________________
૧૨૩
વૈરાગ્યકલ્પલતા/બ્લોક-૧૨૫ શ્લોકાર્ચ -
આ પૂર્વમાં વર્ણન કર્યું એ, સમાધિઅમૃતસ્વરૂપ વૈરાગ્ય જિનશાસનસમુદ્રમાં સિદ્ધ છે, આનાં ઉદ્ધત બિંદુઓ વડે જિનશાસનરૂપી સમુદ્રમાં રહેલાં વૈરાગ્યનાં ઉદ્ધત બિંદુઓ વડે જ, લોકમાં અન્ય શાઓ આસ્વાધતાને આસ્વાદપણાને, પામે છે. ૧૨૫ll. ભાવાર્થ - સમાધિઅમૃતસ્વરૂપ વૈરાગ્ય જિનશાસનસમુદ્રમાં સિદ્ધ, જિનશાસનમાંથી ઉદ્ધત એવાં વૈરાગ્યનાં બિંદુઓથી જ અન્ય દર્શનનાં શાસ્ત્રોમાં પણ મધુરતાનું આસ્વાદન:
જીવમાં જેમ જેમ મોહની અનાકુળતા પ્રગટ થાય છે, તેમ તેમ સમાધિ પ્રગટે છે અને આ સમાધિ જીવ માટે અમૃતતુલ્ય છે. અમૃતના પાનથી અમર અવસ્થાની પ્રાપ્તિ થાય છે, તેમ મોહની અનાકુલતારૂપ સમાધિથી આત્માને ક્યારેય મરવું ન પડે તેવી મુકતઅવસ્થાની પ્રાપ્તિ થાય છે. આ સમાધિરૂપ અમૃત વૈરાગ્યસ્વરૂપ છે અને આવું વૈરાગ્યરૂપી અમૃત જિનશાસનરૂપી સમુદ્રમાં સિદ્ધ છે; કેમ કે જિનશાસનમાં રહેલા મહાત્માઓ જિનશાસનથી ભાવિતમતિવાળા થઈને વૈરાગ્યવાસિત અંત:કરણવાળા થાય છે અને આ જિનશાસનમાંથી ઉદ્ધત એવાં વૈરાગ્યનાં બિંદુઓથી જ અન્યદર્શનનાં શાસ્ત્રોમાં પણ મધુરતાનું આસ્વાદન પ્રાપ્ત થાય છે. આથી જ ભગવાનના વચનમાંથી નિષ્પન્ન થયેલ માર્ગાનુસારી પદાર્થો જે કાંઈ અન્યદર્શનમાં છે તેના બળથી અન્યદર્શનમાં રહેલા યોગીઓ પણ યોગમાર્ગની ચાર દૃષ્ટિ સુધીના ભાવોને સ્પર્શે છે, એથી ફલિત થાય છે કે ભગવાનનું શાસન સમાધિ નિષ્પત્તિનું એક કારણ છે અને ભગવાનના એકેક વચનને ગ્રહણ કરીને અનંતા જીવો સમાધિને પામીને અમરઅવસ્થારૂપ મોક્ષને પામ્યા છે.
આનાથી એ પ્રાપ્ત થાય કે ભગવાનનું એક પણ વચન સર્વનયોના તાત્પર્યને સ્પર્શનાર છે અને સર્વનયની દૃષ્ટિથી તે વચનને જાણવામાં આવે તો તે વચન પૂર્ણ યોગમાર્ગના સ્વરૂપને બતાવનાર બને છે. જેમ “સાવદ્યની નિવૃત્તિને
