vitthiNNA / pariddhiA, vAjatavijayayA che 40 | artha-eka so jana lAMbA, pacAsa ejana pahoLA ane paMcotera jana UMcA aMjanagirinI uparanA taLe siddhAyatane che. 40. ( lekaprakAzamAM 72 jana UMcA kahyA che A 7500 pAThAMtara jaNAya che. ) aMjaNagapavayANaM, tu sayasahassaM bhave abAhAe / puvAI ANupuvI, pokkhariNIou cattAri // 41 // artha--aMjanagirinI pUrvAdi cAre dizAnI anupUrvIe (anukrame) lAkha jananI abAdhAe eTale teTalI dUra cAra puSkaraNAo che. 41. " : puvaNaM hoi naMdA, naMdavaI dakSiNe disibhaae| zALa ja gaMduttara, uttara tikhAro | kara... 4
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ (49) artha-pUrvamAM naMdA, dakSiNamAM naMdAvatI, pazcimamAM naMdutarA ane uttaramAM naMdiSeNa nAmanI che. (42), egaM ya sayasahassaM, vitthiNNA u sahassamoviddhA / nimacchakacchAbhAo, jalabhariyAo ya sabAo // 43 // atha-te puSkaraNIo eka lAkha jana lAMbI pahoLI (vistAra) che, hajAra jana UMDI che, macchakachapAdi rahita che ane jaLathI bharelI che. (lekaprakAzamAM daza jana UMDI kahI che.) (43.) pukkharaNINa cauddisiM, paMcasae joyaNANa baahaae| . pubAiyANuputvI, caudisiM hoMti vaNasaMDA // 44 // artha e puSkaraNIonI cAre dizAe pAMcase jananI abAdhAe eTale teTale dUra pUrvAdi dizAnA kAme cAra vanakhaMDe che. (44) pAgAraparikkhittA, sohaMte te vaNA ahiyarammA / paMcasae vitthiNNA, sayasahassaM ca AyAme // 45 // artha-te vane prAkAra(gaDha)thI parikSita (vIMTAyelA) che, atizaya ramya (manahara) che, pAMcaso jana pahoLA che ane lAkha yeAjana lAMbA che. (45.) puveNa asogavaNaM, dakkhiNe u hoi sattavanavaNaM / avareNa caMpayavaNaM, bhRyavaNaM uttare pAse / / 46 // artha-pUrvamAM azekavana che, dakSiNamAM zataparNa vana che, pazcimamAM caMpakavana che ane uttaramAM bhUtavana che. (46). * *
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ (40) * savesiM tu vaNANaM, ceiyarukkhA havaMti majjhammi / nANArayaNa vicittAhiM, parigayA te vi dittIhiM // 47 // ae sarva vananI madhyamAM caityavRkSa che. te nAnA prakAranAM ratnAnI vicitra racanAvaDe dIpatA-zeAbhatA che. (47) rayayamuhA udahimuhA, pukkharaNINaM havaMtI majjhammi / na caiva sahassA, vitthare caGamadidhruvidrA // 48 || a--dareka puSkaraNInA madhya bhAgamAM rajatamaya evA daza hajAra ceAjana lAMbApaheALA ne ceAsaTha hajAra yeAjana UMcA dadhimukha patA che. ( 48 ) ekkattIsa sahassA, chacceva sayA havaMti tebIsA | nagadahi parikkhevo, kiMci viseseNa parihINo // 49 // a--e dadhimukhanI paridhi ekatrIza hajAra chaseA ne jaivIza ceAjanathI kAMika ochI che. ( 49 ) saMkhadalavimalanimmala -- dahighanagokhIrahArasaMkAsA | gagaNatala maNulihaMtA, sohaMte dahimuhA rammA // 50 // ae ramya dadhimukha zaMkhannaLa sarakhA vamaLa ane dadhi ( dahIM ) temaja gADha gAyanA dUdha tathA meAtInA hAra jevA ujajavaLa gaganataLane sparza karatA satA zeAbhI rahyA che. (50) patteyaM patteyaM, siharatale hoMti dahimuhanagANaM / ahaMtAcaLArUM, saunikALi suMgArUM // 12 // a--dareka dadhimukha patAnA zikharataLa upara beThA siMhanA AkAravALA ane UMcA siddhAyatanA che. (51)
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 ) jo dakSiNaaMjanamo, tasseva cauddisi ca bovA / pukkhariNI cattAri vi, imehi nAmehi vineyA // 52 // artha-have je dakSiNa bAjune aMjanagiri che tenI cAre dizAe cAra puSkaraNI A pramANenA nAmavALI jANavI. (12) puveNa hoi bhaddA, hoi subhaddA u dakkhiNe pAse / avareNa hoi kumuyA, uttarao puMDarigiNI u // 53 // artha-pUrva dizAmAM bhadrA, dakSiNa dizAe subhadrA, pazcime kumudA ane uttare puMDarIkiNI che. (53) avareNaM aMjaNo jo u, hoi tasseva cauddisi hoti / pukkhariNIu nAmehi, imehi cattAri vineyA // 54 // artha-je pazcima bAjune aMjanagiri che tenI cAre dizAe cAra pukAraNIo A pramANenA nAmavALI jANavI. (54) puveNa hoi vijayA, dakSiNao hoi vijayaMtI u / avareNaM tu jayaMtI, avarAiyA uttare pAse / / 55 // artha-pUrvadizAe vijayA, dakSiNadizAe vaijayaMtI, pazcimadizAe jayaMtI ane uttara dizAe aparAjitA che. (55) jo uttaraaMjaNago, tasseva caudisi ca bodvatvA / pukkhariNIo cattAri, imehi nAmehi vineyA // 56 // artha--je uttarabAju aMjanagiri che tenI cAra dizAe cAra puSkaraNae A pramANenA nAmavALI jANavI. (56)
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( para ) putreNa naMdiseNA, amohA puNa dakkhiNe disAbhAe / avareNa gotthubhA khalu, sudaMsaNA hoi uttarao / / 57 // artha-pUrve naMdiSeNa, dakSiNe amoghA, pazcime gesUpA ane uttare sudanA che. (57) ekAsi ekanauyA ya paMcANauiM bhave shssaaii| naMdIsaravaradIve, ogAhittANa raikaragA // 58 // artha e dadhimukhanA AMtarAmAM ratikara parvate che te naMdIzvaradvIpamAM 81 kreDa 91 lAkha ne 5000 jana jaIe tyAM AvelA che. 58 (lekaprakAzamAM bebe kahyA che. ). uccatteNa sahassaM, aDDAije sae ya ubiddhA / dasa ceva sahassAI, vitthiNNA hoti rahakaragA // 59 // ' artha-te ratika UMcAImAM eTale jADA eka hajAra cejana che. aDhIso jana jamInamAM che ane daza hajAra jana lAMbApahoLA ( jhAlarane AkAre) che. (59), ekattIsa sahassA, chacceva sae havaMti tevAse / raikaragaparikkheve, kiMci viseseNa parihINo // 6 // artha-te ratikara parvatanI paridhi ekatrIza hajAra cha ne trevaza yejanamAM kAMIka ochI che. (60) upara pramANe 3ra ratikara, 16 dadhimukhane 4 aMjanagiri- kula (para) parvata upara (52) siddhAyatano che. etto ekkekassa u, sayasahassaM bhave abAhAe / juvAra vApurI, rAdhi pALIyo | 6 |
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ " ( 53 ). artha dareka ratikara parvatanI eka lAkha yojananI abAdhAe eTale teTalI dUra pUrvAdi cAra dizAnA krame anupUvIe (iMdrANIonI rAjadhAnIo che. (61) jo pukhadakkhiNo rai-karo u tassa cauddisiM hoti / sakaggamahissINaM, eyA khalu rAyahANIo // 62 // artha-je pUrvadakSiNe eTale agnikeNe ratikara che tenI cAre dizAe je rAjadhAnIo che te zakeMdranI amahiSIonI che. (2) devakurA uttarakurA, eyA puveNa dakSiNeNaM ca / avareNa uttareNa ya, naMduttarA naMdiseNA ya // 63 // artha-pUrve devakurA, dakSiNe uttarakurA, pazcime naMduttarA ane uttare naMdiSaNa nAmanI che. (3) egaM ca sayasahassaM, vitthiNNAo u ANuputrIe / taM tiguNaM savisesaM, pariraeNaM tu sabAo // 64 // artha_e sarva rAjadhAnIo eka lAkha jana vistAramAM che ane tethI traNaguNe jhAjhere tene paridhi che. (64) jo avaradakkhiNe rai-karo u tasseva caudisi hoti / sAmahisI, thA vahu sAthaLIyo hAra artha-je pazcimadakSiNe eTale nitya vidizAe ratikara che tenI cAre dizAe cAra rAjadhAnI che te paNa zakeMdranI agramahiSIonI che. (5) bhUyA bhUyavaDeMsA ya, eyA pulveNa dakkhiNeNa bhave / avareNa uttareNa ya, maNoramA aggimAlIyA // 66 // .
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ (54) artha-pUrve bhUtA, dakSiNe bhUtAvataMsA, pazcime maneramA ane uttare agnimALikA nAmanI che. (66) avaruttararaikarage, caudisi hoti tassa eyAo / IsANaggamahisoNaM, tAo khalu rAyahANIo // 67 // atha-pazcimauttare eTale vAyavya vidizAe je ratikAra che tenI cAra dizAe cAra rAjadhAnIo che te IzAneMdranI amahiSIonI che. (67). somanasA ya susImA, ya puveNaM dakkhiNeNa bhave / avareNa uttareNa ya, sudaMsaNe ceva amohA ya // 68 // artha-pUrve temanasA, dakSiNe susamA, pazcime sudarzanA ane uttare amoghA nAmanI che. (68). puvvuttararaikarage, tasseva cauddisiM bhave eyA / IsAnaaggamahisINa, sAlapariveDhIyataNUA // 69 // arthapUrvottaramAM eTale IzAnakeNamAM je ratikara che tenI cAre dizAe cAra rAjadhAnI che te paNa IzAneMdranI amahiSIonI che ane te badhI rAjadhAnIo pharatA prAkAra(gaDha)vaDe zobhatI che. (69) rayaNappahA ya rayaNA, puveNaM dakkhiNeNa bhave / sabarayaNA rayaNa-saMcayA ya avaruttare pAse / / 70 // artha-pUrve ratnaprabhA, dakSiNe ratnA, pazcime sarvaranA ane uttare ratnasaMcayA nAmanI che. (70).
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) kuMDaLadvIpa dokoDisahassAI, chacceva sayAI ekavIsAI / coyAlasayasahassA, vikkhaMbho cakavAleNaM / / 71 // artha-be hajAra chaso ne ekavIsa kroDa ane cumAlIza lAkha jana cakavALapaNe kuMDaLadvIpane viSkabha che. (71) koMDaladIvassa majjhe, Naguttamo hoi kuMDalo selo| pAgArasarisaruvo, vibhayaMto koMDalaM dIvaM // 72 // artha-kuMDaLadvIpanA madhyamAM kuMDaLa nAmane uttama parvata che. te prakAranI jevA AkAravALo ane kuMDaLInA be vibhAga karanAro che. (72) bAyAlIsamahasso, ubiddho kuMDalo habai selo| ega ceva sahassaM, dharaNiyalamahe samogADho / / 73 // artha-kuMDaLa parvata beMtALIsa hajAra jana UMce che ane dharaNItaLe eka hajAra jana UMDe che. (73) dasa ceva joyaNasae, bAvIsa vitthaDo ya mUlammi / satteva joyaNasae, tevIse vitthaDo majjhe // 74 // artha-te parvata mULamAM eka hajAra ne bAvIza ejana pahALe che ane madhyamAM sAtaso ne trevIsajana pahoLo che. (74) cattAri joyaNasae, cauvIse vitthaDo u siharitale / eyassuvari kUDe, ahakkama kittaissAmi // 75 // artha-uparanA bhAgamAM cArasone vIza ejana pahoLa che. enI upara je kUTa che te yathAkrame kahuM chuM.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (yaha ) / putreNa hoMti kUDA, cattAri u dakkhiNe vi cattAri / avareNa vi cattArI, uttarao hoMti cattAri / / 76 / / atha--pUrva dizAmAM cAra phUTa che, dakSiNaddizAmAM cAra phUTa che, pazcimadizAmAM cAra phUTa che ane uttaradizAmAM cAra phUTa che. ( 76) ( vayarapabhe vairasAre, kaNage kaNaguttame iya | rattappabhe ya rattadhAu, supabhe ya mahappabhe // 77 // maNipaya maNihiye, ruyage egavarDisae / phalihe ya mahAphalihe, himavaM maMdire iya // 78 // have te phUTAnAM nAma kahe che-- . artha - prala, vasAra, una, unAttama, zataprabhu, raktadhAtu, suprala ne mahAprala, maNiprala, maNiDita, rutha, DAvata sa, iTiGa, bhahAraiTiDa, Dibhakta ne maMdira (77-78) eesiM kUDANaM, usseho paMca joyaNasayAIM / paMceva joyaNasae, mUlambhi ya vitthaDA kUDA / / 79 // a--e phUTA UMcA pAMcaze. yAjana che ane mULamAM pAMyaze yonana vistArabhAM ( sAMgA paDojA ) che. (78) tinneva joyaNasae, pannattari joyaNAI majjhammi / aDDA je ya sae, siharitale vitthaDA kUDA // 80 // / a--madhyamAM traNaseA ne paMcAtura yAjana che ane zikhara taLe aDhIso ceAjana vistAravALA e kUTA che. ( 80 ) egaM ceva sahassaM, paMceva sayAI ekkasIyAI / mUlammi u kUDANaM, saviseso parirao hoi // 81 //
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) artha-e kUTanI paridhi mULamAM paMdaraso ne ekAzI jana jhAjherI che. (81): ega ceva sahassaM, chalasIyaM ceva hoi sayamegaM / ... majjhammi ya kUDANaM, visesahINo parikkhevo // 82 // artha eka hajAra ekaso ne chAzI ejanamAM kAMIka haNa e phUTanI madhyamAM paridhi che. (82) satteva joyaNasae, ekANauiM ca joyaNA hoti / sita phUDa, vilepILo rahelo che 8rU I artha-sAtaso ne ekANa yojanathI kAMIka ochI e phUTanI zikharataLe paridhi che. (83) paliovamaTTiIyA, nAgakumArA vasaMti eesu / tesiM nAmAvaliyaM, ahakkama kittaissAmi // 84 // artha_e kuTanI upara eka pApamanI sthitivALA nAgakumAra nikAyanA deve vase che tenAM anukrame nAme kahuM chuM. (8) tIsIse paMcasIse ya, sattasIse mahAbhuje / paumuttare paumaseNe, mahApaume ceva vAsugI / / 85 / / thiriyA mahiyo, sivize sauthi rUA. - suMvaranA visAvaje, vaMdu pakSI ya che 86 artha-vizIrSa, paMcazIrSa, sasazIrSa, mahAbhuja, paDyotara, padyasena, mahApaddha, vAsukI, sthirahRdaya, madahudaya, zrIvaca7, svastika, suMdaranAga, vizALAkSa, pAMDuraMga ne pAMDukezI. (85-86)
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 18 ) kuMDalaMnagassa abhitara - pAse hoMti rAyahANIo / solasamuttarapAse, solasa puNa dakkhiNe pAse // 87 // a--kuMDaLa parvatanI abhyaMtara bAjue uttaradizAe sALa ane dakSiNadizAe paNa seALa rAjadhAnIe che. ( 87 ) jA uttareNa solasa, tAo IsANalogapAlANaM / sakassa logapAlANaM, dakkhiNe solasa havaMti // 88 // a--je uttaramAjIe sALa rAjadhAnIe che te IzAne dranA leAkapALAnI che ane je dakSiNadizAe sALa rAjadhAnIe che te zakrendranA leAkapALAnI che. ( 88 ) majjhe hoi caunhaM, vesamaNapabho naguttamo selo / rapharAvavayasamo, ulledudde vivavamo // 81 II a--uttaradizAe AvelI cAra rAjadhAnIenA madhyamAM vaizramaprabha nAmanA uttama zaila (parvata) che. te parvata UMcAimAM, UMDAimAM ne vistAramAM ratikara parvata jevA che. ( 89 ) tasseva naguttamassa u, cauddisiM hoMti rAyahANIo / maMjuddIvasamAjo, niyaMmAyAmaLo tALo | 10 || atha--te zreSTha parvatanI cAra dizAe cAra rAjadhAnIe che. te ja khUdvIpa jevaDI lakhAi, paheALArdhamAM che arthAt lAkha yeAjana pramANa che. ( 9 ) puveNa alayabhaddA sakkasArA ya hoi dAhiNao / avareNa u kuberA, dhaNappabhA uttare pAse / / 99 /
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 59 ). artha-pUrvamAM AlayabhadrA, dakSiNe zakasArA, pazcime kuberA ane uttare dhanaprabhA nAmanI che. (91). eeNeva kameNaM, varuNassa ya hoMti avarapAsammi / varuNappabhaselassa vi, caudisiM rAyahANIo / / 92 // artha-e ja pramANenA kramathI pazcime varuNadevanA varuNaprabhA nAmanA parvatanI cAre bAjue cAra rAjadhAnIe che. (2) puveNa hoi varuNA, varuNapabhA dakSiNe disAbhAe / avareNa hoi kumuyA, uttarao puMDariMgiNiyA // 93 // artha-pUrve varuNA nAmanI, dakSiNe varuNaprabhA nAmanI, pazcime kumudA nAmanI ane uttare puMDarIkiNI nAmanI che. () eeNeva kameNaM, somassa vi hoMti avarapAsammi / somappabhaselassa vi, cauddisiM rAyahANIo / / 94 // artha-e ja pramANenA kramathI bIjI bAjue (pUrva) sema nAmanA kapALanA somaprabha nAmanA parvatanI cAre bAjue cAra rAjadhAnIe che. (94) purNa hoi somA, somappabhA dakSiNe disAbhAye / sivapAgArA avareNaM, hoi galiNA ya uttarao // 95 // artha-pUrvamAM somA nAmanI, dakSiNa dizAe somaprabhA nAmanI, pazcime zivaprAkArA nAmanI ane uttare nalinA nAmanI che. (95) eeNeva kameNaM, aMtagassAvi hoi avareNaM / jammavatippabhaselassa, cauddisiM rAyahANIo // 96 //
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) a--e ja pramANe dakSiNa khAjIe yama leAkapALanI yama(kRti)prabha nAmanA parvatanI cAra dizAe cAra rAjadhAnIe che. 96 puveNa u visAlA, aivisAlA u dAhiNe pAse / selaMpabhA'vareNaM, agayA puNa uttare pAse || 217 || atha--pUrva dizAe . vizALA, dakSiNe ativizALA, pazcime zailaprabhA ne uttare agadA nAmanI che. ( 97 ) sakkassa devaranno, jAvadvaya havaMti aggamahisIo / tAsi pi ya patteyaM, aTTheva ya rAyahANIo // 98 // a--zakrendranI je ATha agramahiSIe ( iMdrANIe ) che tenI paNa pratyeke ATha rAjadhAnIe che. (98 ) janAmA devIo, tanAmA hoMti rAyahANIo | sakassa devaranno, tAo u havaMti dakkhiNao / / 99 / / a--zakra nAmanA devarAjAnI je nAmanI devIe ( iMdrANIe ) che te nAmanI rAjadhAnIe dakSiNa bAju samajavI. (99) IsAnadevaranno, jAo havaMti aggamahisIo | tAsiM piya patteyaM, adveva ya rAyahANIo // 100 // a--izAna devarAjAnI je ATha agramahiSIe che tenI pazu pratyeka ATha rAjadhAnIe che. (100) janAmA devIo, tanAmA hoMti rAyahANIo / IsANadevaranno, tAsi tu havaMti uttarao // 101 // a -izAne dranI je nAmanI devIo agramahiSIo che te nAmanI tenI rAjadhAnIe uttara bAjI samajavI. (101 )
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 11 ) kuMDalavarassa bAhiM, chasu caiva havaMti sayasahassesu / tettInuM raphALo, paghayA tatha rammAgo // 202 || a--kuM DaLavara dvIpanI bahAranA bhAgamAM eTale patanI bIjI khAjumAM samudra tarapha cha lAkha ceAjana jaie tyAre tyAM tetrIza ratikara pavatA atyaMta maneAhara che. (102) ( sakkssa devarabho, tAyattIsA havaMti je devA / 3bAyapayA vajI, patteya temi zodhayA // 602 // atha--zakrendranA je tetrIza trAyasrizat devA che temanA pratyekanA te utpAta parvatA jANavA ( khIje sthaLe javu hAya tyAre tyAM AvIne te devA utpata che tethI te utpAta paraMtA kahevAya che. ) ( 103 ) etto ekkekassa u, cauddisiM hoMti rAyahANIo / baMghuddInanamAgo, vizrvamAyAmano tAjo 204 || a--te ekeka parvatanI cAre dizAe ekeka maLIne cAra rAjadhAnI che te ja khUdrIpa sarakhA AyAma ne viSNubhavALI che. ( 104) paDhamA u saya sahassA, biiyA tisu caiva sayasahassesu / puvAiyANupuvI, tAsiM nAmAI kitte'haM // o01 // a--pahelA lAkha jatAM pahelI ane traNa lAkha jatAM bIjI traNa ema pUrvAdi dizAnA anukrame rAjadhAnIe che tenAM nAmeA have kahuM chuM. ( 105 ) (bIjA lAkhe 1, trIjA lAkhe 1 ne ceAthA lAkhe 1 samajAya che.) 1
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) vijayA ya vejayaMtI, jayaMti avarAiyA ya bodhavA / tatto ya naliNanAmA, nalinagumAya paumA ya // 106 // tatto ya mahApaumA, adveva ya hoti raayhaanniio| cakkajjhayA ya sabA, sahA vayarajjhayAo ya / / 107 // artha-vijayA, vaijayaMtI, jayaMtI, aparAjitA, nalinA, nalinagubhA, paDyA ane mahApadmA-A ATha rAjadhAnIe jANavI. tathA cakradhvajA, sarvA, sarvadhvajA ane vajadhvajA-A cAra. (106-107) sakassa devaranno, tAyattIsANa aggamahisINaM / tAsiM khalu patteyaM, caurA ya raayhaanniio||108 // artha-zakeMdranA trAyasiMza devanI agramahiSIonI pratyekanI cAra rAjadhAnIe jANavI. (108) jaMnAmA se devI, taMnAmA tAsi raayhaanniio| IsANadevaranno, tAyattIsANa uttarao // 109 // artha-je nAmanI te devIo che te nAmanI temanI rAjadhAnIe samajavI. e ja pramANe IzAnaMdranA trAyazciMza devenI rAjadhAnIo uttara bAju samajavI. (109) kuMDaLasamudra bAvanaM bAyAlA, chalasAI dasa joyaNasahassA / gotittheNa virahiyaM, khittaM khalu kuMDalasamudde // 110 // artha--bAvanaze beMtALIza kroDa, chAzI lAkhane daza hajAra jana tIrtha vinAnuM kuMDaLasamudranuM kSetra jANavuM. (110)
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ). (kuMDaLIpanuM pramANa ra6ra1 kroDa ne 44 lAkha jana che tethI bamaNuM karatAM bAvana beMtALIza kroDa ne aDyAsI lAkha jana thAya, temAMthI banne bAjunA tIrthanA 10000 ejana jatAM bAkI rahela tIrtha vinAnuM upara pramANe kSetra samajavuM.) sacakakIpa dasa koDisahassAI, cattAri sayAI paMcasIyAI / chAvattarri ca lakkhA, vikkhaMbho ruyagadIvassa // 111 // artha-have cakIpanuM pramANa 10485 kroDa ne 76 lAkha yojananuM jANavuM. (kuMDaLa samudrathI bamaNuM samajavuM) (111) ruyagavarassa u majjhe, Naguttamo hoi pavao ruyago / pAgArasarisarUvo, ruyagadIvaM vibhayamANo // 112 / / artha-cakavaradvIpanA madhyamAM rucaka nAmane uttama parvata che. te prakAra (gaDha) jevA svarUpavALe che ane cakIpanA be vibhAga karanAra che. (112) ruyagassa u usseho, caurAsII bhave shssaaii| ega ceva sahassaM, dharaNiyalamahe samogADho // 113 // artha-cakaparvatanI UMcAI 84000 ejana che ane eka hajAra jana pRthvItaLamAM UMDe che. (113) dasa ceva sahassA khalu, bAvIsaM joyaNAI bodhavA / siharitale vikkhaMbho, ruyagassa upavayassa bhave // 114 // artha-A cakaparvatanA zikharataLe vikhuMbha daza hajAra ne 22 jana che. ( A vistAra dharaNItaLa che, madhyamAM
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 14 ) 7023 ceAjana che ane zikhara upara 4024 yAjana che. jIe leAkaprakAza sarga 24 mAnA aAka 310 mAM ) ( 114 ) madhye sapta sahasrANi trayoviMzativistRtaH / caturviMzAzca caturaH, sahasrAn muni vistRtaH // 310 // siharitalammi u ruyagassa, cara cara hoMti kUDA cauddisiM tattha / puvAi ANupubvI, tesiM nAmAI kittIhaM // 115 // // // a--rucakaparvata zikhara upara cAre dizAe rahelA cAra siddhAyatananI banne bAju cAra cAra eTale ATha ATha phUTa che. te pUrva dizAnI anupUrvIe che tenA nAmeA huM kahu chuM. ( 115 ) (e rIte ekeka dizAe ATha ATha dizAkumArikAnA phUTa che.) (cAra siddhAyatana ne tenI banne khAju cAra cAra phUTa che eTale cAra dizAe maLIne 32 ane cAra vidizAmAM ekeka-kula 36 phUTa dizAkumArikAnA che. jIe, leAkaprakAza sarga 24. ) puvveNa aTTha kUDA, dakkhiNao aTTha aTTha avareNaM / uttarao aTTha bhave, cauddisiM hoMti ruyagassa // OM | a--pUrvadizAe ATha phUTa che, dakSiNadizAe paNa ATha che, pazcimakrizAe ATha che ane uttaradizAe paNa ATha che. A pramANe rucaka paryaMtanI cAre dizAe che. (116) kaNage 1 kaMcaNage 2 tavaNe 3 disA sovatthie 4 ariTThe 5 ya / caMdaNa 6 aMjaNamUle 7, vaire 8 puNa aTThame bhaNie // 117 //
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 15 ) a--kanaka 1, kaMcanaka 2, tapana 3, dizAsvastika 4, ariSTa pa, caMdana 6, ajanamULa cha ane AThamA vaja--ema ATha kahyA che. ( 117 ) nANArayaNavicittA, ujjovaMtA huyAsaNasihAva | ee aTThavi kUDA, havaMti puvveNa ruyagassa // 118 // a--aneka prakAranAM ratnAvaDe vicitra, agninI zikhAnI jevA prakAzata e ATha phUTo rucakaparvata upara pUdizAmAM rahelA che. ( 118 ) phali he 1 rayaNe 2 tavaNe 3, paume 4 naliNe 5 sasI6 ya nAyave / vesamaNe 7 verulie 8, ruyagassa havaMti dakkhiNao / / 119 / / a--Tika 1, ratna 2, tapana 3, padma 4, lina 5, zazI 6, vaizramaNa 7 ane vaiya 8 e ATha phUTa rucakapa ta upara dakSiNadizAe che. (119 ) nANArayaNavicittA, aNovamA dhaMtarUvasaMkAsA | ee avi kUDA, ruyagassa havaMti dakkhiNao // 120 // a--aneka prakAranAM ratnAthI vicitra, upamA na ApI zakAya tevA dhamelA rUpA jevA ujjavaLa e AThe chUTA rucakaparvata upara dakSiNe che. (120 ) amohe 1 suppabuddhe 2 ya, himavaM 3 maMdire 4 iya / ruyage 5 ruyaguttare 6 ca musaLe rA
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 66 ) artha--amogha 1, suprabuddha 2, himAna 3, maMdira 4, caka 5, rucakettara 6, caMdra che ane AThama sudarzana. (12) nANArayaNavicittA, aNovamA dhaMtarUvasaMkAsA / ee aTThavi kUDA, ruyagassavi hoMti pcchimo||122|| artha--aneka prakAranAM ratnavaDe vicitra, anupama, dhamelA rUpA jevA ujajavaLa e ATha kUTe rucakaparvata upara pazcima dizAe che. (12) vijaye ya 1 vejayaMte 2, jayaMta 3 aparAjie 4 ya bodhve| kuMDala 5 ruyage6 rayaNuccae 7 ya taha sabarayaNe 8 ya // 123 // ' artha-vijaya 1, vaijayaMta 2, jayaMta 3, aparAjita 4, kuMDaLa 5, rucaka 6, ratnazcaya che, tathA sarvaratna 8. (13) nANArayaNavicittA, ujovaMtA huyAsaNasihAva / ee aTThavi kUDA, ruyagassa havaMti uttarao // 124 / / artha--aneka prakAranAM ratna vaDe vicitra, hutAzananI zikhA jevA prakAzita e AThe phUTa rucakaparvata upara uttaradizAe che. (124) (pahelA ne chellA ATha ATha phUTa pItavarNanA ne bIjA ne trIjA ATha ATha phUTa veta varNavALA che.) paliovamaDiIyA, eesuM khalu havaMti kUDesuM / putreNa ANupubI, disAkumArINa te hoMti // 125 // artha eka palyopamanA AyuSyavALI e kUTanI upara pUrvadizAnI AnupUrvIe dizAkumArIo rahelI che. (125) (have tenAM nAma kahe che. )
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17 ) naMduttarA ya naMdA, ANaMdA taha ya naMdiseNA ya / vijayA ya vejayaMtI, jayaMtI avarAiyA ceva / / 126 / / matha-nahAtta. 1, nahI 2, mAna! 3, nhiss| 4, vinyA 5, vaizyatA, yatI, 7 ne 2552||ti 8 (126) eyA puratthimeNaM, ruyagammi u aTTa hoMti deviio| puveNa je u kUDA, aTThavi ruyage tahiM eyA // 127 // artha e nAmavALI pUrvakaparvata upara pUrvadizAnA 8 jhUTa 52 2unArI 48 zizubhArI che. ( 127 ) lacchimaI sesamaI, cittaguttA vasuMdharA ceva / samAhArA suppadinnA ya, suppabuddhA jasoharA // 128 // matha-1. bhAvatI, 2. zeSapatI, 3. yitragutA, 4. vasuMdharA, 5. samAhArA, 6. suprahattA, 7. suprasuddhA bhane 8. yazodharA. ( 128). evA ya dakkhiNeNaM, havaMti aTThavi disAkumArIo / je dakkhiNega kUDA, aTThavi ruyage tahiM eyaM // 129 / / artha-e nAmavALI dakSiNacakaparvata upara dakSiNa dizAnA ATha kUTa para rahenArI ATha dizAkumArIo che. (129) ilAdevI surAdevI, puhavI paumAvaI ya viNNeyA / eganAsA NavamiyA, sIyA bhaddA ya aTTamiA // 130 // matha---1. 4AvI, 2. surAhevI, 3. pRthvI, 4. padmAvatI, 5. menAsA, 6.navabhiDA, 7. sItAmane 8. bhAbhI mA. (130)
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) eyA u pacchimadisA, samAsiyA aTTha vi disikumArIo / avareNa je ya kUDA, aTThavi ruyage tarhi eyA // 131 // a--e nAmavALI pazcima rucakaparvata upara pazcimadizAmAM rahelA ATha phUTa para rahenArI ATha dizAkumArIe che. (131) alaMbusA mIsakesI ya, puMDarIgiNI vAruNI tahA / hAsA savappabhA caiva, siri hirI ceva uttarao // 132 // atha--1. alabusA, 2. mizrakezI, 3. puMDarIkaNI, 4. vAruNI, 5. hAsA, 6. sa`prabhA, 7. zrI ane 8. hI. e ATha uttaradizAe che. ( 132 ) eyA disAkumArI, kahiyA savaNNu savadarisIhiM | je uttareNa kUDA, avi ruyage tahiM eyA // 133 // a--e nAmavALI AThe dizAkumArIe uttaradizAnA rucakapa ta para AvelA ATha phUTe: upara rahenArI sarvajJa ane sadazI paramAtmAe kahelI che. ( 133 ) joyaNa sAhassIyA, ruyagavare pavayammi cattAri / puvAi ANupuvI, dIvAhivaINa AvAsA || 134 || arucakaparvata upara eka hajAra ceAjananA vistAravALA pUrvadizAnA anukramathI dvIpAdhipatinA cAra AvAseA che. (134) puveNa uveruliyaM, maNikUDaM pacchime disAbhAge / bhayagaM puNa dakkhiNao, ruyaguttaramuttare pAse / / 135 // apUrva dizAe vaiya nAmanA, pazcimakrizAe ''
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 6 ) maNikUTa nAmane, dakSiNadizAe bhajaka nAmanA ane uttaradizAe rucakeAttara nAmanA che. (135) joyaNasahassiyANaM, ee kUDA havaMti cattAri / puvAyANupurvi te hoMti disAkumArINaM // 136 // a--have pachI kahevAya che te eka hajAra ceAjananA vistAravALA cAra kuDhA pUrvadizAnA anukrame ( rucakadvIpamAM ) dizAkumArInA che. ( 136 ) puveNa ya veruliya, maNikUDaM pacchime disAbhAe / bhajagaM puNa dakkhiNao, ruyaguttaramuttare pAse // 137 // atha--pUrve vai, pazcime maNikUTa, dakSiNe bhajaka ane uttare rucakeAttara nAmanA phUTa che. ( 137 ) rUyA rUyaMsa surUvA, rUvavaI rUvakaMta rUyapabhA / juvAJALupulI, niita tenu jhUketu // 228 // atha--rUpA, rUpAMsikA, surUpA ane rUpakAvatI-A cAra nAmanI rUpavaDe maneAhara ane rUpavaDe prakAzita pUrvAdi dizAnI AnupUrvIe cAre dizAnA cAra phUTa upara rahenArI cAra dizAkumArIe che. ( 138 ) palio maM divaDuM, ThiIo eyAsi hoi savAsiM / levAmariyAya, hod gadur kALa / 222 // a--A sarva ( cAre) dizAkumArikAe doDha palllApamanA AyuSyavALI che ane e AThe phrUTo paraspara saMbaMdha
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 7 ) vinAnA-chUTA chUTA che. (ahIM cAra joIe kAraNa ke upara nAma paNa cAra che.) (139 ) puveNa sotthikaDaM, avareNa ya naMdaNaM bhave kUDaM / dakkhiNao logahiyaM, uttarao sababhUyahiyaM // 140 // artha-pUrva svastika nAmane, pazcime naMdana nAmane dakSiNe kahita nAmane ane uttare sarvabhUtahita nAmane (140) joyaNasAhassIyA, ee kUDA havaMti canAri / puvAiANuputrI, vijjukumArINa te hoMti // 141 // artha_e cAre kUTa eka hajAra ejananA vistAravALA ane pUrvAdidizAnA anukrame vidizAkumArInA (caka parvata upara) che. (141) ahIM vidizAnA nAma joIe. cittA ya cittakaNagA, saterA soyAmiNI ya nAyavA / eyA vijjukumArI, sAhiyapaliovamaThitiyA // 142 / / artha-citrA, citrakanakA, saterA ane saidAminI-e cAra nAmanI vidizAkumArIo sAdhika palyopamanA AyuSyavALI che.(142) vijjukumArINaM dakkhiNeNa kUDA disAgaiMdANaM / tatto mayahariyANaM, vijjukumArINa majjhao hoti // 143 // arthavidizAkumArInA dakSiNa vigere dizAmAM je phUTa che te diggajanI AkRtivALA che ane madhyamAM je phUTa vidizAkumArInA che te siMhanI AkRtivALA che. (143) (A hakIkata barAbara samajAtI nathI.) upara pramANe rukadvIpamAM AvelA rucaka parvata upara cAra dizAe ATha ATha phUTa upara eka eka maLI kula 32 ane
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 71 ) cAra vidizAe eka eka phUTa upara ekeka maLI 4 ane rucakIpamAM nIce cAre dizAe ekeka maLI 4 ema kula maLI 40 dizAkumArIo che. temAM 3ranuM Ayu eka palyopamanuM, 4 dviIpavALInuM deDha palyopamanuM ne cAra vidizAvALInuM palyopamasAdhika kahyuM che. taduparAMta ATha UrdhvalakanI jabadvIpanA meru parvata paranA naMdanavanamAM AvelA ATha phUTa upara rahenArI che ne ATha adholakanI te ja merunA cAra gajadaMtAnI nIce be be maLI kula ATha che. ema ekaMdara (56) dizAkumArIo jANavI. * ruyagavarassa u bAhiM, ogAhittA Na atttthlkkhaaii| culasIi sahassAI, raikaragA pabayA rammA // 144 // artha-sUcakadvIpanA bAhya bhAgamAM ATha lAkha jana jaIe tyAre corAzI hajAra manahara ratikara parvata che. (144) sakassa devaratno, sAmANA khalu havaMti je devA / uvavAyapavayA khalu, patteyaM tesi bodhavA // 145 // artha-te parvate zakeMdranA corAzI hajAra je sAmAnika de che te darekanA upapAta parvate jANavA. (15) (anyatra javuM hoya tyAre ahIM AvIne utpata che.) etto ekekassa u, cauddisiM hoti raayhaanniio| jaMbuddIvasamAo, vikkhaMbhAyAmao tAo // 146 // artha_e dareka ratikara parvatanI cAre dizAe laMbAI, pahoLAImAM jaMbudvIpa jevaDI cAra cAra rAjadhAnIo che. (146) paDhamA u sayasahasse, biiyAisu ceva sayasahassesu / puvAiANupubI, tesiM nAmANi kitte'haM // 147 //
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 72 ) artha-pahelI rAjadhAnI pahelA lAkhamAM ane tyArapachInI bIjI, trIjI ne cothI judI judI dizAvALA bIjA, trIjA ne cothA lAkhamAM pUrvAdi dizAnA anukrame che. tenAM nAma huM kahuM chuM. (147) puvAiANuputrI, tatto naMdA ca hoi naMdavaI / avareNa ya naMduttarA, uttarao naMdiseNA u|| 148 / / artha-pUrvAdi dizAnA anukrame eTale pUrvamAM naMdA, dakSiNamAM naMdAvatI, pazcime naMduttarA ane uttare naMdiSeNuM nAmanI jANavI. (148) bhaddA ya subhadA ya, kumuyA puNa hoi puMDarIgiNI u / cakajjhayA ya sabA, sabAvaharajjhayA ceva // 149 // artha-bhadrA, subhadrA, kumudA, puMDarIkiNa, cakradhvajA, sarvA, sarvadhvajA ane vajadhvajA. (149 )(A ATha nAma konI rAjadhAnInA che te samajANuM nathI.). evaM IsANassa vi, sAmANasurANa raikarA rammA / naMdAI NayarIhi u, pariyariyA uttare pAse // 150 // artha e ja pramANe uttaradizAe IzAnaMdranA sAmAnika denA ramya evA (80000) ratikara parvata che. ane upara batAvelI naMdA vigere nAmanI te ratikanI cAre dizAe cAra cAra nagarIo che. (IzAneMdranA sAmAnika deva 80000 che) (150) jaMbuddIvAhivaI, aNADhio sudviya lavaNassa / etto ya ANuputrI, do do dIve samudde ya // 151 // artha-jabUdvIpane adhipati anAdata nAmane deva che
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 73 ) ane lavaNasamudrane adhipati susthita deva che. tyArapachInA anukrame AvelA dareka dvIpa ane samudranA be be adhipati de che. (151) piyadaMsaNe pabhAse, kAladeve taheva mahAkAle / paume ya mahApaume, sirIdhare mahIdhare ceva // 152 // artha-dhAtakIkhaMDanA svAmI priyadarzana ne prabhAsa, kaledadhinA kALa ne mahAkALa, puSkaravara dvIpanA padma ane mahApadya ane puSkaravara samudranA zrIdhara ne mahIdhara nAmanA che. (15) maNippame ya suppame ceva, aggideve taheva aggijase / kaNage kaNagappame ceva, tatto kaMte a aikaMte // 153 // artha-tyArapachI maNiprabha ne suprabha, agnideva ane agniyaza, kanaka ne kanakaprabha, kAMta ne atikata. (153) dAmaDDI harivAraNa, tatto sumaNe ya somaNaMse ya / avisoga vIyasoge, subhaddabhadde sumaNabhadde // 154 // artha-dAmadhei ne harivAraNa, sumana ne samanasa, avizeka ne vItazeka, subhadrabhadra ne sumanabhadra. (154) A seLa nAma puSkaravara samudra pachInA vANuMvara, kSIravara, dhRtavara ne IkSuvara-e cAra dvIpa ne te ja nAmanA cAra samudranA be be maLIne kula 16 svAmInA jANavA. saMkhavaraddIvammi a, saMkha saMkhappame ya do devA / kaNage kaNagappame ceva, saMkhavara samudda abhidhaao||155|| artha-zaMkhavaradvIpane viSe tenA svAmI zaMkhane zaMkha
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 74 ) prabha nAmanA che ane zaMkhavara samudranA svAmI kanaka ne kanakaprabha nAmanA che. (155) maNippame maNisihe ya kAmapAle ya kusumakeU ya / kuMDalakuMDalabhade subhadabhadde ya sumaNabhadde // 156 // artha-maNiprabha ne maNizikha, kAmapALa ne kusumaketu be aruNuvaradvIpa ane aruNuvara samudranA svAmI jANavA tathA kuMDaLI ne kuMDalabhadra, subhadrabhadra ne sumanabhadra. e kuMDaLadvIpa ne kuMDaLasamudranA svAmI jANavA. (156) savatthamaNoraha sabakAmasiddha ya ruyagaNagadevA / taha mANusuttaranage cakkhumuhe cakkhukaMte ya // 157 // artha-sarvArthamanoratha ane sarvakAmasiddha nAmanA sUcaka parvatanA svAmI deve jANavA. ane mAnuSattara parvatanA svAmI cakSumukha ane cakSukAMta nAmanA jANavA. (157). teNa paraM dIvANaM, udahINaM sarisanAmagA devaa| ekeka sarisanAmA, asaMkhijjA hoti nAyabA // 158 / / artha-tyArapachInA dviIpa ane samudronA pratyekanA svAmI dareka dvIpasamudra sadaza nAmavALA jANavA. evI rIte sadaza nAmavALA asaMkhyAta deve jANavA. (158) vAsANaM va dahANaM, vAsaharANaM mahANaINaM ca / dIvANaM udahINaM, paliovamagAu ahivaiNo // 159 // artha-kSetronA kahenA, varSadhara parvatainA, mahAnadInA, dvIpanA ane samudranA adhipati de pApama sthitivALA jANavA. (159)
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 75 ) dIvAhivaINa bhave u dIvA udahImajjhayArammi | udahisu ya AkAlA, dIvAhivara sAgaravaINaM // 160 // a--dvIpAdhipatinA dvIpA samudranA madhyamAM hAya che ane samudranA adhipatinA dvIpA kALeAdhi samudra sudhI dvIpamAM ne samudrAmAM che. ( tyArapachI temanA dvIpA samudramAM ja che.) (190) gAuya samuddA, dIvA joaNa bhaveja saMkhejA / gaMtUNa hoi aruNo, dIvo aruNo tao udahI || 161 // a--rucaka samudra pachI sakhyAtA dvIpane samudro saMkhyAtA ceAjananA che. rucaka samudra pachI aruNa nAmanA dvIpa ne aruNa nAmanA samudra che. (161) bayAlIsa sahassA, aruNaM ogAhiUNa dakkhiNao / varSAvahIbo, miniSatro tatha timicchI // 6 // a--aruNadvIpamAM 42000 yAjana jaie tyAre dakSiNa dizAmAM zreSTha vajraratnanI AkRtivALA tigicchI nAmanA paryaMta AvelA che. (madhyamAM sAMkaDA ne e mAjI vistRta hoya tene vajrAkRti kahe che. ) ( 162 ) sattara sikkavI sAiM, joyaNasayAI so samuviddho / dasa caiva bAvIse, mUle vitthinnu hoi nAyavo // 163 // a--te parvata satarase ne ekavIza ceAjana UMcA che. ane mULamAM eka hajAra ne khAvoza ceAjana vistAre che. (163) joyaNacaurasae - cauvIse vitthaDo u majjhami / satteva ya tevIse, siharatale vitthaDohoi // 164 //
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 76 ) a-cArase ne covIza yojana madhyamAM vistAra che ane sAtaso ne trevIzajana zikhara para vistAravALe che.(164) sattarasekavIsAI, paesANa sayAI gaMtUNaM / ekkArasachannauyA, vaDate dosu pAsesu // 165 // artha-satarasa ne ekavIza jana UMce jaIe tyAre agyArase ne chatu yAjana baMne bAju vadhe che. (165) (A vadhAre kevI rIte thAya che te samajANuM nathI ) battIsasayA battIsa, uttarA parirao visesUNo / terasaiyAlAI, bAvIsapbhahiyA majjhaparihI // 166 // artha-batrIza ne batrIza yojanamAM kAMI nyUna paridhi nIce che ane terase bAvIza jana abhyadhika paridhi madhyamAM che. (16) uparanA 723 jananI paridhi lakhavI rahI gaI jaNAya che. rayaNamau paumAe, vaNasaMDeNaM ca so parikvitto / majjhe bhavaNavaDeMso, aDDAijAi ubiddho / / 167 // artha A parvata ratnamaya che, paDhAdi vanakhaMDathI vIMTAyele che ane tenA madhyamAM aDhIso yojana UMce bhavanAvAMsa che. (17) vitthiNNo (saya) paNavIsaM, tattha ya sIhAsaNaM sprivaarN| nANAmaNirayaNamayaM, ujjoyataM dasadisAo // 168 // artha-te bhavana vistAramAM savAso jana che. temAM nAnA prakAranA maNi ne ratnamaya daza dizAomAM prakAza karatuM evuM saparivAra siMhAsana che. (168)
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 77 ) tigicchiya dAhiNao, chakkoDisayAi koDipaNapanaM / paNavIsaM lakkhAI, paMca ya kose aivaittA // 169 // ogAhittANamaho, cattAlIsaM bhave shssaaii| mitara rANA, vahiM vana ramara 270 artha-tigicchI parvatathI dakSiNa bAju chase ne paMcAvana kroDa ne pacIza lAkha (jana) ne pAMca gAu atikramaNa karIe tyAre cALIza hajAra jana nIce avagAhana karatAM camacaMcA nAmanI rAjadhAnI che te atyaMtara cAkhaMDI ne bahAra goLa evI che. (169-70) egaM ca sayasahassaM, vitthiNNA hoi ANupubIe / taM tiguNaM savisesaM, pariraeNaM tu bodhavA // 171 // artha---te camaracaMcA rAjadhAnI AnupUvIe eka lAkha ejananA vistAravALI che ane tethI traNagaNI jhAjherI paridhivALI che. (171) (anupUrvI zuM artha mAM che te samajAtuM nathI.) pAyAro nAyabo, rAyahANIe camaracaMcAe / joyaNasayaM divaDhe, ubiddho hoi sabatto // 172 / / artha-camaracaMcA rAjadhAnIne prAkAra eTale killo dehase jana sarvatra eTale pharate eka sarakhe UMce che. (172) pannAsaM paNavIsaM, addhaterasa joyaNAI tu / mUle majjhe uvari, vikkhaMbho suvannasAlassa // 173 / / artha-te suvarNamaya vaprane vikhuMbha mULamAM pacAsa ejana, madhyamAM pacIza ejana ane upara sADAbAra jana che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 78 ) kavisIsA ya niyamA, AyAmeNaddhajoyaNaM save | homa vizvameLa, temUrchA gaDhanoyanuM tusrA // 174 || a--te vapranA kAMgarA nizcaye aA ceAjana lAMkhA che, eka gAu paheALA che ane adha ceAjanathI kAMika nyUna UMcA che.(174) ekekA bahAe, dArANaM paMca paMca sayAI / tesiM kuLa nacatta, gaGgAnuM sA DhauMti / / 271 // a--te vapranI ekeka bAjue pAMcase pAMcase dvAra che ane te dvArAnI UMcAi aDhIso ceAjana che. ( 175 ) dArANaM vikkhaMbho, paNavIsa sayaM tahAyae so ya / nagarI siita, paMcetra 3 goyaLamArUM // 276 || gaMtUrNa vaNasaMDA, cauro AyAmao ya te bhaNiyA / sADhIyasadAM, loyaLA vivuMmo (saya) taMtra||277gA a--te dvArAnA vibha savAsA yeAjana che ane Ayata paNa teTalA che. ane nagarInI bahAra cAre dizAe pAMcaseA yeAjana jaIe tyAre cAra vanakhaMDa AvelA che te lakhAImAM eka hAra ceAjana jhAjherA che ane paheALAimAM 500 ceAjana che. (176-77) dArapamANA cauro, vaNasaMDA tattha pallayaThitIyA / devA asoya taha sattavanna caMpe ya cUye ya / / 178 // a--e cAre dizAnA vanakhaMDa dvAra pramANe eTale pAMcaseA ceAjana paheALA che tenA azAka, saptaparNa, caMpaka ne cUta (Amra ) e nAma che ane te ja nAmanA palyApamanI sthitivALA devA tenA svAmI che. ( 178 )
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 79 ) caMcAe bahumajjhaM, vikkhaMbhAyAma solasasahassA / aha uvakAriyaleNe, bAhalleNaM aThajoyaNIe // 179 // artha e camacaMcA nagarInA bahumadhyabhAge soLa hajAra jana laMbAI ne paheLAIvALe ane tethI ardha eTale ATha hajAra yojana bAhalya eTale jADAIvALe avatArikAlayana che. (179) : paumavaraveiyAe, vaNasaMDeNa ca se parikkhitte / / tassa bahumajjhadese, vaDeMsago paramarammo u / / 180 // arthate avatArikAlayana padrava ravedikA te vanakhaMDavaDe parikSita che ane tenA bahumadhyabhAgamAM atyaMta ramaNika e prAsAdAvatuMsaka che. (18) dArappamANasariso u, so u tattheva havai paasaao| so hoi parikkhitto, cauhi ya pAsAyapaMtIhi // 181 // artha-tyAM je prAsAda che te dvArA pramANasadaza che te cAre dizAe prAsAdanI cAra paMktio vaDe vyApta che. (101) sayamegaM paNavIsaM, bAvaTTi joyaNAi addhaM ca / raNa so ya, hariyA visthA saddha ?82 artha-te (cAra paMktinA prAsAde) ekaso ne pacavIza, sADIbAsaTha ane savA ekatrIza jana kramasara UMcA che ane tethI aradhA vistAravALA (pahoLA) che. (12) (AmAM cothI paMktinA prAsAdanI UMcAi kahevI rahI jAya che.) pAsAyassa u puvvuttareNa ettha u sabhA suhaMmA u / tatto ya ceiyagharaM, uvavAyasabhA ya harao ya // 183 //
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ " ( 80 ) artha-upara jaNAvelA mukhya prAsAdathI IzAna koNe sudharmA nAmanI sabhA che. tyArapachI cityagraha che. tyArapachI utpAda (upajavAnI) sabhA che ne tyArapachI kaha che. (183) abhisekAlaMkAriya, vavasAyA UsIyA u chattIsaM / pannAsaiyAyAmA, AyAmadhdhaM tu vitthiNNA // 184 // artha-tyArapachI abhiSeka sabhA, tyArapachI alaMkAra sabhA, tyArapachI vyavasAya sabhA che, te sabhAo UMcI chatrIza jana, lAMbI pacAsa jana ane AyAmathI ardha eTale pacavIza ejaMna paheLI che. (14) tidisi hoMti suhaMmAe, tiNi dArAu aTTa ubiddhA / vikkhaMbho ya paveso, joyaNe tesiM cattAri // 185 // artha--sudharmAsabhAne traNa dizAe traNa dvAra che. te ATha jana UMcAM che. viSkamAM ane pravezamAM cAra cAra jana che. (185) tesi puro ya muhamaMDavA u pecchAgharA ya tesu bhave / pecchAgharANa majjhe, akkhADA AsaNA rammA // 186 // / artha-tenI AgaLa mukhamaMDapa che ane mukhamaMDapanI AgaLa prekSAgraha che, ane prekSAgRhanA madhyamAM ramya siMhAsanavALA akSATaka che. (186) bAhAo pecchAgharANa purao thabhA tesiM cauddisi hoti / ttei diyAzo, vipahimA tI jaya . 287 |
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ (81) atha--prekSAgRhanI AgaLa stUpa che ane te pratyeka rUpAnI cAre dizAe pIThikA che ne te pratyeka pIThikAnI upara jinapratimAe che. ( 187 ) thUbhANa hoMti purao, peDhiyA tattha ceiyaduo / cepalumALa pulo, peDhiyAlo maNimo // 288 // tAsupparaM mahiMdajjhayAu tesu purao bhave gaMdA / dasajoyaNauhA, harao vi daseva vitthino // 189 // a--te stUpAnI AgaLa pIThikAe che, te pIThikA upara caityavRkSeA che ane te caityavRkSenI AgaLa maNimaya pIThikAe che. te maNimaya pIThikAonI upara mahedradhvajo che. tenI AgaLa naMdA nAmanI puSkaraNI che. te daza ceAjana UMDI che ane drA paNa daza ceAjana vistAravALA che. ( 188-189 ) seva jiNagharassa vi, vaha gamo sesiyANa vi sabhANa / jaM piya se nANattaM taM pi ya vocchaM samAseNaM // 190 // a--e ja pramANe jinagRhanuM paNa pramANu hAya che, ane bAkInI sabhAonuM paNa e ja pramANa che. temAM je vividhapaNuM che te huM sakSepathI kahuM chuM. ( 190 ) bahumajjhadesapeDhiya, tattheva ya mANavo bhave khaMbho / vImoDisiya, vArasamahUM 7 hiMduE | 12 || atha--tenA bahumadhyadezamAM pIThikA che. tenI upara mANavaka staMbha che, te sta Mbha cAvIza hAMzavALA che. te UMcA OM
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 2 ) bAra yojana che ane tethI adhe heThe ane upara eTale che jana vistAravALe che. (191) phalihA tahiM nAgadaMtA ya sikA tahiM vyrmyaa| tattha u hoMti samuggA, jiNasakahA tattha pannattA // 192 // artha-te mANavaka staMbhane sphaTikamaya nAgadaMtA che ane tenI sAthe laTakAvelA vamaya sIkA che, te sIkAmAM DAbaDA che ane te DAbaDAmAM jinezvaranI dADhAo che. (12) mANavagassa u puveNa, AsaNaM pacchimeNa sayaNijaM / uttarao sayaNijassa ya, hoi iMdajjhao tuMgo // 193 // arthamANavaka staMbhanI pUrve Asana siMhAsana) che, pazcime zacyA che. e zamyAnI uttaramAM UMce iMdradhvaja che. (13) :paharaNakoso iMdajjhayassa, avareNa ittha copAlo / phalihappAmokkhANaM, nikkhevanihI paharaNANaM // 194 // artha-ITradhvajanI pazcime cepAla nAme praharaNakeza che, te DhAla vigere Ayudhone rAkhavAnA nidhAnatulya che. (ahIM bIjI pratamAM reSA zabda jaNAvela che. ) (194) jiNadevacchaMdao jiNagharammi paDimANa tattha aTThasayaM / cAmaradharANaM khalu, purao ghaMTANa aTThasayaM // 195 // artha-jinagRhamAM jinezvaranA devajIMdA upara ekase ne ATha jinezvaranI pratimAo che. tenI pAse 108 cAmaradhara ( vigere) de che ane tenI AgaLa 108 ghaMTA che. (15)
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 83 ). sesa sabhANa u majjhe, havaMti maNipeDhiyA paramarammA / tatthAsaNA maharihA, uvavAyasabhAe sayaNijaM / / 196 / / - artha-bAdInI sabhAonA madhyamAM parama ramaNika evI maNipIThikAo che. te maNipIThikAnI upara moTA mUlyavALAM Asane (siMhAsane) che ane upapAta (devane upajavAnI) sabhAmAM zA che. (16) muhamaMDava pecchAhara, harau daaysh(doysy)pmaannaaii| thUbhAo aTTa u bhave, dArassa u maMDavANaM tu // 197 // artha-mukhamaMDapa, prekSAgRha ane drahanuM pramANu baso cejana che tathA stUpanuM ane maMDapanA dvAranuM pramANa ATha jana che. (197). ubiddhA vIsa u gayA ya, vitthiNNaM joyaNaddhaM tu / mANavaga mahiMdajjhaya, havaMti iMdajjhayA ceva // 198 // artha-mANavaka staMbha, mahedradhvaja ane IMdravajanI UMcAI vIza yojana che ane jADAI ardha yojana che. (198) jiNadusuhammaceiyagharesu jA peDhiyA ya tattha bhave / caujoyaNabAhallA, aTTheva ya vitthaDAyAmA / / 199 // artha-catyavRkSa, sudharmAsabhA ane caityagRha emAM je maNipIThikAo che te cAra jana jADI che ane ATha jana lAMbI pahelI che. (19) sesA cau AyAmA, bAhallaM doNNi joyaNA tehiM / te ja rezakumA, zara ra goyaNuddhiA 200 | kAThikAo che te dhasabhA ane 3. " " 16 //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 84 ) artha-bAkInI pIThikAo cAra jana vistAravALI che ane jADI be jana che-sarve cityavRkSe ATha jana UMcA che. (ra00) chajjoyaNAi viDimA, ubiddhA aTTa hoi vitthiNNA / khaMdhAo joyaNAo, vikkhaMbhobehao kosaM // 201 // artha-tenI mULa zAkhA (viDimA) cha jana UcI che ane ATha jana vistIrNa che, te vRkSane skaMdha eka ejana vistAramAM che ane tenI UMDAI eka keza che. (21) ( ahIMthI viSaya badalAya che. ) nagarIe uttareNaM ya khalu joyaNANa lakkhA u / aruNodage samudde, gaMtUNaM paMca AvAsA // 202 / / artha-prathama jaNAvelI nagarIonI uttaramAM eka lAkha jana aruNodaka samudramAM jaIe tyAre pAMca AvAso che. (22) paDhame sayaMpame caiva, tatto khalu hoi pupphakeu ya / pupphAvatte puSphappame ya pupphuttarAvAse // 203 // artha-prathama svayaMprabha, bIje puSaketu, trIje puSpAvarta, puSpaprabha ane pAMcamo puttara-enAmanA AvAse che. (23) aggamahisIparisANaM, ceva taho hoti ngriio| sAmANiyAsurANaM, tAyattIsANa tattheva // 204 / artha--amahiSInI ane parSadAonI tyAM nagarIo che. ane sAmAnika devanI tema ja trAyannizata devenI nagarIo paNa tyAM ja che. (204)
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 85 ) parisANaM somaNasA u susImA somaMjaNANaM tu raayhaanniio| bArasa sahassiyAo, bAhiM vaTTA rayaNacittA // 205 // artha-parSadAnI rAjadhAnIe somanasA, susImA, samA ane aMjanA nAmanI che. te bAra hajAra ejananI che. bahAra vRtta eTale goLa ane ratnavaDe citravicitra che. (ra05) sivamaMdirA u codasa, sahassiyA sA bhave u vrunnss| . solasa sAhassIyA vairamaMdirA sAnalassa bhave // 206 // artha-zivamaMdirathI AgaLa vaida hajArajana pramANavALI varuNadevanI rAjadhAnI che. ane vajanamaMdirathI AgaLa soLa hajAra jananA pramANavALI anala(yama)devanI rAjadhAnI che. (ra06) avareNaM aNiyANaM, caudisi hoi AyarakkhANaM / bArasa sahassiyA u, bAhiM vaTTA rayaNacittA // 207 // artha-pazcime anika (senApati)nI ane cAre dizAe AtmarakSakadevenI bAra hajAra ejananA pramANavALI bahArathI vRtta ane vicitra ratnavALI rAjadhAnIo che. (27) aruNassa uttareNaM, bAyAlIsaM bhave sahassAI / uggahiUNa udahi, silanicao raayhaanniio|| 208 // artha--aruNadvIpanI uttare samudramAM beMtALIsa hajAra - jana jaIe tyAre zIlaniyA nAmanI rAjadhAnI che. (2008) veroyaNappame kaMte, sa ekkau putvae sahasse ya / taha morame paMcane mag 201 A gAthAne artha beThe nathI. AkhI gAthA paNa maLI nathI.
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 86 ) parimANaM ceva tahA, nayarIo hoti aggamahisINaM / sAmANiyAsurANaM, tAyattIsANa tiNhaM ca // 210 // artha-parSadAonI nagarIo paNa te ja pramANe che tathA agramahiSIonI, sAmAnika devAnI ane trAyaviMza devanI-ema traNenI nagarIo paNa tyAM ja che. (210 ) parisANaM somaNasA ya susImAsomajaNANaM tu / / codasa sahassiyAo, bAhiM vaTTA rayaNacittA // 211 // artha-parSadAnI semasA, susImA, somA ne aMjaNa nAmanI rAjadhAnI che. te cauda hajAra ejananA pramANavALI che. te bahArathI geLa che ane vicitra ratnakhacita che. (211) avareNaM aNiyANaM, cauddisiM hoMti AyarakkhANaM / bArasa sahassiyAo, bAhiM vaTTA rayaNacittA // 212 // artha-pazcimadizAe sAta senAnI ane cAre dizAe AtmarakSakadevanI rAjadhAnI bAra hajAra yojananA pramANavALI che ne te bahArathI vRtta ane vicitra ratnakhacita che. (12) sivamaMdirAo solasa, sahassiyA sA bhave u varuNassa / aTThArasa sAhassIyA, vairamaMdirAsAnalassa bhave // 213 // artha-zivamaMdirathI soLa hajAra jaMna jaIe tyAre varuNadevanI rAjadhAnI che, ane vamaMdirathI aDhAra hajAra jana jaIe tyAre analanI(yamanI) rAjadhAnI che. (213) dharaNassa nAgarabo, suhavati pariyAe dakkhiNe pAse / gaMdhavaI pariyAo, bhUyANaMdassa uttarao // 214 //
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 87 ) artha-dakSiNabAjue nAgakumAranA iMdra dharaNenI zubhavatI nAmanI rAjadhAnI che ane uttarabAjue bhUtAnaMda nAmanA nAgakumAranA iMdranI gaMdhavatI nAmanI rAjadhAnI che. (214) uccatteNa sahassaM, sahassamegaM ca mUlavitthiNNo / mA 3 maje, haripu ti paMcasa | 21 . artha UMcAImAM eka hajAra ejana, mULamAM eka hajAra jana, madhyamAM sADAsAta jana ane upara pAMcaso jana che. (215) (A zenuM pramANa che? te samajANuM nathI.) do ceva jaMbuddIve, cattAri ya mANusuttaranagammi / chacca aruNasamudde, aTTha ruyagammi dIvammi / / 216 // asurANaM nAgANaM, udahikumArANa hoMti aavaasaa| aruNodaye samudde, tattheva ya tesi uppAyA / / 217 // artha--aMbudvIpamAM be, mAnuSAra parvata upara cAra, aruNasamudramAM che, ane cakadvIpamAM ATha AvAso asurakumAra, nAgakumAra, (suvarNakumAra) ne udadhikumAranA che ane aNeda samudramAM temanAM utpAta sthAne che. (216217) dIvadisAaggINaM, thaNiyakumArANa hoMti AvAsA / aruNavare dIvammi u, tattheva ya tesi uppAyA // 218 // artha-dvIpakumAra, dizIkumAra, agnikumAra ane svanitakumAranA AvAso aNavara dviIpamAM che ane tyAM ja temanAM utpAta sthAne che. (218) coyAlasayaM paDhami-lluyAe paMtie caMdasUrANaM / teNa paraM paMtIo, caurottariyAe vuDDI ya // 219 //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 88 ) artha-puSkaravarArdha dvIpa je mAnuSAra parvata pachInA bhAgamAM che temAM prathama paMktimAM 144 sUrya ne 144 caMdra che. ane tyArapachInI paMktiomAM cAra cAranI vRddhi che. (219) jo jAiM sayasahassAI, vitthaDo sAgaro va dIvo vaa| tAvaiyA u tahiyaM, paMtIo caMdasUrANaM // 220 // artha-je dvIpa athavA je samudra jeTalA lAkha janane hoya teTalI temAM sUrya ane caMdranI paMktio samajavI. (rara) dIvasAgarapannatti painnayaM gAhAo pnnttaao| zrI saMvata vikramato bhavanasiddhirasenTa (1683) varSe kArtikamAse sitaikAdazIdine satyapuramadhye bRhatkharataragacchazrIsAmaracandrasUrisaMtAne zrImadvAcanAcAryavaryadhuryavA0 zrI 5 zrIjJAnapramodagaNibhiH paM0 zrIguNanandanagaNi paM0 sohillamuniziSyasIhamalamuni R0 kRSNaziSyasupadaizcaturmAsI kRtA tadA sIhamallena likhitaM svapaThanArtham / / dviIpasAgaraprakRtiprakIrNakanI A pramANe raragAthAo kahelI che. vikrama saMvat 1683 nA kArtika sudi agyAraze satyapuramAM bRhatakharataragacchanA sAgaracaMdrasUrisaMtAnIya zrImadvAcanAcArya varyadhurya vAcakazrI 5 zrIjJAnapradagaNi, paM. zrI guNanaMdanagaNi, paM. hillamunivaranA ziSya samadvamuni tathA 40 kRSNaziSyasupadamuni eo cAturmAsa rahyA hatA, te vakhate siMhamale pitAne bhaNavA mATe A prata lakhI che. ---- -
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ J // zrImadvijayAnaMdasaribhyo namaH // 8.. // savRttikaM pudglpraavrtstvnm|| rfH rfH wfk rDk w`rf ryHwn rft wshk zrIvItarAga! bhagavastava samayAlokanaM vinA'bhUvan / dravye kSetre kAle, bhAve me pudgalAvartAH // 1 // vyAkhyA-'he zrIvItarAga!' he bhagavan !, 'me'mama, pudgalaparAvartA abhUvan / kasmin viSaye ? 'dravye' -dravyaviSaye, 'kSetre' kSetraviSaye, 'kAle'-kAlaviSaye, 'bhAve'-bhAvaviSaye, ke vinA ? ' tava'-bhavataH, 'samayAlokanaM vinA'-siddhAntavicAraNaM vinA // 1 // mohapraroharohAnnaTa iva bhavaraGgasaMgataH svAmin ! / kAlamanantAnantaM, bhrAntaH SaTUkAyakRtakAyaH // 2 // vyAkhyA he svAmin ! ahaM 'bhrAntaH'-ekasmAdbhavAdvitIyAdiSu bhaveSu praaptH| kiMviziSTaH san ? 'bhavaraGgasaMgataH -bhavaH saMsAraH sa eva raGgaH, raGgo nATyasthAnaM, tatra saMgataH sthitaH / kasmAt ? ' mohapraroharohAt '-mohoDajJAnaM sa eva praroho'Gkarastasya roho vRddhistasmAt / ka iva ? 1 " kathamabhUvan ? tava " ityapi / /
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 70 ) naTa iva / kiyantaM kAlaM bhrAntaH ? ' anantAnantaM kAlaM - siddhAntabhASayA sarvapabhRtacatuSpalyadRSTAntenAntaM jJeyam, anantAdanantamanantAnantaM, etAvantaM kAlaM bhrAntaH / kiMbhUtaH 1 pRthvyAdiSu SaTsu kAyeSu kRtaH kAyaH zarIraM yena saH iti // 2 // audArikavaikriyataijasa bhASAprANacittakarmatayA / sarvANupariNaterme, sthUlo'bhUtpudgalAvarttaH // 3 // vyAkhyA- pudgalaparAvarttacaturddhA - dravyataH kSetrataH kAlato bhAvatazca / ekaikospi dvividhaH sUkSmabAdarabhedataH / audArikazarIreNa vA vaikriyazarIreNa vA taijasazarIreNa vA kArmaNazarIreNa vA bhASAprANacittairvA sarvAMzcaturdazarajjugataparamANUn AtmA audArikAdisaptakena yadA spRzati tadA dravyataH sthUlapudgalaparAvarttaH // 3 // tatsaptakaikakena ca, samasta paramANupariNateryasya / saMsAre saMsarataH, sUkSmo me jina ! tadAvarttaH // 4 // vyAkhyA - audArikAdisaptakamadhyAtpratyekaM pratyekamekaikena caturdazarajjugata sarvAn paramANUna AtmA saMspRzya saMspRzya muJcati tada sUkSmapuGgalaparAvarttaH // 4 // atha dravyasthUla 1 " tadA pudgalaparAvarttaH sUkSma iti caturthazlokArthaH // 4 // punarapyetau prakArAntareNa " ityapi pATho dRzyate //
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 1 ) sUkSmapudgalaparAvarttaH prakArAntareNa siddhAntavibhASayocyate prastAvApannatvAt - audArikAdizarIracatuSTayena sarvAn lokagataparamANUn kramotkramAbhyAM saMspRzya saMspRzyAtmA muJcati tadA dravyataH sthUlapulaparAvarttaH / audArikAdizarIracatuSTayamadhyAtpratyekaM pratyekamekaikena zarIreNa sarvAn lokagataparamANUn spRSTvA spRSTvA muJcati tadA dravyataH sUkSmapudgalaparAvarttaH // nizzeSalokadezAn bhave bhave pUrvasaMbhavairmaraNaiH / spRzataH kramotkramAbhyAM kSetre sthUlastadAvatteH // 5 // " vyAkhyA - caturdazarajvAtmaka loke yAvantaH samastalokAkAzapradezAH santi tAvata AtmA maraNaiH kRtvA krameNa vA vyatikrameNa vA spRzati tadA sthUlaH kSetra pulaparAvarttaH // 5 // prAgmRtyubhiH krameNa ca, lokAkAzapradeza saMsparzaH / ma yo'jani sa svAmin! kSetre sUkSmastadAvarttaH // 6 // vyAkhyA - yadA''tmA caturdazarajjuSu yAvanta AkAzapradezAH santi tAn krameNa mRtyunA spRzati yAvatA kAlena tAvatA sUkSmaH pudgalaparAvartto bhavati / / 6 / / 66 tadA sthUladravya saMspRzan saMspRzan " ityapi / 2 pudgala - " ityapi / 3 " tadA sUkSmadravyapudgala - " ityapi / 1 66
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ (82) mama kAlacakrasamayAn , sNspRshto'tiitmRtyubhirnaath!| akramataH kramatazca sthUlaH kAle tadAvataH // 7 // vyAkhyA-utsarpiNyavasarpiNyoryAvantaH samayA vartante tAn samayAn maraNaiH kRtvA kramAkramAbhyAM spRzato jIvasya sthUlaH kAlapudgalaparAvarto bhavati // 7 // kramatastAneva samayAn , prArabhUtairmRtyubhiH prabhUtairme / saMspRzataH sUkSmo'rhan !, kAlagataH pudgalAvataH // 8 // vyAkhyA-kazcijIvo'vasapiNyAH prathamasamaye mRtastatsadRzA avasarpiNyAnantare dvitIye samaye yAvatA kAlena mriyate te samayA lekhake gaNyante nAnyAH, evamavasarpiNyutsapiNyoyorapi samayAn jIvaH krameNa maraNaiH kRtvA spRzati tadA sUkSmaH kAlataH pudgalaparAvarto bhavati // 8 // anubhAgabandhahetUn ,smstlokaabhrdeshprisngkhyaan| mriyataH kramotkramAbhyAM, bhAve sthUlastadAvataH // 9 // prAGmaraNaiH sarveSAmapi, teSAM yaH krameNa saMzleSaH / bhAve sUkSmaH so'bhUt , jineza ! vishvtryaadhiish!||10|| 1 " mama sakalakAlasamayAn " ityapi // 2 " kAlataH sthUlapudgala:-" ityapi / 3 " kazvana" ityapi /
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 3 ) vyAkhyA - pUrvaM sUkSmAnikAyeSu ye pRthivyAdayo jIvAH pravizyamAnA ekasmin samaye santi te'saGkhyAtAH / ke iva 1 caturdazarajjugatAkAzapradezatulyA iva te jIvA jJeyAH / yataHegasamami loe, suhumA jIvA a je bhavissaMti / te huta'saMkhaloe, paesatullA asaMkhijA || 1 || " ekasminnaGgulabhUmau asaGkhyAtA AkAzapradezA jJeyAH / yataH - " suhumo ya hoi kAlo, tatto suhummayaraM havai khittaM / aMgulaseDhImitte, osappiNio asaMkhijjA // 2 // " tebhyo'pi pRthivyAdipravizyamAnajIvebhyo'pi sUkSmAgnikAye ye pUrvaM praviSTAH pRthivyAdayo jIvAH santi te jIvAH asaGkhyAtaguNenAdhikAH / pUrvapraviSTebhyo jIvebhyo'pi asaGkhyAtaguNenAdhikAH sUkSmAgnikAyikAnAM kAya sthitiH, asaGkhyAtakAlaM yAvadagnau vahnikAye utpadyate punarmRtyuH punarutpattirevamasaGkhyAtakAlaM yAvajjJeyam / agnikAyikebhyo'saGkhyAtaguNenAdhikAni saMyamasthAnAni nAnAjIvAnAzritya tadbhave ekajIva mAzritya vA saMyamapariNAmAHsaMyamabhedA anubhAgabandhasthAnAni ca pratyekaM pratyekamasaGkhyAtaguNenAdhikAni / saMyamapariNAmA anubhAgabandhAzca tattulyA bhavanti / aSTAnAM karmaparamANUnAM ye rasabhedAste'saGkhyAtA varttante tAn karmapudgalarasavizeSAn nibadhya nivadhya spRSTvA spRSTvA muJcati utkrameNa tadA bAdaro bhAvataH pudglpraavrttH||9|| ekaM karma pudgalarasabhedaM spRSTvA tadanu dvitIyaM iti krameNASTakarma 44 ..
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 84 ) rasapuMgalAn sarvAn krameNa maraNena spRSTvA spRSTvA muJcati tadA sUkSmo bhAvataH pudgalaparAvarttaH // 10 // nAnApudgalapudgalAvali parAvarttAnanantAnahaM, pUraM pUramiyacciraM kiyadazaM bADhaM dRDhaM noDhavAn / dRSTvA dRSTacaraM bhavantamadhunA bhaktyArthayAmi prabho !, tasmAnmocaya rocaya svacaraNaM zreyaH zriyaM prApaya // 11 // // samAptamidaM pudgalaparAvarttastavanam // vyAkhyA - he nAtha ! ahaM 'azaM' - asukhaM, kiyadvADhaM 'na UDhavAn' - na prAptavAn / kiM kRtvA ? nAnA aneke pudgalAH kAlavizeSAstaiH pudgalAnAM paramANUnAmAvalayaH zreNayo yeSu te etAdRzAnanantAn parAvarttAn [ pUraM pUraM ] dRSTvA dRSTacaraM bhavantamadhunA bhaktyA kiyat prArthayAmi / kiM 1 tasmAt ' asukhAnmocaya, svacaraNaM rocaya, zreyaH zriyaM prApaya // 11 // || saMpUrNamidaM savRttikaM pudgalaparAvarttastavanam //
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 5 ) pudgalaparAvarta stavanI 11 gAthAne artha. he vItarAga ! tamArA siddhAMtanI vicAraNA vinA mArA dravyathI, kSetrathI, kALathI ne bhAvathI (anaMta) pudagalaparAvarte thayA arthAta meM anaMtA pudagalaparAvarto ApanA siddhAMtane samajyA vinA karyA. 1. he svAmin ! moha je ajJAna tenA aMkurAnI vRddhi thavAthI huM saMsArarUpa nATakazALAmAM anaMtAnaMta kALa paryata naTanI jema nA. meM SakAya paikI judI judI kAyanAM zarIra dhAraNa karyA ane te rUpe saMsAramAM nATaka karyuM. 2. have cAra prakAranA pugalaparAvarte paikI prathama dravya pagalaparAvartanuM svarUpa kahe che - dArika, vaikriya, tejasa, bhASA, ANaprANa (zvAsozvAsa), mana ane karma e sAte vargaNA saMbaMdhI sarve aNuone pariNumAvavAthI-grahaNa karI karIne mUkavAthI sthULa dravya pugaLaparAvarta thAya che. 3. saMsAramAM saMcarate eka jIva caMda rAjakamAM rahela sarva paramANuM(vargaNA)ne sAta paikI eka vargaNapaNe spazIne-grahaNa karIne mUke tyAre sUphama dravya pudagalaparAvarta thAya. 4. anyatra audArikAdi cAra zarIrapaNe kamautkramathI spazIne mUke tyAre skUla ane temAMnA ekeka zarIrapaNe spazIne mUke tyAre sUkSama dravya pudgalaparAvarta thAya che ema kahyuM che. cauda rAjalekanA samasta AkAzapradezane AtmA kramathI
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ ne utkramathI maraNavaDe sparze tyAre sthala kSetra puddagalaparAvarta thAya, ane te sarva pradezane kamathI maraNavaDe paze tyAre sUkSma kSetra pugalaparAvarta thAya. 5-6. eka kALacakranA eTale eka avasarpiNI ne utsarpiNInAviza kaDAkoDa sAgaropamanA samayane kamauddhamavaDe maraNe karIne sparze tyAre sthUla kALa pudagalaparAvarta thAya ane te arihaMta! te saghaLA samayane ghaNA kALe kramathI maraNavaDe spaze tyAre sUkSma kALa pagalaparAvarta thAya. 7-8. samasta kAkAzanA pradezapramANa anubhAgabaMdhanAM sthAnenehetuone kamau&mavaDe maraNa pAmate spaze tyAre sthaLa bhAva pudgalaparAvarta thAya ane te jineza ! he vizvavayAdhIza ! te sarva anubhAgabaMdhasthAnene kramathI maraNavaDe spaze tyAre sUkSma bhAva pudagalaparAvarta thAya. 9-10. ahIM anubhAgabaMdhasthAna saMbaMdhI TIkAmAM ghaNuM vyAkhyA che te samajavA gya che. aneka pugala nAmanA kALavaDe paramANuonI zreNIvALA anaMta parAvartAne pUrIpUrIne (parAvartI sudhI bhamI bhamIne ) keTaluM atyaMta dukha huM na pAmyo? (ghaNuM duHkha pAmyo). hamaNuM Apane daSTivaDe jevAthI huM kAMIka bhaktithI prArthanA karuM chuM ke-te duHkhathI mane mukAve, ApanuM cAritra mane rucA ane kalyANalakSmI(mokSa)ne pamADe. A ATha prakAranA pagalaparAvartemAMthI cAra bAda te sUkSma samajavA mATe ja che ane sUkSmamAM paNa anaMta pudagalaparAvarta karyo kahevAya che, te kSetrathI sUkSma pudgalaparAvarta samajavA.
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ goo000000000 4 // aham // 4 NOOOOOOOOOOOOoo" ^ "ooooOOOOOOOOO 8 // zrImadvijayAnandasUrIzvarapAdapobhyo namaH // 4 ooooo0000000000 5000000000 ||saavcuurikN smyktvstvprkrnnm||4 3a00000000000ROOP GRO0000000000000006 jaha sammattasarUvaM, parUviaM viirjinnvriNdenn| / taha kittaNeNa tamahaM, thuNAmi sammattasuddhikae // 1 // ' vyAkhyA-'yathA'-yenaupazamikatvAdiprakAreNa samyA : ktvasvarUpaM tIrthaGkareNa zrIvIrajinavarendreNa 'prarUpitaM'-gaNadharAdibhya upadiSTaM, tathA 'kIrtanena'-vijJaptirUpatayA kathanena, 'taM'-vIraM, ahaM stoSye / kimartham ? samyaktvasya zuddhiH kSAyikatvApAdanAdyA tatkRte tadartham / taduktam-"thayathuimaMgaleNaM bhaMte ! jIve kiM jaNai ? goyamA ! nANadaMsaNacarittabohilAbhaM jaNai" ityAgame // 1 // " stutimevAhasAmi ! aNAiaNaMte, caugaisaMsAraporakaMtAre / mohAikammaguruThiivivAgavasao bhamai jiivo||2|| 1 "katvopAdAnAdyA" iti pATho'pi dRzyate / 2 "yaduktam" ityapi / evamagre'pi yatra * taduktaM ' syAttatraitatpAThAntaraM jJeyam // 3 " ityAdi " iti / 4 " sAmia ! aNAiNate " ityapi //
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ (88 ) vyAkhyA-svAmin ! anAdyanante caturgatisaMsArarUpe gahanatAdisAmyatayA 'ghorakAntAre'-raudrATavyAM mohAdyaSTakarmagurusthitivedanavazato jIvo bhramati / gurusthitiyathA" mohe koDAkoDI, sattari vIsaM ca nAmagoyANaM / tIsayarANi cauNhaM, tettIsayarAiM Aussa // 1 // " // 2 // samyaktvaprApyupAyamAhapallovalamAi ahApavattikaraNeNa kovi jai kuNai / paliyAasaMkhabhAgUNa, koDikoDayaraThiisesaM // 3 // / vyAkhyA-" pallaya girisariuvalA, pivIliyA purisapahajaraggahiyA / kodavajalavasthANi ya, sAmAiyalAbhadiTuMtA // 1 // " ityatra palyopaladRSTAntadvayam / yathApravRttikaraNe karaNaM ca tridhA / tatra yathA kazcitpalye svalpaM dhAnyaM prakSipati bahutaramAdatte tacca kAlAntareNa kSIyate, evaM karma dhAnyapalye jIvo'nAbhogataH svalpamupacinvan bahutaraM cApacinvan yena karaNena kRtvA girisarijalavegohyamAnapASANava ghazcanAgholanAdinA''yurvarjasaptakarmANi kiMcidUnaikakoTAkoTisthitikAni kurvan granthidezaM yAvadAyAti tad yathApravRttikaraNam 1 / yena cAdhyavasAyenAprAptapUrveNa dhanarAgadveSapariNatirUpaM granthi mettumArabhate tadapUrvakaraNam 2 / yena cAnivartakenAdhyavasAyena granthibhedaM kRtvA samyaktvamAsAdayati tadanivRttikaraNam 3 / taduktam-" aMtimakoDAkoDI ya, savakammANamAuvajANaM / paliAsaMkhijaime, bhAge khINe havai gaMThI
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ (EE) // 1 // gaMThitti sudubbheo, kakkaDaghaNarUDhagUDhagaMThi va / jIvassa.. kammajaNio, ghaNarAgaddosapariNAmo || 2 || jA gaMThI tA paDhamaM, gaMThi samaicchao bhave bIaM / aniaTTiyakaraNaM puNa, sammatapurakkhaDe jIve // 3 // " palyopalopamayA yathoktayA yathApravRttikaraNena yadi ko'pi jIvaH palyopamAsaGkhyeyabhAgonaikakoTAkoTisAgarasthitizeSaM karmakadambakaM karoti // 3 // tataH kimetAvatA samyaktvaprAptirAvazyakI ? netyAhatatthavi gaMTiM ghaNarAgadosapariNayamayaM abhidaMto / gaMThiajIvosvi hahA !, na lahai tuha daMsaNaM nAhI ! // 4 vyAkhyA - tatra tathAvidhe'pi karmazeSe ghanarAgadveSapariNAmamayaM granthimabhindan hahA ! abhavyatvAdidUSaNena he nAtha ! jIva: ' tvaddarzanaM ' - bhavaduktaM samyaktvaM, na labhate / idaM hi abhavyAnAmapi syAt / taduktamAvazyakavRttau - " abhvy| syApi kasyacidyathApravRttikaraNato granthimAsAdyArhadAdivibhUtidarzanataH prayojanAntareNa vA pravarttamAnasya zrutasAmAyikalAbhaH syAnna zeSalAbhaH " iti / sarve jIvA granthi yAvadanantazaH prAptAH || 4 || yastu granthi bhinatti tamAhapahiyapivaliyanAeNa ko'vi pajjattasaNipaMciMdI | bhavvo avaDapuggala pariaDavasesasaMsAro || 5 | 66 / 1 zrImaduktam " ityapi / 2 " idaM ca " ityapiM / 3 nAt " ityapi / 66
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ (100) appuvakaraNamuggaracAyavihiyadugaMThibheo so| antamuhatteNa gaoniyaTTikaraNe visujjhaMto // 6 // ____ vyAkhyA-apUrvakaraNe pathikapipIlikayotim / yathA-"jaha iha tinni maNussA, jaMtaDavipahaM sahAvagamaNeNaM / kAlAikkamabhIyA, turaMti pattA ya do corA // 1 // daTuM maggataDatthe, te ego maggao paDiniyatto / bIo gahio taio, samaikkato pUraM patto // 2 // aDavI bhavo maNUso, jIvo kammaTTiI paho dIho / gaMThI ya bhayaTThANaM, rAgaddosA ya do corA / / 3 / / maggo ThiiparivuDDI, gahio puNa gaMThio gao taio / sammattapuraM evaM, joijA tinni krnnaaiN||4|| khii. sAbhAviyagamaNaM, thANUsaraNaM tao samuppayaNaM / ThANaM thANusire vA, oharaNaM vA muyaMgINaM // 5 // khiigamaNaM pi va paDhamaM, thANUsaraNaM va karaNamappuvaM / uppayaNaM pi va tatto, jIvANaM karaNamaniyaTTI // 6 // ThANuva gaMThideso, gaMThiyasattassa tatthavaTTANaM / oyaraNaM pi va tatto, puNo'vi kammaTTiivivaDDI // 7 // " evaM dRSTAntadvayena kazcideva na sarvo'pi paryAptaH saMjJI paJcendriyo bhavyo muktigamanA)'pArddhapudgalaparAvarttamAtrAvaziSTasaMsAraH, kim ? ityAha-apUrvakaraNameva nibiDagranthibhedakatvena mudgarastadghAtena vihito duSTagranthibhedo yena tathAbhUtaH sa jIvaH pratikSaNaM vizudhyamAnaH sannantarmuhUrttamAtreNa 1 " maNUsA " iti / 2 " velAikkama " ityapi / /
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ (10) pUrvoktamanivRttikaraNaM gataH '-prAptaH // 5-6 // tataH kim ? ityAhaso tattharaNe suhaDovva, verijyjnniyprmaannNdN| sammattaM lahai jio, sAmaNNeNaM tuha pasAyA // 7 // vyAkhyA- saH '-jIvaH, 'tatra'-anivRttikaraNakRte'ntare he nAtha ! tava prasAdAtsAmAnyato na tu kSAyikAdivadviziSTatayA ' samyaktvaM'-aupazamikAkhyaM labhate / ka iva ? ityAha-' raNe suhaDo cha' iti / vairijayena janito yaH paramAnandastaM raNe subhaTa iva / yathA hi raNe subhaTo cairijayAdAnandamaznute tathA rAgadveSagurukarmasthityAdivairijayAsparamAnandakalpaM samyaktvaM labhate jIvaH / taduktam-" pAvaMti khaveUNaM, kammAi~ ahApavattakaraNeNaM / ubalanAeNa kahamavi, abhinnaputviM tao gaMThiM // 1 // taM girivaraM va bhettuM, aputvakaraNuggavajadhArAe / aMtomuhuttakAlaM, gaMtuM aniyaTTikaraNaMmi // 2 // paisamayaM sujhaMto, khaviuM kammA tattha bahuyAiM / micchattaMmi uiNNe, khINeNuiyaMmi uvasaMte // 3 // saMsAragimhatavio, tatto gosIsacaMdaNarasova / aiparamanivvuikaraM, tassaMte lahai sammattaM // 4 // " ata eva bhavyAnAM mithyAtvasyAnAdisAntatvamuktam / taduktam-" micchattamabhavANaM, tamaNAimaNaMtayaM muNeyavaM / bhavANaM tu aNAI, sapaJjavasiyaM tu sammattaM // 1 // " // 7 // atha samyaktvabhedAnAha
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 102) taMcegavihaMduvihaM, tivihaM taha caubvihaM ca pNcvihN| tatthegavihaM jaM tuha, paNIyabhAvesu tattaruI // 8 // vyAkhyA-tatraikavidhaM kiM ? he jina ! yat 'tvatpraNItabhAve '-tvadupadiSTajIvAdipadArthajAte, ' tattvaruciH'paramArthadhIH, "rucirjinoktatattveSu, samyaka shrddhaanmucyte|" ityetallakSaNamAtramityarthaH // 8 // dvividhatvamAhaduvihaM tu davabhAvA, nicchayavavahArao ya ahavAvi / nissanguvaesAo, tuha vayaNaviUhiM niviTeM // 9 // vyAkhyA he jina ! tvadvacanavidbhirdvividhaM samyaktvaM dravyato bhAvatazca athavA nizcayato vyavahAratazca yadvA nisargata upadezatazca nirdiSTaM '-kathitam / tatra nisargo yathApravRttikaraNe gurusthitikSayeNa vinopdesh-smyttvaavaaptiH| upadezastu guruvacanam // 9 // etadvyAkhyAnamevAhatuha vayaNe tattaruI, paramatthamajANao vi davvagayaM / evaM bhAvagayaM puNa, paramatthaviyANao hoi // 10 // vyAkhyA-paramArthamajAnato bhavyasya yattava vacane tattvarucistallakSaNaM dravyagataM samyaktvaM dravyasamyaktvamityarthaH, "bhAveNa saddahaMto, ayANamANe'vi sammattaM / " iti vacanAt / 'etat'-samyaktvaM bhAvagatam-bhAve punaH paramArtha vijAnato . 1 " samma" ityapi / 2 " yattvadvacane" ityapi / /
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 103) bhavati, " jIvAinavapayatthe, jo jANai tassa hoi sammattaM / " iti vacanAt // 10 // nicchayao sammattaM, naannaaimyppsuddhprinnaamo| iyaraM puNa tuha samae, bhaNiyaM sammattaheUhiM // 11 // vyAkhyA-'nizcayataH '-nizcayanayena jJAnAdimayo jJAnadarzanacaraNarUpa AtmanaH zubhapariNAma eva samyaktvam , tatpariNAmAnanyatvAdAtmaiva vA / yaduktaM zrIyogazAstre-"Atmaiva darzanajJAnacAritrANyathavA yteH| yattadAtmaka evaiSa, zarIramadhitiSThati // 1 // " itaraditi vyavahArasamyaktvaM puna: stava samaye mithyAdRSTisaMstavatyAgAdihetubhiH kRtvA bhaNitam , devagurubhaktyAdayo vA hetvH| taduktaM guNasthAnavicAre-"deve gurau ca saGgha ca, sadbhakti zAsanonnati / avratto'pi karotyeva, sthitasturye guNAlaye // 1 // " 11 // nanu nisargataH kathaM prAptirityAhajalavatthamaggakuddavajarAinAeNa jeNa paNNattaM / nissagguvaesabhavaM, sammattaM tassa tujjha namo // 12 // vyAkhyA-atra jalavastrakodravadRSTAntAH puJjatraye bhAvayiSyante / prastutau tu mArgajvaradRSTAntau / tadyathA-ekaH patho bhraSTa upadezaM vinA bhraman svayameva panthAnamAmoti kazcittu paropadezena kazcittu nAmotyeva, jvaro'pi kazcitsvayamevopaiti 1 "cAritrarUpaH" ityapi / 2 "-va prayAti" ityapi pAThaH / /
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ (104 ) kadhidveSajopayogena kazcinna yAtyeva evaM kasyacitsamyaktvaprAptirmithyAtvajvarApagamazca nisargopadezAbhyAM bhAgyaH / tatazca yena tvayA jalAdijJAtena nisargopadezabhavaM samyaktvaM prajJaptaM tasmai tubhyaM namaH // 12 // trividhatvamAhativihaM kAragaroagadIvagabheehiM tuha mayaviUhiM / khAovasamovasamiyakhAiyabheehi vA kahiyaM // 13 // vyAkhyA-tvanmatavedibhiH'-gaNadharAdibhiH, kArakarocakadIpakabhedaiH kSAyopazamikaupazamikakSAyikabhedairvA kathitam // 13 // kArakAdilakSaNAnyAhajaM jaha bhaNi tumae, taM taha karaNaMmi kArago hoi| roagasaMmattaM puNa, ruimittakaraM tu tuha dhamme // 14 // sayamiha micchaTTiI, dhamakahAIhiM dIvai parassa / dIvagasaMmattamiNaM, bhaNaMti tuha smymyminno||15|| vyAkhyA-yad yathA bhaNitaM tvayA tattathAkaraNe 'kArakaH 'iti kArakasamyaktvavAn bhavati / rocakasamyaktvaM punaH 'tava dharme' tvatpravacane rucimAtrakaraM jJAtavyam / taduktam-" vihiyANuTThANaM puNa, kAragamiha roagaM tu saddahaNaM / micchadiTThI dIvai, jaM tatte dIvagaM taM tu // 1 // " // 14 // tathA-svayaM mithyAdRSTirabhavyo vA kazcidaGgAramardanakAdivaddharmakathayA AdizabdAnmAtRsthAnAnuSThAnAtizayena vA kenacijinoktatattvAni parasya 'dIpayati' prakAzayati,
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ (105) idaM tvatsamayavedino dIpakasamyak bhaNanti / miyyAdRSTerapi pariNAmaH kAraNe kAryopacArAtsamyaktvam // 15 // aparaM bhedatrayaM nirUpayati-- appuvvakayatipuMjo, micchamuiNNaM khavittu aNuiNNaM / uvasAmia aniaghiakaraNAauM prNkhovsmii|| vyAkhyA--ihApUrvakaraNena granthibhedaM vidhAya zeSamithyAtvamohanIyasthiterantarmuhUrttamudayakSaNAdatikramyAnivRttikaraNAdhyavasAyenAntarakaraNaM karoti, taccAntarmuhUrttamAtrapramANam / tasmiMzcAntarakaraNe kRte sthitidvayaM bhavati / antarakaraNAdadhastanI sthitirantarmuhUrttapramANA, tasmAdeva cAntarakaraNAduparitanI dvitIyA / sthApanA-A tatra prathamasthitau mithyAdRSTirevAntarmuhartena tasyAmapagatAyAmantarakaraNaprathamasamaya evaupazamikaM samyaktvam / tena cauSadhakalpena madanakodravajalavastrasthAnIyaM mithyAtvamohanIyaM karma zodhayitvA tridhA karoti / tadyathA-zuddhaM < arddhazuddha avizuddhaM ca / tatra yadA zuddhapuJja udeti tadA zuddhamithyAtvapudgalavedanAtkSAyopazAmakaM darzanam / tallakSaNamidam-yathA kodravA dhautA nirmadanA ISanmadanA samadanAzca / jalaM vA svacchamISatkaluSaM [ kaluSaM ] ca / vastraM vA dhautaM nirmalamISanmalinaM malinaM ca bhavati tathA 'apUrvAH ' pUrvamakRtAH kRtAstrayaH puJjA yena sa tathAbhUto bhavyaH udIrNa mithyAtvaM kSapayitvA anudIrNa uditAvasthA
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 106) viSkambhaNenopazamayyAnivRttikaraNAtparaM zuddhapuJjodaye kSayopazamasamyaktvavAn bhavati // 16 // aupazamikasamyaktvasvarUpamAha-- akayatipuMjo UsaradavaIliyadaDDarUkkhanAehiM / aMtarakaraNuvasamio, uvasamio vA ssennigo|| vyAkhyA-UparakSetre davo jvAlAdagdhavRkSazceti jJAtadvayam / tato yathA vanadavAnala UparakSetra pUrva dagdhendhanaM vA prApya vidhyAyati tathA mithyAtvavedanAgnirantarakaraNamavApya vidhyAyati / ataH ' akRtatripuJjaH' iti pUrvoktapuJjatrayakaraNAdarvAgUSaradavajvAlAdagdhavRkSajJAtAbhyAmantarakaraNe pUrvokte 'aupazamikaH' upazamasamyaktvavAn bhavati / idamaupazamikamekavArameva syAt / mokSabIjaM cedamaupazamikadarzanamupazabhazreNAvapi syAt / taduktam-" uvasAmagaseDhigayassa hoi uvasAmiyaM tu sammattaM / jo vA akayatipuMjo, akhaviamiccho lahai sammaM // 1 // " ataH zreNigataM tamAha-'uva' iti svazreNigato vA aupazamiko bhavati / tathA hi-"pUrvajJaH zuddhimAn yukto, hyAdyaiH sNhnnaitribhiH| saMdhyAyannAdyazuklAMzaM, svAM zreNiM zrayati kramAt // 1 // " pUrvajJaH iti pUrvagataH zrutadharaH, zuddhimAn iti aprmttH| anyeSAM tu mte'virtaadyo'pyaarmbhkaaH| tatazcApramattAntaguNe saptakopazamaM vidhAya saMjvalanavarja 20 (viMzati ) mohanIyaprakRtIrapUrvAnivRtyo
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 107) rupazamayya sUkSmasaMparAye lobhANutvaM vidhAyopazAntamohe tamevopazamayati / taduktam-" apUrvAdidvayaikaikaguNeSu zamakA kramAt / karoti viMzataH zAnti, lobhANutvaM ca tacchamaM // 1 // " tathA prathamasaMhananavAn upazamakazreNyaparisamAptau mRto'nuttareSu gacchati / puSTAyustu upazAntamohaM yAvanmohanIya zamayati tatraupazamikasamyaktvam / taduktam-"zAntadRgvRttamohatvAdatropazamakAbhidhe / syAtAM samyaktvacAritre, bhAvazcopazamAtmakaH // 1 // " patati cAyamavazyam / yataH-" vRttamohodayaM prApyopazamI cyavate ttH| adhaH kRtamalaM toyaM, punarmAlinyamaznute // 1 // " api ca-" suyakevali AhAragaujumai uvasaMtagAvi hu pamAyA / hiMDaMti bhavamaNaMtaM, tayaNaMtarameva caugaiyA // 1 // " nanu aupazamikasya muktiyogyatvamasti ? bADhaM / tathAhi-lavasaptamAvazeSAyurupazamakaH khaNDazreNika eva parAGmukho valati saptamasthAnaM cAgatya punaH kSapakazreNimAruhya lavasaptakAntare kSINamoho bhUtvAntakRtkevalI syAditi / paramekavArameva kRtopazamaH kSapakaH syAnna tu vAradvayaM kRtopazamaH / taduktam-" jIvo hu ikkajammaMmi, ikkasi uvasAmago / khayaMpi kujA no kujA, do vAre uvasAmago // 1 // " acaramazarIrAstu patitA AdyAdiguNeSu yAnti / taduktam-" apUrvAdyAstrayo'pyUrddhamekaM yAnti zamodyatAH / catvAro'pi cyutA AdyaM, saptamaM cAntyadehinaH // 1 // ". tathA-" uvasamaseNi caukaM, jAyai jIvassa AbhavaM nRNaM /
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108) khA puNa do egabhave, khavagasseNI puNo egA // 1 // " ityalaM prasaGgena // 17 // kSAyikasvarUpamAhamicchAikhae khaio, so sattagakhINa ThAi baMdhAU / cautibhavabhAvimukkho, tabbhavasiddhI aiyaro vaa||18 vyAkhyA-apUrvakaraNenaiva kRtatripuJjasya jIvasya catu. rthaguNasthAnAdArabhya kSapakatve prArabdhe'nantAnubandhicatuSkasya mithyAtvAdipuJjatrayasya ca kSaye kSAyikasamyaktvaM syAt / taccAbaddhAyuSo bhavyasya tatraiva bhave mokSAya suranArakayogyabaddhAyuSastu tRtIyabhave'saGkhyAtAyuyugalayogyabaddhAyuSastu caturthe mokSAya syAt / ata evAha-mithyAtvAdikSaye kSAyikaH syAt / sa cedvaddhAyuH zreNi pratipadyate tadA saptake kSINe tiSThatyeva na zeSAM zreNiM samApayati / abaddhAyustu samApayati / sa ca catustribhavabhAvimokSastadbhavasiddhika itaro'pi syAt / zreNisvarUpaM yathA-" aNamicchamIsasammaM, aTTha napuMsasthiveyachakaM ca / puMveyaM ca khivei, kohAIevi saMjalaNe // 1 // gaiANupuci dodo, jAInAmaM ca jAva cauriMdI / AyAvaM ujo, thAvaranAmaM ca suhamaM ca // 2 / / sAhAra(Na)mapajattaM, nidAni ca payalapayalaM ca / thINaM khavei tAhe, avasesaM jaM ca aTTaNhaM // 3 // vIsamiUNa niyaMge, dohi samaehiM kevale sese / / paDhame nidaM payalaM, nAmassa imAo~ payaDIo // 4 // devagai 1 " vamokSakaH " ityapi pAThaH / /
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ (108) ANuputrI, viuvisaMghayaNapaDhamavaJjAI / annayaraM saMThANaM, titthayarAhAranAmaM ca // 5 // carame nANAvaraNaM, paMcavihaM daMsaNaM cauvigappaM / paMcavihamaMtarAyaM, khavaittA kevalI hoi // 6 // " iti zreNiH // 18 // catuSprakAraM darzanamAhacauhAo sAsAyaNa, gulAivamaNuvva mAlapaDaNuvva / uvasamiAoM paDato, sAsANo micchmnnptto||19|| vyAkhyA-caturdA samyaktvaM bhavati yadi sAsvAdanaM prakSipyate / taccaivam-AntamauhUrtikyAmupazamadarzanAddhAyAmazuddhapuJjajigamiSayA kasyacidutkarSataH SaDAvalikAzeSAyAM jaghanyataH samayAvazeSAyAmanantAnubandhyudayo bhavati, tadudaye cAsau samyaktvaM vaman guDavamanavanmAlapatanavadvA samyaktvAsvAde jAyamAne sAsvAdanaM samyaktvaM bhavati / upazamasamyaktvavAn patan san yAvadadyApi mithyAtvaM na prAptastAvatsAsvAdanaH // 19 // paJcavidhatvamAhaveagajua paMcavihaM, taM tu dupuJjakkhayaMmi taiyassa / khayakAlicaramasamae, suddhANuaveago hoi // 20 // vyAkhyA-vedakasamyaktvayutaM tatpazcavidhaM bhavati / tatkathaM syAt ? ityAha-' tad vedakaM tu mithyAtvamizralakSaNapujadvayakSaye sati tRtIyasya kSayakAlasya caramasamaye zuddhakakSAyopazamikapudgalabedanAdbhavati / yathAsUkSmalobhakhaNDaveda
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 110 ) nAtsUkSmasamparAya iti // 20 // uktasamyaktvAnAM kAlaniyamamAha - aMtamuhuttovasamo, chAvali sAsANa veago samao / sAhiyatittIsAyara, khaio duguNo gvaovasamo // 21 // vyAkhyA - bhAvitArthaiva / navaraM kSAyikasya trayatriMzatsAgarasthitiH sarvArthasiddhAdyapekSayA / kSAyopazamikasya tu dvAdazadevaloke dvAviMzatisAgarasthitau vAratrayagamanApekSayA jJeyam, sAdhikatvaM tu narabhavAyuHprakSepAt iti // 21 // eSu katamatsamyaktvaM kativAraM prApyate : ityAhaukkosaM sAsAyaNa uvasamiyA huMti paMca vArAo / veyagakhayagA ikkasi, asaMkhavArA khaovasamo // 22 // vyAkhyA - utkarSata AsaMsAraM sAsvAdanaupazamikadarzane paMcavAraM bhavataH / ekaM tu prathamalAbhe catuSTayaM tu zreNyapekSam / vedakaM kSAyikaM caikaza ekavArameva / kSAyopazamikaM tvasaGkhyavAraM labhyata iti || 22 || kasmin guNasthAne kiM samyaktvaM syAt ? ityAha- bIyaguNe sAsANo, turiyAisu aTThigAracaucausu / uvasamagakhayagaveyagakhAovasamA kamA huMti ||23|| vyAkhyA - mithyAtvAdyayogyanteSu 14 guNasthAneSu sAsvAdanaM samyaktvam dvitIyaguNe svasthAnavarttItyarthaH / tathA
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ (111 ) aupazamikAdIni catvAri samyaktvAni 'turyAdiSu' iti aviratAdiSu aSTasu upazAntamohAnteSu, ekAdazasu ayogyanteSu, caturSu caturdA apramattAnteSu bhavanti, etatsattA'vApyata ityarthaH / kathaM ? aviratAyupazAntamohaparyanteSu aSTasu guNasthAnakeSu aupazamikasamyaktvamavApyate aviratAdyayogyanteSu ekAdazasu kSAyikaM samyaktvaM prApyate / aviratAdyapramattAnteSu caturpu vedakaM kSAyopazamikamapi prApyate, ato vedakakSAyopazamikayoskyamevArthaH / tathA ca SaDazItiH-" veyagakhayagauvasame, cauro egAra aTThaturiyAi" iti / vedakakSAyopazamikayozcAtraikyameva / bandhasvAmitve'pi yathA-"ogho veyagasamme, ajayAicaukka khAige gegho / ajayAdajogI jAva u" ityAdi / / 23 // vyavahArasamyaktvabhedAnAha-- tassuddhiliMga lakkhaNadUsaNabhUsaMNapabhAvA~gArA / sadahaNajayaNabhAvaNaThANaviNayaguruguNAIyaM // 24 // vitthAraM tuha samayA, sayA saraMtANa bhavvajIvANa / sAmiya ! tuha pasAyA, hou saMmattasaMpattI // 25 // - vyAkhyA-jinajinamatajinamatasthatrayAparAsAratvacintanamiti zuddhayaH 3 / zuzrUSA 1 dharmarAga 2 vaiyAvRttya 3 rUpANi liGgAni / zama 1 saMvega 2 nirvedA 3 nukampA 4 stikyAni 5 lakSaNAni / tathA ca yogazAstre dvitIyaprakAze pratipAditaM yathArthavidbhiH zrIhemasUribhiH-" zamasaMveganidA
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 112) nukampAstikyalakSaNaiH / lakSaNaiH paJcabhiH samyak, samyaktvamupalakSyate // 1 // " zaGkA 1 kAsA 2 vicikitsA 3 mithyAdRkprazaMsA 4 tatparicayazceti 5 dUSaNAni / sthairya 1 prabhAvanA 2 bhaktiH 3 kauzalaM 4 tIrthasevA 5 ceti bhUSaNAni / pAvayaNI 1 dhammakahI 2 vAI 3 nemittio 4 tavassI 5 ya / vijA 6 siddho 7 ya kavI 8, aTeva pabhAvagA bhaNiyA // 1 // ityAdyaSTau prabhAvakAH / rAjAbhiyoga 1 gaNAbhiyoga 2 balAbhiyoga 3 devAbhiyoga 4 gurunigraha 5 saMsArakaMtArA 6 dyAH SaDAkArAH / / tattvajJAnaM 1 tattvajJAtRsevA 2 vyApanadarzanaM 3 kudarzanavarjanaM 4 iti zraddhA / kugurukudevAnAM vandanadAnAlApasaMlApAgatasvAgatavarjanalakSaNA yatanA 5 / mUla 1 dvAra 2 nIpa 3 nidhAna 4 AdhAra 5 bhAjana 6 lakSaNAH SaD bhAvanAH / AtmanaH satvaM 1 zAzvatatvaM 2 karmASTakakartRtvaM 3 puNyapApAnAM bhoktA 4 bhavyAtmanaH sakalakarmakSayAnmokSaH 5 zukladhyAnasya pAdacatuSkasamAptau satyAM kevalAvAptiH 6 iti SaTasthAnAni / arhatsiddhacaityazrutadharmasAdhvAcAryopAdhyAyapravacanadarzanAnAM dazadhA vinayaH 10 / guravo guNA mokSaprAptyAdayaH / / ityAdikaM vistAraM zrayatAM bhavyajIvAnAM samyaktvAvAptirbhavatu iti he svAmin ! tava prasAdAt / anyat sugamam / / 24-25 // TOCOCCOULMI-OJ // samAptamidaM sAvacUrikaM samyaktvastavaprakaraNam // 0000002 200000000000
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 113 ) samyaktvastava prakaraNanI 25 gAthAonA a. = => vALyuM samakitanu' svarUpa je pramANe zrI vIrajinendre prarUpyuM che te pramANe kahevAvaDe te ja jinezvaranI samyakRtvanI zuddhi mATe huM stavanA karuM chuM. 1. he svAmI ! anAdianaMta cAratirUpa dhAra aTavIne viSe mehanIyAdi, ATha karmonI utkRSTa sthitinA vipAka bhAgavavA mATe jIvA bhame che. 2. pAlA tema ja upaLanA daSTAMtavaDe koi jIva yathApravRttikaravaDe sAta karmanI paDyeApamanA asaMkhyAtA bhAge nyUna kATAkATI sAgaropamanI sthiti kare che. 3. tyAM ghana rAgadveSanA pariNAmarUpa graMthi hAya che. tene nahIM bhedatA satA graMthika jIva paNa hA iti khede! he nAtha ! tamArA darzana( samakita )ne pAmatA nathI. 4. pathika ane kIDInA dRSTAMte kei paryApta saMjJI pace'kriya bhavya jIva jeneA adha pugaLaparAvata pramANu zeSa saMsAra rahyo hoya te apUrNAMkaraNarUpa mugaranA prahAravaDe karyo che duSTa graMthinA bheda jeNe evA vizuddhamAna thayA satA aMtarmuhUmAM anivRttikaraNane pAme che. 5-6. te jIva tyAM vairInA jayathI subhaTanI jema mithyAtvarUpa verInA jayathI apUrva AnaMdane pAme che. tamArA prasAdathI sAmAnyapaNe samakitane prApta kare che. 7, te samakita eka prakAre, e prakAre, traNa prakAre, cAra 8
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ (114) prakAre ane pAMca prakAre che. temAM tamArA kahelA tatvamAM rucirUpa samakti eka prakAranuM che. 8. dravya ne bhAvathI ane nizcayane vyavahArathI be prakAre che athavA nisarga ne upadezarUpa paNa be prakAre tamArA vacanane jANanArA mahAtmAoe kaheluM che. 9 - paramArthane jANyA vinA paNa tamArA vacanamAM je tattvapaNAnI rUci te dravyasamakita che ane paramArthane jANavAthI thAya te bhAvasaMmati che. 10. jJAnAdimaya AtmAnA zubha pariNAma te nizcayasamakita che ane mithyASTinA paricayanA tyAga vigere hetuvaDe thAya te Itara vyavahArasameti kaheluM che. 11. ahIM paMjatrayanA saMbaMdhamAM jaLa, vastra ane kedarAnA daSTAMta che ane prastuta prasaMgamAM mArga ne javaranuM daSTAMta che. AvA daSTAMta vaDe jeNe nisarga ne upadezavaDe thatuM samakti kahyuM che evA Apane amAro namaskAra thAo ! 12. tamArA matane jANanArA paMDitoe kAraka, rocaka ne dIpaka ema traNa prakAre samakti kahyuM che. tema ja kSApazamika, Apazamika ne kSAyika-ema paNa traNa prakAre kahyuM che. 13. Ape je prakAre pravRtti karavAnI kahI che te prakAre pravRtti karanAranuM samakti kAraka kahevAya che. tamArA dharmamAM ruci mAtra karanAra te recaka samakita kahevAya che ane pite mithyANi chatAM dharmakathAdivaDe bIjA jIvone je prakAza pADe che tene tamArA siddhAMtane jANanArA mahAtmAo dIpaka samakti kahe che. 14-15. pUrve jeNe traNa puMja kayAM nathI evo jIva udIrNa mithyAtvane kSaya
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ (115), kare che ane anudIne upazamAve che tene anivRttikaraNathI AgaLa zuddhapuMjane udaya sate kSApazamikasamakti prApta thAya che. 16. have pazamikasamaktinuM svarUpa kahe che:-nathI karyA traNa puMja jeNe e jIva uSarakSetrane athavA daheMdhanavALA sthAnane . pAmIne jema dAvAnaLa upazamI jAya che tema aMtarakaraNane viSe upazama samakti pAme che athavA upazamazreNigata jIva upazama samakti pAme che. 17. mithyAtvAdi sAta prakRtinA kSayathI jIva kSAyikasamakita pAme che. te je pUrvabaddhAyu hoya te trIje ke cothe bhave mokSe jAya che. arthAt naraka ke devagatinuM AyuSya bAMdhyuM hoya to trIje bhave mekSe jAya che ane je manuSya ke tiryaMca-yugalakanuM AyuSya bAMdhyuM hoya te the bhave mokSe jAya che. tethI itara jeNe pUrve Ayu na bAMdhyuM hoya te te bhave ja mekSe jAya che. 18. have cAra prakAranuM samati kahe che pUrvokta traNa prakAramAM sAsvAdana bhaLavAthI samatinA cAra prakAra thAya che, te geLa vigere miSTa padArthanA vamananA temaja mALa uparathI paDatAnA daSTAMte upazamathI paDato ane mithyAtvane nahIM pAmate e jIva sAsvAdana samaktine pAme che. 19 have samatinA pAMca prakAra kahe che vedakasamaktine bheLavatAM uparanA cAra prakAra pAMca prakArane pAme che. te mithyAtvamehanI ne mizramehanIne khapAvI samati mehanIne khapAvato chellA aNune khapAve tyAre samakitanA zuddha aNune vedate sate vedaka pAme che. ra0. have ukta pAMca prakAranA samaktinA kALanuM pramANa kahe che
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ (116) upazamasamakitanI sthiti aMtarmuhUrtanI che, sAsvAdana che Avali pramANa hoya che, vedaka eka samaya pramANa sthitivALuM che, sAdhika tetrIza sAgaropamanI sthiti kSAyika samatinI che ane tethI bamaNuM eTale chAsaTha sAgaropamanI sthiti kSapazama samakitanI che. 21. have kayuM samakita jIva keTalIvAra pAme te kahe che sAsvAdana ne upazama samakita utkRSTa pAMca vAra pAme che. vedaka ne kSAyika eka ja vAra pAme che ane kSApazamika samiti AkhI bhavazreNimAM asaMkhyavAra pAme che. ra2. have kaye guNaThANe kayuM samakti hoya te kahe che sAsvAdana samakti te ja nAmanA bIjA guNaThANe hoya che. cothAthI agyAramA sudhI ATha guNaThANe upazama samakita heya che ane cothAthI cidamA sudhI 11 guNaThANe kSAyika samakti heya che. ane vedaka ne lApazamika cothAthI sAtamA sudhI cAra guNaThANe hoya che. 23. have vyavahAra samakitanA 67 prakAra kahe che traNa zuddhi, traNa liMga, pAMca lakSaNa, pAMca dUSaNa, pAMca bhUSaNa, ATha prabhAvaka, cha AgAra, cAra sahaNA, cha jyaNA, cha bhAvanA, cha sthAna ne daza prakArano vinaya. ema uttama guNarUpa 67 bhedane vistAra tamArA siddhAMtathI jANatA ane tene vAraMvAra saMbhAratA bhavya che te svAmI! tamArA prasAdathI samaktinI prAptine pAme. iti samyakatva stavArtha saMpUrNa
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ fkrfwGrfH rfH rfH rfy`d fy rfH // mahopAdhyAya zrI munivijayagaNigurubhyo namaH // 20 hajAra // zrI jIvAbhigama sNgrhnniiprkrnnm|| 0 -- ja uM laddhajayalacchisAro, visamatthanivAraNo mhaastto| samaikkasusaMtoso, jayai jigiMdo mahAvIro // 1 // atha-jayalakSmI(mokSalakSmI)nA sArane pAmelA, viSamArthane nivAravAmAM mahAsattvavALA ane pratyeka samaye traNe kALanA sarva bhAvane jANatA hovAthI thayo che parama saMteSa jemane evA mahAvIra jinaMdra jayavaMtA varte che. (1). jIvAbhigamovaMge, nava paDivattIu huMti jIvANaM / tAsi kiMpi sarUvaM, niabohatthaM paravemi // 2 // artha-jIvAbhigama nAmanA upAMgamAM jIvane aMge nava pratipattie kahelI che. tenuM kAMIka svarUpa mArA pitAnA bodhane mATe prarUpuM chuM-kahuM chuM. (2). AimapaDivattIe, duvihA jIvA samAsao bhaNiA / paDhamA thAvararUvA, tasA ya iyare viNidiTThA // 3 // pahelI pratipattimAM saMkSepathI jIvanA be prakAra kahyA che. pahele prakAra sthAvararUpa ane bIjo prakAra trasarUpa kaho che. (3).
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 118 ) puDhavI AuvaNassa - kAyA thAvarajiA tihA huMti / banne vi tijJA netrA, teka vALa 3rAhatamA || 4 || a--pRthvI, pANI ne vanaspatikAya-ema sthAvarajIvA traNa prakAranA che ane anya trasa paNa te, vAyu ane udAratrasa ema traNa prakAranA kahyA che. ( 4 ). jIvANa suhumabAyara - pamuhapayArANamesi chaNhaM pi / tevIsadAragAhA - dugeNa tattaM vicitemi // 5 // a--e chae prakAranA jIvAnA sUkSma ne mAdara pramukha prakAreA che. te trevIza dvArAvaDe kahevAnA che. te dvArAnAM nAma e gAthAvaDe huM citavuM chuM'. kahuM chuM. ( 5 ). sarIrogAhaNa saMghayaNaM saMThANakasAya huMti tahaya sannAo / heIityasaMdhAya, saLI vek ba vasattI || 6 || diTThI daMsaNanANe, joguvaoge tahA kimAhAre / uvavAya ThiI samugdhAya - cavaNa gairAgaI caiva // 7 // atha--zarIra 1, avagAhanA 2, saMghayaNa 3, sasthAna 4, kaSAya 5, saMjJA 6, lephyA 7, iMdriya 8, saghAta ( samuddAta ) 9, sannI 10, veda 11, ane paryApta 12, dRSTi 13, dazana 14, jJAna 15, yAga 16, upayoga 17 tathA kimAhAra 18, upapAta 19, sthiti ( Ayu ) 21, samuddAtavaDe cyavana 22, gati ane Ati 23. (6-7 ). 1. teu te vAyu gatitrasa che ane bIjA kheiMdriyAdi trasA udAratrasa eTale trasabhAvanI pUN tAvALA che.
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 119 ) urAlateyakammaNa - kAyatigaM suhumapuDhavijIvANaM / ogAhaNA jahannu - kosA aMgulaasaMkhaMso // 8 // atha--sUkSma pRthvIkAya jIvAne AdArika, tejasa ne kAma Nu-e traNu zarIra hAya che, ane jadhanya utkRSTa avagAhanA aMguLanA asaMkhyAtamA bhAganI hAya che. ( 8 ). saMghayaNaM cheva, saMThANamasUracaMdayaM huMDaM / jomayamApahoddA, hAMti sabhAnI 2 | || a--saMghayaNa chevaThThuM ane saMsthAna masUradALa ne caMdranA AkAravALuM huDa nAmanuM che. krodha, mAna, mAyA ne leAbha e cAre kaSAya hAya che ane AhAra, bhaya, maithuna ne parigrahae cAre sattAe hAya che. ( 9 ). kAU nIlA kiNhA, lesA egamiMdiyaM phAso / veaNakasAya maraNaMtio ya tini a samugdhAyA // 10 // a--kRSNa, nIla ne kApAta-e traNa lezyAe hAya che, eka sparzendriya hoya che. vedanA, kaSAya ane maraNAMtika e traNa samuddhAta hAya che. ( 10 ). // asanniNo napuMsaga, apajattA taha ya huMti pajattA / . AhArasarI riMdiya- ANApANUrhi micchattI // 11 // a--te pRthvIkAya asanI heAya che, napuMsakavedI hAya che, aparyApta ne paryApta anne prakAranA hAya che. tene pasi AhAra, zarIra, iMdriya ne zvAseAzvAsa e cAra heAya che. tema ja mithyAtvI hAya che. (11).
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ (120 ) daMsaNamacakkhumesiM, maisuaannANasaMjuA huMti / | taNujogo uvaogo, sAgAro taha aNAgAro // 12 // a--acakSudana hAya che, matizruta ajJAnavALA hAya che, kAyayeAgI hAya che ane sAkAra tema ja nirAkAra upayAgavALA hAya che. ( 12 ). davaM khittaM kAlaM, bhAvaM ca paDucca esimAhAro / uvavAo tirimaNuA, apajattapajattasaMkhAu // 13 // a--dravya, kSetra, kALa ne bhAvane AzrayIne temane AhAra hAya che ane tene upapAta ( upajavuM ) paryAmA ne aparyAptA saMkhyAtA AyuSyavALA manuSya ne tihu~camAM hAya che. ( 13 ). ukkosa jahaneNaM, aMtamuhuttaM ca AuaM hoi / maraNasamugvANaM maraMti te annahA vAvi atha--utkRSTa ne jadhanya-banne prakAre AyuSyavALA hAya che ane maraNu samuddhAtavaDe tema ja anyathA paNa mare che. ( 14 ). // 4 // AMtarmuhUtta nA te mare che; ucaTTiUNa gacchaMti, tiriamaNuesu ceva dogaiA / doAga a parittA, logAgAsappaesasamA ||15|| a--temAMthI nIkaLelA manuSya ne tiya iMca-e gatimAM ja jAya che. Ati paNa te enI ja che, pratyeka zarIrI che, ane te saMkhyAthI leAkAkAzanA pradeza jeTalA che. ( 15 ).
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ (121) duvihA bAyarapuDhavI, saNhA ya kharA ya sattahA saNhA / paMDumidapaNagamaTTia-saMjua seAI paNavatrA // 16 // artha-have bAdara pRthvIkAyane AzrayIne 23 dvAra kahe che. bAdara pRthvI laNa (madu) ne khara (kaThina) ema be prakAranI che. mUda pRthvI sAta prakAranI che. pAMDura (ujajvaLa) mRttikA, paNa mRttikA ane vetAdi pAMca varNanI (ta, kRSNa, nIla, lehitA ane pIta) ema 7 prakAranI hoya che. (16). puDhavI a sakarA vAluA ya, uvale silA ya loNUse / ayataMbatauasIsaga-ruppasuvaNNe a vahare a // 17 // hariAle hiMgulae, maNosilA sAsagaMjaNapavAle / abbhapaDalabbhavAlua, bAyarakAe maNivihANA // 18 // artha-khara pRthvI A pramANe-pRthvI (zuddha pRthvI), zarkarA (kAMkarA), vALukA (retI), upala (paththara) ne zilA tathA lUNa ne esa (bAra) tathA leTuM, tAMbu, kalaI, sIsuM, rUpuM, suvarNa ne vajA tathA haDatALa, hiMguLa, maNazIla, pAre, aMjana (soyarA Adi), paravALA, abarakhanA paTala, ajavAlukA ( azvapaTalavaDe mizra vAlukA ) ane aneka prakAranA maNi bAdara pRthvIkAyarUpa che. (17-18). gomejjhae arUaya, aMke phalihe a lohiakkhe a / maragayamasAragalle, bhuamoaga iMdanIle a|| 19 // caMdaNageruahaMse, pulae sogaMdhie a bodhave / caMdappabhaverulie, jalakate sUrakaMte a // 20 //
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ (12) artha-maNinA nAme kahe che-gomedaka, caka, aMka, sphaTika, lehitAkSa, marakta, mAragalU, bhujamecaka ne iMdranIla, caMdana, geruka, haMsa (haMsagarbha), pulaka, sogaMdhika caMdraprabha (caMdrakAMta), vaidurya, jaLakAMta ne sUryakAMta. (19-20 ). evaM cattAlIsaM, kharabhUbheA pavaniA sutte / anne vi tappayArA, bodhavA paumarAgAI // 21 // artha_e pramANe cALIza bheda khara pRthvInA sUtramAM kahyA che. bIjA paNa te prakAranA padyarAgAdi bhedo jANavA. (21). dehAidAraciMtA, sahakharAsuM taheva kAyavA / navaraM teUlesA-sahiA apajattavatthAe // 22 // artha-dehAdi dvArane vicAra mRdu ne khara pRthvIne sUma pRthvIkAya pramANe ja kara (samajo . emAM eTaluM vizeSa ke bAdara pRthvIne aparyAptAvasthAmAM tejezyA paNa hoya che (kAraNa ke deva paNa tejalezyA sAthe temAM upaje che.) (22). logassa majjhai cia, havaMti te teNa chdisaahaaro| IsANaMtasurANaM, uvavAo hoha eesu // 23 // artha-bAdara pRthvI lekanA madhyamAM hovAthI tene e dizAne AhAra hoya che, ane IzAnadevaloka parvatanA deve paNa temAM upaje che. (23). aMtamuhutta jahannaM, paramAuM vAsasahassa baaviisaa| tAgaiA dogaiA, parittajIvA asaMkhA ya / / 24 // artha-bAdara pRthvIkAyanuM AyuSya jaghanya aMtarmuhUrtane
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ (123) utkRSTa bAvIza hajAra varSanuM che. tene traNamAMthI Agati ne bemAM gati jANavI. te pratyeka zarIra che ne asaMkhyAta che. (24). suhamAukAyajiA, dehAIhiM tu suhumapuDhavisamA / navara zivAbhAA, virAvA saMkSiA 25 I . artha-sUkSma apakAya che dehAdivaDe sUkSama pRthvIkAya jevo ja che. vizeSa e ke tenuM saMsthAna tibukAkAra che ane pratyeka zarIrI che tema ja asaMkhyAtA che. (25). osA himae mahiA, karage harataNu taheva suddhde| sIodae akhAro-dae a ghaTThodae ceva // 26 // aMbiludae a vAru-Nudae a lavaNodae a khiiruude| khotodae ca evaM, bAyaraAU bahu vihANA // 27 // a -jhAkaLa, barapha, karA, dhuMvADanuM pANI, vanaspatinI aNI uparanuM pANI, zuddhodaka, zItadaka, kSAradaka, ghane dadhi, aMbIledaka (ghaNuM khATuM pANa), vAruNI (madirA) udaka, lavaNadaka, kSIrAdaka ane dedaka (zeraDInA rasa jevuM pANI) vigere bAdara apakAyanA bheda jANavA. (26-27.). apajattA pajattA, apajattA paniA asNpttaa| e vakamaMti asaMkhA, pajattaganissiA bahuso // 28 // artha-te paryAptA ne aparyAptA be prakAranA che. temAM aparyAptA paryApti pUrI karyA pahelAM ja evI jAya che ane te paryAptAnI nizrAe asaMkhyAtaguNA upaje che. (28). -- 1. manuSya, tiryaMca ne devagati e traNa gatimAMthI temAM Ave ke te manuSya temaja tiryaMca be gatimAM jAya.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 124) vAsasahassA satta ya, ukkosAuM jahannamaMtamuhU | thibugAgiiNo sesaM, bAyarapuDhavi va bodhavaM // 29 // atha--tenuM AyuSya utkRSTa sAta hajAra varSanuM ne jaghanya aMtarmuhUttanuM che. te stijIkaAkAranA saMsthAnavALA che. bIjI adhu mAdara pRthvIkAya pramANe jANavu. ( 29 ). suhumassa vaNassaiNo, jiA aNitthatthasaMThiA huMti | ahAphaLA muhumamra-saritA pattiyADAMtA | 20 || a--sUkSma vanaspatikAyanA jIvA aniyata saMsthAnavALA che. te dehArdivaDe sUkSma pRthvIkAya tulya che, paraMtu aparittA ( pratyeka zarIra vinAnA) ane anaMtA che. ( 30 ). patte taha sAhAraNA ya, bAyaravaNasaI duvihA / paDhamA duvAlasavihA, neA eehiM nAmehiM // 31 // atha--mAdara vanaspatikAya pratyeka ne sAdhAraNa ema e prakAranA che, temAM pratyeka A pramANe khAra prakAranA che. ( 31 ). rukkhA gucchA gummA, layA ya vallI a pavvagA ceva / taNavalayaharitaosahi-jalaruhakuhaNA ya bodhavA ||32|| artha--1. vRkSa, 2. guccha, 3. gulma, 4. latA, 5. valllI, 6. pa`gA ( vacce gAMThavALA ), 7. tRNu, 8. valaya, 9. hasti, 10. auSadhi (dhAnyAdi), 11. jaLarUha ane 12. kuhA. (32) a agaTThaAya, duvihA havaMti kira rukkhA / panavaNovaMgAo, sesaviAro a bodhavvo // 33 // 1. eka zarIramAM anaMtA jIvA che tethI
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ (125). artha-temAM vRkSa eka asthi(bIja)vALA ane aneka asthi(bIja)vALA ema be prakAranA che. prajJApanAupAMgathI te saMbaMdhI vizeSa vicAra jANI levuM. (33). jaha vA tilasakuliA, bahuehiM tilehi saMgayA sNtii| patteasarIrANaM, taha huMti sarIrasaMghAyA // 34 // artha-jema talasAMkaLI bahu talavALI hoya che, tema pratyeka vanaspati paNa judA judA zarIravALA-judA judA jIvonA samUharUpa jANavI. (34). jaha sagala sarisavANaM, silesamissANa vttttiaavttttii| patteasarIrANaM, taha hu~ti sarIrasaMghAyA // 35 // artha-jema aneka sarasavanI kaI cIkaNA padArtha vaDe eka vATa banAvI hoya temAM dareka sarasava judA judA hoya che tema pratyeka vanasapatikAya che judA judA zarIranA samUhavALA jANavA. (35). Alue mUlae siMga-bere sissirilA thaa| kiTTiA chIriliA hirili sirali chiirbiraaliaa||36|| sUraNakaMdo khallUDa, kaNhakaMdo a vayarakaMdo a| lohIa bhadda mutthA-piMDa haridA nnuhiithibhuo|| 37 // hayakaNNI harikaNNI, avago paNago siuMDhi u musaMDhI / sevAro vi ja vuiM, vAyarasAhAra vihA II 28 | artha-sAdhAraNa vanaspatikAyanA bheda kahe che: AlukaMda, mUlaka (mULAnA kAMdA), zRMgara (Adu), sassIphIlI, kITTIkA, kSIrikA, hirili, siralI ane kSIravirAlikA, sUraNakaMda, allaDa (khIleDA), kRSNakaMda, vAkaMda, hitakaMda, bhadrakaMda,
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ (126) mustApiMDa (metha), haridvA (haLadara), snehI(ra), stibhukA, smakaNI (adhakaNI), harikaNI (siMhakaNa), avaka, panaka (pAMca varNanI lIlaphUla), sIkuMDhI, musaMDhI, sevAla-A pramANe bAdarasAdhAraNa vanaspatinA aneka prakAra che. (36-37-38). ubhae vi huMti duvihA, apajattA taha ya ceva pajattA / pajattanissiA sia, saMkhaasaMkhA aNaMtA ya // 39 // artha-pratyeka ne sAdhAraNa vanaspati che ane aparyApta ne paryApta ema be prakAranA che. temAM paryAptAnI nizrAe aparyAptA keTalAka saMkhyAtA, keTalAka asaMkhyAtA ne keTalAka anaMtA hoya che. (39). . bAyarapuDhavisamANa, dehAiduvAraciMtaNa ne| navaraM nANAsaMThANa-saMThiA huMti duvihA vi // 40 // artha-bAdara pRthvIkAya pramANe dehAdi dvArA jANavA temAM vizeSa e ke banne prakAranA vanaspatikAya aneka prakAranA saMsthAnasaMsthita hoya che. (40). patteavaNasarIraM, samahiajoaNasahassaparimANaM / gotitthAisu neaM, paumAI puDhaviparimANaM // 41 // artha-pratyeka vanaspatikAyanuM zarIra utkRSTa eka hajAra cejana sAdhika che. te samudramAM rahelA tIghAdikamAM (UgelA patrAdikanuM) jANavuM, ke jyAM jaLathI pRthvInuM parimANa eka hajAra rojana utsadhAMgule UMDuM hAya. (41). dasavAsasahassANi a, ThiIo ukkosao pavattahA / aMtamuhura vA, tenA tahatizAparUkA // 42 |
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ (127) artha tenI utkRSTa sthiti daza hajAra varSanI kahevI. jaghanya aMtarmuhUrtanI jANavI. tenI bemAM gati ne traNamAMthI Agati jANavI. eTale te manuSya ne tiryaMca gatimAM jAya che ane deva, manuSya ne tiryaMca gatimAMthI temAM Ave che. (42). patteA assaMkhA, jIvA sAhAraNA aNaMtA ya / vaNassaikAo bhaNio, thAvarakAyA gayA evaM // 43 // artha-pratyeka vanaspatikAya jIvo asaMkhyAtA che ane sAdhAraNa vanaspatikAya che anaMtA che. A pramANe vanaspatikAya jIvonuM svarUpa kahyuM. tema ja traNa prakAranA sthAvara jIvenuM paNa kahyuM. (43). taha tasa jIvA tivihA, teU vAU tahA urAlatasA / teukAyA suhumA, bAyararUvA duhA huMti // 44 // artha have trasajI traNa prakAranA che. teu, vAune udAratrasa. temAM teukAya che sUkSma ne bAira ema be prakAranA che. (44). jaha suhumapuDhavijIvA, taha neA suhumateukAyajiA / sUIkalAvasaMThANa-saMThiA huMti te navaraM // 45 // artha-jevA sUma pRthvIkAya jIva che tevA ja sUkSma teukAya che samajavA. temAM eTaluM vizeSa ke teukAya jIvo soyanA samUhanA saMsthAnasaMsthita jANavA. (45). tiriesu NaMtaruvaDiUNa gacchaMti teNigagaIA / mANusatiriagaIo, uviti teu a duaagiiaa||46||
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ (128) artha-teukAyamAMthI nIkaLIne te ja anaMtara tica gatimAM ja upaje che, tethI te eka gativALA che ane temAM tiryaMca ne manuSya Ave che tethI Agati banI che. (46)... patea asaMkhijA, pannattA suhumteukaayjiiaa| bAyarateukAyA, jiNapannattA aNegavihA // 47 // artha-sukSama teukAya che pratyeka che ane asaMkhyAtA kahA che. bAdara teukAya che jinezvare aneka prakAranA kahyA che. (47). iMgAla alAe mummura ci-jAlukkavijjusuddhagaNI / asaNI taha nigyAe, saMgharisasamuTThie ceva // 48 // ravikaMtarayaNanissia-pamuhA pajatta taha apjttaa| pajattaganissAe vakkamaMti asaMkha apajattA // 49 // artha-IMgArA, alAta, mumra, acivAlA, ulkA, vivRta, zuddhaagni, vajane agni ane nirdhAta(prahAra)thI ane saMgharSaNathI (kASThAdi ghasAvAthI) uThelA agni ane sUryakAMta ratnathI upajelA evA aneka bhede che. te paryAptA ane aparyAptA be prakAranA che. ane paryAptAnI nizrAe asaMkhyAtA. aparyAptA utpanna thAya che. (48-49). suhumaggi samA NavaraM, aMtamuhattaM ThiI jahaNNeNaM / ukkosaM tiNNi diNA, bAyarapuDhavivva AhAro // 50 // artha-sUkSma agnikAya pramANe bIjA dvAro che, eTaluM vizeSa ke tenI jaghanya sthiti aMtamuhUrtanI che ane utkRSTa traNa divasanI che. bAdara pRthvIkAya pramANe cha dizAnA AhAravALA che. (50).
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ (129) vAukAia suhumA, jaha teu navari tesi saMThANaM / hoi paDAgAgAraM, aha bAyaravAukAyajiA / / 51 / / artha-sUma vAyukAya paNa teukAya pramANe ja che, paraMtu tenuM saMsthAna patAkAne AkAre che. have bAdara vAyukAya saMbaMdhI kahe che. (51).. pAINAI dasa disi, vAyA ubbhAmagA u ukkaliA / maMDaliaguMjavAe, saMvaTTe jhaMjhavAe a // 52 // ghaNataNuvAe suddhe, pajattAI a hoi puvaM va / orAlia veuvia-tejasakammaNataNU cauro // 53 // artha-pUrvAdi dasa dizAnA vAyu hoya che, udubhrAmaka, utkalika, maMDaLIka, gujarAta, saMvartavAyu, jhaMjhAvAta ane ghanavAta ne tanuvAta tema ja zuddhavAta te vAyukAyanA bhedo che. te paryApA vigere pUrve kA pramANe che. tene zarIra dArika vaikriya, tejasa ne kArmaNa e cAra hoya che. ( para-pa3). cau veuvia veaNa, kasAya maraNaMtiyA smugdhaayaa|" * vAsasahasA vini, vihaMtrA saMta | 24 / artha-tene paikriya, vedanA, kaSAya ane mAraNatika ema cAra samughAta hoya che. tenI sthiti utkRSTa traNa hajAra varSanI ane jaghanya aMtarmuhUrtanI che. (54). nivAghAyAhAro, chadisi vAghAi ticaupaMcadisi / sadA sa. vibhegA mudumavA | papa .
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 130 ) a--nirvyAghAta sthAne rahelA vAyune cha krizAnA AhAra hAya che ane vyAghAtavALA sthAne traNa, cAra ne pAMca dizAnA heAya che. ( ahIM vyAghAta aleAkanA samajavA ) ( 55 ) orAlatasA cauhA, biticaupaMciMdiA ya bodhavA | netiyA 2 maLigA, gaLapadA ai nAmeai // 16 // a--have udAra trasanuM svarUpa kahe che-te meiMdriya, teikriya, caridiya ne pacikriya ema cAra prakAranA jANuvA. temAM eiMdriya AgaLa kahezu' evA aneka nAmanA jANuvA. ( 56 ). gaMDola pulAkimi, kucchikkimiA taheva golomA / somaMgalagA neura - vasImuha ceva suimuhA || 57 // ghullA khullA saMkhA, saMkhaNagA suttiA varADA ya / mAivaha sutisaMpuTa - caMdaNaga samuddalakkhA ya // 58 // a--gaDAlA, pulA( gudA )nA kramIyA, kukSi( uttara )mAM utpanna thatA kramIyA, goleAmA, nera, sAmaMgalaka, vazImukha, zucimukha, chuTTA (dhulikA), khullA (ladhu), zaMkha, zaMkhanakA, zuktikA (chIpa) ane varATakA (keADA), mAtRvAha (cuDela), zuktisa'puTa, caMdanaka ( akSa ) ane samudralikSA vigere jANavA. ( 57-18 ). pajattA apajattA, orAliateakammaNakAyA / ogAhaNA ya bArasa, joaNa aMgula asaMkhaMso // 59 // a--te paryAptA ne aparyAptA e prakAranA hAya che. tene AdArika, tejasa ne kANu e traNu zarIra hAya che. tenI avagAhanA utkRSTa bAra ceAjananI te jadhanya aMzulanA asaMkhyAtamA bhAganI che. ( 59 ).
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 131 ) chevaTThe saMghayaNaM, tehaTThinicayA u huMDa saMThANA / caura kasAyA sannA, tinni a taha paDhamalesA ya // 60 // artha--tene chevaTTu saMghayaNu asthinA nicayarUpa hAya che ane huMDaka saMsthAna heAya che. te cAra kaSAyavALA, cAra saMjJAvALA ne prathamanI traNa lezyAvALA hAya che. (60). phAsarasaNe duiMdia, veyaNamAraNakasAya samugdhAyA / asaniNo napuMsaga, paMca ya pajatti apajattI // 61 // aemane sparzendriya ne rasedriya-e e iMdriyA DAya che. vedanA, kaSAya ne maraNu-e traNa samuddAta heAya che. asa'nI hAya che, napusakavedI hAya che, pAMca paryAptie paryAmA hAya che ane aparyAptA paNa hAya che. (61 ) sammaddiTThI micchA - diTThI u acakkhudaMsaNI huMti / nANI taha annANI - taNujogI vayaNajogI a // 62 // a--samyadRSTi ne mithyAdaSTi e dRSTi hoya che. acakSudana hAya che, ( be ) jJAna ne e ajJAna haiAya che ane tanuyAga tathA vacanayeAga-ema e ceAga hAya che. (62 ) sAgAra aNAgAro, uvaogo chaddisiM tu AhAro / nAradevA saMkhAu - vaja tirimaNua uvavAo // 63 // atha--sAkAra ne anAkAra-e. upayeAga hoya che. chae dizAnA AhAra heAya che. nArakI, devatA ane asaMkhyAtA 1. A gAthAmAM sabhyagdiSTa kahyA che te bhavAMtarathI AvatA sAsvAdana samakitI jIvAne aparyAptAvasthAmAM te dRSTi hAvAthI kahela che. e jJAna paNa te ja apekSAe kahyA che.
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ (13ra) AyuvALAne (yugalikane) laIne bAkInA tiryaMca ane manuSya temAM upaje che. (63.) jetapura vA, ri 3 vAsA vasulA samavahayAsamavahayA, maraMti saMkhAu naratirisu jNti||64|| artha-jaghanya sthiti aMtarmuhUrtanI ane utkRSTa bAra varasanI hoya che. samughAta karIne athavA samudaghAta karyA vinA maraNa pAmIne saMkhyAnA AmuvALA tiryaMca ane manuSyamAM jAya che. (64) doAgai a dugaiA, patteasarIriNo asNkhijjaa| huMti ghaNIkayaloga-ssegapaesikaseDhisamA // 65 / / artha-benI gati ne benI Agati che. pratyeka zarIrI che. ghanIkRta lokanI eka pradezIkI eka zreNamAM rahelA AkAzapradeza pramANe asaMkhyAtA che. (65) teiMdiA ya kuMtha, pipIli uddehiA ya rohnniaa| taNahAra pattahArA, kaTTahArA ya ukkaliA // 66 // taNabiMTaga phalabiTaga, mAluayA pattarbiTaya gomhiiyaa| tada raMgavA raM-vAlA tithalA ja II 67 | artha--have teIdriyanuM svarUpa kahe che-kuMthu, kIDI, uddhi, rohiNIyA, tRNAhAra, patrAhAra, kAkAhAra, utkalikA, tRNa biTakA, phalabiTakA, mAlukA, patrabiTakA, gAmahIkA (kAnakhajurA), iMdragepa, iMdrakAIkA ane hastIzuMDA. (66-67) - vaidyutikaa sAM, mArAM sarItArA .: ogAhaNA ya gAua, tiNNi ataha iMdiatigaM ca // 68 // artha- zarIrAdika sarvadvArA beindriyanI jema samajavA
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ (133) ane avagAhanA utkRSTI traNa gAunI hoya che. tathA traNa indriya hoya che. (68) auNApanadiNAI, ukosaThiI a hoi bodhvaa| caMtakRdura zakyA, tahevA parimALA 1 | 21 artha-utkRSTa sthiti egaNapacAsa divasanI hoya che. jaghanya aMtarmuhUrtanI hoya che, ane parimANa (saMkhyA) dvAra te ja pramANe eTale beiMdriya pramANe jANavuM. (69) cauridiA ya bhamarA, vicittapakkhA ya macchiA bhirlii| jarulA naMdAvattA, jhiMgiriDA kanhapattA ya // 70 // gaMbhIra acchiroDA ya, acchivehA taheva sAraMgA / icchevamAiA puNa, vineA huMti loAo // 71 // a -have caturiMdriyanuM svarUpa kahe che.-bhamarA, vicitra pAMkhavALA, mAkhI, bhIralI, jarUlA, naMdAvartA, jhIMgiriDA, kRNapatrA. gaMbhIra, acchiraDA, akSidhA, sAraMga ItyAdi ' lekathI (anya zAstrathI) jANI levA. (70-71). duvihA samAsao ti, neaMbeiMdiava dehAI / ogAhaNA ya gAua, cattAri a hoi ukosA / / 72 // artha-saMkSepathI e ceriTriya che be prakAranA (paryAptA ne aparyAptA) che. tene dehAdi dvAra beIdriya pramANe jANavA ane avagAhanA cAra gAunI utkRSTI jANavI. (72) phAsa rasaNA ya nAsA, cakkhU cattAri iMdiAI ca / - chamAsuzoTi, sed tu taheva vodha II re !
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 134 ) a--tene sparzendri, rasanAiMdri, ghrANeMdri ne cakSuiMdri e cAra iMdriyA hAya che. utkRSTAcu cha mAsanu hAya che. AkInu eiMdriya pramANe jANavu. ( 73 ) paMcidiA ya cauhA, neraIa tirikkha maNua devA ya / sattaniyA ne pheMga, punnIme vamattA // 74 // a--pa'ca'driya jIvA cAra prakAranA che. nArakI, tiya iMca, manuSya ne devatA. temAM nArakI sAta prakAranA sAta pRthvInA bhedathI kahyA che. ( 74 ). paJjattApaJjanttA, veuciateakammaNA kAyA / ogAhaNA ya bhavadhAraNija uttaraveuviA ceva // 75 // a--te paryAptA ne aparyAptA e prakAranA hAya che. tene vaikriya, tejasa ne kAmaNu e traNu zarIra hAya che. tenI avagADunA bhavadhAraNIyanI ne uttaravaikriyanI ema be prakAranI che. (75) aMgula asaMkhabhAgo, jahanna ogAhaNA ya mUlillA / paMca ya dhaNussayAI, pamANa ukkosao hoi // 76 // a--bhavadhAraNIya zarIranI jaghanya avagAhanA aMguLanA asaMkhyAtamA bhAganI ane utkRSTI pAMcasA dhanuSya pramANu hAya che. ( 76 ) sattamamahI eaM, neraIataNUNa hoi parimANaM / saMgahaNIvittIo, bhAveahaM tu paipuDhaviM // 77 // asAtamI naraka pRthvImAM e utkRSTa zarIra hAya che. bAkInI pRthvI mATe saMgrahaNInI vRttimAMthI jANI levuM. (77).
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ (135). (sAtamI pachI ardha ardha pramANavALuM hoya che) saMkhijo bhAgo aMgulassa bIA jahannao hoi / . ukosa dhaNusahassaM, paipuDhavi taheva bodhavaM / / 78 // artha-uttarakriya zarIranI avagAhanA jaghanya aMguLanA saMkhyAtamA bhAganI che ane utkRSTa eka hajAra dhanuSyanI sAtamI narakanI che. tyAra pachInI narakamAM pUrva pramANe ardha ardha samajI levI (78). chaNhaM saMghayaNANaM, abhAvao nArayA asNghynnii| aDiabhAve tesiM, puggalakhaMdhutva taNubaMdho // 79 // artha-cha saMghayaNa nahIM hovAthI nArakIne asaMghayaNI kahyA che. te asthInicaya na hovAthI kahyA che. anya (majabUta) pudagaLakanI je tenA zarIrane bAMdhe che. (79) . je puggalA aNiTThA, amaNunA te a pariNayA huMti / duvihANi sarIrANi a, huMDe neANi saMThANe // 80 // artha-je pudugaLe aniSTa ane amaneNa hoya che te tene AhArapaNe pariName che. tenA banne prakAranA zarIranuM saMsthAna huMDaka hoya che. (80). koho mANo mAyA, loho neA kasAya cau snnaa| .. lesA tinni a evaM, pai puDhavi havaMti neabA // 81 / / artha-krodha, mAna, mAyA ne lebha e cAra kaSAya hoya che ane AhArAdi cAra saMjJA hoya che. lezyA traNa hoya che te nIce pramANe dareka naraka pRthvamAM jANavI. (81)
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ (136 ) #Ika totamAra, masiyA nAi rahyA paMcamiAe mIsA, kaNhA tatto paramakaNhA // 82 // artha-pahelI be narakamAM kApita lezyA hoya che, trIjI narakamAM kApata ane nIla mizra hoya che, cothImAM ekalI nIla lezyA hoya che, pAMcamamAM nIla ane kRSNa mizra hoya che, chaThThImAM kRNa hoya che ane sAtamImAM parama kRSNa lezyA hoya che. (82) neraiA te sannI, gabbhavatiehiM je jaayaa| saMmucchimA asannI, AimapuDhavIi bodhavA // 83 // artha-nArakInA sAta prakAra che. temAM saMzI garbhaja paMceMdriya ja upaje che ane asaMsI saMmUchima paMceMdriya tiryaMca pahelI narakamRthvImAM ja upaje che. (83). kiM ca-assannI khalu paDhamaM, ducciM ca sarIsavA taIa pkkhii| sIhA jati cautthi, uragA puNa paMcami puDhavi // 84 / / chaddhiM ca ithiAo, macchA maNuA ya sattarmi puDhadi / eso paramuvavAo, bodhavo narayapuDhavIsu // 85 // artha-pahelI narakamAM ja asaMgI tiryaMca cha upaje che. bhujaparisarpa bIjI naraka sudhI upaje che. pakSI trIjI naraka sudhI upaje che. sihAdi catuSpada cothI naraka sudhI upaje che. uraparisarpa pAMcamI pRthvI sudhI upaje che. chaThThI naraka sudhI strI upaje che ane sAtamI naraka sudhI maryo ane manuSya upaje che. A pramANe narakamRthvImAM utkRSTa upapAta (upajavApaNuM) jANavuM. (84-85). vee napuMsae chaya, pajattIo a chacca apajattA / sammA ya sammamicchA, micchAdiTTI tahA tesiM // 86 //
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 137 ) a--veda napu Msaka ja heAya che. paryApta chae hAya che. tenI aparyAptAvasthA paNa hAya che. ( paraMtu aparyAptAvasthAmAM te maraNu pAmatA nathI. ) tene samyagdaSTi, mizraSTi ne mithyAdRSTi-ema traNe draSTie haeNAya che. ( 86 ). cakkhU acakkhu ohI, nArayajIvANa daMsaNaM tivihaM / AbhiNibohia sua ohi, nANiNo evamannANI // 87 // aH--nArakI jIvAne cakSu, acakSu ne avidha e traNa darzana heAya che. AbhiniAdhika (mati), zruta ne avadhi e traNa jJAna heAya che ane matiajJAna, zrutaajJAna ne vibhagajJAna e traNa ajJAna hoya che. ( 87 ). maNavayaNakAyajogI, sAgArAgArasahia uvaogo / hrAhALi nALi ghALi, additti vaisimAro // 88 // aH--mana, vacana ne kAyayeAgavALA hoya che, sAkAra ne anAkAra upayAgavALA hAya che ane je (azubha) kALA krUce che tenA tene chae dizAnA AhAra hAya che. ( 88 ). uvavAo asaMkhAU, vajjia pajattatiriamaNuAo / tittIsa ya ukkosA, ThiI u dasavAsasahasiarA // 89 // aM--tenu upajavuM asaMkhyAyuvALA sivAyanA paryAptA tiya``ca ne manuSyamAM hAya che. tenI sthiti utkRSTI tetrIza sAgApamanI che te jadhanya daza hajAra varSanI che. ( 89 ). 1. AmAM paNa je asaMjJI tiya iMca pa Mcendriya pahelI narakamAM Ave che tene e ajJAnavALA jANavA.
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ (138) maraNasamugdhAeNaM, maraMti taha annahA vi neriiaa| uphika pati, niraMvADa nAririNuM | 10 artha -te maraNa samuddaghATavaDe mare che ane anyathA paNa mare che. temAMthI nIkaLIne te saMsI saMkhyAtA AyuvALA manuSya ne tiryaMcamAM upaje che. (90). neraiA dogaiA, doAgaIA ya huMti ptteaa| assaMkhijA evaM, neA neraia tevIsI // 91 // artha-nArakI cha be gati ne be AgativALA hoya che. pratyeka zarIrI che. saMkhyAe asaMkhyAtA che. A rIte nArakInA trevIsa dvArA jANavA (91). have tiryaMca paceMdriyanuM svarUpa kahe chesNmucchimaa ya gambhaya, paMciMdiatiriajoNiA duvihA / jalayara thalayara khayarA, tivihA saMmucchimA tiriA // 12 // artha-paMceMdriya tiryacanivALA cha saMmUrNima ne garbhaja ema be prakAranA hoya che. saMmUchima tiryaMca jaLacara, thaLacara ne khecara-ema traNa prakAranA che. (92). paMcavihA jalacArI, macchA taha kacchabhA ya magarA ya / gAhA ya suMsamArA, tattha ya macchA aNegavihA / / 93 // artha-jaLacara jIve pAMca prakAranA che. maccha, kAcabA, magara, gAhA (jaLataMtu) ane susumAra (pADA jevA), temAM maccha aneka prakAranA hoya che. (7) juMgamaccha sohamacchA, khavallamacchA ya lihiamacchA ya / taha cinbhaDiA macchA,rohiamacchA ya gggriaa||9||
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ (139), nakA taMDulamacchA, timigilA vaDagarA vaDAtimiA / kaNigA laMbhaNamacchA, taha ya paDAmA aipddaagaa||95|| artha-jugamasya, sakhta matya, avazvamasya, lihiamasya, cirbhaTIyamasya, rezahitamasya, gargarIkamasya, nakramasya, taMdulamasya, timigilamasya, vaDagAmasya, vaDAtimiamasya, kaNikA masya, laMbhaNamasya, patAkAmasya, atipatAkAmasya. (94-5). masaTThimayA duvihA, kacchabha jalacAriNo tahA gAhA / mudugA ya dilI veDhaga, sImAgArA pulAgakkhA // 96 // artha-kAcabA be prakAranA che. mAMsamaya ne asthimaya. tathA gADA pAMca prakAranA che, te A pramANe-mudukA, dilI, veDhaka, sImAkArA ane pulAka nAmanA che. (6) duvihA magarA neA, soMDayamagarA ya maTThamagarA ya / bhaNiA ya suMsamArA, egAgArA jirNidehiM // 97 // artha-magara jAtinA jaLacara be prakAranA che. suMDhavALA ane mRNamagara (suMDha vinAnA). susamAra eka ja prakAranA, jinezvaroe kahyA che. (97). pajjattApajattANa-mesi paMcavihanIracArINaM / dehAidAravidaM, neaM cauridiyasamANaM // 98 // artha-pAMca prakAranA (saMmUIima) jaLacara paryAptA ne aparyAptA ema be prakAranA hoya che. dehAdi dvArane samUha coraMdriya pramANe jANa. (98).
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ (140 ) | ogAhaNA ya navaraM, jahanna aMgulaasaMkhabhAgo a| joaNasahassamiarA, iMdiapaNagaM taha asanI // 99 // atha-eTaluM vizeSa ke saMmUchima jaLacaranI avagAhanA jaghanya aMguLanA asaMkhyAtamA bhAganI che. utkRSTa eka hajAra yejananI che. tene iMdriye pAMca heAya che ane asaMsI hoya che. (9). saMkhAua tirimaNuA, uvavAo Thii jahannamaMtamuhU / ukkosa puvakoDI, uvavajaMti a gaicaukke // 10 // artha-saMkhyAtA AyuSyavALA tiryaMca ne manuSya temAM upaje che. tenI jaghanya sthiti aMtarmuhUrtanI che ane utkRSTI kroDa pUrvanI che. te maraNa pAmIne cAre gatimAM upaje che. (100). naraesu paDhamapuDhavI, tiriA so vi kammabhUmaNUA / bhavaNavai vANamaMtara-surA ya anesu paDiseho // 101 // . artha-nArakImAM pahelI narakamAM ja jAya che ane manuSya ne tiryaMcamAM jAya te karmabhUmimAM ja jAya che. devagatimAM jAya te bhavanapati ne vANuvyaMtaramAM upaje che. anyatra javAne pratiSedha che (101). caugaia duAgaiA, patteasarIriNo asaMkhijA / thalayara tiriA duvihA, cauppayA taha ya parisappA / / 102 // ' artha-cAramAM gativALA ne benI AgativALA che. pratyeka zarIrI che. saMkhyAe asaMkhyAtA che. have thaLacara tiryaMca - be prakAranA hoya che. catuSpada ane parisa. (12)
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ (141) egakhurA taha dukhurA, gaMDIpayA saNa(kha)ppayA cauhA / caupaya tiriA evaM, egakhurA tatthime neaa||1.3|| artha-tenA bhede A pramANe che-eka kharIvALA, be kharIvALA, gaMDIpadA ane sanakhapadA-ema cAra prakAranA che. tamA bhu21 mA pramANe ngal. (103) assA assatarA ghoDagA ya, jaha gaddabhA ya gorakhurA / AvattA kaMdalagA, sirikaMdalagAi egakhurA // 104 // matha-mazva, azvata2 ( bhaya2), ghoTa4, AIsa (adheDa), gorakhurA, Avarta, kaMdalaka ane zrIkaMdalaka vigere ekakhurA che. (10) uTTA goNA gavayA, mahisa varAhA ya elagA ya ajaa| gokanA ya kuraMgI, camarI sarabhAiA dukhurA // 105 // martha-52, gA] (maha), gavaya (mAmA ), mahiSa ( sa), 127 ( muMDa), melA ( mA41), A0 (1421), gae, 20ii (riNI), yamarI mane zarama ( 4154) vigere meM suzavANa orgai. (105) hatthI a hatthapuaNa, maMkuNahatthI a khaggageMDA ya / gaMDIpayanAmANo, iccAIA aNegavihA // 106 // artha-8thI, hastitana, mastI , ma ( manA) ane geMDA vigere aneka prakAranA gaMDIpada hoya che. (106). sIhA vagghA dIvia, acchataracchA ya cittagA sunngaa| sIAlA cittalagA, sasagAi saNakhappayA neA // 107 //
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ (142) artha-siMha, vAgha, dIpaDA, a7 (rIMcha), taracha, citrA, kutarA, sIyALa, cittalagA (cittA ) ane sasalA vigere sakhapadavALA jANavA. (107). eesiM pajattA-pajattANaM ca jalayarasamANA / dehAdidAraciMtA, kAyabA taha visesoaN|| 108 // artha-A cAre prakAranA catuSpada paryAya ane aparyApta che. temane jaLacara samAna dehAdika dvArane vicAra kare. temAM vizeSa A pramANe che.-(108). . ogAhaNA ya aMgula-asaMkhabhAgo jahaniA hoi / gAuapuhattamesi, ukiTaM dehaparimANaM // 109 // artha-jaghanya avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamAM bhAganI hoya che ane utkRSTa dehanuM parimANa gAupRthakatva heya che. (109). aMtamuhutta jahannA, ThiI a ukkosao pavattavA / culasIi sahassANi a, varisANi taheva sesaM tu // 11 // artha-jaghanya sthiti aMtarmuhUrtanI che ane utkRSTa sthiti corAzI hajAra varSanI che, bAkInuM te ja pramANe (jaLacara pramANe) jANavuM. (110). / aha ya parisappa thalayara, urabhuaparisappameao duvihA / - 3raparisaMA saMA, tathA vidyA gaNI ne zA | artha-have thaLacara parisarSa be prakAranA che-urapari
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ (143) sarSa ane bhujaparisaryuM. temAM uraparisarpa te be prakAranA sarSa jANavA. (111). darIkarA ya taha mauliNo adadIkarA aNegavihA / AsIvisa diTThIvisa, uggavisA ceva bhogavisA // 112 / / tahaya tayAvisa lAlAvisA ya nissAsavisA ya kiNhAhI / seAhi dambhapupphA, kAkodara selimiMDhA ya // 113 // artha-davakara (phaNAvALA) ane mukuli (phaNA vinAnA). temAM devakara aneka prakAranA jANavA. te A pramANe-AzIviSa daSTiviSa, ugraviSa ane bhegaviSa. tathA tvacAviSa, lAlAviSa, niHzvAsaviSa, kRSNasarpa, tapa, darbha, puSpa, kAkodara, ane selimiMDha. (11ra-113). mauli a sappA bhaNiA, aNegahA nANadaMsaNadharehiM / divA goNasarUvA, egAgArA ayagarA ya // 114 // artha-mukuli jAtinA sarSa aneka prakAranA jJAnadarzanane dhAraNa karanArA paramAtmAe kahyA che. dIvya, goNasa, ekAkAra ane ajagara. (114). panavaNAe bhaNiaM, AsAlia maNuakhisamajjhammi / aDDAia dIvesuM, pArasasu kammabhUmIsu // 115 // artha-prajJApanA sUtramAM kahyuM che ke-AsAlika jAtinA sarva manuSyakSetramAM eTale aDhI dvIpamAM paMdara karmabhUmine viSe heAya che. (115).
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAta ja thAya (144) mucchai nivAghAyaM, vAghAe puNa mahAvidehesu / nAse uvaTTiaMmi a, nagaranivesAi ThANesu // 116 // artha-daza kSetramAM nircAghAta sthAnamAM te utpanna thAya che ane pAMca mahAvidehamAM vyAghAta sthAnamAM utpanna thAya che. tathA nAza prApta thaye sate nagara ane niveza vigere sthAnamAM (abhAge) upaje che. (116). taha cakirAmakesava-maMDaliANaM ca khaMdhavAresu / esi hidvA bhUmi, dalaittAsAliA hoi // 117 // artha-temaja cakravatI, baLadeva, vAsudeva ane maMDalika rAjAnA skaMdhAvAra (sainyanI chAvaNI nIcenI bhUmine pari samAvIne AsAlikA sarpa upaje che. (117). aMgula asaMkhabhAgo, jahanna joannduvaalsukkoso| deho vikkhaMbho taha, bAhallaM tadaNumANeNaM // 118 // artha-A uraparisarSanuM jaghanya zarIra aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganuM ane utkRSTa bAra ejananuM hoya che. A dehanI laMbAI jANavI ane jADAI tenA anumAne jANavI. (118). bichAIi nigama, nAguvA zaninI gati | AsAliga saMmucchima, aMtamuhuttAuA hoi // 119 / / artha-te mithyASTi ja hoya che, be ajJAnavALA che, tathA asaMjJI che. ane AsAlika sarpa saMbhUmi ane aMta muhUrtanA AyuSyavALA hoya che. (119)
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ (145) ege mahoragA iha, aMgulamittA ya aMgulapuhattaM / ... rayaNI rayaNipuhattaM, kucchI kucchIpuhattA vi // 120 // dhaNuhaM ghaNuhapuhattaM, gAua gAuapuhattamittA vi|" taha joaNaM ca joaNa-puhattiA joaNasayaM ca // 121 // joaNasayappuhattaM, ukkoseNaM mahoragA huMti / uvavajaMti thalicia, vicaraMtithale asalile a||122|| artha-keTalAka mahAsarpo aMgula mAtra, aMgulapRthaphatva, hasta, hastapRthakRtva, kukSi (be hAtha) ane kukSipRthaphatva, dhanuSa, dhanuSapRthakRtva, gAu, gAupRthaphatva, jana, janapRthaphatva, se jana, tathA yojanazatapRthakatva, ATalA sudhInA mahAragA utkRSTa zarIravALA hoya che. teo sthaLane viSe utpanna thAya che ane sthaLa tathA jaLane viSe vicare che. (120-121-1rara). aMto maNussakhitte, na havaMti a teNa te na dIsaMti / tattha ha girisuranagarI-ThANesu thale a jAyaMti / / 123 // artha-A maharago manuSyakSetrane viSe hotA nathI, tethI teo dekhAtA nathI. te aDhI dvIpanI bahAra parvata ane devanagarIonA sthAnamAM ane anya sthaLamAM utpanna thAya che (123) uraparisappA neA, je anne huMti sapparUvA ya / . pajattApajjattA, jalayaratullaM sarIrAI // 124 // .. " artha-je bIjA saparUpa hoya tene paNa uraparisarSa 10.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 146) jANavA teo paryAptA ane aparyAptA hoya che. tenA zarIrAdi dvAra jaLacara samAna jANavA. (124) zohi nA, navAM lAMputrasaMvamAno ukkosao a joaNa-sayapuhattaM viNipiDheM // 125 // artha_vizeSa e ke temanI jaghanya avagAhanA aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI hoya che ane utkRSTa janazatapRtharva kahela che. (125) tevannavAsasahasA, ThiI a ukkosao havai esi / aMtamuhura karaMja, saMtu tava vadhaghaM . 26 // artha-tenI sthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI ane utkRSTa pa3 hajAra varSanI jANavI. bAkInA dvAra pUrva pramANe jANavA. (1ra6). bhuaparisappA gohA, naulA saraDA gharoilA sArA / khArA cchIravirAlia, desavisesA bahU ee // 127 // arthahave bhuja parisarpanuM svarUpa kahe che. te gedhA (gha), neLIyA, saraDA(kAkIDA), garoLI, sArA, khArA, kSIravirALI (khIsakelI) vigere deza vizeSe aneka prakAranA jANavA. (127). pajjattApajattANa-mesi dehAi pubamiva navaraM / aMgulaasaMkhabhAgo-vagAhaNA dhaNupuhattaM ca // 128 // artha-te paryAptA ne aparyAptA ema be prakAranA che. enA dehAdi dvAra pUrvanI peThe jANavA. temAM eTaluM vizeSa ke tenI jaghanya avagAhanA aMguLanA asaMkhyAtamA bhAganI ne utkRSTa dhanuSyapRthakRtvanI jANavI. (128).
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ (147) cAyAlIsa sahassA, vAsANi a esimAumukTuiM / aMtamuhutta jahannaM, thalayarajIvANa vineaM // 129 // artha-enuM utkRSTa AyuSya 42000 varSanuM jANavuM ane jaghanya aMtarmuhUrtanuM jANavuM. A pramANe thaLacaranuM svarUpa kahyuM. (129). khayarA cauhA bhaNiA, cammapakkhI alomapakkhI a| taIA samuggapakkhI, taha ya cautthA viyayapakkhI // 130 // artha- have khecaranuM svarUpa kahe che-khecaro (pakSI) cAra prakAranAM che. cAmaDAMnI pAMkhavALAM, rUvAMDAMnI pAMkhavALA, trIjA samudghapakSI ane cothA vitatapakSI jANavAM. (130). ( samudugapakSI jenI pAMkhe bheLI thayelI ja rahe evA ane vitatapakSI jenI pAMkha vistarelI ja rahe evA jANavAM.). vagguli aDila jaloA, jIvaMjIvA samuddakAgA ya / bhAraMDapakkhipamuhA, aNegahA cammapakkhI a / / 131 // artha-vAgoLa, aDIla, jalaikA (cAmacIDIyA), jIvaMchava, samudrakAka ane bhAraMDapakSI vigere cAmaDAnI pAMkhavALA jANavAM.(131) DhaMkA kaMkA kuralA, cakkhAgA vAyasA tahA haMsA / kalahaMsarAyahaMsA, sugapamuhA lomapakkhI a // 132 // artha-DhaMka, kaMka, kurala (tetara), cakhAkA (cakalA), vAyasa (kAgaDA), haMsa, kalahaMsa, rAjahaMsa ane zuka (pipaTa) vigere lema pakSIo jANavAM (132) egAgArA huMti a, samuggapakkhI a.viayapakkhI a / mANusanagAo bAhiM, havaMti teNaM na dIsaMti // 133 //
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 148 ) artha--samudgapakSI ane vitatapakSI ekAkAravALA hAya che ane te mAnuSAttara patanI bahAra hAya che tethI te ahIM dekhAtAM nathI. ( 133 ) pajattApajattA, jalayaratullaM tu hoi dehAI / aMgurugasaMtamaLo, zivuM dhanuputta 2 / 234 // a--te paryAptA ne aparyAptA e prakAranA hAya che. tenA dehAdi dvAra jaLacara pramANe jANavA. eTalu vizeSa ke tenI jaghanya avagAhanA aMguLanA asaMkhyAtamA bhAganI hAya che ane utkRSTa dhanuSyapRthatvanI hoya che. ( 134 ) bAvantari saMvacchara - sahasANi a esimAu ukkiGkaM / aMtamuhutta jahanaM, saMgahaNIgAhadugame // 135 // artha--enu utkRSTa AyuSya 72 hajAra varSanuM che ane jadhanya aMtarmuhUttanuM hAya che. A adhikAravALI saMgrahaNI prakaraNanI e gAthA nIce pramANe che-(135 ) joaNasahassa gAua - pahutta joyaNasayappahuttaM ca / dhaNuhapahuttaM mucchima - jalathaluragabhuagapakkhINaM // 136 // atha -hajAra yeAjana, gAupRtha+, ceAjanazatapRtha ane dhanuSyapRthakktva sa'mUrcchima jaLacara, thaLacara (catuSpada), uparasarpa, bhujaparisarpa ne pakSInuM zarIra anukrame jANavuM. ( AmAM bhujaparisarpanuM ne pakSInu -khannenuM dhanuSyapRthakktva jANavu.) (136) saMmuccha puDhakoDI, caurAsII bhave sahassAI / tevannA bAyAlA, bAvattarimeva pakkhINaM ||23aa
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ (149) : artha-koDapUrva, 84000 varSa, 53000 varSa, 42000 varSa ane 72000 varSanuM AyuSya saMmUchima jaLacara, catuSpada, ura parisa, bhujaparisarSa ane pakSInuM anukrame jANavuM. (137). gambhayatiriA jalayara-thalayara khayarA tihA viNihiTThA / macchAi paMcarUvA, taheva jalacAriNo neA // 138 / artha have garbhaja tiryaMca paceMdriyanuM svarUpa kahe che. te jaLacara, sthaLacara ane khecara ema traNa prakAranA kahyA che. temAM jaLacara prathama kahyA pramANe masyAdika pAMce jAtinA jANavA. (138). saMmucchima va dehAi-dAraciMtA tahA viseso a| cattAri sarIrANi a, viuviassAdibhAvAo // 139 // artha-saMmUchima pramANe dehAdi dvArano vicAra jANa temAM eTaluM vizeSa ke-zarIra vekriya sahita cAra jANavA. temAM vaikriya navuM karavAnuM hovAthI sAdisAMta jANavuM (139). ogAhaNApamANaM, ukiTTa hoi joaNasahassaM / saMghayaNA saMThANA, sabe vi havaMti eesiM // 140 // artha-avagAhanAnuM pramANa utkRSTa eka hajAra ejananuM jANavuM. saMghayaNa ane saMsthAna emane badhA eTale e jANavA. (140). chacca vi lesA tesiM, sukallesA vi hoi kesi pi / veuviteeNa sahiA, paMca ya tesiM prmugdhaayaa|| 141 // 1. utkRSTa vaikriya navase jananuM hoya che.
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15) : artha-tene chae lezyA hoya che, kAraNa ke kaIka jIvane zukala lezyA paNa hoya che. vaikriya ne tejasa sahita tene samuddaghAta pAMca heya che. (141) sannI veA tinni vi, paMca ya pajatti paMca apajattI / bhAsAmaNapajattI, egattaM teNa no chakkaM // 142 // artha-te saMsI (manavALA) hoya che. tene veda traNe hoya che. tene pAMca paryAti hoya che. aparyAptAne paNa pAMca hoya che. bhASA ne mana paryApti eka sAthe thatI hovAthI paryAptAne paNa cha paryApti kahI nathI. (pAMca kahI che.) (142). sammA sammAmicchA, micchAdiTThI a daMsaNatigaM ca / cakkhu acakkhU ohI,mai suaohI a naanntigN||143|| arthasabhya, mizrane mithyA e traNe daSTi hoya che. traNa darzana cakSu, acakSu ne avadhi hoya che ane mati, zrata ne avadhi e traNa jJAna hoya che. (143). evaM annANatiaM, micchAdiTThINa jalayarajIANaM / joguvaogo nAraya cha, saMkhAua sayalatiriyANaM // 144 // artha-e pramANe ajJAna traNa mithyAtvI jaLacara jIvone hoya che. te nArakanI jema traNe gavALA tathA baMne prakAranA upagavALA ane saMkhyAtA AyuvALA sarva (jaLacara) tiya hoya che. (144). saMkhAuamaNuehi, cauhiM vi devehiM jA sahassAro / uvavAo jalayarANaM, parao jIvANa paDiseho // 145 //
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 151 ) a--saMkhyAtA AyuvALA manuSya, tiya iMca ane deva tathA nAraka ema cAre gativALA jIvA temAM upaje che ane jaLacara tiya canA u5pAta (upajavuM) devAmAM AThamA sahasrAra devalAka sudhI che tethI AgaLa upara upajavAnA pratiSedha che. ( nIce sAtamI naraka sudhI che ) ( 145 ). aMtamuhutta jahannA, ThiIa ukkosa pukkoDI a / bALamurA ya tritra, niLa gati ghenu // 46 // a--tenI jaghanya sthiti aMtarmuhUttanI che ane utkRSTa kroDa pUrvanI che. AnatADhi devaleAkanA devAne vaIne bIjA devA cavIne sarva jaLacarAmAM upaje che. ( 146 ). caugai cauAgaiA, patteasarIriNo asaMkhijA / saMmucchima AsAlia - vajia puvaM va thalacArI ||147|| a--cAra gativALA ne cAra AgativALA che. pratyekazarIrI che ane sa MkhyAe asaMkhyAtA che. samUcchima AsAlikane vaIne pUrvanI jevA sarve thaLacara jIvA jANavA. ( 147 ). gabbhayajalayaratullaM, dArakadaMbayami mesi munneaM / nANattaM ogAhaNa - ThiiuvaTTaNakayaM navaraM // 148 // a--gaja jaLacara pramANe enA dvArane samUha paNa jANavA. bAkI avagAhanA, sthiti ane unane aMge nAnApaNuM (judApaNuM ) jANavuM. (148 ). ogAhaNA ya gAua - chakkaM gabbhayacauppayANaM ca / paliovamANi tinni a, ThiI a ukkosao hoi // 149 //
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ (15ra) : artha-catuSpada garbha ja tiryaMca paMceMdriyanI avagAhanA cha gAunI jANavI ane utkRSTa sthiti traNa papamanI jANavI. (A avagAhanA ne Ayu yugalikamAM samajavuM) (149). Arabbha turiapuDhavI, savesu jiesu jA sahassAraM / uvavajaMti a gambhaya-cauppayA kAu Thii cavaNaM // 150 // artha-garbhaja catuSpada cothI naraka pRthvIne AraMbhIne sahastrAra sudhI sarva jIvomAM eTale pahelI pRthvIthI cethI pRthvI (naraka) sudhI, garbhaja tiryaMca ane manuSyamAM ane devagatimAM AThamA sahasAra devaloka sudhI upaje che. A pramANe gaja catuSpadanuM sthiti ne vana (upajavuM) jANavuM. (15). joaNasahassamuragA, ukiTTha Au puvakoDI a|| uvaTTaNA ya paMcama-puDhavIo jA sahassAro // 151 // ' artha-garbhaja ura parisanuM zarIra hajAra jananuM hoya che ane Ayu koDa pUrvanuM hoya che. tenuM uddavartana eTale upajavuM pAMcamI naraka sudhI ane AThamA sahastrAra devaka sudhI che eTale pAMcamIthI pahelI naraka sudhI, manuSya ane tiryaMcamAM ane sahastrAra develeka sudhI che. (151). Bgapura suI, juvA zohi rAmui. sahasAra bIamahiaM-taraMmi savattha gacchaMti // 152 // artha- bhujaparisarpanuM gAu pRthaphata utkRSTa zarIra hoya che ne koDa pUrvanuM AyuSya hoya che, ane bIjI naraka pRthvIthI saha
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 153 ) ra devalAka sudhI eTale bIjI ane pahelI narakamAM, manuSya ane tiryaMcamAM tathA sahasrAra sudhI devAmAM upaje che ( 152 ). jaha saMmucchima khayarA, cauvihA gabbhayA vi taha khayarA / ganbhayajalayaratullA, dehAiddAraciMtaNayA // 153 // a--jema samUrNima khecara cAra prakAranA che tema ga ja khecara paNa cAra prakAranA che, temAM dehAdi dvAra garbha ja jaLacara pramANe ciMtavavA ( jANavA ). ( 153 ). ogAhaNa ThiTTaNAsu paramesiM hoi nANattaM / ukkosa dhaNupuhattaM, aMgulaasaMkhaMsa lahuataNU // 154 // a--avagAhanA, sthiti ne unane viSe tenuM nAnApaNa eTale judApaNuM che, avagAhanA utkRSTa dhanuSya pRthakUttvanI che ane jaghanya aMguLanA asa MkhyAtamAM bhAganI che. ( 154 ) aMtomuhutta lahuaM, paliAsaMkhaMsa AunukosaM / saddasAra taLamahilA-taraMmi 36ThThA hor // pr // a--AyuSya jaghanya aMtarmuhUrtanuM che ane utkRSTa paDyeApamanA asaMkhyAtamA bhAganuM ( asaMkhyAtA varSanuM) che. tenuM upajavuM trIjI narakathI sahasrAra devaleAka sudhI che. eTale pahelI, bIjI, trIjI naraka, manuSyane tiryaMca, tathA sahasrAra devalAka sudhI che (155 ). ganbhammi putrakoDI, tinni a palio mAI paramAuM / urabhuaga puchkoDI, paliaasaMkhija bhAgo a / / 156 / / : a--gu ja jalacaranuM Ayu kroDa pUrva, catuSpadaMtu traNa pa2Apama, uraparisa ane bhujaparisanuM kroDa pUrva ane
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 154 ) khecaranuM pApamane asaMkhyAtame bhAga-ema pAMcenuM anukrame . utkRSTa mAyu tu. ( 156 ). joaNasahassa chagAuAu tatto a joannshssN| gAU a puhatta bhuage, dhaNuhapuhattaM ca pakkhIsu // 157 // artha-zarIra jalacaranuM hajAra jejana, catuSpadanuM cha gAu, ura parisarpanuM hajAra ejana, bhujaparisarpanuM gAupRthakRtva ane pakSInuM dhanuSyapRthaphata anukrame jANavuM. (157). aha maNuANa sarUvaM, jiNagaNaharabhAsi parUvijA / saMmucchimA ya ganbhaya-maNuA duvihA jiNamayammi // 158 // arthahave jina ane gaNadharoe kaheluM manuSyanuM svarUpa kahevAya che. -jinezvaranA matamAM saMmUchima ane garbhaja ema meM pr4|2n| mnussye| che. ( 158 ). aMtomaNussakhitte, aDDAIdIvavArinihimajjhe / pannarasakammabhUmIsu, tIsAi akammabhUmIsu // 159 / / chappannAe aMtara-dIvesuM gabbhayA ya je maNuA / tesiM uccAresuM, pAsavaNesuM ca khelesuM // 160 // siMghANaesu vaMtisu, pittesu ca soNiesu sukkesu / taha ceva sukkapuggala-parisADesu va mayagesu // 161 // thInarasaMjogesu va, puraniddhamaNesu jalla taha ceva / savAsuiThANesu vi, saMmucchimamANusA huMti // 162 // artha-manuSyakSetramAM eTale aDhIdvIpa ane be samudra madhye paMdara karmabhUmine viSe, trIza akarmabhUmine vize ane
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ (155). chappana aMtaradvIpane viSe je garbhaja manuSya che, temanA uccAramAM ( vaDInotimAM ), prasavaNamAM (laghunItimAM) ane kheLamAM, nAkane mela, vamana, pitta, rudhira, vIrya, zukrapugalane pariSATa, mRtaka, strI-puruSane saMga, nagaranI khALa, kAnane mela tathA sarva azucisthAna-A ciAdasthAnaka viSe saMmUchima manuSya utpanna thAya che. (159-160-161-162), orAlia tejasa kammaNANi dehANi huMti eesiM / aMgulaasaMkhabhAgo, jahannamukkosataNumANaM // 163 // artha-temane dArika, tejasa ane kArmaNa traNa zarIra hoya che. jaghanya ane utkRSTa zarIra aMgulanA asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM ja hoya che. (163). paMca ya apajattIo, didI desaNa tahA anANaM ca / jogo uvaogo vi a, puDhavIkAya va bodhavaM // 164 // artha -temane pAMca paryAmio hoya che ane te aparyAptA ja hoya che. daSTi, darzana, ajJAna, yoga ane upayoga e sarva pRthvIkAya pramANe jANavA. (164). AhAro jaha beiMdiANa, neriadevvaaygnnii| vajia asaMkhaAU, uvavAo sesajIvehiM // 165 // artha-temane AhAra beidriya pramANe hoya che. ane nArakI, devatA, vAyukAya, agnikAya ane asaMkhyAta varSanA AyuSyavALA yugalikane vajIne bIjA jIvo temAM upaje che. (15).
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ (156) dira koNa vA, saMtatti pALo ho maraNasamugghAeNaM, maraMti te anahA vAvi // 166 // artha-temanI sthiti (AyuSa) jaghanya ane utkRSTathI aMtarmuhUrtanI ja hoya che, ane maraNasamuddaghATavaDe teo mare che athavA anyathA paNa kare che. (166). . uccaTTiUNaNaMtara-muvavajaMte a jIvaThANesu / neraiadevavajia, tahA asaMkhAu sesesu // 167 / / artha--ane temAMthI avIne nArakI, devatA ane asaMkhyAtA AyuvALA yugalikane vajIne bIjA jIvasthAnakone viSe upaje che. (167). doAgaia dugaiA, mANusatirigAI a vikkhAe / patteA ya asaMkhA, saMmucchimamANusA huMti // 168 // artha-temanI be gati ane be Agati che, te (saMkhyAtA varSanA AyuSyavALA) manuSya ane tiryaMcamAM upaje che. te pratyeka zarIrI che ane te saMmUrNima manuSya asaMkhyAtA che. (168). gabbhayamaNuA tivihA, kammagabhUmA akammabhUmA ya / taiA aMtaradIvaya, apajattA huMti pajattA // 169 / / artha-have garbhaja manuSyanuM svarUpa kahe che. te traNa prakAranA che. karmabhUminA, akarmabhUminA ane trIjA aMtaradvIpanA che. te paryAptA ane aparyAptA ema banne prakAranA hoya che (169). ., orAlibhaveuvvia-AhAragateakammaNanihANA / ee paMca sarIrA, havaMti gambhayamaNussANaM // 17 //
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ (157) artha-te garbhaja manuSyone dArika, vaikriya, AhAraka, taijasa ane kAmaNa e pAMce zarIra hoya che. (170). : ukkosao a tini a, gAua ogAhaNA jahaneNaM / aMgulaasaMkhabhAgo, saMghayaNAI tu chacceva // 171 // athe-utkRSTa avagAhanA traNa gAunI ane jaghanya aMguLanA asaMkhyAtamA bhAganI che. saMghayaNa e hoya che. (171). saMThANANi a chaccavi, kohakasAI vi mayakasAI vi| . mAI lohakasAI, havaMti akasAiNo tivihA / / 172 // artha-saMsthAna chae hoya che. krodhakaSAyI, mAnakavAyI, mAyAkaSAyI ne lebhakaSAyI hoya che. akaSAyI traNa prakAranA (bArame, terame ane caudame guNaThANe) hoya che. (172). ___ AhArabhIimehuNa-parigahasannovauttayA maNuA / nosannA uvauttA, cArittI vIarAgA ya // 173 // artha-AhAra, bhaya, maithuna ane parigraha e cAre saMjJAvALA manuSya hoya che, ane nesaMjJA upayukta (mAtra) vItarAga cAritro hoya che. (173). kiNhA nIlA kAU, teU pamhA ya sukalesA ya / / sattamiA alesA, iMdianoiMdiuvauttA // 174 / / artha-kRSNa, nIla, kApata, teje, padma ne zukala chae lezyA hoya che. sAtamA alezI (cidamAM guNasthAnake) hoya che ane indriya tathA nAidriyavALA hoya che. (174). satta vi a samugghAyA, kasAya maraNe aveaNatee a| - veuvi AhAre, kevali satta ya samugdhAyA // 175 //
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ . (158) artha-sAte samughAta kaSAya, maraNa, vedanA, kriya, tejasa, AhAraka ane kevaLI e nAmanA hoya che. (175). sannI tahA asannI, kevalI asaniNo abodhavA / purisitthI a napuMsA, suhumakasAI a aveA // 176 // . artha-garbhaja manuSya saMsI ne asaMjJI banne prakAranA hoya che temAM kevaLIne asaMjJI samajavA. puruSa, strI ne napuMsaka e traNe vedavALA hoya che ane sUkSmakaSAyI tathA avedI paNa hoya che. (176). . bhAsAmaNaso egattaNeNa, pajatti paMca apjjttii| micchAdiTThI samma-diTThI taha ubhayadiTThI a||177|| artha-bhASA ne manaparyApti eka sAthe thatI hovAthI paryAptA ne aparyAptA banne pAMca paryAptivALA hoya che. samyagadaSTi, mithyAdaSTi ane mizradaSTi ema traNe daSTivALA hoya che. (177). cakkhuacakkhUohI-kevaladasaNajuA ya nANI a| sanA mitracha, sanmadiThThI tadA nANA 278 artha-cakSu, acakSu, avadhi ne kevaLa-e cAra darzanavALA hoya che. temaja jJAnadvAramAM samakitI jJAnavALA hoya che ne mithyAtvI ajJAnavALA hoya che. (178). nANA paMca bALa-tini macaLa huMti navA bhayaNA evaM kei a, dunANI maisuabhilAvA // 179 // 1. kevaLIne mananA vyApAra vinAnA hevAthI asaMzI samajavA.
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ (159) ohimaNapajavehiM, sahiA tinnANiNo narA iMti / mahasuaohimaNapajavehiM caunANiNo maNuA // 180 // kevalanANuvaogo, kevaliNo eganANiNo huMti / chAummitthianANe, naTTammi akevalaM egaM // 181 // / artha-garbhaja manuSya jIvane pAMca jJAna ne traNa ajJAna bhajanAe hoya che. jJAna mATe bhajanA A rIte che ke I matijJAnI ne zrutajJAnI ema be jJAnavALA hoya che. (matizruta sAthe) avadhi jJAnavALA athavA mana:paryava jJAnavALA ema traNajJAnavALA hoya che. ane mati, zruta, avadhi ne mana:paryavavaDe karIne cAra jJAnavALA hoya che. kevaLajJAnanA ja upayogathI kevaLIe eka jJAnavALA hoya che, kemake chAtmaki (cAra) jJAna nAza, pAmavAthI eka kevaLajJAna ja hoya che. (179-180-181). maisuaannANa vibhaMga-jogao dutianANiNo neaa| . maNavayaNakAyajogI, tahA ajogI silesaM ca // 182 / / artha-matiajJAna, kRtaajJAna ane virbhAgajJAnanA yegathI be ane traNa ajJAnI jANavA. ane mana, vacana tathA kAyAnA gavALA hoya che, zailezI avasthAmAM aAgI hoya che. (12) uvaogo AhAro, neo beiMdia va maNuANaM / uvavAo sattamamahi-neraiAdI u vajittA // 183 // artha manuSyone (sAkAra, nirAkAra) upaga hoya che ane AhAra beIdriyanI jema hoya che. tathA sAtamI pRthvInA nArakI vigerene vaIne (manuSyane viSe) upapAta (upajavuM) hoya che. te viSe kahyuM che ke (183).
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ (160) sattamamahineraiA, teU vAU aNaMtarubaTTA / na vi pAve mANussaM, tahA asaMkhAuA save // 184 // artha-sAtamI narakanA nArakI, ane te vAyu tyAMthI nIkaLIne anaMtara manuSyapaNuM pAmatA nathI, tathA sarve asaMkhyAta varSanA AyuvALA yugalike paNa manuSyapaNuM pAmatA nathI. (184). paliovamANi tini a, ThiI aukosao a maNuANaM / aMtamuhutta jahannaM, maraNaM duvihaM ca maNuANaM // 185 // artha-manuSyanuM utkRSTa AyuSya traNa popamanuM hoya che ane jaghanya aMtarmuhUrtanuM hoya che. tathA manuSyanuM maraNa samughAtavaDe ane samuddaghAta vinA ema be prakAre hoya che. (185). ubaTTiUNa gacchaMti, sbneriatiriamnnuesu| . savesu suresuM taha, keia pAvaMti nivANaM // 186 // artha-manuSyamAMthI nIkaLIne sAte narakamAM, tiryaMcamAM, manuSyamAM ane sarva jAtinA devAmAM upaje che, tathA keTalAka nirvANane paNa pAme che. (186). caurAgaIA maNuA, paMcagaiA ya siddhigaisahiA / saMkhija koDikoDI-parimANA huMti patteA // 187 // artha-manuSyo cAra AgativALA ane siddhigati sahita pAMca gativALA hoya che, saMkhyAe saMkhyAtA kaTokeTi pramANa vALA ane pratyeka zarIravALA hoya che. (187). bhavaNavaivANamaMtara-joisavemANiA surA cuhaa| .. dasa sole paMca dunni a, bheA devANa ya havaMti // 188 //
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ (16) artha-have devanuM svarUpa kahe che-bhavanapati, vANavyaMtara, jyotiSI ane vaimAnika ema cAra prakAranA deva hoya che. tene anukrame dasa, soLa, pAMca ane be bheda che. (188). apajattA pajjattA; duvihA devA havaMti apajattA / uppattikAli a pajatti-nAmakammodayA neaa||189|| artha-tathA te de aparyAptA ane paryAptA ema be prakAranA hoya che. temAM aparyAptA utpattikALe hoya che, paNa tene paryApta nAmakarmanA udayavALA jANavA. (189). nArayadevA tirimaNua-gabbhajA je asaMkhavAsAU / ee u apajjattA, uvavAe ceva bodhavA // 190 // artha-nArakI, deva ane asaMkhyAtA varSanuM AyuSyavALA garbhaja tiryaMca ne manuSya A sarvane utpatti samaye ja aparyAptA jANavA. (190). veubiateakammANaM ca kAyA havaMti tineva / bhavadhAraNija uttara-viuvi ogAhaNA duvihA // 19 // artha-kriya, tejasa ane kAryaNa e traNa ja zarIra hoya che, tenI avagAhanA bhavadhAraNIya ane uttarakriya ema be prakAranI hoya che. (191). aMgula asaMkhabhAgo, paDhamA ukkosao a sattakarA / aMgulasaMkhijaMso, joaNasayasahasamiarA ya // 192 // arthamAM pahelI eTale bhavadhAraNIya zarIranI jaghanya 11
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ (162 ) aMgulanA asaMkhyAtamA bhAganI ane utkRSTa sAta hAthanI hoya che, ane bIjI eTale uttavaizciyanI jaghanya aMgulanA saMkhyAtamA bhAganI ane utkRSTa eka lAkha jananI hoya che. (192). chaNhaM saMghayaNANaM, saMghayaNeNAvi anatarageNa / rahiA havaMti devA, nevaTThisirAi tadehe // 193 // artha-cha saMghayaNa maLe anyatara koIpaNa saMghayaNe karIne rahita de hoya che, kAraNa ke temanA zarIrane viSe asthi ane sirA vigere hAtuM nathI. (13). je puggalA ya iTThA, kaMtA ya piA tahA maNunnA ya / suharasagaMdhapphAsA, tadehe te pariNamaMti // 194 // artha-je pugale ISTa, kAMta, priya ane manojJa che ane je zubha (varNa), rasa, gaMdha ane sparzavALA che te tenA dehane viSe AhArapaNe pariName che. (194). bhavadhAraNijadeho, sakvesi surANa paDhamasaMThANe / iaro nANAsaMThANa-saMThio icchayA bhAvA / / 195 // artha-sarva devenuM bhavadhAraNIya zarIra prathama saMsthAna- (samacaturasa)vALuM hoya che, ane uttarakriya zarIra nAnA prakAranA saMsthAnavALuM ane Icchita bhAvavALuM hoya che. (15). cauro kasAyasannA, lesAchakaM ca iMdiA paMca / veaNakasAyamAraNa-veuviateasaMghAyA // 196 // artha-cAra kaSAya, cAra saMjJA, cha lezyA, pAMca indriya tathA vedanA, kaSAya, mAraNa, vaikriya ane tejasa e pAMca samudughAta hoya che. (196).
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 163) sanI tahA asannI, neraiA iva asanniNo amarA / thIpurisA paJjattI, diTThI daMsaNa jahA nirayA // 197 // artha-tathA te deve saMsI ane asaMjJI hoya che. temAM asaMjJI nArakInI jema hoya che. tathA strI ane puruSa be vedavALA hoya che. ane paryApti, daSTi ane darzana nArakInI jema hoya che. (197). __ mai sua ohI tinnANa-saMjuA sammadihi devA ya / jApati, saMguttA mikirdi 218 artha-samyagadaSTi deve mati, zrata ane avadhi e traNa jJAna sahita hoya che. ane mithyASTi deve be athavA traNa ajJAnavaDe yukta hoya che. (198). joguvaogAhArA, neraiANaM va hoi devANaM / sani asanni paNidia, tiri sanninarAu uvvaao||199|| artha-dene yoga, upayoga ane AhAra nArakInI jema hoya che. saMsI ane asaMsI paMceMdriya tiryo ane saMsI manuSya temAM (devAmAM) upaje che. (19). dasavAsasahassANi a, ThiI jahannA ya hoi devANaM / tittIsasAgarovama-parimANA hoi ukkiTThA / / 200 // artha-devanI sthiti jaghanya daza hajAra varSanI hoya che ane utkRSTa tetrIza sAgarepama pramANa hoya che. (200). duvihaM maraNaM tesiM, gacchaMti a te aNaMtaruvaTTA / bhUdagavaNa saMkhAua-gabbhayatirimaNuajIvesu // 201 // 1 je cha asaMzI tiryaMca paceMdriyamAMthI Avela hoya tene be ajJAna hoya che.
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ (164) artha-tenuM maraNa be prakAre hoya che. ane te tyAMthI cavIne anaMtara bAdara pRthvIkAya, akAya, vanaspatikAya ane saMkhyAtA AyuvALA garbhaja tiryaMca ne manuSyamAM upaje che. (21). do Agai a dugaiA, mANusatiriaggaia vikkhaae| pattea asaMkhijA, esA ya surANa tevIsI // 202 // artha-te be gativALA ne be AgativALA eTale manuSya, tiryaMca be gati ane teja be AgativALA vikhyAta che. pratyeka zarIrI che ane saMkhyAe asaMkhyAtA che. A pramANe denA trevIsa dvArA jANavA. (202). tasabhAve a jiANaM, aMtamuhattaM bhavadvii jahannA / tittIsayarapamANA, nArayadevesu ukkosA // 203 // artha---have sarva jIvono bhavasthiti ne kAyasthiti kahe che. trasa jIvenI jaghanya bhavasthiti aMtarmuhUnI che ane utkRSTa tetrIza sAgaropamanI nArakI ane dezamAM che. (203). thAvarabhAva bhavo khalu, aMtamuhuttaM jahannao hoi / ukiTTa sahasa bAvIsa-vAsamANo a puDhavIe // 204 // artha-sthAvara bhAva pAmelA jenI jaghanya bhavasthiti aMtarmuhUrtanI che ane utkRSTa bAvIza hajAra varSanI pRthvIkAyane AzrayIne che. (204). aMtomuhuttamittA, tasesu kAyaThiI jahanneNaM / / bhaNiyA ya jiNavarehi, kAlamasaMkhijamukkiTThA // 205 // artha-trasa jIvonI kAyasthiti jaghanya aMtarmuhUrtanI che ane utkRSTa kAyasthiti jinavaroe asaMkhyakALanI kahI che (ra05).
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ (165) usappiNI a ussappiNI u assaMkhakAlao huMti / logA u asaMkhijjA, kAle eammi khittao iMti // 206 // artha-eTale kALathI asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNInI samajavI ane kSetrathI asaMkhyAtA lekAkAzanA pradeza pramANa utsarpiNInI samajavI. (206). aha thAvarattakAlo, thAvarajIvANa kiciraM hoi / aMtamuhutta jahanno, aNaMtakAlaM ca ukkiTTho // 207 // artha-have sthAvarapaNAne pAmelA sthAvara jIvonI keTalI kAyasthiti hoya? te kahe che. jaghanya aMtarmuhUrtanI ane utkRSTa anaMtakALanI che. (207). osappiNI aNaMtA, loA kAlA u khittao huMti / puggalapariaTTA puNa, AvaliAsaMkhabhAgasamA // 208 // artha-kALathI anaMta utsarpiNanI ane kSetrathI anaMtA kAkAzanA pradeza pramANa utsarpiNInI jANavI ane pudagaLaparAvarta AvaLanA asaMkhyAta bhAganA samaya pramANa asaMkhyAta jANavA. (208). tasabhAvassa vaNassai-kAlo ukiTThamaMtaraM hoi / tasa saMciTThaNayA yA jA, thAvarabhAvassa aMtarayaM // 209 // artha-trasabhAva pharIne pAmavAnuM aMtara vanaspatinA kALa pramANa jANavuM ane trapaNAmAM rahevA jeTalA kALanuM sthAvarapaNuM pharIne pAmavAnuM aMtara samajavuM. (209). puDhavIkAo puDhavI-kAu tti a kicciraM havai jIvo / aMtamuhutta jahannaM, kAlamasaMkhijjamukoso // 210 //
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ ( 166) artha-pRthvIkAya jenI pRthvIpaNAnI kAyasthiti keTalI heya? jaghanya aMtarmuhUrtanI ane utkRSTa asaMkhya kALanI hoya che. (210). osappiNI asaMkhA, kAlAo khittao tahA loaa| . evaM dagaggivAusu, kAyaThiikAlaparimANaM // 211 // artha--apakAya, tejaskAya ane vAyukAyanI kAyasthiti kALathI asaMkhya utsarpiNI ane kSetrathI asaMkhyAtA lekAkAzanA pradeza pramANa utsarpiNInI samajavI. (211) kAlo'NaMto bhaNio, vaNasai jIvANa kAyaThii bhAve / tammia ussappiNIo,kAlao huMti a aNaMtA // 212 // artha-vanaspatikAyanI kAyasthiti anaMtA kALanI kahI che eTale kALathI anaMta utsarpiNI pramANa hoya che. (212) taha ya aNaMtA loA, huMti asaMkhinja puggalA te a / Avalia asaMkhaMse, je samayA tappamANA ya // 213 / / artha-tathA kSetrathI anaMtA lokAkAzanA pradeza pramANa utsarpiNanI samajavI ane AvalikAnA asaMkhyAtamAM bhAgamAM jeTalA samaya teTalA asaMkhyAtA pudgalaparAvartanI samajavI. (213) kaivayavAsabbhahiaMca, sAgarANaM sahassajualaM tu / laddhitasANaM neaM, kAyaTThiikAlaparimANaM // 214 // artha--labdhitrasanI kAyasthitinA kALanuM parimANa keTalAka varSa adhika be hajAra sAgaropamanuM samajavuM. (214) saMvavahAria jIve, ahigicca pavanio imo kAlo / iarANaM kAyaThiI, aNAi bhaNiA jinnmymmi||215||
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ (17) artha-sAMvyavahArika jIvane AzrIne A upara pramANe kALa kahyo che, ane bIjAnI (asaMkhyavahArikanI) kAyasthiti jinezvaranA matamAM anAdi kahI che. (215) atthi aNaMtA jIvA, jehiM na patto tsaaiprinnaamo| te'vi aNaMtANaMtA, nigoavAsaM aNuhavaMti // 216 / / artha_evA anaMtA jIve che ke jeo trasAdi pari NAmane pAmyA nathI. teo saMkhyAe anaMtAnaMta che ane nigodavAsane anubhave che. (216). kesiMci jiANaM kira, aNAyaNaMtA taNuThiI je a / avavahAriamajjhA, na jAu samurviti vavahAraM // 217 // artha-keTalAka jIvonI kAyasthiti anAdianaMta che ke jeo avyavahArarAzimAMthI nIkaLIne vyavahArarAzine kadApi pAmavAnA nathI. (217). A jIva jAtibhavya kahevAya che. kesiMci a kAyaThiI, aNAi saMtA ya bhAsiA sutte / je a. asaMvavahAria-rAsIo jaMti vavahAraM // 218 // artha-tathA keTalAka jInI kAyasthiti sUtramAM anAdisAMta kahI che ke jeo avyavahArarAzimAMthI nIkaLIne vyavahArarAzimAM jAya che. (javAnA che. ) (218). jiNabhadakhamAsamaNA, saMvAyaM viMti ittha ya viAre / puvAyariapavuttaM, satthe a visesaNavaIe // 219 // artha-vizeSaNavatI nAmanA zAstramAM pUrvAcAryo je kahyuM che tenA saMvAdane A vicAramAM jinabhadrakSamAzramaNa kahe che ke-(219). sijhaMti jattiA kira, iha sNvvhaarjiivraasiio| iMti aNAivaNassai-rAsIo tattiA tammi // 220 //
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ (168) . artha-saMvyavahAra jIvarAzimAMthI jeTalA che ahIM siddhipadane pAme che teTalA ja anAdi vanaspati jIvarAzimAMthI ahIM vyavahArarAzimAM Ave che. (20). appabahuttaviAre, sabathovA tasA asNkhaayaa| tatto a aNaMtaguNA, thAvarakAyA samakkhAyA // 221 // artha--alpabaddhatvanA vicAramAM sarvathI thoDA trasa jIve che ane te asaMkhyAtA che. tenAthI anaMtaguNa sthAvarakAya kahyA che. (21) te a jahannukkiTThA, gaMtANaMtA pamANao neaa| saMsArasamAvannA, settaM jIvA duhA vuttA // 222 / / che rUti saMgresUtre saMpUrNam II artha--ane te (sthAvarakAya) jaghanya ane utkRSTathI anaMtAnaMta pramANavALA jANavA. A pramANe saMsArane prApta thayelA jIvo be prakAranA trasa ne sthAvara kahyA. (222) mrG rnj rwfr fy che. Iti chavAbhigamopAMga saMgrahaNIprakaraNa samAsa. te A prakaraNanI saM. 19papanA phAguna zukala pratipadAne divase lakhelI hastalikhita prata pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAjanA praziSya sAkSaravarya puNyavijayajI mahArAje mekalelI te uparathI sakApI karAvIne yathAmati bhASAMtara lakhyuM che. temAM je kAMI sUtraviruddha lakhAyuM hoya tene mATe micchAdukka ApavAmAM Ave che.
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAna mAnAkA GTIG zrI jaina dharma prasAraka sabhA,