________________
रत्नत्रयं न वर्तते आत्मानं मुक्त्वाऽन्यद्रव्ये । तस्मात्तत्रिकमयो भवति खलु मोक्षस्य कारणमात्मा ॥ ४० ॥
આ રત્નત્રય આત્મા સિવાય અન્ય દ્રવ્યોમાં હોતાં નથી તેથી આ ત્રણ રત્નમય આત્મા જ ખરેખર મોક્ષના કારણરૂપ બને છે. ૪૦.
આત્માથી અતિરિત રત્નત્રય અન્ય અચેતન દ્રવ્યોમાં ઉપલબ્ધ નથી. આથી, રત્નત્રયસ્વરૂપ આત્મા જ નિશ્ચયનય પ્રમાણે મોક્ષનું કારણ કહેવાય છે.
સમ્યગ્દર્શન (૪૧)
जीवादीसदहणं सम्मत्तं रूवमप्पणो तं तु । दुरभिणिवेसविमुक्कं गाणं सम्मं खु होदि सदि जम्हि ॥ ४१ ॥ जीवादिश्रद्धानं सम्यक्त्वं रूपमात्मनस्ततु । दुरभिनिवेशविमुक्तं ज्ञानं सम्यक् खलु भवति सति यस्मिन् ॥ ४१॥
.
જીવાદિ તત્વોમાં શ્રદ્ધા (પ્રતીતિ) હોવી તે સમ્યગ્દર્શન છે, તેને કારણે જ જ્ઞાન સંશયવિમુક્ત બનતા ખરેખર સમ્યક બને છે કે જે આત્માનું જ સ્વરૂપ છે. ૪૧.
જીવાદિ તત્વોમાં ‘આ છે', “આ પ્રકારનું છે એવી નિશ્ચલ, નિર્મળ, દઢ શ્રદ્ધા, રૂચિ અને પ્રતીતિનું હોવું તે જ સમ્યગદર્શન છે. તે હોવાથી જ્ઞાન અનેક પ્રકારના સંશયોથી વિમુક્ત બને છે અને તે સમ્યકજ્ઞાન કહેવાય છે.
જ્યાં સુધી સમગ્રદર્શન થતું નથી, ત્યાં સુધી સંશયોથી રહિત બની શકાતું નથી, તેથી સમ્યકત્વનું મહત્વ સવિશેષ છે.
સમ્યગ જ્ઞાનનું સ્વરૂપ (૪૨)
संसयविमोहविष्ममविवज्जियं अप्पपरसरूवस्स। गहणं सम्मंणाणं सायारमणेयभेयं तु ॥ ४२ ॥
