________________
ર
કામ ન કરે. કોઈ૮ એકને કયાણકાલિક તેરસે ઉપવાસ કરવો જોઈએ એવું કારણ છતે ક્ષીણ ચૌદશ સાથે મલી તેરસ અલગ લેખવવી (અર્થાત તેરસ ગણવી), બાકી તેરસની શંકા ન કરવી ( અથતુ ચૌદશ ગણવી), એવું કહેવાને માટે ઉત્તરમાં દષ્ટાંત કહે છે-“ જ પુvo '
જેમ રત્ન લેતા થકા મૂલ્ય દેવાને અવસરે ત્રાંબા આદિક વસ્તુ અલગ ગણીએ નહિ, અને તુલા-કાંટારિકને વિષે ચઢાવતે થકે ત્રાંબાદિક વસ્તુ અલગ ગણુએ, એ પ્રકારે ત્રુટી જે તિથિ તે સંઘાતે મલી થકી પર્વની તિથિ કારણ વિશેષે જુદી ગણીએ પણ એમ નહિ કે (તે) પિતાના જ કાર્યને વિષે ઉપયોગ આવે અને ચૌદશના કામને ઉપગ નાવે. કારણ પરીક્ષા કરનારના હાથને વિષે પહેચેલું ત્રાંબાકિ સહિત રત્ન ત્રાંબાને મૂલ્ય ન મળે પણ ચેારાદિક અપરીક્ષકને હાથે ચડયું થયું ત્રાંબાને મૂળે પામીએ કહ્યું છે કે
જે દેશમાં પરીક્ષા નથી ત્યાં સમુદ્રમાંથી ઉત્પન્ન થયેલાં રત્નોની કિંમત થતી નથી. જેમ ભરવાડની પલળીમાં ચંદ્રકાન્ત મણિનું મૂલ્ય ગોવાળીઆ ખરેખર ત્રણ કેડીઓ કહે છે.”
એ પ્રકારે જે અબુધ-અજ્ઞાન મનુષ્ય તેરસ સહિત ચૌદશ પ્રત્યે તેરસ પણે જ માને પણ ચૌદશ પણે ન માને તે વાલીઓ સરખા જાણવા. ઈતિ ગાથાથ” | ૬ |
અવતરણિકા हवइ पूठिई कही जे युक्ति तेहनु सामान्य न्याय कहिवानई काजइ उत्तरगाथा कहीइ छह
(ભાષા)–“હવે ઉપર કહી જે યુક્તિ તેને સામાન્ય ન્યાય કહેવાને માટે ઉત્તરગાથા કહે છે
ગાથા ૭ મી जो जस्सही सो तं, अविणासयसंजुअंपि गिण्हेई । न य पुण तओ वि अन्नं, तकज्जपसाहणाभावा ॥७॥
जे पुरुष जेहनु अर्थी हुइ ते पुरुष आपणपई वांछी जे वस्तु तेहनइं 'अविणासय' कहीइ विनाशनु करणहार नहीं एहवी जे वस्तु तोणइं करीनई सहित एहवी ए ते वस्तुप्रतिई अहिइं पणि तेहथिकु बीजा वस्तुप्रतिई न प्रहिई, जेह भणी रत्न रहई साध्य जे कार्य तेह प्रतिइं ते रत्नथिकु बीजी वस्तु न ૬, રિ જયાર્ચ | ૭ || ( ૮ આ હકીકત પણ ક્ષય પ્રસંગે તેરસ ચૌદસ ભેગી, તેની આરાધનાયે ભેગી, તેરસ કલાણુકને ઉપવાસ કરનાર તેરસ ગણીને તે જ દિવસે ઉપવાસ કરી શકે, ઈત્યાદિ વસ્તુને પુષ્ટ બનાવે છે અને તેરસ આદિને ક્ષય માનવાની કહેવાતી પ્રથાને તેડી પાડે છે.
