________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૨૧૪-૨૧૫
૨૨૯
અને જે તપમાં વીતરાગની એક આજ્ઞાનું વશપણું છે અર્થાત્ તપ દ્વારા નિર્લેપ પરિણતિની વૃદ્ધિ થાય એ પ્રકારની ભગવાનની એક આજ્ઞાનું વશપણું છે, તે તપ સમાધિથી શુદ્ધ કહેવાયું છે અર્થાત્ સમાધિપૂર્વક તે તપ સેવાય છે અને ઉત્ત૨ ઉત્તરની સમાધિનું કારણ છે માટે તે તપ સમાધિશુદ્ધ કહેવાયું છે. II૨૧૪
અવતરણિકા :
મુનિઓ દસ પ્રકારના યતિધર્મમાંથી બ્રહ્મચર્યનું પાલન કઈ રીતે કરે છે તે સ્પષ્ટ કરે છે
શ્લોક ઃ
त्यजन्ति कामान् मुनयोऽत्र दिव्यानौदारिकांश्च त्रिविधांस्त्रिधा यत् ।
ब्रह्मैतदष्टादशभेदमुच्चैः,
સમાધિમાન: પરિશીલયન્તિ ।।૨।।
શ્લોકાર્થ ઃ
જે કારણથી અહીં=સંયમજીવનમાં, મુનિઓ દિવ્ય અને ઔદારિક ત્રિવિધ એવા કામોને ત્રણ પ્રકારે ત્યાગ કરે છે. અઢારભેદવાળું આ બ્રહ્મચર્ય સમાધિવાળા મુનિઓ અત્યંત પરિશીલન કરે છે=તે કામો પ્રત્યે લેશ પણ વિકાર ન થાય તે રીતે આત્માને અત્યંત વાસિત કરે છે. II૨૧૫II
ભાવાર્થ:
અબ્રહ્મના કારણભૂત દિવ્ય એવા દેવ સંબંધી ભોગો છે અને ઔદારિક એવા મનુષ્યલોકના ભોગો છે. તે બન્ને પ્રકારના ભોગો કરણ, કરાવણ અને અનુમોદનને આશ્રયીને ત્રણ પ્રકારે છે અને તે મન-વચન-કાયાથી ત્રણ પ્રકારે છે. તેથી તે ભોગના કુલ અઢાર પ્રકારો થાય છે અને મુનિઓ દશ પ્રકારના યતિધર્મના પાલનના અંગભૂત બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરવા અર્થે અઢાર પ્રકારના કામોનો
