Page Text
________________
(ભાષા)–“ખે એ રત્ન પડે એવું જાણીને જે રત્ન ત્રાંબા સંવાતે જયુ હોય અથવા વસ્ત્રના કટકા સંઘાતે બાંધ્યું હોય તે રત્ન અન્ય અંગિ કહીએ. હવે જેમ કે એક રત્નને અથી અન્ય સંગી એવુંયે રન લે, કાણુ બીજની સાથે મને થક તે પોતાનું કાર્ય કરવાને વિષે સમર્થ છે, જે સમર્થ ન હોય તે એકલા રત્નની પેઠે મય ન પામે, પણ રત્નને આથી તેને સ્થાને ગમતું સોનું ન લે, કારણ તે સોનું રત્નનું પર્વના બહાને ચૌદશ ફેરવવાને અને ક્ષો પૂર્ણિમા આદિને અલગ આરાધવાને કહેવાતે ચાલ બેટે જ હેવાનું આપોઆપ પૂરવાર થઈ જાય છે. આજ ગાથાના પ્રાન્ત ભાગમાં શ્રી તત્ત્વતરંગિણકારે જે ઇક સમાધાન આપ્યું છે તે આ હકીકતને વધારે સચોટ બનાવે છે. વાલિ કા કરે છે કે-સાથે બાવેલી બે ત્રણ આદિ કલ્યાણક તિથિએમાં પણ શું તમે એમ જ માને છે?” અંધકાર ઉત્તર ચારે છે કે
'" अस्माकमतनकल्याणकतिथिपाते प्राचीनकल्याणकतिथौ द्वयोरपि विद्यमानत्वादिष्टापचिरेवोत्तरम्।"
અર્થાત– આગવી કલ્યાણક તિથિને ક્ષય હોય ત્યારે પૂર્વની કલ્યાણક તિથિમાં તે બન્ને તિથિએની સમાપ્તિ હેવાથી તે એક જ દિવસમાં બન્નેની આરાધના અને માનેલી જ છે.” આથી એ પણ સિદ્ધ થાય છે કે આરાધના વિષયક તિથિ નિર્ણયમાં કલ્યાણક કે બાર પવિ વચ્ચે હાલના કેટલાક આચાર્યો જે ભેદ પાડે છે તે ભેદ ખુલે નથી. વાદિ પુનઃ શંકા કરે છે કે- ત્યાર પછીના દિવસે અને પછીના વર્ષના કલ્યાણક તિથિ દિવસે તપ જુદો કેમ કરાય છે?' ગ્રંથકાર સમજાવે છે કે –
" तत्राय एकस्मिन्दिने द्वयोरपि कल्याणकतिथ्योर्विद्यमानत्वेन तदाराधकोऽपि सन्ननंतरोत्तरदिनमादायैव तपः पूरको भवति, नान्यथा, यथा पूर्णिमापाते चातुर्मासिकषष्ठतपोऽभिग्रहो अपरदिनमादायैव तपापूरकः, द्वितीयस्तु भविष्यद्वर्षतत्कल्याणकतिथियुक्तं दिनमादायैवेति नात्र शंकावकाश इति । "
અર્થાત– કલ્યાણકને ત૫ જે તુરત જ કરી આપવાના નિયમવાળો હોય તે એક દિવસમાં બને કયાણ તિથિઓ વિમાન હોવાથી બન્નેને આરાધ થવા છતાં પણ તપને માટે તે પછીને દિવસ લઇને જ તપ પૂર્ણ કરનાર બને છે, અન્યથા નહિ. જેમ પુનમના ક્ષયે ચોમાસી છઠ તપના નિયમ વા ચૌથની સાથે બીજે-તેરસ કે પડવાને દિવસ લઈને જ ત૫ કરનારો બને છે તેમ. જે થાના નિયમવાળા ન હોય અને અાંતર કરનારે હેય તે પછીના વર્ષને કલ્યાણ તિથિ દિવસ પાકને તષ પૂરા કરે છે, ગામાં શંકાને સ્થાન નથી.'
આથી પૂર્ણિમા આદિનીશય વહિએ આ વિધિ મુજબ આરાધના કરનારા અને તિથિઓની કલ્પિત રેરમારી નહિ કરનારા પત્ય વર્ગને અગીયાર અથવા તેર પ4િ કરવાનો આક્ષેપ જે કરે છે અને જેઓ તિથિઓની કલ્પિત રેરણાર કરી તેને જેન સિહાંતિમ સંસ્કારનું નામ આપે છે તેઓ જૈન સિહાંતિક સત્યને અલાપ કરી વિચાર કરી સિદ્ધાંત અને પરંપરા પ્રેમી જૈન સમાજને કેવલ ઊંધે માર્ગે દોરી રહેલા છે, એમાં બે મત નથી મા રથલને જોતાં એ પણ સમજી શકાશે કે પાચમ પુનમના ક્ષયે ત્રીજ તેરસનો ક્ષય કરવામાં શ્રી વર પક્ષના પનો જેઓ ઉપયોગ કરે છે તે પણ તેઓની ભૂલ છે.
| SR No. | 022109 |
| Book Title | Tattva Tarangini Balavbodh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dharmsagar Gani, Jambusuri |
| Publisher | Muktabai Gyanmandir |
| Publication Year | 1949 |
| Total Pages | 48 |
| Language | Sanskrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari & Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |