________________
૧
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૨૦૬-૨૦૭ છે તે પ્રકારના સમાધાનવાળા તેઓ બને છે અને તેના કારણે કષાયોના ઉપશમરૂપ સમપરિણામથી તેઓ શોભી રહ્યા છે તેવા મહાત્માઓને તેઓ પ્રત્યે કોઈ અપરાધ કરે તોપણ તે અપરાધવાળા જીવોમાં કોપ થતો નથી પરંતુ તેઓનું શું કરવાથી હિત થશે તેનો ઉચિત વિચાર પ્રગટે છે. ૨૦થા શ્લોક -
गुणा विना नो विनयं कदाचिदमार्दवे नो विनयप्रथेति । अनुन्नतानिश्रितनिर्निदानाः,
સમાદિતા પાર્વતશનિન : પારકા શ્લોકાર્ચ -
વિનય વગર ક્યારેય પણ ગુણો પ્રગટ થતા નથી અને અમાદવમાં વિનયનો વિસ્તાર નથી. એથી અનુજ્ઞાતઅનિશ્રિતનિનિંદાનવાળા= ઉદ્ધતાઈ વગરના, અનિશ્રાવાળા, નિદાન વગરના, સમાધાનને પામેલા મહાત્મા માર્દવશાલી થાય. ર૦૭ી. ભાવાર્થ
જે યોગીઓ સંસારથી ભય પામેલા છે અને સંસારથી આત્માનું રક્ષણ કરવા માટે ગુણસંપત્તિ આવશ્યક છે તેમ જાણે છે તેઓ વિચારે છે કે વિનય વગર ક્યારેય પણ ગુણો આવે નહીં તેથી ગુણો પ્રગટ કરવા અર્થે શાસ્ત્રઅધ્યયનની ક્રિયા કે તપાદિ અન્ય ક્રિયાઓ પણ વિનય વગર ગુણ પ્રગટ કરી શકે નહીં. તેથી ગુણસંપન્ન એવા તીર્થકરો, ઋષિઓ, મહર્ષિઓ કે અન્ય ગુણસંપન્ન જીવો પ્રત્યે વિનયને ધારણ કરે છે વળી વિચારે છે કે બાહ્યવિનયની ક્રિયાથી પણ અંતરંગ વિનય પ્રગટે નહીં પરંતુ આત્મામાં માર્દવભાવ આવે તો જ વિનય પ્રગટે; કેમ કે અમાદવભાવમાં વિનયનો વિસ્તાર થતો નથી અર્થાત્ વિનય વિસ્તારભાવને પ્રાપ્ત કરતો નથી. એથી ગુણના અર્થી એવા તે મહાત્માઓ અમાદવભાવનો પરિહાર કરીને અનુત્રત થાય છે અર્થાત્ ઉદ્ધતાઈનો પરિહાર કરે છે. વળી નિશ્રા=રાગ, તેનો આશ્રય નહીં કરનારા હોવાથી અનિશ્રિત હોય
