________________
૧૪૪
વૈરાગ્યકાલતા/શ્લોક-૧૩૧થી ૧૩૪, ૧૩૫ આશય એ છે કે સ્વાભાવિક સંસારનું કર્મજનિત આ સ્વરૂપ છે, એ પ્રકારની નિર્મળ વિચારદૃષ્ટિ તેઓમાં વર્તે છે, અને તેવી નિર્મળ વિચારદૃષ્ટિનો સતત અવિચ્છેદ હોવાથી તેઓને અન્યધર્મની કોઈપણ પ્રવૃત્તિ જોઈને પણ તેઓ પ્રત્યે આક્રોશનો પરિણામ થતો નથી, હાસ્યનો પરિણામ થતો નથી, પરંતુ સંસારનું કર્મજનિત આ સ્વરૂપ છે તેવું જણાવાથી જીવમાત્રના હિતને ઉચિત પ્રયત્ન કરવા તેઓની સમાધિ તેમને પ્રેરણા કરે છે તે સમાધિના પરિપાકરૂપ છે. I/૧૩૧-૧૩૨-૧૩૩-૧૩ શ્લોક -
शरीररूपप्रविलोकनायां, वस्त्रादिनेपथ्यविधौ च रम्ये । रतिधुवं पौद्गलिके न भावे,
समाधिलब्धात्मरतिस्थितीनाम् ।।१३५।। શ્લોકાર્થ :
સમાધિથી પ્રાપ્ત થયેલી આત્મરતિમાં સ્થિત મુનિઓને શરીરના રૂપના વિલોક્નમાં, રમ્ય એવા વસ્ત્રાદિ નેપથ્યની પ્રવૃતિમાં અને પૌગલિક ભાવોમાં ધ્રુવ=બિલકુલ, રતિ નથી. ૧૩પI ભાવાર્થસમાધિથી પ્રાપ્ત થયેલી આત્મરતિમાં સ્થિર એવા મુનિઓને શરીરના રૂપના વિલોકનમાં, રમ્ય એવા વસ્ત્રાદિ ધારણ કરવાની પ્રવૃત્તિમાં અને અન્ય કોઈ પૌગલિક ભાવોમાં ધુવરતિનો અભાવ :
સામાન્ય રીતે જીવોને કોઈનાં સુંદર રૂપો દેખાય તો તેને જોવામાં પ્રીતિ થાય છે. અતિ અસુંદર રૂપો દેખાય તો જોવાનો વિમુખભાવ થાય છે. વળી, રમ્ય એવા વસ્ત્રાદિના શણગારોની પ્રવૃત્તિમાં સંસારી જીવો સ્થિર રતિવાળા હોય છે. પૌદ્ગલિક રસ ગંધ આદિ ભાવોમાં સંસારીજીવોને રતિ હોય છે, પરંતુ જેઓએ સિદ્ધોનું પારમાર્થિક સ્વરૂપ ભાવન કરીને સમાધિ મેળવી છે અને તેના
