________________
વૈરાગ્યકલ્પલતા/શ્લોક-૧૩૫-૧૩૬
૧૪૫ કારણે આત્માની નિરાકુળ અવસ્થામાં જ રતિ વર્તે છે, તેવી આત્માની રતિમાં સ્થિર રહેલા મુનિઓને કોઈ પણ પ્રકારના રૂપ આદિ અવલોકનમાં કે રમ્ય એવાં વસ્ત્રાદિ ધારણ કરવાની પ્રવૃત્તિમાં કે અન્ય કોઈ પૌદ્ગલિક ભાવોમાં ધુવરતિ વર્તતી નથી, અર્થાત્ ક્યારેય રતિ થતી નથી, કેમ કે સર્વભાવોથી પર આત્મિક ભાવોમાં રતિવાળા એવા તે મહાત્માઓ આત્મિક ભાવોને છોડીને અન્યત્ર રતિ ક્યાંથી કરે ? ll૧૩પા શ્લોક :
अन्तः समाधेः सुखमाकलय्य, बाह्ये सुखे नो रतिमेति योगी । अटत्यटव्यां क इवार्थलुब्धो,
પૃદે સમુત્સર્પતિ ઉત્પવૃક્ષે રૂદા શ્લોકાર્ચ -
સમાધિના અંતરંગ સુખને જાણીને યોગી બાહ્યસુખમાં રતિને પામતા નથી. ગૃહમાં કલ્પવૃક્ષ વિધમાન હોતે છતે અર્થનો લોભી એવો કોણ અટવીમાં ભમે? II૧૩૬il ભાવાર્થસમાધિવાળા રોગીઓ બાહ્યસુખથી વિમુખ રહીને અંતરંગ સમાધિના સુખમાં મગ્ન :
જેમ કોઈ પુરુષ અર્થનો લોભી હોય અને પોતાના ઘરમાં કલ્પવૃક્ષ વિદ્યમાન હોય જેનાથી પોતાને ઇષ્ટ સર્વ અર્થોની પ્રાપ્તિ થતી હોય તેવો અર્થલબ્ધપુરુષ અટવીમાં અર્થપ્રાપ્તિ માટે ભટકે નહીં, તેમ જે યોગીઓ સમાધિનું અંતઃસુખ સ્વસંવેદનથી દેખાતું હોય તેવા સુખના અર્થી એવા યોગીઓ બાહ્યસુખમાં ક્યાંથી રતિને પામે ? અર્થાત્ પામે નહીં, જેમ અર્થને માટે અટવીમાં ભમવાની ક્રિયા દુઃખરૂપ છે તેમ સુખની પ્રાપ્તિ માટે બાહ્યવિષયોમાં પ્રવૃત્તિ કરવી એ ભ્રમરૂપ હોવાથી દુઃખરૂપ છે, છતાં જેઓની પાસે ગૃહમાં ધન નથી તેઓ ધન પ્રાપ્તિ માટે અટવીમાં પણ જાય, તેમ જેઓ પાસે સમાધિનું અંતરંગ સુખ નથી તેવા
