Panchvastu

SR No.: 022091
Original Sutra Author: Haribhadrasuri
Publisher: Rushabhdevji Keshrimalji Shwetambar Samstha
Publication Year: 1937
Total Pages: 124
Language: Sanskrit, Gujarati
Classification: Book_Devnagari & Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 17

ભાષાંતર
૧૧
શાસનની નિંદા કરાવે અને વળી ભેગ મળેલા ન હતા તેથી ત્યાગી કહેવાય પણ નહિ, આ કથનના ઉત્ત માં જણાવે છે કે આવુ' કહેવું તે માત્ર મૂર્ખાઓને આશ્ચય કરનારૂ' અને યુકિતરહિત છે, કેમકે સત્ય રીતિએ અવિવેકના ત્યાગ કરવાથીજ ત્યાગી માન્યા છે અને તે અવિવેકજ પાપકાયના નેતા અને સંસારની મૂળ જડ છે, તેથી તે અવિવેક ન છેડે તેા ખાદ્મત્યાગથી ફળ શું? તે દીક્ષિત અવિવેકને છેડે તેાજ સાક્રિયાને રૂડી રીતે પાળે અને અવિવેક હાય તેા કરેલા ત્યાગ પણ નિષ્ફળ છે, જો કે જગતમાં કેઇ જીવા અવિવેક છતાં પણ માહ્યત્યાગવાળા હાય છે, પણ તે પ્રવૃત્તિ તુચ્છ હેાવાથી આ ભવ, પરભવ ખંનેમાં તે પ્રવૃત્તિવાળાનું જીવન ફળાહત છે. જે સંસાર છેાડીને આરંભ, પરિગ્રહમાં બીજા નામે વતે છે, તેએ અવિવેકમાંજ ડુબેલા જાણવા. જેમ કાઇ અવિવેકી માંસ નહિં ખાવાનાં પચ્ચકખાણ કરીને આ દાંત સાફ્ કરનારી ચીજ છે એમ શબ્દ માત્ર જુદો કરીને માંસને સેવે છે, તેવી રીતે અજ્ઞાની મનુષ્ય આરભને છોડીને દેવિવગેરેના બહાનાથી આરભ કરે છે, કારણ કે લેકામાં વિષને મધુર અને ફાલ્લાઓને શીતળા શબ્દથી જેમ કહેવાય છે તેવી રીતે શબ્દ માત્રને ભેદ કરવા છતાં પણ જે વસ્તુ સ્વભાવે પાપરૂપ છે તે અચેાગ્યજ છે. વાદી શકા કરે છે કે કૂવાના ઢષ્ટાંતે પૂજાક્રિકને શ્રેષ્ઠ જાણવી તેના ઉપદેશ વિગેરેમાં તે પૂજામાદિકની અનુમતિ કેમ અપાય છે ? તેના ઉત્તરમાં કહે છે કે તે પૂજા વિગેરે શ્રાવકાને લાયક છે એમ શાસ્ત્રની વાત મતાવવામાં સાધુને આરંભની અનુમાઢના નથી, તેમજ ગચ્છવાસી સાધુને પણ લાયકગુણવાળાની અપેક્ષાએ શાસ્ર પ્રમાણે વ તાં આરંભની અનુમાદના નથી, કેમકે શ્રાવક વિગેરે ન હાય તા શાસ્ત્રોકત યતનાથી પૂર્વે બનેલા ચૈત્યવિગેરેમાં કંઇ ગુણુના સ’ભવ ધારીને અને માના નાશ ન થાય એ મુદ્દાથી ગચ્છવાસી સાધુએ પ્રવૃત્તિ કરે છે. નહિંતર ચૈત્ય, કુલ, ગણુ, સધ, આચાર્ય, પ્રવચન અને શ્રત એ બધામાં તેણે ઉદ્યમ કર્યાં સમજવા કે જેણે તપ અને સ'જમમાં ઉદ્યમ કર્યાં છે. આ તપ વિગેરે કરવામાં જે માટે અવિવેકના ત્યાગથીજ પ્રવૃત્તિ થાય છે, માટે તે અવિવેકના ત્યાગજ શ્રેષ્ઠ છે અને રૂડી રીતે બાહ્યત્યાગ થાય તે પણ તેનુંજ ફળ છે, તેથી આ કુટુ ખાર્દિકે સહિત છે કે નથી એ વિચારવું તે અવિવેકના ત્યાગ થાય તા કોઈપણુ રીતે ઉચિત નથી, અને અવિવેકના ત્યાગથીજ તે કુટુંબ ન હાય તા પણ અવિવેકને છેડનાર મહાપુરુષને કોઇપણ જાતના ઢાષા થવાના નથી. વળી ને તે એ દશવૈકાલિકની ગાથામાં ભાગવાળાને ત્યાગી કહ્યો છે તે માત્ર વ્યવહારની અપેક્ષાએ તવિગેરે થવાથી જાણવા, પશુ તે ગાથામાં કહેલા ૐ શબ્દ શબ્દના અર્થીમાં છે, ને તેથી સ્વજનાદિ વિનાને પણ પચ્ચકખાણુ કરનારા મનુષ્ય હોય તા તે પણ ત્યાગી કહી શકાય, સ`સારચક્રમાં કાણુકાના કુટુ બી થયેા નથી ? કાને કયા ભેગા મળ્યા નથી ? માત્ર વિદ્યમાન ભ્રુગમાં પણ આસક્તિ થાય તે દુષ્ટ છે, ને તેથી તે આસિત છેડવીજ જોઈએ. જો કે અવિવેક અને કુટુંબ બ ંનેના ત્યાગવાળા ભાગ્યશાળીએ ખીજાઓને ધર્મ પ્રવૃત્તિનું પ્રાયે કારણ બને છે, આ વાતમાં વધારે વિસ્તાર કરવાની જરૂર નહિ ગણીને દીક્ષા લેવાવાળાઓનું દ્વાર પૂર્ણ કરે છે.
ઔર ૧૦૧, વિષ ૧૧૦ દીક્ષા આપવાનાં સ્થાન વિગેરે જણાવે છે:
પ્રથમ સમવસરણમાં દીક્ષા દેવી, તે ન ડ્રાય તા જિનચૈત્યમાં, શેરડીના વનમાં, પીપલા વિગેર